phóng dịch
Một số bài thơ trích đăng dưới đây rút từ cuốn sách biên khảo “ Frédéric Nietzsche và Chủ nghĩa đi lên con người / Thế Phong “ bản đầu tiên in ronéo - Đại Nam văn hiến xuất bản cục, Saigon 1960, 58 tr. khổ 21 x 33cm, đến 1967 tái bản in ty pô, 142 trang, khổ 13 x 19 cm trong “ Tủ sách Đ.N.V.H xuất bản + Đời Mới Saigon tổng phát hành.).
Chương III
1. Về sự đau khổ
tặng Lou ( F.N.)
Ai có thể chạy trốn em, chỉ một lần thôi
khi mà em đã giang tay ra nắm
khi mà em nhìn đời bằng đôi mắt âm u
khi chính là tôi, không bao giờ tôi trốn
bởi hiểu rằng đời tôi em sẽ đi qua
đến một ngày nào đó
ở đây sẽ tê liệt – bởi em không đến
mặc dầu tôi biết rằng đời sẽ đẹp khi vắng em
không riêng mình tôi
cả em đều chung khổ đau
nhưng cuộc đời vẫn đáng sống,
Em ơi !
và em không còn là con ma chơi vơi trong đêm
em đến nhắc nhở linh hồn tôi cứng cỏi
chiến đấu cho mục đích
cần phải chống trả
nhiều đoạn đời chông gai
hiển nhiên chịu nhiều thương đau
nhưng cứ tin
hạnh phúc vui sướng đến nhiều hơn
em không thể cho tôi
một điều duy nhất
Sự-Thực-Lớn-Lao ư ?
vậy thì em cứ đến,
để mặc chúng tôi sát cánh đấu tranh
hãy cứ đến
dầu cuộc chiến đấu này đầy chết chóc
nhưng nó khắc sâu
vào trái tim tôi
và đào sâu hơn nữa
trong cuộc đời tôi sống
và trừ khử
những gì không là khát vọng cao siêu
thế nhé,
em không đưa lại cho con người
lần chiến thắng cuối cùng ?
dầu là họ ngã
trong lần tử thương chết thảm
thì bao giờ em vẫn là Bệ Đế
chính nơi này an nghỉ
tinh thần và chí lớn
đó em yêu !
2. Đạo đức của anh…
Trời ơi!
chẳng hiểu tôi viết gì lên bàn lên tường?
trong con tim điên dại và ngón tay dại điên
trang hoàng thay tôi
đặt lên bàn lên tường
có lẽ anh bảo
vết tay bẩn thằng điên
viết lên bàn lên tường
sao nỡ để yên ?!
phải lau chùi sạch bóng
cho đến hết .
Hãy cho phép tôi
trao bàn tay cho anh
khi tôi biết dùng khăn lau khác bàn chải
biết dùng lời phê bình
một người từng trải
và cho đến khi nào tôi lau xong
tôi sẽ điên lên
vì sung sướng !
việc làm đó chính tôi dựng lên
ôi khôn ngoan
lúc bấy giờ
đạo đức của anh
đã
bôi bẩn lên bàn lên tường !
3. Cầu nguyện cho đời
Một người đàn ông
không thề làm thân với một người đàn ông
cho nên tôi chỉ yêu em
ôi cuộc sống đông đảo kia có nhiều bí mật
vậy thì em
hãy ban cho tôi
những tiếng kêu sung sướng, đổ nhào nước mắt
dầu em chỉ cho tôi
đau thương nhọc nhằn
thì tôi vẫn yêu em
dầu tôi phải hủy diệt tôi
nhường em sự sống
tôi vẫn chống trả đau thương
đẩy ra ngoài cánh tay em
như một người đàn ông chiến đấu hăng hái với một người đàn ông
và tôi đem lòng hăng hái
dập tắt những muộn phiền
đến với em
em hãy để lửa lòng ôm ấp tư tưởng tôi
trong lò hun vĩ đại ấy
hãy để tôi khám phá lời em dự đoán
phải rồi
em hãy ôm tôi trong đôi cánh tay em
như tôi được sống hàng triệu năm suy ngẫm
cho đến bây giờ
em không còn hạnh phúc trao tôi
thì khi ấy
tôi vẫn tự bằng lòng với số phận để em hành hạ !
