- Ngày mai Tuấn, Minh, vợ chồng Hy sẽ lên. Bác sĩ Chương bận việc, không dự được. Cu Minh đâu rồi?

- Thằng bé đi ngủ sớm. Cu Minh suốt ngày chỉ thích theo anh.

- Thằng bé muốn nghe anh kể chuyện cổ tích.

Mưa đã ngưng. Chút ánh sáng trăng chập chờn ló dạng trên đỉnh núi Hamburger. Đám mây đen trôi nhanh qua. Phát nhìn về cánh rừng xa:

- Hy vọng ngày mai trời nắng.

- Ngày mai và ngày mai nữa anh có ý định làm gì?

- Đang nghĩ đến ngày cưới, nghĩ tới đứa con nối dõi họ Đinh. Anh nghe tiếng em nôn ọe, em sắp có búp bê?

Phượng lắc đầu:

- Hồi sáng, em ăn gỏi cá trơn với nhiều rau sống, nên khó chịu buồn nôn. Anh mong có con lắm sao?

Phát gật đầu, đưa tay nâng nhẹ đầu Phượng:

- Anh tưởng em cũng mong ước như anh.

·

Từ trong ra ngoài nhà thờ họ Đinh được lau dọn trông như mới. Mưa đã ngưng. Mặt trời trên hàng cây xanh của con dốc ngoằn ngoèo. Quế đang xếp lại bàn thờ gia tiên. Lư trầm và các đồ đồng bàn thờ bóng loáng. Mâm bồng án thư, giá gươm được lau sạch, luôn bức hoành phi, câu đối sáng loáng. Phượng đã may lại y môn mới, may thêm áo gấm mới cho ngày vui.

Mùa màng đã xong, làng ASầu chỉ còn việc chờ Tết. Năm nay trúng mùa, bắp vừa lên cũng tươi tốt. Phượng đã muối ba hũ dưa hành, ba hũ dưa món. Nàng tính, con heo làm thịt cho ngày cưới, phải để dành hai lỗ tai ngâm dấm.

Hoa chuối nở đỏ khắp nơi. Năm nay chợ Tết và hội Xuân đầu năm của làng sẽ tổ chức nơi nhà Rông kế nhà Phượng. Người ta mua sắm nhộn nhịp. Mấy đứa bé trong nhà, cu Minh, Tròn, Méo... đều được may áo quần đẹp tuần trước.

Trên tường phòng khách treo hai bức tranh lụa, “hoa mai ngày Xuân” và “lý ngư vọng nguyệt” quà cưới của vợ chồng Hy. Quế viết một bài thơ, chữ quốc ngữ viết bằng bút lông, chữ triện, thoạt nhìn như chữ Hán, mực Tàu, trên vải điều hồng:

“Cây có gốc mới nở nhành sinh ngọn.

Nước có nguồn mới bể rộng sông sâu.

Người ta nguồn gốc từ đâu?

Có tổ tiên trước, rồi sau có mình”.

Quà mừng đầy bàn, cha mẹ các học trò đem tặng. Nếp đậu, hành lá để gói bánh chưng. Dược sĩ Tuấn tặng đầu máy video, Minh khệnh khạng ôm cái tivi 13 inche, quà anh ta mua đem từ trong Nam ra.

Hy chùi lại chiếc xe jeep, gắn hoa thành dây quanh xe. Sẽ có thêm chiếc Traction đen, chiếc xe thùng Renault, thuê chở đám trẻ. Vợ Hy sẽ làm bếp với mấy cô trong làng tới phụ. Rượu cần đã có già làng Koòng Ki đặt dùm cả tháng trước. Ông cho mượn hai ché mới đào lên. Ché chôn đã hơn bốn chục năm, từ hồi sợ Tây đi bố ráp cướp đi, sợ bom đạn dội xuống làm bể báu vật cổ truyền mấy đời người.

Mộ phần đã sạch cỏ, trồng thêm hoa, dựng hàng rào, vá đất bị lở sau cơn bão.

·

Chiếc jeep trang trí đầy hoa, làm xe cưới. Quế cầm lái. Chú rể Phát trong bộ veste màu xám bạc ngồi phía trước. Vợ chồng Hy ngồi sau. Chiếc Traction cổ lỗ đen, chiếc xe chở hàng Renault chở bạn bè và trên chục đứa trẻ.

