Ủng hộ VCV
Số tác phẩm
28.384 tác phẩm
2.747 tác giả
461
116.604.391
 
Kịch thơ Thành Taberd-2
Bùi Chí Vinh

THÀNH TABERD :

Ai bước vào đây cũng cười

Lúc trở ra thì mếu máo

Nhà của tôi mà tôi như ở đậu

Ngay đến quê hương cũng không thật của mình

 

( quay lưng lại gặp người mẹ )

 

Con đã quá vô tình

Má, đúng rồi còn có má

Má thấy không ly chén đến thời đổ vỡ

Má nghe không họ hăm dọa “coi chừng”

Má ơi hoa trong bình vẫn nở ung dung

Sao con tê liệt giữa hoa và cỏ dại

Còn tiền, tiền bay như là giấy

 

( tung tất cả tiền trong người lên, tuyệt vọng )

 

NGƯỜI MẸ :

Ai lại đi nỡ đánh

Kẻ chạy lại bao giờ

Ta muốn trước nhà thờ

Không còn ai hành khất

Ta muốn giọt nước mắt

Chảy chậm hơn tiếng cười

Ta tin ở loài người

THÀNH TABERD :

Không, má không nói được như thế… Ai đã nói?

NGƯỜI MẸ :

Con vô lễ nghĩa là con bối rối

Cái lưỡi run lên một cách bất thường

Ôi, giá mà ta có thể đánh đòn

Con con sáng suốt như năm 16  tuổi

Nhưng sự đổ vỡ này là cha truyền con nối

Con còn nhớ gì trong những dịp Trung Thu

Cái thằng Thành tí hon cắn bánh dẻo ngây thơ

Rồi ngơ ngác vì miếng nhân cứng quá

Ôi, miếng nhân cứng của người cha gỗ đá…

THÀNH TABERD :

Đúng rồi, miếng nhân là chiếc nhẫn vàng

Miếng nhân làm bánh dẻo không ngon

Khi con hỏi ba, ba chỉ cười im lặng

Gia đình mình thuộc tầng lớp vua quan

Nên không từ khước bánh quà thiên hạ tặng

NGƯỜI MẸ :

Và con có bổn phận phải ăn để kế thừa truyền thống

Có phải con đã thấm nhuần khi khôn lớn

Những cái bánh Trung Thu nhân như thế không nào

Ôi, chiếc nhẫn vàng làm con bé Thảo nhói đau

Như ta khổ vì cha con ngày trước

 

( đột ngột vang lên tiếng gõ cửa. Tiếng gõ cửa dồn dập. Thành Taberd hoảng hốt gỡ tấm ván cửa ngụy trang bức tường đôi chui vào. Người mẹ khép trong lo sợ. Bà gom vội vã những tờ giấy bạc trong khi tiếng gõ cửa và tiếng người càng thôi thúc “có anh Thành ở nhà không” và cánh cửa được mở ra )

 

TỔ TRƯỞNG DÂN PHỐ :

Chào chị Hai, có công an khu vực

CÔNG AN:

Chào bác ạ !

NGƯỜI MẸ:

Chuyện gì vậy chú Tư

Gần 12 giờ đêm, trời tối…

TỔ TRƯỞNG DÂN PHỐ:

Tôi biết làm phiền chị lúc này không nên

Nhưng vì vấn đề bảo vệ an ninh

Cơ quan công an cần gặp Thành khẩn cấp

 

(im lặng một lúc)

 

Tôi không biết có bữa tiệc này…

NGƯỜI MẸ:

Nhưng…nhưng thằng Thành không có ở đây

Nó đi ngay khi…khi bắt đầu nhậu nhẹt

CÔNG AN:

Xin lỗi bác Hai, tôi có vài điều

Thiết tưởng cũng nên thưa với bác

Nếu anh Thành làm chuyện gì phi pháp

Bác sẽ giúp đỡ chúng tôi hay giúp đỡ anh Thành?

NGƯỜI MẸ:

Lạy Chúa, cậu đừng làm tôi giật mình…

CÔNG AN:

Chúng tôi được ở trên cho biết anh Thành

Nửa năm nay sống bằng nghề buôn lậu

Vừa rồi anh ấy càng táo bạo

Tổ chức thị trường tiêu thụ thuốc Tây

Ngoài Thành ra, còn cả một đường dây…

NGƯỜI MẸ:

Chúa ơi, sao nó lại đụng vào pháp luật?

TỔ TRƯỞNG DÂN PHỐ:

Đến cả tôi cũng còn sửng sốt

Nhưng thằng Thành tôi tin chỉ bị lợi dụng nhất thời

NGƯỜI MẸ:

Về thằng Thành, chú Tư nghe chưa…

Đi rồi…

 

(hai người đàn ông dừng lại bên các bức tường. Thành không có mặt. Giữa lúc đó cửa xịch mở, người mẹ kêu lên như cầu cứu: “Kìa, cháu Thảo”. Nhưng Thảo không dừng bước, Thảo vẫn đi tới, Thảo đến chỗ tấm vách tường đôi, Thảo đặt tay lên chỗ thông hơi. Thảo bưng mặt, Thảo gõ mạnh vào đó. Cô gõ cho đến khi tấm vách tách ra, trong tấm vách là Thành)

 

THÀNH TABERD:

Đủ rồi, đủ rồi, xong một màn hài kịch

Kìa chú Tư, kìa công an, kìa luật pháp

Còn chờ gì chưa còng lấy tay tôi

“Thép đã tôi em thế đấy” Thảo ơi

Tôi đã đầu tư một số vốn rất tồi

Trong một canh bạc để bây giờ lộ tẩy

Đàn bà trả thù vẫn thua con gái

Du đãng chợ trời vẫn kém bí thư

 

(như nói với mình Thảo)

 

Chào cô bình an, tôi chuẩn bị đi tù

Ôi, chìa khóa của bức tường rỗng tuếch

Ngoài má tôi ra chỉ mình cô hay biết

Cám ơn bức tường không có kẻ thứ tư      

Phải phơi hết bí ẩn của mày để bảo vệ cô cán bộ bí thư

 

(Còn hai người Thảo và người mẹ. Cô gái khóc ngất trong vòng tay người đàn bà. Màn khép rất khó khăn trong tiếng đọc thơ dang dở phía hậu trường. Bài thơ mang tên CUỘC ĐI CHƠI CỦA THÀNH TABERD)

