Ủng hộ VCV
Số tác phẩm
28.312 tác phẩm
2.745 tác giả
332
115.863.297
 
Võ Chân Cửu: Đi qua "đại mộng" trở lại "quê nhà" mang mang sầu vạn cổ
Lê Ngọc Trác

 

 

 

Trong những lúc cùng bạn bè uống rượu, tôi thường cao hứng đọc thơ Võ Chân Cửu, những câu thơ ngông nghênh đầy kiêu bạc:

"Người nói Đông Nam kẻ nói Tây

Thánh nhân ra đời vẫn chưa thấy

Đêm đêm trông sao trên bầu trời

Hiền nhân đời nay còn được mấy

 

Tà thuyết được thời rao nơi nơi

Ta muốn làm ma bay rong chơi

Làm ma còn có cháo lá đa

Làm người đói xin không ai cho..."

Cũng có những lúc đi qua một làng quê, tôi chợt nhớ đến bài thơ "Phố chợ" của Võ Chân Cửu mà lòng buồn man mác trước cảnh bể dâu:           

"Cố hương đèo nối ba truông

Đồn ma họp chợ bán buôn rộn ràng

Xưa theo chân mẹ về làng

Chỉ nghe gió thổi cát vàng mênh mông

Bây giờ xanh ngắt hư không

Trưa nằm nhắc chuyện viễn vông nhớ nhà

Làng xưa vắng bóng người qua

Nổi trôi phố chợ lòng ta ngậm ngùi."

(1974)

 

Võ Chân Cửu tên thật là Võ Văn Hưng, sinh năm 1952 tại Phù Cát, tỉnh Bình Định. Từ những năm cuối cùng theo học bậc phổ thông trung học, Võ Chân Cửu đã có thơ đăng trên các báo, tạp chí văn học ở miền Nam. Năm 1972, khi mới tròn 20 tuổi, Võ Chân Cửu đã trình làng thi phẩm "Tinh sương". Và chỉ một năm sau, anh xuất bản tiếp tập thơ "Đại mộng". Trước năm 1975, Võ Chân Cửu, Nguyễn Lương Vỵ, Vũ Hữu Định, Hoàng Ngọc Tuấn … là những cây bút có sức thu hút người đọc.

Sau năm 1975, Võ Chân Cửu làm báo, viết sách và tiếp tục làm thơ. Hiện nay anh định cư ở Bảo Lộc - Lâm Đồng. Từ năm 1990 đến 2015, Võ Chân Cửu liên tục xuất bản 4 tác phẩm, gồm: Ngã tư vắng trăng (Thơ - NXB Trẻ), Ngọn gió (Thơ - NXB Văn học), 22 tản mạn (NXB Hội nhà văn), Theo dấu nhà thơ (Tản văn - NXB Hội nhà văn).

Với tập sách 22 tản mạn, Võ Chân Cửu viết những câu chuyện văn chương được sắp xếp theo chủ đề văn chương và cuộc sống. Đây là cuốn sách có giá trị tư liệu văn học, giúp người đọc hôm nay biết thêm về cuộc sống văn học miền Nam trước năm 1975. Võ Chân Cửu giúp người đọc biết một phần nào về cuộc sống, những sinh hoạt văn chương, báo chí và những đam mê văn chương của những cây bút nổi tiếng như: Bùi Giáng, Hoài Khanh, Nguyễn Đức Sơn, Trần Tuấn Kiệt, Nguyễn Bắc Sơn, Đặng Tấn Tới, Nguyễn Lương Vị, Vũ Hữu Định... Đặc biệt, những người yêu thích tác phẩm : “ Hình như là tình yêu ” , "Ở một nơi ai cũng quen nhau", "Cô bé treo mùng" biết được những ngày cuối cùng của nhà văn Hoàng Ngọc Tuấn trước khi từ giã cõi đời. Ở "22 tản mạn", thông qua những câu chuyện văn chương mang tính giai thoại, Võ Chân Cửu cũng đã nêu rõ quan điểm của mình về thơ: "... Dù bắt nguồn từ khuynh hướng hay trường phái nào, tác phẩm văn chương, nhất là thơ ca cũng phải từ cảm xúc con người.

"Khi cảm xúc bị tác động thì trong lòng phát ra lời với âm hưởng và tiết tấu. Đó được gọi là Thơ. Như vậy, Thơ dùng biểu lộ tình cảm và tư tưởng con người". Định nghĩa mang tính nhập môn ấy hình như được công nhận trên toàn thế giới. Nhưng có một ngày những người cầm quyền lại phủ nhận, bắt thơ phải phục vụ cho điều này, điều nọ... Từ đó cho rằng những vần thơ không xuất phát từ cảm xúc hiện thực không phải là thơ. Họ quên mất khả năng "linh cảm" của thơ...".

