*Tặng Trần Tiễn Cao Đăng

Một nhà thơ mơ ước cả đời mình làm sao phải viết được một tuyệt tác nên ông rao thông báo sẵn sàng đánh đổi tất cả, kể cả mạng sống mình cho việc đó. Một hôm từ quán rượu trở về ông ngạc nhiên khi thấy nhà mở toang cửa. Rõ ràng là trước khi đi ông đã khóa lại rồi. Không hiểu kẻ nào đã mở ra như vậy.

Khi bước vào thì ông mới biết có một con ma ngồi thù lù giữa nhà ông.

- Tôi đã đọc thông báo của ông và bây giờ tôi đến đây - Con ma bảo: - Tôi có thể làm cho ông nổi tiếng bằng cách viết giúp cho ông một tuyệt tác. Có điều ông phải chịu chấp nhận một điều kiện của tôi…

- Điều kiện gì tôi cũng đồng ý, kể cả cái chết, nếu có thơ hay! - Nhà thơ hăm hở.

- Tôi muốn đúng điều như ông vừa nói! - Con ma chậm rãi. - Tôi sẽ đánh tráo linh hồn tôi vào thể xác ông. Còn ông hãy tạm thời rút ra khỏi căn nhà xương thịt thân quen của mình…

- Hồn tôi sẽ tạm rời khỏi thân xác của tôi ư? - Nhà thơ bắt đầu lưỡng lự. Bởi ông chưa biết khi buộc rời khỏi chốn quen thuộc, linh hồn ông sẽ lang thang bay đi đâu. - Tôi phải thực hiện hợp đồng này trong bao lâu?

- Lúc nào chính ông đồng ý là mình đã có một bài thơ hay! - Con ma nói: - Ông yên tâm đi! Điều này cũng nhanh thôi! Khi nào ông chính thức là chúng ta sẽ bắt đầu…

Nhà thơ thấy thật phiêu lưu nhưng cám dỗ của sự nổi tiếng và vinh quang làm ông đồng ý. Với một phép thuật nhỏ sau một giấc ngủ linh hồn nhà thơ đã bị đánh tráo. Mọi thứ như đâu vào đó không một mảy may thay đổi. Chỉ có linh hồn nhà thơ bây giờ là một con ma.

Vì mang linh hồn của người đã chết nên con ma rất lười biếng. Nó chỉ ngồi một chỗ đọc và đọc sách. Nó nghiện chữ và chỉ ăn chữ. Còn linh hồn nhà thơ thì tự biến thành người dẫn đường. Suốt ngày đào xới ở thư viện đem về những cuốn sách dày cộp theo yêu cầu của nó.

Và đúng như hợp đồng thỏa thuận. Những bài thơ do con ma viết tuy vẫn mang tên của nhà thơ bắt đầu có một phong cách khác hẳn. Có một cái gì đó cuộn trào bên trong. Con ma viết về một thế giới xa xưa. Những triều đại một thời huy hoàng của nó. Nó ca ngợi xác chết và những nền văn minh cổ. Khác với những gì trước đây chính nhà thơ viết là ca ngợi cái hiện thực, hiện thời. Có lẽ vì sống lâu ở cõi âm nên không gian những bài thơ thường mô tả những chuyện từ cõi âm. Mọi người trầm trồ vì những tác phẩm thơ cho thấy cái lớn lao và vĩ đại của những điều vô hình hay những cái vắng mặt. Tên tuổi của nhà thơ đang chết trôi bỗng trở lại lừng lẫy trong giới giang hồ.

Nhưng bài thơ hay nhất thì chưa được viết. Con ma vẫn tiếp tục ăn hết sách của thư viện này đến thư viện khác. Càng ăn chữ linh hồn con ma càng khát, càng đói. Còn thân xác của nhà thơ bị bỏ bê không chăm sóc càng ngày tiều tụy. Thậm chí ngay chính linh hồn của ông cũng không còn nhận ra nó. Mỗi khi quay về nhà thơ cảm thấy xa lạ và xót xa ngay trước cửa căn nhà từng là của mình. Nó hoang toàng, ốm yếu, mục nát và rệu rã. Ông chỉ muốn con ma mau chóng kết thúc bản hợp đồng bài thơ hay nhất để trả thân xác lại cho ông trước khi quá muộn.

Và tác phẩm hay nhất cũng đã được viết xong. Thật khủng khiếp. Đó là bài thơ kì lạ và gây căm phẫn tuyệt đối trong dư luận. Ai cũng bảo ông là điên rồ, là xảo trá. Nhưng chỉ có nhà thơ và con ma biết đó là tác phẩm lớn nhất và trung thực nhất của phi vụ hoán đổi này. Đó là bài thơ công bố gương mặt của sự thật: Lâu nay, nhà thơ đã chết và không cầm bút nữa. Những bài thơ mang tên ông thực ra là của một linh hồn đã chết. Hay cụ thể hơn những tác phẩm nổi tiếng của ông được viết bởi một con ma.

Nhưng không ai tin vào câu chuyện này. Mặc dù sau khi bản hợp đồng chấm dứt, khi linh hồn nhà thơ đã thực sự trở về với căn nhà nguyên ủy của mình, chính ông không muốn thiệt thòi cho con ma nên đã viết tiếp tục truyện ngắn “Ăn chữ” này để xác minh lại điều đó. Nhiều tòa báo đăng truyện này nhưng vẫn không ai tin. Chỉ có một sự thật là nhà thơ càng về sau càng viết lại càng dở đi. Hay nói đúng hơn, ông trở về con người công chức như xưa. Mẫu mực, đạo mạo, và khuôn phép. Nhiều khi tiếc rẻ, ông vẫn muốn mời con ma trở lại nhưng điều đó thật không dễ dàng và những phức tạp, rối rắm kinh hoàng trong những tác phẩm của con ma viết trong thời gian được mang tên ông vẫn còn làm ông hoảng sợ. Ông vĩnh viễn li khai từ đó.

Chỉ có một trớ trêu khi nhà thơ chết những tác phẩm đã sáng tạo của ông người ta quên hết mà chỉ nhắc lại một hai bài thơ viết trong một thời đoạn. Mà thời đoạn đó rõ ràng chính là thời gian ông kí hợp đồng hoán đổi với con ma. Và đó chắc chắn là những tác phẩm của con ma được viết dưới tên ông mà không còn giả thuyết nào khác. Vì thế, có lẽ bây giờ bên kia thế giới vẫn còn những linh hồn chết gây gỗ nhau, đánh nhau chí mạng về vấn đề bản quyền./.