 

Bây giờ thì tôi đi chơi

Đừng chụp mũ tôi vừa bị bắt

Cũng đừng hòng khoe khoang là đưa tôi lên Xuyên Mộc

Dạy dỗ tôi đạo đức làm người

 

Tôi khẳng định lại là tôi đi chơi

Chẳng hạn dạo mát và xem phong cảnh

Đôi lúc cũng cần đổi trò vui nhí nhảnh

Để may ra ảo thuật với cuộc đời

 

Ở thành phố nhảm nhí quá rồi

Loay hoay mãi cái vòng đào kép

Đi xe hơi đổ xăng nhiều dễ mệt

Cơm nhà hàng vài món quẩn quanh thôi

 

Tôi xác định lần cuối cùng là tôi chỉ đi chơi

Tù tội cái gì? Đừng dọa tôi chuyện rởm

A, hay là cái nghề vào xà lim ra khám

Sắp bổ sung tôi những mới mẻ đây mà…

 

MÀN HAI

 

Sân khấu trống. Tiếng gọi tên nhau từ bốn góc. Tiếng cuốc xẻng cưa búa va chạm. Từng nhóm học viên vào với dụng cụ vác vai hoặc cầm tay. Cuối cùng là cán bộ đại đội trưởng. Phía xa xa là hình dáng một cánh rừng.

 

 

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Thôi, chuẩn bị tập hợp chuẩn bị tập hợp…

NHIỀU HỌC VIÊN:

Nhanh lên tập hợp điểm danh kìa

MỘT HỌC VIÊN:

Trời ơi, đứng vào hàng thằng ông nội kia

MỘT HỌC VIÊN KHÁC:

Mấy đứa mới lên sao mà chậm chạp

Đ.mẹ, coi chừng ăn đạp

MỘT HỌC VIÊN KHÁC:

Ê ê, cấm chửi thề

Cán bộ tát tai à nghe

MỘT HỌC VIÊN:

Hê hê, thằng này xăm con rắn

Dám lát nữa nó chui vào bụi rậm

NHIỀU HỌC VIÊN:

Nhanh lên nhanh lên…

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Đủ chưa nào. Tất cả: nghiêm!

(tất cả ở tư thế nghiêm)

Tôi bắt đầu điểm danh thường lệ:

(tất cả ở tư thế nghỉ)

Nguyễn Văn Út tự Út Dracula

(gọi tượng trưng một số tên, từng học viên đáp lại: “có”)

…Tôn Thất Hoàng Thành tự Thành Taberd?

NHIỀU HỌC VIÊN:

Vắng mặt

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Vắng mặt lại vắng mặt

Còn một người chưa hiểu luật

Có phải đây là học viên vắng mặt suốt một tuần?

MỘT HỌC VIÊN:

Đứa nào ba gai làm biếng nhiều lần

Yêu cầu cán bộ cho ra phơi nắng

MỘT HỌC VIÊN KHÁC:

Đứa nào bắt chước Tâm Điên cứ cho đi nhà thương Chợ Quán

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Thôi, anh em nên im lặng

Ở đây không có trả thù

Ở đây không phải nhà tù

Động một chút là lăm le hình phạt

Có một hình phạt dễ thương là mỗi người nên tự giác

MỘT HỌC VIÊN:

Cán bộ chịu chơi hoan hô

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Nào, tất cả tập trung

Hôm nay các tiểu đội vào rừng

Tiếp tục đốn tre như cũ

Mười một giờ trưa có mặt ở đây đầy đủ

Chúng ta sẽ ăn cơm sinh hoạt tại hiện trường

NHIỀU HỌC VIÊN:

Lên đường…

 

(họ biến mất trên sân khấu. Khi người cuối cùng rời khỏi thì Thành Taberd bước ra. Anh đi lại mệt mỏi giữa tiếng đọc thơ âm vang ở hậu trường bài thơ mang tên CUỘC ĐI CHƠI CỦA THÀNH TABERD tiếp tục ở màn một…)

 

…thế là tôi đi chơi giữa cánh rừng già

Trước lưỡi cuốc tội tình ngây thơ quá

Chẳng ai dại đổ mồ hôi bậy bạ

Để mưu đồ tìm chút ít luống rau

 

Bắt học tập ư? Thì cứ gục gặc đầu

Vấn đề ở đôi tai tôi chứ

Nghĩ đến chuyện đổi đời thêm buốt màng tang khổ sở

Cứ ung dung mà thưởng thức mùi rừng

 

Nhưng đến bữa ăn tôi bỗng ngại ngùng

Thằng bạn cùng giường nhếch môi khinh bỉ

Ê, đồng đội chớ nói về liêm sỉ

Hãy nhớ là mình cùng số phận như nhau…

 

THÀNH TABERD:

Nếu coi đây là cuộc xổ số hên xui

Thì Thành Taberd sẵn sàng mua vé

Để thưởng thức chuyến đi chơi ngoại lệ

Để rung đùi và để tự vỗ tay…

 

(im lặng một lúc)

 

Đừng nói gì hết trong lúc này

Phố ở sau lưng rừng nằm trước mặt

Người ta muốn tôi làm con cá ngát

Chích nhiều lần vào đúng một vết thương

Tôi đã đi chơi bằng quá khứ đau buồn

Trong cảm giác của một người mất trí

Tôi khóc cười như Charlot trước ánh đèn đô thị

Son phấn thời trang đảm nhận vai hề

 

(im lặng một lúc)

 

Người ta nhìn nhau thích nói thích nghe

Tôi nhìn cơm áo mình tôi độc thoại

Ban ngày uống bia ban đêm cần con gái

Mái tóc chấm vai trên tờ lịch cuối cùng

Tôi không hề mua cuốn bloc đầu năm

Khi lồng ngực suốt bốn mùa sốt rét

Tôi xé giấy nhiều hơn ghi chép

Nói tục nhiều hơn là đọc thơ Kiều

 

(im lặng một lúc)

 

Tôi kể chuyện tiếu lâm tôi xả làng tình yêu

Tôi ù tai trước một bài hát mới

Làm hăm bốn chứ cái trong lời bài nhạc đổi

Đếm con số ăn xin mà bảo vệ túi tiền

Tôi xuất cảnh nhiều lần ngay tại quê hương

Tập đi lạc ngay chỗ mình cư trú

Tập có con mà không cần hôn thú

Con mắt khi nheo có dáng một du thuyền

Cuộc đi chơi buồn quá trước người xem

 