Cu Tròn đầu chải bóng, mặc đồ mới trông ra vẻ người lớn.

Già Koòng Ki đứng ngay chân cầu thang nhà Phượng. Trong bộ lễ phục nhiều màu sắc, tay cầm thanh kiếm bạc, ông đại diện nhà gái mời khách nhà trai vào nhà. Tiếng trống đánh lên liên hồi, tiếng tù và thổi dài hơi. Phượng, Phát đứng trước bàn thờ Phật, đốt nhang và lễ. Chiếc nhẫn vàng long lanh được Phát lồng vào ngón tay bé nhỏ, trước sự chứng kiến của mọi người.

Họ ôm nhau, ánh Flash chớp liên tục. Hy chụp ảnh.

Lượt về, xe hoa chạy chậm, vì thêm người đi bộ, đạp xe theo, đông trên trăm, cười nói huyên náo.

Phượng chít khăn xanh, mặc áo dài gấm xanh tím, làm nổi bật làn da trắng. Chuỗi ngọc bạc óng ánh đeo trước cổ, đôi bông tai vàng lúng liếng.

Không voan che mặt, khăn vải đỏ phủ đầu cô dâu. Tươi cười, hớn hở, bé Minh đi sau lưng mẹ.

Nắng ấm trải dài con đường đất đỏ, còn ẩm ướt nhầy nhợt của cơn mưa mấy ngày trước. Chim hót miên man.

Pháo nổ trước cổng trường chào đón cô dâu chú rể. Xác đỏ đầy sân. Hoa Cúc, hoa Lan trồng hai bên lối đi, nở rộ.

Họ thắp nhang, vái lạy trước bàn thờ gia tiên. Họ ra vườn vái lạy các mộ phần của những người thân đã khuất.

Chiếc bàn dài chất đầy thức ăn và hoa trái. Quà cưới có cặp sừng nai lớn, có miếng da cọp, có cả con nai con, cặp sáo hót líu lo.

Đám trẻ làm thành vòng tròn quanh cô Phượng hát bài “Đây gia đình cùng nhau chung thân ái...”.

Đám thanh niên thanh nữ đùa vui bên mấy chén rượu cần. Ông già làng ngất ngưởng cùng các viên chức xã ấp. Hy khoái khẩu với món thịt heo nấu với đọt cây đu đủ. Đống lửa bập bùng, thịt nướng quay tròn. Quế cũng chẳng cần giới tửu, cầm cái sừng trâu đựng đầy rượu, bước từng bước xiêu vẹo. Anh khất khưỡng choàng vai chủ tịch hợp tác xã, cụng sừng trâu với Thiếu úy Tình, với mấy anh lính gỡ mìn.

Tiếng kèn Pi cất lên trong trẻo, gió cuốn vào thân cây sậy nhỏ, trống bập bùng, cô gái thượng cất giọng cao vút:

- Em xa chàng...

Như vàng xa lửa.

Quả tim em rắn thành hòn đá.

Giọt máu em tan thành giọt sương.

Chừ đây em gặp gỡ bên đường.

Mặt em quận lấy chàng, chàng ơi...

Ánh trăng mười sáu chiếu sáng lạnh khắp làng. Phát cũng vừa chếnh choáng cầm cây kèn, đứng cạnh Phượng gần ngọn lửa. Tuấn đánh trống bập bùng, đôi tay nhịp nhàng vỗ liên hồi trên mặt da nai.

Đám trẻ con về sớm, khách ra về khi ánh trăng lên. Ban nhạc cũ trường trung học Pellerin hình như sống lại trong niềm vui mới của Phát. Họ vui chơi, nói chuyện mãi tận nửa khuya. Phát đứng lên:

- Tôi xin góp vui, một bài nhạc tặng riêng Phượng, người sẽ cùng tôi đi suốt quãng đời còn lại:

... Em đã cho anh thú yêu đương.

Hãy về cùng anh.

Về cùng anh, hỡi em yêu.

Núi buồn hoang vắng.

Mình anh ngắm chiều Xuân sang.

..............................................

Hỡi người tình ơi,

Ngày gặp em sao quá mong manh.

Áo còn hơi ấm.

Làn môi thắm, vòng tay chờ.

Những mùa Xuân qua, tưởng đã lãng quên.

Xuân ơi... Xuân ơi hoa lá nở trong vườn.

Sao mỗi lần mưa giăng đầu ngõ.

