M. A. Bulgakov -Phạm Nguyên Trường dịch

Lời người dịch: M. A. Bulgakov (1891-1940), nhà văn vĩ đại người Nga, các tác phẩm chính đã được dịch sang tiếng Viết: Nghệ nhân và Margarita, Trái tim chó… Truyện ngắn giới thiệu dưới đây trích từ tác phẩm: Tuyển tập tác phẩm, 5 tập, tập 2, Nhà xuất bản nghệ thuật Moskva, 1992.

Bí thư tham gia hội nghị công đoàn Xí nghiệp ga đường sắt tuyến đường Donetsk đã soạn sẵn nghị quyết hội nghị mà không cần ghi biên bản.

Tài năng thiên phú của bí thư đã làm mọi người kinh ngạc.

Phóng viên

1

Bí thư ngồi cắn bút ở trong phòng làm việc của nhà ga. Trước mặt là một tờ giấy có một đường kẻ dọc rất đậm. Cột bên trái ghi: “Đã nghe”, cột bên phải ghi: “Quyết định”. Bí thư phấn khởi nhìn lên trần nhà và lẩm bẩm:

- Như vậy là chúng ta đã nói về vấn đề quần áo bảo hộ lao động. Có phải thế không, thưa các đồng chí? Đúng như thế! – bí thư tự trả lời. – Vì vậy: sau khi nghe mọi người thảo luận đã ra nghị quyết… - Bí thư chấm mực và làm dấu thánh giá: “Áp dụng mọi biện pháp nhằm phát đúng, phát đủ quần áo bảo hộ lao động cho tất cả mọi người”. – Thông qua chứ các đồng chí? Có ai phản đối không? – bí thư hỏi lọ mực.

Lọ mực chẳng có gì phản đối và bí thư ghi vào tờ giấy: “Thống nhất thông qua”. Rồi tự khen mình: Makushkin, giỏi!

-  Bây giờ đến vấn đề gì nhỉ? – bí thư tiếp tục – Quĩ tương thân tương ái: rõ quá rồi. Nhưng quĩ không còn tiền, cũng rõ quá rồi. Rõ ràng là chẳng ai chịu trả lại tiền đã vay. Như vậy là chúng ta đã thảo luận về quĩ tương thân tương ái và ra nghị quyết: “Tìm mọi biện pháp nhằm phát triển quĩ tương thân tương ái, động viên tất cả quần chúng tham gia vào quĩ, cũng như thực thi những biện pháp nhằm gia tăng số vốn của quĩ bằng cách tự giác hoàn trả toàn bộ và đúng hạn tất cả số tiền đã vay!” Ai phản đối? – Makushkin hỏi một cách đắc thắng.

Cả cái tủ lẫn mấy cái ghế đều không có một lời phản đối nào, thế là Makushkin viết: “Tất cả đều đồng ý”.

Cửa mở, một đồng nghiệp bước vào.

- Biến, - Makushkin bảo, - tôi đang bận viết biên bản cuộc họp.

- Hôm qua à? - đồng nghiệp hỏi.

- Ngày mai, - Makushkin đáp.

Đồng nghiệp há hốc mồm và cứ thế đi ra.

2

Phòng họp chật cứng người, tất cả đều nhìn lên bục điễn đàn. Đồng chí Makushkin đứng ở đó, bên cạnh là bình đựng nước và cái chuông nhỏ.

- Vấn đề thứ nhất, - chủ toạ cuộc họp nói, - là vấn đề quần áo bảo hộ lao động. Ai có ý kiến?

- Tôi,.. tôi,.. tôi… - hai mươi người đồng thanh nói.

- Các đồng chí, cho tôi được phát biểu, - Makushkin ngân nga như sắp hát.

- Xin nhường lời cho đồng chí Makushkin,   -   chủ toạ long trọng tuyên bố.

- Thưa các đồng chí, - vừa húng hắng ho Makushkin vừa cho tay vào túi áo,  - tất cả các đoàn viên công đoàn có ý thức đều biết rằng quần áo bảo hộ lao động là cần thiết…

- Đúng quá!! Tháng sáu lại đi phát xà cạp! - cả phòng ồ lên.

- Đề nghị không ngắt lời diễn giả, - chủ toạ nói.

- Vì vậy, kính thưa các đồng chí, cần phải thực hiện tất cả các biện pháp hướng đến mục tiêu phát đầy đủ và đúng hạn quần áo bảo hộ lao động.

- Đúng! Hay! - cả phòng lại gào lên. – Phát quần áo mỏng vào tháng giêng!!

- Trật tự!

- Tôi đề nghị không nói nữa, để khỏi mất thì giờ, - Makushkin bảo - đề nghị chuyển sang bàn thẳng vào nghị quyết.

- Ai đã chuẩn bị nghị quyết? - chủ tịch hỏi, có vẻ đã hơi lạc đề.

- Tôi đã chuẩn bị, - Makushkin khiêm tốn đáp và đọc ngay.

- Ai phản đối? -  chủ toạ kinh ngạc nói. Tất cả lập tức ngồi im.

- Viết đi: không có ý kiến phản đối, - chủ toạ bảo thư kí cuộc họp.

- Không cần viết đâu, các đồng chí ạ, -  Makushkin nói, mắt ánh lên niềm tự hào.

Cả phòng họp cùng đứng lên, tất cả mọi con mắt đều đổ dồn vào Makushkin.

- Người của trung tâm có khác, - một giọng thán phục cất lên,  -  đâu có như mấy ánh ngốc của chúng ta!

*

Sau cuộc họp đám đông còn đưa tiễn Makushkin suốt nửa cây số, có bà còn bế con lên mà nói thầm:

- Nhìn kìa, Makushkin đấy. Sau này con cũng cố gắng được như thế nhé.

Nguồn: Tuyển tập tác phẩm.