(độc thoại ngưng khi từ doanh trại phát ra một âm thanh ghê rợn. Tiếng hú kéo lê thê như từ một con thú bị chọc tiết. Tiếng hú làm sân khấu có những ảo giác kỳ lạ. Tiếng hú ngưng vì sự có mặt của người hú: Tâm Điên)

 

TÂM ĐIÊN:

Máu…mày thấy không…máu…

 

(Tâm Điên đến và đi như bóng ma, để lại Thành sự chứng kiến kinh hoàng)

 

THÀNH TABERD:

Một chuyến đi chơi quá nhiều ám ảnh

Tôi hiu quạnh giữa đám người đỏng đảnh

Họ kết bạn cùng lũ cuốc xẻng dở hơi

Để dành tôi những tiếng hú mồ côi

Của kẻ du đãng con mắt đầy bệnh hoạn

Ôi tâm hồn tôi hôm nay đành chống nạng

Dựa hết hai chân mà đối phó với cuộc đời

 

(xuất hiện người đại đội trưởng với bộ đồng phục xanh)

 

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Tâm Điên đâu rồi, Tâm Điên đâu?

Chắc lại không chịu uống lá chùm-pao

 

(hướng về Thành)

 

Nó về trại phải không?

 

(định chạy đi nhưng thay đổi ý định)

 

Hôm nay là ngày thứ tám

Không hiểu cuộc đi chơi ngày tháng

Của Thành Taberd gút ở tấm lịch nào?

THÀNH TABERD:

Tôi không thích các anh đối xử ngọt ngào

Tục ngữ có câu chết ruồi vì ngọt mật

Nếu cần, cứ đưa tôi vào khu kỷ luật

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Nóng nảy làm gì, người bạn chưa quen

Ai không biết ông bạn là sinh viên

Cần hoa hồng và cần kẹo ngọt

Nhưng chúng tôi không chơi trò “cây gậy và củ cà rốt”

Như cách ngoại giao của nước Mỹ cao bồi

THÀNH TABERD:

Té ra trình độ các anh không đến nỗi tồi

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Mà ngược lại rất nhiều thưa ông bạn

Tôi không được may là chiến đấu như những người cách mạng

Nhưng cũng không rủi ro đứng chợ trời mua bán

Bởi vì tôi đã khoác chiếc áo xanh

Ngay khi vừa tốt nghiệp khoa Văn.

THÀNH TABERD:

Anh đã một thời học ở Văn khoa?

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Ôi bạn còn ngạc nhiên nghĩa là còn khá thật thà

Không đúng Văn khoa mà đúng ra là Tổng hợp

Sau giải phóng cả tên trường cũng khác

THÀNH TABERD:

Tôi nghĩ anh thừa sức ghi danh trường Luật

Nơi có lời nhạc “Con đường Duy Tân cây dài bóng mát…”

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Quả là bạn khôn ngoan hơn tôi thật

Bạn chỉ thích đi chơi và tôi cặm cụi làm

Chưa kể đêm về bạn ngủ thẳng lưng

Còn tôi phải tuần tra canh gác

THÀNH TABERD:

Tại anh cứ bo bo làm một ông cảnh sát

Anh muốn rảnh rang thì có khó gì

Không có người cai tù nào lại chịu ngu si

Đi lao động như những người cải tạo

Anh phải có một ý đồ gì che giấu?

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Ờ, tôi có một ý đồ lãng mạn

Tôi muốn mồ hôi rơi giống mọi người

Bới chén cơm đầy nghe trí tuệ thảnh thơi

 

(im lặng một lúc)

 

Còn riêng anh trong mỗi sáng đi chơi

Cũng nên nhổ cỏ cho con đường sạch sẽ

Bởi đốn tre thì anh đốn rất tồi

Còn nhổ cỏ thì có gì câu nệ?

THÀNH TABERD:

Ai lại nỡ làm hại thiên nhiên như thế

Thượng Đế sinh nở cỏ cây để làm đẹp cho rừng

Đồng ý rằng công việc trên rất nhẹ

Nhưng tôi sợ làm đau ngọn cỏ quá chừng

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Ngọn cỏ đau vì ngọn cỏ có tâm hồn

Nên bạn cũng đau vì bạn như loài cỏ

Ngọn cỏ gây hấn với những cánh đồng đang gieo mạ

THÀNH TABERD:

Thì anh cứ việc mời trâu bò

Gặm cuộc đời tôi là thoát hẳn âu lo

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Bạn lý luận hồn nhiên lắm

Nhưng lý luận của cái mồm bạn luôn luôn phủ nhận

Bạn quên rằng xuất xứ của bát cơm

Chẳng bắt đầu từ cái lưỡi không xương

 

(im lặng một lúc)

 

Nhưng dẹp qua một bên chuyện cãi cọ tầm thường

Chắc chắn nãy giờ bạn đã nghe tiếng hú

Tiếng hú như tiếng kêu loài thú !

THÀNH TABERD:

Tôi gặp nhân vật rồi

Và càng không thể cười

Tại sao với một người mất trí

Các anh không có biện pháp nào chữa trị?

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Thực sự thì không giản đơn như thế

Tâm Điên bị gom trong một chiến dịch lề đường

Chúng tôi cũng chưa muốn làm một chuyện dời non

Là khôi phục lại một cái đầu sáng suốt

Bởi Tâm Điên không phải là đối tượng của ngôi trường nhiều phức tạp

Tuy nhiên…       

 

(im lặng một lúc)

 

Tuy nhiên chúng tôi vẫn làm hết sức mình

Do phần nào hiểu được nguyên nhân

THÀNH TABERD:

Anh cứ làm cho tôi hồi hộp

Như vừa xem một phim Hít-Cốc

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Phải tập hồi hộp Thành Taberd ạ

Phải tập ngạc nhiên vì chúng ta còn trẻ quá

Tiếng hú kia đâu xuất xứ từ rừng

Trong cuốn phim về huyền thoại Tarzan

Mà tiếng hú lại chứa đầy ngôn ngữ

Bạn vẫn còn nghe tôi đang nói chứ :

“một gã du đãng bán trời không văn tự 

Hai mươi tuổi đã mang nghiệp chém thuê

Chỗ làm việc hằng ngày là các bến xe

Hắn cũng biết yêu một người con gái

Hắn cũng biết thế nào là một món quà quý phái

Để tặng một tiểu thư trong sinh nhật của nàng

Hắn hôn tay cô và cảm thấy chiếc nhẫn vàng

Phải đeo được vào ngón tay áp út

Lỗ mũi hắn đánh hơi loại vàng 24 cara xuất sắc…”

THÀNH TABERD:

Nghĩa là chuẩn bị cho món quà mừng sinh nhật

Gã du đãng kia chuẩn bị một mớ tiền?

