Bốn người bạn cùng quê Quang, Hoà, Tuấn, Tú chơi với nhau, vẫn gọi đùa nhau là lũ bốn tên, tuổi đều ngoài sáu mươi và đã nghỉ hưu. Tên tôi là Quang, mọi người gọi tôi là Quang sứt vì khuyết một chiếc răng cửa hàm trên mà tôi cứ chần chừ chưa chịu làm răng giả. Trước khi nghỉ hưu tôi là lính cùng đơn vị với Hoà, anh là Trưởng ban Tuyên huấn thuộc Phòng Chính trị của đơn vị, đầu đội nghị quyết, tay cầm chính sách, miệng nói chủ trương nên anh đăng đàn diễn thuyết trong hầu hết những lần đơn vị học nghị quyết hay chủ trương chính sách. Anh có biệt tài làm cho những buổi học đó trở nên sôi nổi, rộn ràng, đầy khí thế bằng những tràng vỗ tay kéo dài có khi đến đôi ba phút. Anh không phải là nhà hùng biện, tài liệu để trên bàn, đèn bàn soi sáng từng câu từng chữ để anh nhìn cho rõ, thỉnh thoảng anh mới ngẩng đầu lên nhìn thính giả, làm một vài động tác cách điệu của đôi tay, đôi mắt, cái đầu. Những đợt vỗ tay như sóng dậy là do anh khơi mào, nó không phụ thuộc vào bài nói của anh, lúc nào thấy hội trường có vẻ im ắng hơi lâu thì dù nội dung của đoạn đang nói là gì anh vẫn cứ đưa hai tay lên quá đầu vỗ tay nhiệt liệt, thế là cả hội trường lại vang lên tiếng vỗ tay rào rào làm da mặt anh dãn ra mãn nguyện, trong lòng dâng lên một niềm khoái cảm không thể đặt tên. Có lần học nghị quyết, cũng đã gần trưa, trong bụng tôi đã thấy có điều hơi đoi đói, tôi đang mơ màng tính thử trưa nay bà xã sẽ cho ăn món gì thì chợt hàng ghế tôi ngồi và cả hội trường vỗ tay nhiệt liệt khiến tôi bất giác đưa tay lên quá đầu vỗ tay theo.

Răng anh Hoà hơi hô, tóc chải mượt, quần áo lúc nào cũng phẳng phiu, mặt lúc nào cũng hớn hở như người bắt được của, dáng đi với cái ngực ưỡn và hai tay ve vẩy, đó là hình dáng của một người luôn luôn lạc quan cách mạng, một revolutionary optimist thứ thiệt luôn nhìn đời qua lăng kính màu hồng. Nhưng răng hô và ngực ưỡn chưa phải là đặc điểm nổi bật của anh. Vậy thì đặc điểm nổi bật ở anh là gì? Xin trả lời ngay đó là đôi lông mày lưỡi mác. Anh vẫn thường nói với tôi nửa kiêu hãnh, nửa thương hại, kiêu hãnh cho anh và thương hại dành cho tôi: " Tớ lông mày lưỡi mác, tớ còn lên. Còn cậu thì hào hoa phong nhã nhưng cái nốt ruồi bên trái mũi trông phá tướng quá, giá như không có cái nốt ruồi ấy thì đời cậu hanh thông lắm. Nếu nó mọc ngay giữa sống mũi thì cậu đi ăn mày". Mà anh Hoà lên dễ dàng thật, về hưu với quân hàm thượng tá. Còn tôi, vì cái nốt ruồi nên lận đận lắm, vả lại lính tráng vẫn nói với nhau nhất chính, nhì tham, tam cần, tứ kỹ, chính là chính trị, tham là tham mưu, cần là hậu cần, kỹ là kỹ thuật. Vậy thì chưa cần đến cái nốt ruồi phá tướng thì dân làm kỹ thuật như tôi lúc về hưu đâu có được bằng anh Hoà.

