Benjamin Bidder / Moscow, Báo Spiegel (Đức), Thứ Ba, 21 tháng 12. 2010 HIẾU TÂN dịch

Ông ta liệt nhà độc tài Bắc Triều Tiên Kim Jong Il trong số những người bạn của ông và thả cho các lực lượng an ninh quốc gia tấn công các đối thủ chính trị của ông. Alexander Lukashenko đã cai trị Belarus bằng bàn tay sắt trong 16 năm. Ông ta được EU và Nga khoan dung vì bảo đảm ổn định.

Tổng thống Belarus Alexander Lukachenko thích làm điệu như một đấu thủ điền kinh. Người đàn ông 56 tuổi này chẳng bao giờ ngại ngùng vận bộ đồ đua xe bó sát và đôi khi ra sân băng làm vài trận khúc côn cầu. Nhưng Vladimir Parfenovich, một vận động viên môn đua xuồng, người đã đoạt huy chương cho Belarus năm 1980 tiết lộ, “không ai được phép chạm vào ông ấy trong các trận khúc côn cầu trên băng. Và anh đừng dại vượt ông ấy khi đi trượt tuyết.”

Người đàn ông đang cai trị Belarus đầu tiên trong 16 năm cố gắng thể hiện mình như một người của nhân dân. Nhưng ông còn tập trung hơn vào việc đảm bảo để không ai gây nguy hiểm cho vị trí quyền lực của ông.

Khi đóng vai của mình trong cuộc bỏ phiếu kín bầu cử tổng thống vào hôm chủ nhật, Lukashenko mang theo đứa con nhỏ Kolya của ông. Ngay sau đó, ông đi nghỉ một kỳ nghỉ ngắn chơi trượt tuyết. Ông nói, ông chắc chắn rằng “Không ai ra phố đêm nay” Nhưng ông vẫn lo xa rằng ông sẽ sai. Ngay từ hôm Thứ Năm, từng hàng xe bọc thép thuộc Bộ Nội vụ đã kéo vào Minsk dưới sự che chở của bóng tối.

“Với đôi cánh”

Khi những người biểu tình cuối cùng đã vào các đường phố của thủ đô hôm chủ nhật, tay bạo chúa đã ra lệnh đánh các chính khách đối lập và bắt các đối thủ của chế độ. Con người có lần nói rằng đất nước của ông ta cần phải bay lên, như người ta nói ở Belarus: “bằng đôi cánh,” không thích những sự ngạc nhiên. Và ông ta thích đi nước đôi.

Chẳng hạn trong chính sách ngoại giao, Lukashenko, kẻ tạm thời bị cấm vào các nước Liên hiệp Châu Âu, cách đây một thập kỷ tìm cách liên kết chặt chẽ hơn với nước Nga. Tuy nhiên gần đây hơn, ông ta đã lên tiếng về những cơ hội cho những quan hệ gần gũi hơn với các nước phương Tây, chính là các nước mà có lần ông đã bị lên án là “cố biến những cô gái của chúng ta thành gái điếm,” hay “nhồi ma túy trái phép vào các công dân của chúng ta” hay “gieo rắc thói trụy lạc đồng tính.”

Chẳng bao lâu sau đó, Lukashenko làm một bộ mặt khác, kêu rằng châu Âu đã “bỏ rơi” ông ta. Ông ta quay trở lại với Moscow, khăng khăng nói rằng người Nga và người Belarus là “cùng một dân tộc.” Vậy mà nhà lãnh đạo bướng bỉnh này cũng không ngại ngần hủy bỏ một cuộc gặp gỡ với người đồng cấp Dmitri Medvedev, tuyên bố rằng thằng bé Kolya đang ốm.