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Không phải tiền đâu ông bạn sinh viên

Mà là đồ nghề của một tên chém dạo

“…hắn giắt dao vào lưng và đi tìm máu

Máu và vàng thường gặp ở bến xe

Một bà nhà quê quá đỗi vụng về

Thò tay khỏi cửa sổ thành xe đò đang đậu lại

Con mắt của hắn không hề biết nháy

Người đàn bà đáng thương hơn số phận chiếc nhẫn vàng

Chiếc nhẫn tay bà không hiểu nặng mấy phân

Nhưng rụng ngọt lịm trong cái nhìn tội ác

Hắn chém đứt bàn tay, nhặt lên, và…biến mất”

THÀNH TABERD:

Trời ơi…cả một bàn tay người

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

“…một bàn tay cho tiệc mừng sinh nhật

Hắn cũng mặc áo vét và đeo cà vạt

Chiếc nhẫn hiền lành nằm trong chiếc hộp nhung

Hắn cũng uống whisky và cũng đã nhảy đầm

Đúng một tuần lễ rồi về quê thăm mẹ

Nhưng hắn chỉ gặp những cái nhìn đầy lệ

Mẹ hắn được chôn một cách chẳng bình thường

Chỉ vì hớ hênh đeo chiếc nhẫn vàng

Từ lục tỉnh lên Sài Gòn thăm hắn

Bà bị chết vì nhát dao thằng con du đãng…”

THÀNH TABERD:

Trời ơi…chính hắn đã giết mẹ của mình?

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Đúng rồi, chính hắn, thằng điên

Đã tự trừng phạt mình bằng suốt đời mất trí

Khi hắn rú lên máu chảy thành ma quỷ

Khi hắn nằm im máu thấm chiếc nhẫn vàng

Đúng ba năm rồi, người ta gọi hắn là Tâm Điên

THÀNH TABERD:

Tâm Điên…Tâm Điên…

Còn tên người con gái?

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Người con gái trong cơn mê hắn nói:

“Angielic, Angielic ”…phải rồi, một người đẹp Âu Châu

THÀNH TABERD:

Angielic, Angielic…một mệnh phụ nhà giàu

Tên một cuốn phim mà rạp xinê không còn chỗ chứa

Người ta đã đấm đá nhau để chen vào cửa

Và người ta giết nhau mừng sinh nhật của nàng

Hai chữ sinh nhật làm tôi bàng hoàng

Như thể tôi cũng vừa gây tội ác

Những bữa tiệc như có trời sắp đặt…

 

(im lặng một lúc)

 

Nhưng chưa chắc đây là sự thật

Tôi suy nghĩ làm gì cho mệt óc

 

(quay sang người đại đội trưởng)

 

Tôi đã biết thừa là anh có thể sáng tác ra

Một câu chuyện thay những lời giáo dục

Anh hãy xác nhận đi, đừng có cười khà

Tôi không dễ dàng cho các anh thuyết phục

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Bạn ngu như cục đất

Nên bạn sẽ nảy mầm

Nhưng hãy dẹp băn khoăn

Để…đi chơi chứ nhỉ

Bây giờ thì yên chí

Chờ đợi một tin mừng

 

(lấy trong ngực áo ra một phong thư màu hồng. Thư của Thảo. Thành nhận thư bối rối. Hai cô gái chợt xuất hiện: Hoàng Hercule vác cây bằng lăng lớn, Hạnh đeo xắc tay chữ thập đỏ)

 

HOÀNG HERCULE:

Ồ, “xê” trưởng đây rồi

Cứ như chim trên trời

Không lúc nào đậu lại

Tìm anh khó hơn tìm bằng lăng đấy

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Xin chào nữ thần sức mạnh

Đồng chí lại chứng minh lòng kiêu hãnh

Bằng thân cây ốm yếu này à?

(ghé vai nhấc thử, nhưng…không nhấc nổi)

Vác cây này có thể trầy da

Mất công phải đến tìm y tá

Nào, có chuyện gì không nữ thần cử tạ?

HOÀNG HERCULE:

Sẽ không có gì ầm ĩ cả

Nếu ông nhường cho tôi ba đống lồ ồ

Giông tối qua làm cổng sập bất ngờ

Nên tôi phải bắt đầu xây dựng lại

Tôi không muốn tháo hết ra làm củi

Rồi tự tay viết tự kiểm chút nào

Văn phòng đã giải quyết yêu cầu

Bằng cách mượn của đội ông…

ĐẠI ĐỘI TRƯỞNG:

Bằng cách mượn của chúng tôi sản phẩm

Nhưng cho vay không lời cũng ngán

Nhất là các học viên nữ của cô…

HOÀNG HERCULE:

Bây giờ muốn đi hay là muốn bò

Muốn đẹp trai hay muốn mình chai mặt?

 

(Hoàng quàng vai đại đội trưởng thân mật và thô bạo. Họ vừa đi vừa bàn bạc)

 

THÀNH TABERD:

Phụ nữ gì kinh khủng

Dù điếc không sợ súng

Cũng phải sợ đàn bà

Cái vòng tay mặn mà

Nặng hơn mười bao gạo

 

(nhìn sang Hạnh)

 

Có phải tôi nói xấu

Một người vừa bước đi?