Về nghỉ hưu, anh Hoà vẫn không thiếu những cơ hội để có thể vỗ tay. Anh nắm bắt cơ hội để vỗ tay nhanh và nhạy như câu thơ chợt đến với một nhà thơ có tài. Vỗ tay đối với anh đã trở thành một nhu cầu, một niềm vui sống, hả hê sung sướng biết bao khi ta khởi đầu và quần chúng đông đảo vỗ tay theo như dạt dào sóng vỗ. Hôm Tú làm đám cưới cho con trai, ba người còn lại trong bộ tứ chúng tôi đều có mặt. Những thủ tục cần thiết của đám cưới dưới sự dẫn dắt của MC đã xong, mọi người bắt đầu rót bia, nâng cốc. Anh Hoà là người đầu tiên trịnh trọng đứng lên từ bàn tiệc: "Thưa bà con hai họ, thưa toàn thể quan khách, trước hết tôi xin có lời chúc mừng nhiệt liệt đôi tân hôn, chúc các cháu sống với nhau vui vẻ hạnh phúc đến bách niên giai lão, đầu bạc răng long, con đàn cháu đống (đưa hai tay lên quá đầu,vỗ tay), sau đó là chúc bà con hai họ và toàn thể quan khách sức khoẻ dồi dào (vỗ tay), cho phép tôi có lời dặn dò đôi tân hôn vui duyên mới không quên nhiệm vụ ( lại đưa hai tay lên quá đầu vỗ tay kéo dài)..." .

Đến họp đồng hương anh Hoà cũng đôi ba lần tạo nên những tràng vỗ tay nhiệt liệt.

- Nói xạo! Vỗ tay thì phải có lý do chứ!

- Có đấy! Hôm đó có cụ Bông, đã 89 tuổi mụ, cụ còn giữ được giấy khai sinh bằng song ngữ Pháp Việt ghi năm sinh 1922, mắt mờ không trông thấy đường đi, xuống xe tắc xi ở sân phòng họp phải vịn vai con gái 64 tuổi đi vào. Cụ nói: “Đến chỉ để nghe giọng nói của những người thân quen thì cũng đã mãn nguyện lắm rồi”. Lại còn có ba vị tròn 75 tuổi và hai vị tròn 80 tuổi được Hội đồng hương chúc thọ. Sau phần làm việc của Trưởng ban liên lạc đồng hương và chúc thọ, anh Hoà là người đầu tiên hăng hái đứng lên, tràng vỗ tay thứ nhất chúc sức khoẻ tất cả bà con có mặt, tràng thứ hai biểu dương sự nhiệt tình của cụ Bông và tràng thứ ba dành cho các vị được chúc thọ. Khí thế lắm!  

Chơi với nhau đã lâu nhưng vừa rồi ngồi chén chú chén anh, mọi người mới nghĩ đến chuyện đặt cho nhau biệt danh biệt hiệu. Tôi bị gọi là Quang sứt từ lâu, ba người còn lại chưa có. Tuấn nhận ngay biệt danh là Tuấn ghi ta, anh chơi ghi ta khá hay. Khi bốn ngón tay trái của anh đi solo hay chơi hợp âm chạy trên phím đàn thì năm ngón tay phải búng trên sáu dây đàn làm vang lên những giai điệu say đắm lòng người. Tú dáng cao và gầy tự giác nhận biệt danh là Tú Xương. Đến lượt anh Hoà, ban đầu mọi người nhất trí gọi anh là Hoà thích hoan hô, nhưng đến khi Tuấn đề nghị thêm chữ thượng thành Hoà thượng Thích Hoan Hô thì cả bốn người đều nhất trí thông qua. Và để mừng cái sự kiện từ nay ai cũng có biệt danh biệt hiệu, anh Hoà lại đưa hai tay lên quá đầu, vỗ tay./.

Hà Nội 2010