Lukashenko biết rõ rằng nền kinh tế của ông ta phụ thuộc vào nguồn năng lượng giá rẻ từ người anh lớn Slavơ. Truyền thông Nga đã mỉa mai nói rằng phép mầu kinh tế của Belarus làm cho Nga tốn đến 100 triệu $ (76 triệu €) từ khi Liên Xô sụp đổ. Sau hàng loạt vụ xung đột về nguyên liệu, Nga đã nâng giá dầu và khí đốt và Lukashenko buộc phải đi xin xỏ năng lượng từ các đồng minh mới, một số ở ngoài khơi.

“Thịnh vượng liên tục”

Đầu tháng này Minsk làm một thỏa thuận với Hoa Kỳ về việc thanh lý kho uranium đã được làm giầu, dự trữ từ thời Xô viết mà Washington sợ rằng được giữ gìn thiếu an toàn và có thể rơi vào những bàn tay xấu. Tuy nhiên đồng thời Lukashenko vẫn duy trì những liên lạc gần gũi với Bắc Triều Tiên. Chẳng hạn, ông ta đã chúc mừng sinh nhật của Kim Jong Il, nhà độc tài của nước này. Trong bài của ông, được đăng tải lên website của chính phủ Belarus, Lukashenko viết rằng ông ta “tin rằng các quan hệ hữu nghị và hợp tác xây dựng giữa Cộng hòa Belarus và Cộng hòa nhân dân Triều tiên sẽ khích lệ sự thịnh vượng liên tục của hai nước chúng ta.”

Minsk cũng hân hoan chào đón Hugo Chavez, nhà lãnh đạo Venezuela, một người không được chấp nhận ở Washington. Đầu tiên Chavez mang đến lời chào mừng từ “Trục Ác” Sau đó hai bên đi đến một hiệp định cung cấp dầu thô lớn, bất chấp việc vận chuyển khó khăn và nặng nề. Dầu thô phải vận chuyển từ những tàu chở dầu đến các cảng của Ukrain và từ đó trên đất liền đến các nhà máy lọc dầu của Belarus. Lukashenko nói với các nhà báo Nga rằng họ thà chở dầu trong ô tô còn hơn “trở thành một vùng của Liên bang Nga.. không ai có thể bắt chúng tôi quỳ gối.”

Thái độ của Lukashenko ghi được điểm với một bộ phận lớn dân chúng và đặc biệt là những người già. Họ cảm kích cuộc đấu tranh của ông vì quyền tự quyết của Belarus - một lý do quan trọng khiến cho chiến dịch tuyên truyền của Nga mùa hè vừa rồi chống lại người láng giềng bướng bỉnh mang lại ít kết quả.

“Người đảm bảo ổn định”

Trái lại. Những thành tựu của Belarus thậm chí còn gợi sự kính trọng ở Nga. Minsk thường xuyên xuất hiện ở ví trí cao hơn Moscow trong hàng ngũ các nước trên thế giới. Trong bảng chỉ số về “kinh doanh dễ dàng” của Ngân hàng Thế giới, Belarus đứng ở vị trí thứ 68 - trước Nga đến 60 nước. Về phương diện các doanh nghiệp dễ dàng khởi nghiệp kinh doanh, Belarus đứng trong top 10 thế giới.

Một trong những dự án có tiếng tăm là High Tech Park ở Minsk, mà các đại diện chính phủ đang chào mời như Thung lũng Silicon của Belarus. Khu công nghiệp này hấp dẫn các nhà đầu tư với mức thuế 9 phần trăm - mặc dầu thành công bị hạn chế rất nhiều.

Lukashenko là người bảo đảm cho ổn định kinh tế và chính trị của Belarus, nền độc lập của nó,” tổng thống Lithuanian Dalia Grybauskaite gần đây đã buộc phải thừa nhận như vậy. Thật ra, người ta đi đến chỗ phải tự hỏi có phải dù sao Lukashenko đã thắng trong cuộc bầu cử ngày chủ nhật vừa qua - nếu không có chiến dịch tuyên truyền hung hăng trên truyền thông và gian lận bầu cử?./.