HẠNH:

Thực sự thì anh không biết cách nhu mì

Trong lối đánh giá một người phụ nữ

Anh sẽ còn học về lòng tha thứ

Mới tiếp xúc được Hoàng Hercule mà không sợ mất lòng

THÀNH TABERD:

Có lẽ cô “cán bộ” hiểu lầm

Về thái độ của tôi trong cách nói

Phải thú thật rằng tôi ngạc nhiên quá đỗi

Cái sức mạnh trời cho ở cô gái tên Hoàng

HẠNH:

Đừng nên gọi tôi là cán bộ

Anh đừng tự làm mình lo sợ

Qua việc đeo mặt nạ cho mình

Ngày xưa tôi cũng là học viên…

THÀNH TABERD:

Cô như một dòng sông diễm lệ

Ở một chỗ khác kia, tôi sẵn sàng tập bơi sẵn sàng cho vọp bẻ

Tại sao bây giờ cô là thanh niên xung phong

Cô phải biết cô sinh ra không phải ở rừng?

HẠNH:

Vậy ra tôi là…công chúa

Nàng công chúa đeo xắc tay y tá

Cái nhìn của anh khó hiểu lạ lùng

Nó tò mò như một đứa trẻ con

THÀNH TABERD:

Thì tôi như đứa trẻ con

Tập làm người lớn để hôn được rừng

Nhưng dây leo rậm quá chừng

Để tôi lạc giữa vô cùng ngạc nhiên

HẠNH:

Anh sẽ không gặp cô “cựu học viên”

Nào giống tôi đâu mà hòng tán tỉnh

Hoàng Hercule cũng là một cựu học viên khó tính

THÀNH TABERD:

Cô cán bộ Hoàng cũng là học viên?

 

(Hoàng Hercule đã trở lại. Cô vác cây bằng lăng và rời sân khấu)

 

HẠNH:

Anh đã bao giờ nghe Ngọc Sa Lem

Huệ Đô La và Hương Xa Lộ?

THÀNH TABERD:

Tôi…tôi không thể nhớ

HẠNH:

Bắt đầu bây giờ anh nên học nhớ

Ngọc, Huệ, Hương là biệt hiệu của Hoàng

Xa Lộ, Đô La, Sa Lem là sở hữu của Hercule

Tôi nói thật vì chưa hề nói dối

Xa lộ để dành cho Hercule “ăn hàng” buổi tối

Đô la trên tay và thuốc ngoại trên môi

Anh khó tìm ra được một tiếng cười

Của nữ chúa giang hồ muôn mặt

THÀNH TABERD:

Có lẽ…có lẽ tôi chưa hiểu luật

HẠNH:

Như thế anh sẽ còn mang thương tật

Vì Hercule ra tay là thương tích chẳng lành

Bác sĩ lắc đầu, y học ngủ quên

Dao cô ấy chém như người ta chơi nghệ thuật

Nhưng..đùa anh cho vui chứ Hoàng nay đã khác

THÀNH TABERD:

Tôi hơi giống Kha Luân Bố đi tìm tân quốc

Và hoang mang vì cứ gặp bất ngờ

HẠNH:

À, tôi nhớ rồi có một bài thơ

Người ta viết về chị Hoàng đăng báo

Người ta đứng trước một cuộc đời táo bạo

Người ta tìm ra CÁCH ĐỨNG của Hoàng:

“Đứng ở Vĩnh An khác đứng ở nhà hàng

Như Xuyên Mộc khác nhà băng Hoàng nhỉ

Đứng giữa tình yêu dễ thành nghệ sĩ

Hoàng hãy là âm nhạc của rừng đi”

THÀNH TABERD:

Cô thuộc cuộc đời Hercule thế đấy

Vậy ai sẽ đăng bài về lý lịch của cô

Một bài văn hoặc một bài thơ?

HẠNH:

Ôi, tôi đã kể cho một kẻ tò mò

Còn lâu mới được xưng hô như tác giả

 

(im lặng một lúc)

 

Thế mà đồng chí Hiệu Trưởng dặn tôi trong bệnh xá

Đem túi thuốc xuống hỏi thăm một con bệnh cả tuần

Không ngờ anh vẫn sống nhăn răng

THÀNH TABERD:

Không ngờ tôi lại rất khôn ngoan?

Tôi xin lỗi đã nói lên điều đó

Tôi mắc bệnh “không muốn vác tre không ưa nhổ cỏ”

Căn bệnh tôi chỉ thích hợp với đi chơi

Nhưng tôi đã gặp hai người chia sẻ niềm vui

Anh đại đội trưởng và bây giờ là Hạnh

Cán bộ nói chuyện với học viên như…

HẠNH:

Như hai người bạn…

Hãy gác qua một bên những mơ mộng, đừng hòng

Tôi hy vọng mai gặp anh có mặt tại hiện trường

Vờ bịnh hoạn để kêu tôi cho thuốc

 

(quay lưng)

 

THÀNH TABERD:

Cho tôi gởi theo một câu dù cô từ khước:

Có ai tỏ tình với Hạnh ở đây chưa?

HẠNH:

Ôi, anh thật chẳng vừa…

 

(cô bước ra thì Hoàng Hercule vào. Với đống lá buông trên tay, Hoàng làm việc. Cô dửng dưng trước Thành Taberd. Cô huýt sáo một bài nhạc hành khúc)

 

THÀNH TABERD:

Kìa, tay cô chảy máu…

(Hoàng ngó xuống tay. Cô xăn áo lên liếm máu tỉnh bơ)

Cô Hoàng xăm từ bao giờ

Nhìn hàng chữ SỐNG BÊN ANH, THÁC BÊN BẠN

Tôi biết cô đã từng ngao ngán

(Hoàng Hercule cười thích thú, cười như bị sặc)

Tại sao cô lại cười

Hay giọng nói tôi không giống con người

Hay trước mặt cô, tôi là con thú lạ?

HOÀNG HERCULE:

Đối với đám “học sinh” cần khám phá

Tôi biết làm gì hơn bằng cách buồn cười

Còn những vết xăm kín đáo hơn, mời chú tự nhiên coi

 

(Hoàng bất ngờ cởi hai cúc áo ngực. Trên đôi vú, vết xăm hình “con rồng đen nằm uốn quanh một trái tim có con dao xuyên qua”, ở dưới là hàng chữ XẢ LÁNG CUỘC ĐỜI)

 

HOÀNG HERCULE:

Chú có thấy không? THÁC BÊN BẠN SỐNG BÊN ANH

Có dễ coi hơn con rồng trên đầu vú?

Những dòng mực cuốn một đời hung dữ

Đôi lúc tôi đã sững sờ tự thú:

Bạn ở đâu và anh ở đâu?

