Massimo Calabresi / Washington, TIME, Thứ Tư, 08 tháng Mười Hai, 2010, Hiếu Tân dịch
Đã có thời gian việc người sáng lập WikiLeaks, Julian Assange chịu đầu hàng chính quyền nước Anh có thể chấm dứt cuộc khủng hoảng do những người khiêu khích trên Internet tung ra hàng vạn các bí mật quốc gia. Nhưng trong cái thế giới lộn xộn của cuộc vận động xuyên quốc gia do WikiLeaks mở ra, trong đó hàng ngàn người trên khắp địa cầu có thể tập hợp lại để bảo vệ và mở rộng công việc của nó, việc Assange bị bắt là một thắng lợi đối với tổ chức của ông chứ không phải là thất bại.
Cuộc chiến tranh thông tin không cân sức do đống mật điện ngoại giao của WikiLeaks làm nổ ra thu hút sự chú ý của mọi người - Assange càng bị các cường quốc thế giới săn lùng, phong trào của ông càng mạnh. “WikiLeaks là chiến trường”, nhà thơ John Perry Barlow trước đây viết lời cho ban nhạc Grateful Dead, và là người sáng lập Quỹ Electronic Frontier, nhóm ủng hộ Tu chính án số một, nói trong một thông điệp gửi những người theo ông, “các bạn là chiến binh.”
Thật đáng khâm phục, WikiLeaks đã gửi tiếp thông điệp trên cho 300.000 người ủng hộ nó. Khi chính phủ Mỹ và các nước khác định đóng cửa WikiLeaks vào tuần trước, những “chiến binh” này đã đánh trả. Và cho đến lúc này, nó không có vẻ gì là một cuộc tranh chấp.
Trước tiên, chính phủ Mỹ đẩy WikiLeaks ra khỏi các máy chủ (server) của Amazons, nhà cung cấp dịch vụ mạng tại Hoa Kỳ của nó - một phần nhờ cố gắng của văn phòng thượng nghị sĩ Joe Lieberman, người đứng đầu Ủy ban An ninh Quốc nội Thượng nghị viện. Sau khi website đơn độc ấy bị đẩy ra khỏi một máy chủ (host) dự phòng nhỏ hơn ở Mỹ, đầu tiên nó chuyển đến một vùng (phân nhánh mạng) ở Thụy sĩ, sau đó đến một tên vùng dạng số đơn giản. WikiLeaks đã phàn nàn và một số tin đã báo cáo rằng chắc chắn có tin tặc tấn công website này. Tuy nhiên tất cả những sức ép ấy rất giống với việc chặt đầu con rồng thần thoại chín đầu Hydra. Vào tối thứ Ba, WikiLeaks lập danh sách 507 địa chỉ web mà nó nói là cung cấp máy chủ cho nó trên toàn thế giới.
Hoa Kỳ và các đồng minh của nó đã đi các bước tiếp theo để kiềm chế các hoạt động của WikiLeaks. Bộ trưởng công nghiệp Pháp Eric Besson kêu gọi cấm các máy chủ của Pháp cung cấp dịch vụ cho WikiLeaks. Ngân hàng Thụy sĩ PostFinance tuyên bố nó đã phong tỏa 41.000 đô la trong một tài khoản được lập như một quỹ ủng hộ hợp pháp cho Assange. Ngân hàng này nói nó làm thế vì A đã khai nơi ở là Geneva khi ông mở tài khoản, nhưng điều này tỏ ra không đúng và ông không thể chứng minh rằng ông là cư dân Thụy sĩ. PayPal, MasterCard và Visa đều đã khóa các cổng tài trợ cho WikiLeaks. Trong khi đó, những người ủng hộ WikiLeaks đã chống trả, mặc dầu những cuộc tấn công hăc-kơ của họ vào các website đã cắt đứt nguồn tài chính cho WikiLeaks có thể có hiệu quả thấp.
Việc Assange bị bắt không phải bản thân ông và WikiLeaks không phải trả giá. Các công tố Thụy điển nói ông bị buộc tội đã có hành vi tình dục không an toàn với một phụ nữ, được gọi là cô A, mặc dầu ông khăng khăng nói rằng ông đã dùng bao cao su, và rằng ông đã có hành vi tình dục không an toàn với một phụ nữ thứ hai, cô W, khi cô này ngủ. Cả hai kịch bản ấy đều có thể là những tội hình sự ở Thụy điển, và việc chú ý vào những lời buộc tội ấy đã chia rẽ một số người ủng hộ ông. Assange vẫn chưa bị kết án về bất cứ tội gì và phủ nhận mọi cáo buộc phạm pháp.
Nhưng tác động chủ yếu của việc bắt giữ ông là các “chiến binh” đã tập hợp lại. Assange đang trốn ở Anh, tự trao mình cho cảnh sát Anh sáng thứ Ba. Chiều hôm đó, ông đối mặt với một phiên tòa trong đó luật sư người Anh của ông hứa kêu gọi chống lại lệnh dẫn độ sang Thụy điển. Nhiều người có mặt đề nghị hiến mười nghìn đô la tiền bảo lãnh tại ngoại, nhưng quan tòa ra lệnh giữ ông không cho phép tại ngoại. Những người ủng hộ hoan hô A khi ông rời phòng xử án.
Và màn kịch David đấu Goliath tiếp diễn. Luật sư Thụy điển của Assange, Bjorn Hurtig, nói với Reuters hôm Thứ Sáu rằng ông nghi ngờ “Ai đó có lợi khi đưa [Assange ] sang Thụy điển và có thể yêu cầu ông được dẫn độ sang một nước khác [khỏi đây].” Thật ra dẫn độ từ châu Âu sang Hoa Kỳ thì khó, và ngay cả nếu Assange có bị dẫn độ thì cũng không rõ có thể buộc ông vào tội gì.
Tất nhiên có một giới hạn trong việc Assange có thể thắng lợi đến mức nào. Ở Hoa kỳ trong lúc này các quan chức đang tìm xem có những lý do cấu trúc như công nghệ mở rộng và vượt quá phân loại đằng sau việc ăn trộm những tài liệu rò rỉ, những lý do thực tế cũng có tầm quan trọng ngang như vậy. Các quan chức kể với [tạp chí] TIME rằng nhờ một mệnh lệnh từ người chỉ huy lúc đó của USCENTCOM là David Petraeus và những người khác, để chia sẻ thông tin với đồng minh về những dụng cụ nổ được chế tạo tùy hứng và những đe dọa khác, cho phép tải xuống các dữ liệu từ mạng lưới nội bộ bí mật của nó, SPIRNet, đến những dụng cụ lưu trữ có thể chuyển dời. Thông tin lúc đó được đưa vào những máy tính kết nối với mạng lưới bí mật của các đồng minh và được tải lên. Quá trình này được gọi bằng cái tên chế giễu là “mạng lén lút” bởi vì nó không hiệu quả, mặc dầu nó đã thay thế cho nhu cầu trước đó là đánh máy bằng tay lại tất cả thông tin vào các máy tính được kết nối.
Những cấm cản mới trong việc tải xuống âm thanh hình ảnh đã được áp đặt trong sáu tháng qua, khôi phục lại những cấm cản tồn tại trước khi rò rỉ. Đó có thể là một thắng lợi của Hoa Kỳ trong những mưu toan đánh WikiLeaks. Trong khi đó luật sư của Assange nói hôm thứ hai rằng một tổng biên tập mới của WikiLeaks sẽ tiếp nhận công việc trong khi Assange vắng mặt.
Với báo cáo của Eben Harrell / London./.