Anh vẫn thì thầm gọi tên Em.

Tiếng hát lên cao. Những đốm lửa hồng bay theo dưới trời trăng sáng.

·

Tuấn lom khom gắn dây điện vào đầu máy video, và tivi. Anh tra cuốn băng hoạt họa, điều chỉnh âm thanh. Cu Tròn, Cu Minh, Cu Méo vỗ tay reo hò. Đứa con chị Do dưới sàn, vẫy tay cười theo.

Đám bạn Phát ngồi uống cà phê trước hàng hiên nhà, sương mù dày đặc, chút nắng ló dạng từ xa. Phượng đang cho nai ăn lá xanh. Phát để tay trên tivi:

- Cám ơn Tuấn, Minh nhiều lắm. Đám trẻ sẽ vui thích, tôi có thêm phương tiện để dạy học.

- Có đáng gì mà anh cám ơn, năm trước Phát còn cho tôi hai lượng vàng, vợ chồng tôi còn nợ nhiều.- Minh đáp.

- Bỏ qua chuyện đó. Gia đình thế nào?

Minh rót trà:

- Từ ngày anh cho tôi vàng, tôi mua miếng đất một mẫu bên Cát Lái, chuyển hộ khẩu về đó, chỗ bên sông Sài Gòn có lần mình tới câu cá - đó là nhà tôi bây giờ. Vừa đi dạy học, vừa làm vườn, kinh tế ổn định.

Tuấn chỉ thằng bé dưới sàn, miệng bô bô:

- Lần trước không thấy thằng bé này, bị bệnh gì mà lê lết như vậy?

Phát đưa lá thư của Bác sĩ Lacaze để Tuấn, Minh xem, chỉ hai anh em cu Tròn:

- Tháng trước tôi ra quận, làm giấy tờ nhận hết mấy đứa trẻ này làm con. Tròn lấy tên Đinh Tam, Méo là Đinh Tòng và Lời con chị Do là Đinh Miếu. Họ Đinh giờ đông người.

Minh chợt thở dài:

- Miếng đất bên kia sông Sài Gòn tôi ở cũng bị ảnh hưởng chất thuốc khai quang trầm trọng. Hồi chiến tranh, để bảo vệ đường thủy vô ra thành phố, người ta đã rải thuốc giết cây cỏ hai bên sông Sài Gòn, sông Nhà Bè, sông Lòng Tàu... kéo dài đến Cần Giờ. Gần ba mươi năm sau những cây đước, cây mắm mới bắt đầu sống lại, ngoi lên chút mầm xanh. Gió biển thổi vào thành phố mang theo bụi khai hoang, chưa biết trên mấy triệu người trong phố thị hôm nay có bao nhiêu người là nạn nhân?

·

Buổi sáng còn vương lạnh cuối đông, có tiếng gọi lớn:

- Chị Phượng ơi.

Bầu vẫn phơi ngực trần, cái gùi lớn trên lưng:

- Sao chị đám cưới không cho tôi hay. Chị xấu quá!

Phượng bước xuống đón dắt chị và hai đứa bé lên cầu thang:

- Chúng tôi xin lỗi, công việc bề bộn nên quên.

Bầu tháo cái gùi xuống, đổ những củ gừng còn dính đất xuống sàn:

- Đem biếu thầy cô.

Cô nhìn mọi người tươi cười, lắc mái tóc vàng cuộn quanh cổ. Phượng mời Bầu qua phòng bên uống nước. Tuấn trố mắt nhìn thân người Bầu phía trên trần trụi:

- Cô này lai ngoại quốc?

Phát gật đầu, kể một phần câu chuyện éo le gia đình Bầu. Minh đi quanh bàn, rồi đứng sau lưng Phát:

- Chưa thấm vào đâu. Năm 1965, tôi dạy học tại Bình Định. Có lần cuối tuần tôi về Quy Nhơn chơi, may mà đã thoát hiểm. Đêm đó, ngay nơi tôi dạy học, làng Hưng Trị, huyện Phù Cát, toán lính Nam Hàn thuộc sư đoàn Mãnh Hổ hành quân đốt làng. Đàn bà con gái bị hãm hiếp. Hai hôm sau tôi về, tiếng than khóc đều cả làng. Nhiều xác chưa chôn. Có người bị hiếp chết, cây tre còn gắn vào âm hộ. Làng Hưng Trị, mười năm về thăm lại, còn lũy tre xanh, còn nhiều nhân chứng sống sót câm lặng nhớ nỗi đau cũ. Sau vụ đó tôi trốn dạy, vào Sài Gòn học đại học Vạn Hạnh.