THÀNH TABERD:

Tôi…tôi…

HOÀNG HERCULE:

Chúng ta không có chơi bài cào

Nên chú đừng hòng đem khoe chín nút

Con người ta sinh ra không để đi ăn…cứt

Không bò bốn chân và sủa tối ngày

Tôi đã giã từ nghiệp du đãng chân tay

Chỉ vì sợ mình giống như con chó

Trong khi chú em tập làm sâu bọ

Đo thức ăn và hút mật khoai mì

Chú chỉ là một thằng học vấn bỏ đi

Không đáng kể với luật đời du đãng

THÀNH TABERD:

Cô…cô nói…như một người cách mạng?

HOÀNG HERCULE:

Đúng ra là một người vô sản

Lỡ lưu manh vì xã hội ghét con người

Xã hội dạy tôi làm nữ chúa cao bồi

14 tuổi đã tập lên giường nệm

Trong khi ấy chú rung đùi ngồi đếm

Từng mối tình trong nhật ký ăn chơi

 

(bực bội)

 

Tôi nói thật chú em rất tồi

Không xứng đáng để lên đây cải tạo

Chú chỉ là một thằng “du côn dạo”

Chỉ cần tập trung ba tháng học tại Phường

Còn ở đây có điều kiện một ngôi trường

Để dành chứa giới giang hồ có cỡ

THÀNH TABERD:

Tôi…tôi…

HOÀNG HERCULE:

“Tôi”, lại tôi, cái tôi mất “thớ”

Số chú thật may vì chưa vào “hộp” Chí Hòa

Ngày xưa nếu chú thích la

Miệng sẽ á khẩu vì trận đòn hội chợ

Chú em làm cho tôi xấu hổ

Tuổi bằng kia mà chưa nắm luật giang hồ

Riêng…luật của rừng thì muốn được ăn no

Phải cựa quậy tay chân mà lao động

Tôi mà huấn luyện chú về cách sống

Chắc chẳng ngọt ngào như cán bộ “xê” đâu

Chú mà là phụ nữ ư? Tôi sẽ rất buồn rầu

Phải đưa chú vào khu kỷ luật

Tôi sẽ dạy chú em cười và khóc

 

(Thành Taberd bưng mặt bỏ đi. Vai người học viên rung lên…)

 

HOÀNG HERCULE:

Cá nhân chủ nghĩa như chiếc lá mùa thu

Rồi chú sẽ rụng như tôi đã rụng…

 

(Hoàng đưa mắt về hướng Thành bỏ đi, chỗ đó bây giờ tấp nập học viên. Họ đi làm về. Chỉ một cây ghi ta là có một vòng tròn. Họ bắt đầu hát trên đống lồ ồ)

 

NHIỀU HỌC VIÊN:

Chào chị Hoàng Hercule

 

(Hoàng hát theo nhập cuộc. Bài hát kết thúc lúc gánh cơm của Đại Ca tới)

 

ĐẠI CA:

Ê, cơm phục vụ đây cơm phục vụ đây

THÁI GORKI:

Sách bồi dưỡng đây báo bồi dưỡng đây

ĐẠI CA:

Sao mỗi lần có tao là có mặt chú mày

Chuyện nghề nghiệp đừng nên giỡn mặt?

THÁI GORKI:

Đại Ca hỏi thì tôi thưa thốt

Không ai bán cơm rao miệng bao giờ

Còn sách báo thì làm sao đùa cợt

Phải tập cái lưỡi thật cong cái mồm thật ngọt

Thì khách hàng mới chịu kêu mua

 

(quay qua các học viên)

 

Nhưng sách báo của tôi là sách báo “chùa”

Anh em đọc xong nhớ đưa về trả “miễu”

Không tốn tiền và không sợ thiếu

Khác hẳn ăn cơm sợ hết khẩu phần

 

(quay qua Hoàng Hercule)

 

Có phải không, thưa nữ thần

Hôm nay tôi xin mời nàng đọc

Ruồi Trâu, Tanhia, Thép Đã Tôi…xuất sắc

HOÀNG HERCULE:

Tên này mỗi ngày thêm chai mặt

“Dê” công khai bất kể moi người

ĐẠI CA:

Mày phải nhớ khi Hercule cười

Là cuộc đời coi như xả láng

THÁI GORKI:

Xả láng thì sáng dậy sớm

Chưa chắc mèo nào cắn mèo nào

Coi vậy chớ chẳng phải vậy đâu

Mà thực ra còn hơn vậy nữa

 

(Tất cả cùng cười. Riêng Thái Gorki cố gắng thoát khỏi bàn tay của Hoàng Hercule. Hai người khuất trong hậu trường)

 

NHIỀU HỌC VIÊN:

Chia cơm đi Đại Ca, đói rồi

ĐẠI CA:

Ừ, bắt đầu ăn đi các em

Tao chán cái đám thanh niên

Chỉ thích ồn ào không yên tĩnh

 

(họ chia từng nhóm nhỏ tự giác lấy phần cơm của mình. Đại Ca kiểm soát lại sổ tay, điểm danh và gạch xóa)

 

ĐẠI CA:

Ê, nhưng mà tao đếm

Thì thiếu mất một người

Á à, thằng ông nội “đi chơi”

Lại lạc đi đâu mất?

MỘT HỌC VIÊN:

Hôm nay đi làm Thành Taberd không có mặt

ĐẠI CA:

Được rồi, tụi bây chừa một phần ăn

Để tao đi kiếm nó

Cái thằng…      

 

(một lúc sau Đại Ca trở lại cùng Thành Taberd)

Tao gặp nó đang nằm

Mắt đỏ như muốn khóc

Tao không ưa nước mắt

Rớt bậy bạ bao giờ

Có ngon thì cứ “dù”

Vào rừng mà ẩn dật

 

(lấy chén đũa của mình chia cơm cho Thành)

 

Ăn ngay đi thằng ngốc

Tao trước cũng như mày

Chán cái cảnh “đi cày”

Nên trốn vào rừng ở

Vào rừng thì khó thở

Tao lại nhớ cuộc đời

Thèm hát vọng cổ chơi

Cùng anh em bè bạn

Nào, ăn đi cho nóng

THÀNH TABERD:

Tôi…tôi không ăn được

ĐẠI CA:

Sao chú mày từ khước

Hạt gạo của trời cho

Nói tao nghe lý do?