4. Tuyên bố tình yêu
Huyền diệu bao nhiêu em bay lên
em bay lên mãi
cánh không ngừng
ai đưa em lại
ai dạy dỗ
bay theo gió thổi rồi ngừng đâu ?
Bất diệt như em chỉ có sao
sống trên cao vút giống ai nào ?
không còn thương xót
và thèm muốn
sống ở trên cao sống vút cao
Hải điểu, ta nhắn loài hải điểu
sải cánh bay
thèm cao tinh không
đẩy ta theo với cùng đi nhé
dấu lệ rơi hoài
ta vẫn ưng …
5. người tình của sự thật
Trong bầu không khí trong lành
có những giọt sương hoa an ủi
vỗ về trái đất
thầm lặng im lìm là những giọt sương hoa
bước chân dịu dàng ai người khích lệ ?
đó là khách khích lệ, dịu hiền đáng mến
trái tim lửa
đã bao giờ anh nghĩ đến?
thuở xa xứ thèm khát giọt sương hoa
chính giây phút mệt phờ, khô héo
như con đường nhỏ đầy cỏ màu úa vàng
oán trách ánh mặt trời tàn bạo
không tha cả người tình sư thật
mà nỡ còn khinh miệt sao ?
Không có quyền khinh miệt,
bởi anh là thi sĩ
con vật đa mưu tham lam, bò sát cuộc đời
lại không nỡ dối ai !
đôi khi rất thèm mồi
có mặt nạ nhiều mầu kỳ dị
ngay cả khi tìm mồi !
tôi nhấn mạnh lần nữa” tìm mồi” !
bởi sao?
anh người tình của sự thật
không gì hơn
đóng vai thằng điên
qua bao nhiêu cầu
đầu cầu kẻ dối trá
cầu vồng muôn sắc mầu
bầu trờithinh không giả hiệu
cả trái đất hư không
lang thang đây đó
bay bổng muôn nơi
lòng địa cầu
không ai hơn thằng điên
không ai hơn thằng làm thơ ? !
Chính hắn
mới là người tình sự thật
không nín thinh, gò bó, tuột trơn
không sét rỉ
không biến đổi thành tượng gỗ
dầu có tài tiên đoán vị lai
cũng chẳng là thần thánh
của những đền thờ
lại là người gác cổng bầu trời thượng đế
cũng lại không hẳn thế
thi sĩ kẻ thù ảnh hình
đạo đức tôn thờ kính viếng
thi sĩ bạn thân sa mạc hoang vu
hơn cả những nơi dựng đền thờ
gia tài chàng thi sĩ
khôn ngoan quỷ quyệt con mèo xiêm
thoát bao ngưỡng cửa
dồn nhiều cơ hội
thăm rừng thiêng
chưa bao giờ ai tới
chẳng bao giờ sợ sệt đợi chờ thèm muốn !
chỉ ước ao
thèm muốncông việc chưa ai dám nhận
rừng sâu thám hiểm
tìm đủ muôn vẻ
phân biệt hư thực sắc màu !
thảnh thơi bình tâm người đi câu
với những cuộn dây dài
ao ước
khinh thường tuyệt đốiđịa ngục đẫm máu
cướp bóc và nói dối !
Thi sĩ có thể là đôi cánh chim đại bang
ngày đợi đêm chờ
kết quả đôi mắt nhìn
từ trên cao xuống vực
vực sâu mình soi kiếm
đi vào đi ra đi xuống
quay cuồng múa may không ngừng
cất cánh quay nhanh
vồ con cừu nhỏ nhai vò ngấu nghiến
thèm khát mồi ngon
phút khởi đầu gây căm thù
tâm hồn những ai nhìn thấy cảnh giống mình
nhắc nhở bộ lông dịu hiền cừu mẹ
khi mất con
đành nín lặng
quả là ngu xuẩn loài cừu !
cũng như
hành động chim đại bang cùng loài báo
giống lòng thèm muốn của nhà thơ
lòng thèm muốn dị kỳ
thi nhân nhiều mặt nạ
than ôi !anh chàng làm thơ điên !
Thi sĩ kiếp sống làm người
coi thượng đếcừu non
xé tan tành từ trong tâm mảnh
như xé tan xác cừu non
cười ròn tan phanh xác !
Ta muốn ban lời khen
hành động hải điểu và loài hùm báo
và còn ban khen
hành động chàng thi sĩ điên !
