|
1911: Czeslaw Milosz sinh ngày 30/6 ở Szetejnie (hay Seteinial), Lithuania, con của Weronica, tên khai sinh là Kunat, và Aleksander Milosz, một kỹ sư công chánh.
1914-1918: Aleksander Milosz bị động viên vào quân đội Nga hoàng sau bùng nổ Thế chiến I. Là sĩ quan kỹ sư chiến đấu, ông dựng cầu và đồn trại ở các vùng hỏa tuyến. Vợ và con trai theo ông di chuyển liên tục khắp nước Nga. Gia đình Milosz trở về Lithuania năm 1918.
1921: Czeslaw Milosz theo học trung học ở Wilno.
1929: Milosz trúng tuyển vào khoa luật của Stefan Batory University ở Wilno, tham gia Câu Lạc Bộ Ba Lan Học.
1939: Milosz đăng những bài thơ đầu tiên trên Alma Mater Vilnensis, một tạp chí đại học.
1931: Milosz trở thành người đồng sáng lập và thành viên của bút nhóm Zagary. Ông cũng họat động trong Câu Lạc Bộ Những Người Lang Thang và tham dự những chuyến đi mùa hè đến Tây Âu với những sinh viên khác. Ở Paris, lần đầu tiên ông gặp người anh em họ Oskar Milosz, nhà thơ Pháp.
1933: Câu Lạc Bộ Ba Lan Học của Stefan Batory University xuất bản Bài thơ thời đông giá, thi tập đầu tiên của Milosz. Với Zbigniew Folejewski, ông đồng biên tập Tuyển tập thi ca xã hội, cũng xuất bản ở Wilno.
1934: Milosz nhận bằng Cao Học Luật. Hội Nhà Văn Ba Lan trao tặng thơ ông Giải Thưởng Văn Chương Philomath lần đầu tiên ở Wilno. Một khoản tài trợ từ Quỹ Văn Hóa Quốc Gia cho phép ông ở một năm tại Pháp và ông lên đường vào mùa thu.
1935: Ở Paris, Milosz học tại Alliance Francaise và nghe giảng về học thuyết Thomas Aquinas (Thomism) ở L’ Institut Catholic. Cùng với những thi phẩm khác, ông viết Ca vịnh và Những cánh cổng kho vũ khí.
1936: Sau khi ở Pháp về, Milosz phụ trách chương trình văn học cho Ðài Phát Thanh Ba Lan ở Wilno. Hội Nhà Văn Ba Lan giúp ông xuất bàn thi tập thứ hai, Ba mùa đông.
1937: Sau khi bị Radio Wilno buộc tội ông có quan điểm thiên tả và cho nghỉ việc, Milosz đến nước Ý. Trở về, ông nhận việc làm ở phòng kế hoạch của Đài Phát Thanh Ba Lan ở Warsaw. Ông gửi đăng thơ và bài viết ở các tạp chí định kỳ.
1938: Bản dịch Ca khúc (Un Chant) xuất hiện trên tạp chí Pháp “Cahiers du Sud”, bản dịch thơ đầu tiên của Czeslaw Milosz. Truyện ngắn Tính sổ của ông đoạt một giải thưởng trong một cuộc thi được nhật báo Pion tài trợ.
1940: Milosz trốn từ Wilno thuộc Soviet chiếm cứ sang Warsaw thuộc quyền kiểm soát của Nazi, tại đây ông gia nhập phong trào kháng chiến xã hội chủ nghĩa. Ở Warsaw ông xuất bản tập thơ Những bài thơ in rônêô với bút danh Jan Syruc.
1941: Ông nhận việc làm bảo vệ ở Thư viện Đại học Warsaw
1942: Tuyển tập thơ chống Nazi của Milosz, Bài ca bất khuất, và bản dịch của ông, tác phẩm ủng hộ de Gaule, Đi qua thảm hoạ (A Travers la Desastre) của Jacques Maritain được in và phát hành chui trong Warsaw đang bị chiếm đóng.
1943: Ông viết Thế giới: Một bài thơ chân thật và toàn tập Những tiếng nói của người nghèo (Giải cứu thi ca, Những bài thơ chiến thắng) và dịch As You Like It của Shakespeare theo đơn đặt hàng của Hội Đồng Sân Khấu Bí Mật (The Underground Theatre Council). Ông cũng tham gia những buổi đọc thơ chui.
1944: Sau trận phá hủyWarsaw, ông trải qua một ít tháng ở Goszyce, gần Cracow, với gia đình bạn ông, Jerzy Turowics. Ông viết một số bài thơ ở đó.
1945: Milosz chuyển đến Cracow. Ông đăng thơ và các bài viết trên báo chí văn học (“Tworczosc”). Nhà xuất bản quốc gia xuất bản những bài thơ tuyển của ông với nhan đề Giải cứu (Giải cứu thi ca, Campo Di Fiori, Những bài thơ chiến thắng) – bao gồm hai toàn tập được viết trong Đệ nhị Thế chiến năm 1943. Ông lên đường sang Hoa Kỳ vào tháng 12 để đảm nhiệm một chức vụ ngoại giao.