Nhiều người tán đồng quan điểm của Võ Chân Cửu. Chúng tôi không thích bình giảng thơ theo kiểu lý luận, cũng không quan tâm đến bài thơ ấy thuộc trường phái nào: Thơ cũ hay thơ mới, hiện sinh hay siêu hình, hiện đại hay hậu hiện đại. Với chúng tôi, khi đọc một bài thơ ta bỗng thấy như có dòng điện chạy xuyên qua người. Có bài thơ đọc xong bỗng tâm hồn ta thay đổi sắc thái. Đó là những bài thơ hay. Phần nhiều thơ của Võ Chân Cửu đã lay động tận sâu thẳm tâm hồn người đọc. Chính vì vậy chúng ta không ngạc nhiên khi trong "Tổng tập văn học miền Nam" (Phần thơ, năm 1999) nhà văn Võ Phiến đã giới thiệu thơ Võ Chân Cửu. Tên tuổi Võ Chân Cửu được giới thiệu cùng một lúc với các nhà thơ Xuân Diệu, Huy Cận, Quách Tấn... Điều này chứng tỏ thơ anh có sức lan tỏa rộng.

Trong tập thơ "Đại mộng", chúng ta bắt gặp nỗi cô đơn của nhà thơ trong những phương trời miên viễn. Hình ảnh giữa thực và mộng đan xen, hư ảo, liêu trai trong thơ của Võ Chân Cửu:

"Tiếng ai hát dưới trời thiên cổ

Không có trăm năm, chẳng một ngày

Đằng đẵng nghìn năm, buồn cổ độ

Ta về, nước lạnh bóng trời mây

Ai đi, khói cũng chìm trong mộ

Tiếng hát nhân gian rụng những ngày"

(Trích bài thơ: "Tiếng hát")

Đi qua những phương trời viễn mộng, Võ Chân Cửu trở về lại quê nhà mang mang nỗi sầu vạn cổ. Hai bài thơ "Chùa cổ ven sông""Quê nhà" là  “ tuyệt chiêu” của Võ Chân Cửu. Võ Chân Cửu đã dồn toàn bộ tâm huyết và nội lực vào bài thơ "Quê nhà" - bài thơ ngũ ngôn trường thiên với 37 khổ gồm 148 câu thơ. Đây là bài thơ mang dấu ấn đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của Võ Chân Cửu:

"Ta thấy từ vạn cổ

Ta đi từ bến mê

Mang một linh hồn nhỏ

Vô minh đưa lối về

 

Trăng sao giăng mờ tỏ

Trên mặt đất u sầu

Nhà ai còn bỏ ngõ

Tiếng buồn bay đêm thâu

 

Đêm nào chờ trăng lặn

Nghìn xưa sau bên hồ

Khi thấy trên trời vắng

Khói sương đã phủ mờ

 

Đêm nào trong rừng vắng

Theo gió bay qua đồi

Tâm tư còn nghe nặng

Khi sương tan khắp trời

 

Đêm nào bên nấm mộ

Nghe đất nói gì đâu

Riêng ta và hoa cỏ

Cùng đối bóng trăng thâu

...

Cô độc dặm tà dương

In dày qua núi biếc

Mây trắng miền cố hương

Bay dưới chân người bước

 

Vầng trăng soi hư không

Chốn nào ta trở lại

Bước chân ngoài mênh mông

Nghe thấy đời xa mãi

 

Mây bay từ thiên cổ

Cùng nhau trời đất tan

Ta một linh hồn nhỏ

Vơ vẩn miền Đại Hoang."

(Trích bài thơ: "Quê nhà")

 

Đọc "Quê nhà" của Võ Chân Cửu, trong lòng chúng ta chợt nhẹ nhàng ngân lên ca từ của Trịnh Công Sơn: "Trăm năm vô biên chưa từng hội ngộ, chẳng biết nơi nao là chốn quê nhà” , thảng thốt nhớ đến 2 câu thơ của Quách Tấn: "Chớp mắt ngàn thu quạnh / Về đâu chiếc lá bay". Và , chúng ta đồng cảm với Võ Chân Cửu "nghe mây trắng chảy cùng sông".

 

La Gi, mùa bấc biển 2015

 

 


 

Lê Ngọc Trác
Số lần đọc: 2894
Ngày đăng: 07.12.2015
[ Trở lại ] [ Tiếp ]
In tác phẩm Góp ý Gửi cho bạn
Cùng thể loại
Đọc thơ Chân Phương tháng 12 - 2015 - Nguyễn Hồng Nhung
Tú Xương "trước bản thân và cuộc đời" - Phan Thành Khương
Đi vào cõi thơ - Võ Công Liêm
Nguyễn Du như tôi nghĩ... - Yến Nhi
Về sự phê phán chủ nghĩa kỳ thị dân tộc trong "Bắc Hành Tạp Lục" của Đại Thi Hào Nguyễn Du - Phạm Quang Ái
Thi nhân văn nhân họa nhân là con người sáng tạo - Võ Công Liêm
Phùng Nguyễn, chiếc lá thu bay… - Trương Văn Dân
Lại bàn chuyện thi cử - nên gộp hay tách ? - Phan Văn Thạnh
Không ai có thể tránh khỏi sai lầm "Những sai lầm của Hai Học Giả: Hoàng Xuân Hãn và Nguyễn Khắc Thuần" - Thái Quốc Mưu
Là thế và không là thế - Võ Công Liêm
Cùng một tác giả