Trong bầu trời trong lành
trăng liềm hiện nền xanh cỏ màu nhuộm đỏ
trôi nhanh
kết án kẻ thù ban ngày
trồi lên giọt sương hoa tràn xuống ngập phủ
suốt đêm dài
Cũng như có phải ngày xưa tôi đã rơi
từ không trung
xuống lòng ham muốn ôm sự thật cuộc đời
hằng ước ao khát thèm
cũng đã từng dằn vặt ốm đau vì ánh sáng
tôi vẫn ngã xuống trần gian
chiều đến tối xẫm
cũng bởi ham muốn sự thật
khô héo và thèm khát
trái tim nóng bỏng
mi còn nhớ hay mi đã quên ?!
Tôi muốn hỏi
sao còn thèm khát ?
luôn luôn thèm khát
tôi trả lời
khát thèm sự thật
cho nên
không còn gì !
ngoài thân phậnthằng điên
‘không gì ngoài định vị
được làm chàng thi sĩ ( yêu sự thật !)
6. gửi Richard Wagner
Chính người bị ràng buộc
nhiều giây xiềng xích
nên đau khổ
tinh thần không thư thái
thèm khát tự do
chiến thắng
luôn thường bị buộc ràng
mồi dữ
và chán nản
niềm lo sợ bị hành hạ
đưa vào miệng
uống tới cặn
hương thơm thuốc độcđáng thương !
bới người bị rang buộc
trước cây thánh giá !
đáng thương người
bởi chính người là kẻ thất bại !
Trước tình cảnh ấy
tôi dừng chân ngắm thật lâu
thở bầu không khí nhà tù
khổ đau căm thù tang tóc!
trong hơi khói hôi thối nhà thơ
tôi bao giờ cũng là người xa lạ
chợt bàng hoàng run rẩy!
Tôi nhẩy múa
ném sở vọng lên không trung
tôi thoát ra ngoài vòng vây đó
như vậy có xứng đáng
tôi là dân Nhật Nhĩ Man !
những tráii tim Nhật Nhĩ Man đến theo lời yêu cầu
con người bị bóp nghẹt
và thân hình người Nhật Nhĩ Man đầy ẩn ức cào xé trong lòng !
Người dân Đức xa lánh
bàn tay tăng lữ
thoát khỏi cuộc sống chung đầy tư tường khói nhang !...
7. Thu
Thu đến rồi
trái tim em
có tan theo từng mảnh ?
hãy bay lên mặt rời
lơi lả trong ngọn cây
rồi đi lên lên mãi
dừngmỗi bước chân nghỉ ngơi.
Thế giới này
biết bao màu úa vàng !
trên những sợi giây nhỏ qua nhanh
gió bắt đầu thấy phím cầm ca
hy vọng chỉ đường trốn chạy
nỗi buồn đuổi sau còn bao xa ?!
Thu đến rồi
trái tim em có tan theo từng mảnh ?
hãy bay lên bay lên cao đi em !
biết bao nhiêu trái cây muồi chin
run rẩy theo gió rung chân cây
ý nghĩa đó
có gì cho ta học hỏi ?
trời tối đen
để thấy má em mầu hồng đào
can qua con rét run băng giá !
Em không trả lời sao
Em yên lặng mãi sao?
bạn ơi em ơi hãy trả lời tôi đi nhé!
Thu đến rồi
trái tim em có tan theo từng mảnh ?
hãy bay lên hãy bay cao đi em !
cây đại hồi hương bắt đầu lên tiếng.
Tôi không mấy đẹp và dáng duyên
tôi yêu loài người
an ủi loài người
bởi lẽ họ còn phải sống ngắm hoa
hôn hoa
và đi lại gần phía tôi hơn
trời ơi !còn nữa người còn hái tôi
tròng con ngươi thúc giuc
đầy kỷ niệm !
kỷ niệm gì ?nào ai biết !
nhưng sẽ cao đẹp hơn tôi!
-Tôi nhìn thấy rồi
tôi nhìn thấy rồi !
Tôi cũng theo họ
được chết !
Thu đến rồi
trái tim em có tan theo từng mảnh ?
hãy bay lên hãy bay lên cao đi em !