1946: Milosz làm việc Lãnh sự quán Ba Lan tại New York. Đứa con của Âu Châu nằm trong số những bài thơ ông sáng tác trong thời kỳ này.
1947: Milosz được thuyên chuyển đến Washington làm tuỳ viên văn hóa. Ông viết Chuyên luận về đạo đức, được in năm sau ở nhật báo “Tworczosc”. Ông là một thông tín viên cho báo chí văn học ở Ba Lan và dịch thơ nước ngoài sang tiếng Ba Lan.
1949: Milosz làm một chuyến đi ngắn ngày về Ba Lan trong mùa hè. Ông bị choáng váng trước hệ thống phát triển đầy khắp chủ nghĩa toàn trị.
1950: Milosz được chuyển đến chức vụ thư ký thứ nhất toà đại sứ Ba Lan ở Paris. Ông về Warsaw vào cuối năm và bị tịch thu giấy thông hành.
1951: Milosz được trả lại giấy thông hành. Ông quay trở lại Paris, tại đây vào ngày 1 tháng 12 ông xin chính quyền Pháp cho tỵ nạn chính trị. Ông dọn đến Maisons-Lafitte và đăng bài báo đầu tiên với tư cách một di dân, nhan đề No, xuất hiện trên số tháng Năm của tạp chí “Kultura”. Ông bắt tay vào tác phẩm Trí óc bị bắt giữ.
1953: Trí óc bị bắt giữ là tác phẩm đầu tiên của Milosz được xuất bản bởi Viện Văn Học Ngôn Ngữ Ba Lan ở Paris. Kèm theo là các bản dịch tiếng Anh và tiếng Pháp. Tiểu thuyết Thâu tóm quyền lực (La Prise du Pouvoir) của ông được tặng giải thưởng hội sách Thụy Sĩ, Giải Văn Học Châu Âu. Viện Văn Học xuất bản Ánh sáng ban ngày, tập thơ đầu tiên của Milosz như là một di dân.
1955: Viện Văn Học xuất bản Thâu tóm quyền lực, tiểu thuyết thứ hai của Milosz Thung lũng Issa và bản dịch những luận văn triết học Chính trị và thực tế của Jeanne Hersch.
1957: Viện Văn Học xuất bản Chuyên luận về thi ca thành sách. Milosz được tặng giải thưởng văn chương hàng năm của tạp chí Văn Hoá (“Kultura”).
1958: Milosz xuất bản tiểu sử tự thuật Vương quốc quê nhà, tập hợp những bài luận văn và những bản dịch thi ca của ông, Các lục địa, và bản dịch Văn tuyển của Simon Weil. Ông nhận giải thưởng của Hội Nhà Văn Di Dân Ba Lan.
1959: Milosz xuất bản Gia đình Âu Châu (Rodzinna Europa).
1960: Milosz đến Hoa Kỳ nhận chức vụ giảng viên thuộc khoa ngôn ngữ và văn học Slave, Đại Học California, Berkeley. Ngay sau đó ông nhận hàm giáo sư và trong suốt hai chục năm tiếp theo kết hợp công việc viết văn với giảng dạy tại đại học này.
1962: Milosz xuất bản Vua Popiel và những bài thơ khác và chuyên khảo của ông về Stanisaw Brzozowski, Người giữa bầy bọ cạp (Viện Văn Học Ba Lan).
1965: Tập thơ thứ bảy của ông, Hoá thân của Bobo, được Viện Văn Học Ba Lan xuất bản. Ông cũng xuất bản những bài thơ ông đã tuyển chọn và dịch sang Anh ngữ, Thơ Ba Lan hậu chiến: Một hợp tuyển.
1967: Văn Phòng Thông Tấn Những Nhà Thơ và Hoạ Sĩ Luân Đôn xuất bản một hợp tuyển thêm những thi phẩm của Milosz thành một tập nhan đề Những bài thơ. Ông nhận Giải Văn Chương Marian Kister ở New York.
1968: Vương quốc quê nhà: Đi tìm định nghĩa tự thân được xuất bản tại Mỹ. Milosz nhận Giải Thưởng Jurzykowski.
1969: Tập thơ tiếp theo của ông, Thành phố không tên, và một tuyển tập những bài tham luận, Nhìn từ Vịnh San Francisco, được xuất bản bằng tiếng Ba Lan bởi Viện Văn Học Ba Lan. Quyển sách giáo khoa của ông, Lịch sử văn học Ba Lan, được xuất bản ở Mỹ.
1972: Viện Văn Học Ba Lan xuất bản Những bổn phận tư riêng, một tuyển tập những bài tham luận văn học.
1973: Văn Phòng Thông Tấn Seabury ở New York xuất bản tập thơ đầu tiên của Milosz bằng Anh ngữ, Thi tuyển, được biên tập lại và xuất bản bởi Văn Phòng Thông Tấn Ecco năm 1982.