THÀNH TABERD:

Chẳng thà tôi…nhịn đói

Mà không bị cắn rứt ở lương tâm

ĐẠI CA:

Thế thì chú quí lương tâm

Nhưng không hiểu mỗi khi chú nằm

Chú có bị lương tâm cắn rứt

Cái giường của chú ai đổ mồ hôi khó nhọc

Cột từng lạt mây để cho chú ngả mình

Không lẽ chú xuống đất nằm để bảo vệ lương tâm

 

(im lặng một lúc)

 

Cho nên nếu nhịn ăn

Thì lương tâm chú cũng vẫn còn dơ dáy

Đáng lẽ người ta chỉ nên băn khoăn

Làm thế nào cho đủ ăn mới phải

THÀNH TABERD:

Đại Ca…

ĐẠI CA:

Ờ…

Xưa tao thuộc lớp đại ca

Gọi nôm na là “anh chị”

Áp phe, thủ đoạn giang hồ

Thuộc như đường vô xóm đĩ

Sau giải phóng tao ngã quỵ

Lên Xuyên Mộc một chiều buồn

Vào doanh trại tao suy nghĩ

Phải làm chúa trùm xưng vương

Không thích Hàn Tín lòn trôn

Tao ghét thói công tử bột

Đã sống là phải ra hồn

Giống BỐ GIÀ bên Mỹ quốc

NHIỀU HỌC VIÊN:

Tụi bây ơi, đại ca kể chuyện…

 

(một vòng tròn quanh hai người)

 

ĐẠI CA:

Làm đại ca là dằn mặt

Đấm đá ít ra mấy thằng

Làm đại ca là vỗ ngực

Để giới bụi đời biết tên

Cái tập quán riết thành quen

Lên đây tìm người thanh toán

Nhưng có lẽ tao vô duyên

Nên số phận xui tận mạng

Cái nghề hậu cần dị hợm

 

(chỉ gánh cơm cười hà hà)

 

Bỗng đâu rớt xuống từ trời

Còn tao cái nghề đâm chém

Sao chẳng ai dùng thử chơi?

Nấu cơm nhầy nhụa mồ hôi

Khói lên mịt mù đôi mắt

Tao đã bỏ đi lên đồi

Múa gươm mài dao ẩn dật

MỘT HỌC VIÊN:

Đại Ca định làm Lương Sơn Bạc?

ĐẠI CA:

Nhưng…tình cờ tao phát giác

Đàn em đi rẫy băng đồng

Vác buông đốn tre ngoạn mục

Căng phồng sức mạnh đàn ông

Mồ hôi làm nhớ hậu cần

Mồ hôi ứa trong lao động

Lý do nào ta ung dung

Khi đàn em cần nước nóng?

 

Thế là sâm rừng tao kiếm

Tìm rễ tranh tao xắt chè

Đàn em uống vào vài ngụm

Ngả người ngâm thơ say mê

Làm tao cảm động gớm ghê

Con ngươi rưng rưng muốn khóc

Bấy giờ hai tiếng “Đại Ca”

Ý nghĩa thâm tình chết được

 

(im lặng một lúc)

 

Cũng từ đó tao bắt buộc

Gánh cơm, nấu cháo, băm hành

Đại ca không cần bạo lực

Đại ca chỉ cần…đàn em

NHIỀU HỌC VIÊN:

Đại ca rất nhiều đàn em

Miễn là đừng rời doanh trại

Đại ca tụi em “hết sảy”      

 

(Thành Taberd dao động dữ dội với bát cơm trên tay. Anh ăn chậm chạp giữa tiếng đọc thơ chậm rãi trong hậu trường, bài CUỘC ĐI CHƠI CỦA THÀNH TABERD ở những đoạn cuối cùng)

…Thì có ai thèm liếc xéo tôi đâu

Tôi như thú chực xương hí hoáy

Ngon hơn cả gạo nhà hàng hiện đại

Tôi vùi đầu, vọc mõm, liếm môi

Bỗng giật mình ngó thấy giọt mồ hôi

Rơi cảm động trên bát cơm bằng hữu

Gã học viên tỉnh bơ cười ha hả

Chất lỏng ứa ra rớt nắng của ban ngày

 

Sao riêng tôi không có tiếng cười?

 

Bỗng giật mình nhìn hai đầu đôi đũa

Ai vót tre cho tôi vừa nhai vừa sủa

Rồi hững hờ làm mặt lạnh dửng dưng

 

Sao riêng tôi không hề thấy băn khoăn?

 

Bỗng giật mình như vừa ngủ dậy

Chiếc giường tre hằng ngày nằm mê mải

Chợt bâng khuâng hỏi xuất xứ của mình

 

Quả thật tôi chưa bao giờ góp phần dù chỉ một cây đinh

 

Bỗng giật mình và tiếp tục giật mình

Và khám phá sau cơn hoảng hốt

Lên Xuyên Mộc không phải ĐI CHƠI

Mà chính là tôi đang ĐI HỌC

 

(…bài thơ chấm dứt với sự chứng kiến thêm của hai nhân vật Hoàng Hercule và Thái Gorki)

 

HOÀNG HERCULE:

Bao giờ thì Thành Taberd đi học?

THÁI GORKI:

Thành có biết vì sao anh em gọi tao là Thái Gorki không?

THÀNH TABERD:

Ơ…

THÁI GORKI:

Vì Gorki vốn có tấm lòng

Với những người bị đời ruồng rẫy

NHIỀU HỌC VIÊN:

Tụi bây ơi, anh Thái kể chuyện

(Tất cả thành một vòng tròn lớn)

THÁI GORKI:

Trước giải phóng tôi sở trường đâm chém

Coi xong một cuốn phim tôi chọn lọc nghề mình

Trong khí hậu xinê thù hận đứng rình

Tôi tưởng tôi chỉ thích nghi nghề du đãng

Giống tài tử trong phim, tôi say sưa nổi loạn

Dân giang hồ gọi tôi là Thái Mafia

ĐẠI CA:

Hà hà, nó cũng mê BỐ GIÀ

THÁI GORKI:

Vì thế lên trường tôi rất tỉnh bơ

Xin phép Hiệu Trưởng lên thăm thư viện

Ở đó tôi gặp người đàn anh “chiến”

Và danh hiệu tôi được sửa lại đến bây giờ

MỘT HỌC VIÊN:

Maxim Gorki ư?