Quế buột miệng:

- Mô Phật. Thiện Tai. Thiện Tai.

Tuấn nói như la hoảng:

- Hai sư đoàn Đại Hàn trước đây đóng quân ở miền Trung. Hai sĩ quan trong các đơn vị đó, giờ có người là Tổng Thống của Hàn Quốc!

Minh chỉ đứa con lai của Bầu:

- Cách đây một tuần, thủ tướng Paul Keating vừa gởi lời chào mừng người con lai, một thanh niên 19 tuổi, mẹ Việt cha Úc đến định cư và sống tại thủ đô Canberra. Người Úc hãnh diện cho đứa con lai đầu tiên với người Việt, hàng ngàn tặng phẩm gởi đến trị giá hơn ba trăm ngàn đôla.

- Thằng lai Úc ấy tốt số, còn mấy đứa con lai ở đây mang số con rệp.

Tuấn nhìn Phát, đứng dậy bước ra ngoài.

- Phát đi đâu?

- Tôi ra ngoài làm vườn.

Đám bạn kéo theo ra. Nắng ấm, tiếng chim hát líu lo trong vườn, hoa mơn mởn theo lối đi. Họ im lặng trước bức tượng Phát đẽo, mặt ngẩng lên trời cao, cái bát úp ngược với nỗi đau năm 45. Quế phủi bụi bám trên tượng và chỉ gốc cây bên cạnh, kể câu chuyện Phát đem cây khô cháy về cho Minh, Tuấn nghe:

- Hàng ngàn hàng triệu bí ẩn của mấy cuộc chiến thế kỷ qua chưa phơi bày hết. Thế nào là bộ mặt thật?

Con người bị vô minh che lấp thêm, tham ái, ngã chấp. Tham, sân là nguyên nhân của mọi khổ lụy. Nếu con người diệt được những thứ ấy, có lòng từ bi tịch tịnh ắt an vui.

Tuấn như la hoảng:

- Mày đi tu Phật thuộc rồi sao?

Quế gật đầu:

- Tháng tới ngày rằm tôi sẽ xuống tóc tại am Cô.

Chương bảy.

Họ ngồi uống nước dưới tán cây đa lớn giữa công viên trước bệnh viện. Ánh nắng nhạt nhòa sau cơn mưa bụi.Bóng nước đọng dấu trên mình cọng cỏ xanh úa, rụng nhẹ bên cạnh bờ sông. Dòng sông hững hờ trôi. Phượng da mặt xanh vì cơn đau bụng nôn mửa làm khó chịu mấy hôm. Cô ngồi trông chừng tụi nhỏ đùa chơi sân kế cận.

Phát moi túi ngực, đưa Phiên xem lá thư mới nhất của Bác sĩ Lacaze.

Paris ngày 10 tháng 2 năm 199...

Thân gởi: Ông bà Đinh Phát.

Tôi rất vui mừng khi nhận được thiệp báo tin đám cưới của hai người. Lời cầu chúc tốt lành hạnh phúc đến với hai người. Sự gặp gỡ hai người là sự sắp xếp của Chúa, những con người tốt, Chúa muốn các bạn có mặt bên nhau để trợ giúp những người khốn khổ.

Paris giờ tuyết lạnh. Tôi đang làm việc tại trường đại học Y khoa, tuyết đầy ngoài sân. Tôi đã hội kiến nhiều giáo sư đại học, nhiều người có quyền uy, để bàn chuyện giúp đỡ các bạn. Nhân tiện đây, tôi xin thông báo những kết quả chúng tôi dã làm:

* Một là chúng tôi đã quyên góp được thuốc và dụng cụ y khoa như máy chụp x quang, máy siêu âm... Tất cả trên đường chuyển đến bệnh viện trung tâm thành phố của các bạn.