1974: Milosz xuất bản tập thơ Từ mặt trời mọc (Viện Văn Học Ba Lan). Hội Văn Bút Ba Lan (The Polish P.E.N. Club) trao tặng ông giải thưởng những bản dịch thơ Ba Lan sang tiếng Anh.
1976: Milosz nhận tài trợ của quỹ Guggenheim Fellowship để theo đuổi công việc sáng tác thi ca và dịch thuật.
1977: Cơ Sở Xuất Bản Ngôn Ngữ Slave thuộc Đại Học Michigan ấn hành tuyển tập thơ tiếp theo của ông bằng tiếng Ba Lan với tựa đề Utwory poetykie: Poems. Đại Học Michigan ở Ann Arbor trao tặng Milosz bằng tiến sĩ danh dự. Institut Literacki (Viện Văn Học Ba Lan) xuất bản Miền đất Ulro). Một hợp tuyển những bài tham luận nhan đề Hoàng đế của trái đất: Những cách nhìn lập dị và bản dịch Anh ngữ của Milosz Những bài thơ Địa Trung Hải của Aleksander Wat in ở Hoa Kỳ. Thế kỷ của tôi, hồi ký của Wat thu băng cuộc đàm thoại với Milosz được xuất bản ở Luân Đôn.
1978: Milosz nhận Giải Thưởng Văn Học Quốc Tế Neustadt, được trao tặng dưới sự bảo trợ của Viện Đại Học Bang Oklahoma. Vì những thành tích xuất sắc về văn học và hàn lâm của ông, Đại Học California tặng Milosz Bằng Berkeley Citation (tương đương bằng tiến sỹ danh dự). Tập thơ thứ nhì dịch sang Anh ngữ của ông, Những cái chuông mùa đông, được in ở Hoa Kỳ.
1979: Editions du Dialogue ở Paris ấn hành bản dịch của Milosz Những bài thánh ca (The Book of Psalms) từ tiếng Do Thái sang tiếng Ba Lan, vì tác phẩm này ông được nhận Giải Thưởng Zygmunt Hertz. Vườn tri thức, một tuyển tập những bài tham luận và những bài dịch thi ca nước ngoài sang tiếng Ba Lan, được xuất bản bởi Instytut Literacki.
1980: Editions du Dialogue xuất bản bản dịch của Milosz từ tiếng Do Thái sang tiếng Ba Lan Sách của Job. Milosz được tặng Giải Nobel. Những tập thơ của ông được xuất bản ở Ba Lan lần đầu tiên kể từ năm 1945. Instytut Literacki bắt đầu xuất bản ấn phẩm nhiều tập Tuyển tập Milosz.
1981: Tháng sáu, Milosz về thăm Ba Lan lần đầu tiên sau ba mươi năm. Ông nhận bằng tiến sỹ danh dự ở Viện Đại Học Cơ Đốc Lublin; ông gặp gỡ Lech Walesa và những lãnh tụ khác của phong trào Đoàn Kết ( Solidarity). Một cuộc triển lãm tôn vinh cuộc đời và sự nghiệp ông ra mắt ở Bảo Tàng Văn Học tại Warsaw. Một ấn phẩm song ngữ Ba Lan-Anh bài diễn văn nhận Giải Nobel của Milosz đọc trước Hàn Lâm Viện Thụy Điển tháng 12 năm 1980 được phát hành. Milosz nắm chức chủ tịch Eliot Norton ở Harvard và chủ trì sáu buổi diễn thuyết về thi ca. Ông được Đại Học New York trao tặng bằng tiến sỹ danh dự.
1982: Instytut Literacki in tập thơ thứ mười của ông, Tụng ca hạt ngọc trai. Editions du Dialogue xuất bản bản dịch của ông The Books of Five Megiloth (Than khóc, Ruth, Esther, Hội thánh, và Bài ca của Những bài ca).
1983: Milosz nhận bằng tiến sỹ danh dự của Đại Học Brandeis. Những bài diễn văn của ông tại Havard xuất hiện dưới nhan đề Người chứng của thi ca.
1984: Một tập mới những bài thơ dịch, Những tập ghi rời, được xuất bản trong ấn phẩm song ngữ Ba Lan-Anh. Trái đất không đạt tới được được Instytut Literacki xuất bản bằng tiếng Ba Lan. Editions du Dialogue xuất bản những bản dịch, từ tiếng Hy Lạp, Sách Phúc Âm theo Mark và Sách Khải Huyền.
1985: Bắt đầu với những đường phố của tôi, một tập mới những bài tham luận, được Instytut Literacki xuất bản bằng tiếng Ba Lan.
1986: Trái đất không đạt tới được được xuất bản bắng tiếng Anh.
1987: Milosz viết tập tiếp theo thi phẩm Sử biên niên.
1991: Milosz viết tập thơ mới Những tỉnh thành.
2004: Czeslaw Milosz mất ngày 14 tháng 8.
|