THÁI GORKI:

Đúng rồi, đọc xong THỜI THƠ ẤU của ông, tôi nhớ tuổi ấu thơ

Đọc xong truyện MƯU SINH, tôi thấy mình kém quá

Trong tác phẩm người long đong quá cỡ

Hết làm thợ giày sang nghề thủy thủ

Té ra người còn trầy trụa hơn tôi

 

(im lặng một lúc)

 

“Kẻ giang hồ” khiêm tốn quá đi thôi

Người dạy tôi tìm hoa trong bụi cỏ

Sao lại quay lưng với những người khốn khổ

Sao lại trả thù nơi xuất xứ ra tôi

Tôi rửa mép đây rụng hết mọi tiếng bồi

Để trở lại làm gã đàn ông chất phác

Đọc Gorki tôi tìm ra sự thật

MỘT HỌC VIÊN:

Em từng tự phụ mình là “dân chơi trí thức”

Nhưng càng đi rong em càng thấy hoang đường

Em cũng mê những người hùng và đánh mất trí khôn

Không tìm thấy ở văn chương điều sáng suốt

THÁI GORKI:

Nên tôi giới thiệu ở sách một thời đau buốt

Cũng như khát khao hạnh phúc muôn đời

Tôi muốn những người cầm sách lên coi

Thấy được mình núp trong chữ nghĩa

THÀNH TABERD:

Tôi chưa có chuyện gì để kể

Câu chuyện tôi chỉ vỏn vẹn ở bức tường

Câu chuyện của tôi là một vết thương

Tấm vách rỗng ghép đôi nhìn tôi xa lạ

Tôi sẽ trắc nghiệm mình lần nữa

Ở đây, ở đây trước mặt mọi người

Chỉ cần người xem bình tĩnh ngồi coi

Và tự thử thách như tôi đang thử thách

 

(khi Thành cúi đầu và những người khác ngước lên thì màn khép)

 

MÀN PHỤ

 

(TIẾNG NÓI như một dàn đồng ca vô hình ở hàng ghế khán giả hoặc ở hậu trường. Khi có TIẾNG NÓI là âm nhạc di chuyển theo. Âm nhạc thay đổi tùy theo nội dung phát biểu của nhân vật: cuồng nộ, lãng mạn, sôi nổi, yếu ớt…)

 

TIẾNG NÓI:

Ngày đi học đầu tiên của Thành Taberd

 

(Thành Taberd đi ra, ngực trần, áo vắt vai, mồ hôi nhễ nhại)

 

THÀNH TABERD:

Được rồi, tôi bắt đầu nghe

Bao thay đổi rất vụng về nơi tôi

Tôi như kẻ mới tập cười

Âm thanh lúng búng chưa trôi khỏi lòng

Tôi như kẻ học lội sông

Hai chân vọp bẻ giữa dòng phù sa

Tôi như kẻ lạc vườn cà

Nụ tầm xuân nở tưởng là hoa xoan

Mười ngón tay suýt hở hang

Như cô gái điếm khỏa thân khinh đời

Bây giờ đã biết bồi hồi

Biết xoa ngực đợi mồ hôi của mình

Biết cánh đồng thiếu môi sinh

Chỉ vì thiếu một mối tình mạ non

Nên tôi xin ghé môi hôn

Vết chai trên ngón để còn yêu nhau

 

(đi vào, khuất trong bóng tối)

 

TIẾNG NÓI:

Ngày đi học thứ hai của Thành Taberd           

 

(Thành Taberd đi ra, vừa đi vừa huýt sáo)

 

THÀNH TABERD:

Người ta đã trị bệnh ghiền bằng nước suối

Đó là điều mà không ai ngờ nổi

Chắc chắn một trăm phần trăm là ở các phòng trà

Nơi tiểu thư chữa bệnh của mình bằng nước hoa

Nơi công tử khám sức khỏe của mình bằng rượu chát

Ở đó độ ghiền được cân bằng hợp pháp

Là tăng “đô” để bảo vệ quan tài

Chắc chắn một trăm phần trăm là trang cuối báo hằng ngày

Nơi cai ma túy bằng các dòng quảng cáo

Nơi y học nhức đầu, thuốc sơn đông bán dạo

Đã bó tay trước một xã hội ghiền

Ở đó độ ghiền được giải thích bằng kim

Mũi kim cắm bất cứ chỗ nào còn cắm được

Hêrôin…được di chuyển trong những đường gân sắp mất

Máu trắng máu đen choán chỗ của máu hồng

 

(im lặng một lúc)         

 

Các bạn biết không các bạn biết không

Người ta đã trị bệnh ghiền bằng nước suối

Chính ở đây, khu rừng không ai tới

Đệ tử ả phù dung đã được xếp hai hàng

Xuống suối Ray nào: một, hai, ba , bốn, năm…

Tắm, kỳ cọ, rùng mình, rồi khóc

Không thể chỉ thông cảm nhau bằng nước mắt

Phải thông cảm sâu hơn trong mỗi tiếng cười

Khóc đúng một tuần thì nước mắt không rơi

Vì những lở loét đã lành da non lại

Vì con thú đã hết thời vùng vẫy

Tự động hát ca trước cảnh làm người

 

(đi vào khuất trong bóng tối)

 

 

 

 

 

Bùi Chí Vinh
Số lần đọc: 2213
Ngày đăng: 14.03.2009
[ Trở lại ] [ Tiếp ]
In tác phẩm Góp ý Gửi cho bạn
Cùng thể loại
Cũng là đi cho - Quỳnh Linh
Kịch phi lý không chết - Lê Anh Hoài
Tìh êu - Lê Anh Hoài
Ai là tác giả Kịch THƠ “Bóng Giai Nhân”? - Hoàng Cầm
Đám không người - Quỳnh Linh
Đi tìm người con gái trong vở kịch thơ của Hòang Cầm - Ngữ Yên
Dựng kịch về lịch sử dễ hay khó? - Tuấn Thiện
Kịch hình thể - Sự hấp dẫn không lời - Hồng Nga
Đạo diễn Lê Hùng: “Lạ hóa” sân khấu kịch - Nguyễn Thị Minh Thái
Vì sao kịch miền Nam không ra được đất Bắc? - Hòang Kim
Cùng một tác giả