* Hai là chúng tôi đã thành lập hiệp hội từ thiện, nghiên cứu khoa học về thứ bệnh do hậu quả chất độc khai quang trong cuộc chiến Việt Nam. Hiện nay, chúng tôi đã có nguồn tài trợ cũng như phòng thí nghiệm chuyên sâu nghiên cứu về bệnh này. Do đó, chúng tôi ước muốn bảo lãnh một số em bé trong vùng làng anh chị đến nước tôi. Mọi vấn đề ăn ở, di chuyển, chúng tôi đài thọ. Chúng tôi sẽ có đoàn bác sĩ, trong thời gian tới sẽ đến gặp chính phủ Việt Nam để làm thủ tục. Ước mong các bạn giúp đỡ chúng tôi trong vấn đề này.

Một lần nữa, cho tôi gởi lời chúc mừng đến các bạn, đến gia đình anh Quế, anh Hy và tất cả mọi người.

Cầu ơn trên phù hộ cho các bạn, tôi luôn luôn mong tin hai người.

Thân.

Bác sĩ Christine Lacaze.

Phát đưa bức thư mình mới viết phúc đáp cho Phiên đọc:

Làng Asầu ngày 30 tháng 3 năm 199..

Thân gởi: Bác sĩ Christine Lacaze.

Nhận được thư chị, tôi và nhiều người rất cám ơn những gì mà những nhà hảo tâm ở chân trời xa đã giúp đỡ cho quê hương tôi. chúng tôi xin gởi lời cầu chúc tốt đẹp nhất đến mọi người.

Nơi đây nhiều người vẫn nhắc đến chị, bà bác sĩ tốt bụng, người bạn dễ thương. Anh Quế đã xuống tóc đi tu trong am Cô, cái am hôm chị ghé thăm, Phượng, bà xã tôi mong chị trở lại đây một lần nữa để mạn phép hoàn lại chiếc nhẫn chị cho mượn.

Việc chị đã vận động để cho một số em bị nạn qua nước chị, chúng tôi rất biết ơn. Nhưng riêng tôi, tôi không bằng lòng và an tâm.

Như chị hiểu, hơn hai mươi năm trước, người ta đã rải chất độc da cam rộng rãi và liên tục trên đất nước chúng tôi. thời gian đó người ta thừa hiểu chất dioxin sẽ gây nên những tai họa khủng khiếp cho cỏ cây và sinh vật, họ đã xem những con người bên dưới như những con vật làm thí nghiệm. Hơn hai mươi năm sau, như chị đã trông thấy, nhiều nạn nhân và cuộc đời khủng khiếp của họ: con chị Do, con anh Lú... Chúng tôi không phải là những chuyên viên y khoa, nhưng sự thực từ nhiều năm nay, qua bao nhiêu nạn nhân trực tiếp hay gián tiếp... hàng chục nghìn, trăm nghìn... triệu? Chị nhỉ? Bao nhiêu chạy chữa hầu như vô ích. Chúng tôi tuyệt vọng. Thôi, hãy để các em ấy ở lại với chúng tôi, những người thân yêu mà cũng có thể là những người cùng bệnh ở một dạng nhỏ hơn, chúng tôi chia nhau số phận, ở bên nhau cho đến ngày cuối đời của mỗi người. Chúng tôi không chống lại việc các nhà khoa học mà chị vận động được đến đây để nghiên cứu, khảo sát. Dù đau lòng, thêm một lần nữa, lần này để khảo nghiệm xác minh hiệu quả của chất dioxin, và nếu có giúp ích được cho nhân loại điều gì, thì đó là thói quen mà dân tộc tôi thường làm.

Xin chị chuyển tâm ý tôi đến tất cả những người đang làm việc chung với chị.

Một lần nữa cám ơn chị và các bạn đã giúp đỡ chúng tôi. Mong gặp chị trong thời gian gần nhất.

Thân.

Đinh Phát.

Phiên đọc xong, thở dài, ngước nhìn hoàng thành hoang phế bên kia. Anh ta vừa về thăm nhà được ba hôm.

Phát nôn nóng, nhìn vào phía trong cổng bệnh viện. Anh đứng dậy:

- Bác sĩ Chương ra đến rồi.

Ông giờ trông đã phát phì, tướng đi chậm lại, cái bụng uống bia nhiều nên phình to. Quần dài trắng, đôi giày Ý trắng, áo sơ mi trắng, trông đúng thời trang mùa nắng. Ông băng qua đường lớn, về phía bọn họ, lung lay cái nọng thịt lớn dưới cổ:

- Chúc mừng quý vị, có tin vui, con trai thiệt rồi. Tôi đoán không sai chút nào cả.