8. Nỗi phiền trách của Ariane
Còn ai cho tôi hơi ấm?
còn ai yêu tôi không ?
hãy cho tôi những bàn tay ấm
hãy cho tôi những trái tim nồng
nghe thấy chưa tôi rét run đây !
như người ồm da thiết bì
người ta hun nóng bàn chân tê .
Chao ôi ! run lên cơn sốt đến,
nào ai biết ?
đếm sao cho hết những mộng mị dày vò sợ hãi khiếp đảm
những người đi săn nấp sau đám mây
sét nổ vang tai
con mắt nhìn nhạo báng
từ đêm thẳm nhìn lại
tôi vẫn nằm thiêm thiếp
lưng uốn gập cong
thân hình co quắp dằn vặt nhói đau
như người chết trước mặt tôi bị hành hạ
phải rồi chính ngươi ác độc
chính là người,
ông trời,
tên đao phủ vô danh.
Hãy đánh đập tôi đi
nhiều lần hơn nữa
hãy chọc thủng
làm tim tôi tan từng mảnh nhỏ
tại sao người lại hành hạ thân này ? !
dùng mũi dao nhọn hoắt
tại sao ngươi còn nhìn tôi?
ngươi không chút động lòng ?
trước nỗi đau hờn nhân loại ?!
tròng mắt ngươi không chút thương sót
sao dửng dưng?
ngươi không muốn bị giết ?
làm người chết có công đầu ?!
Tại sao ?
tôi là người công đầu chết vì lý tưởng ?
ngươi là ông trời
dửng dưng vô danh
A! A !
sao ngươi lại bò gần tới phía ta?
ngươi muốn gì ở ta
giữa đêm tối?
ngươi hãy nói đi
sao ngươi đẩy ngã và bóp chặt ta
A ! A!
ngươi đã tới gần ta
ngươi có thấy hơi ta còn thở?
ngươi ghé tai do thám
trái tim ta đập
ngươi có hay
hờn ghen như vậy !
lý do nào làm ngươi hờn ghen ?!
Phải trừ khử ngươi đi
diệt ngươi đi
tại sao lại dùng bậc thang này !
ngươi muốn vào không !
vào trong trái tim ta đó !
vào trong tư tưởng ta thẳm sâu
hiểu rõ tất cả nỗi niềm sâu kín nhất
thật ra ngưoi dại dột
tên ăn cắp khuyết danh,
ngươi muốn lấy gì nơi ta ?
ngươi muốn cưỡng đoạt gì
nơi ta ?
ngươi muốn bị hành hạ không ?
ngươi chính ông trời
tên đao phủ ?!
hay ngươi cho ta
giống hệt loài chó đói
đến bám chân ngươi ư ?
Hãy buông ta ra
hãy đi đi
cho khuất mắt
ta sẽ cho ngươi tình yêu
vậy ngươi hãy bò tới nhé !
Vô ích !
hãy đánh đập ta nữa đi!
ngươi là cái kim nhọn ác độc!
ngươi biết ta không là chó săn
và ngươi mới chính là tên chủ
đi săn độc ác khôn lường !
ngươi kiêu hãnh ử ?
vì sẵn nhà tù vĩ đại!
nấp sau những đám mây đen !
Hãy nói đi !
ngươi nép mình
dưới tia sét có phải không ?
nói đi..
ngươi muốn gì ?
ngươi rình mò ai trên đường ?
ngươi còn muốn gì ở ta ?
Tại sao ?
có phải ngươi là quả báo !
hay là ngươi muốn bắt cóc ta đòi tiền chuộc ?
ngươi đòi hỏi quá nhiều !
còn ta
lại vô cùng kiêu hãnh ban khen cho ngươi!
hãy nói ít hơn đi nhé !
A ! A !
chính ta đây
người ngươi thèm muốn
ta đây hoàn toàn tất cả thân hình ta đây!
Á A !
hay là ngươi định dùng ta
làm con cờ thí ?
đúng ngươi là thằng điên
hành hạ ta
cùng lòng kiêu hãnh !
Hãy cho ta tình yêu
còn ai cho ta hơi nồng?
còn ai yêu ta không ?
hãy cho ta bàn tay ấm
hãy cho ta trái tim nồng
hãy cho ta
những gì cô đơn nhất !
như đá băng
… như băng đá
đã bao lần tiều tụy hao mòn !
vì kẻ thù
cũng chính bản thân tự ta hành hạ !
Hãy cho ta
được phép
đặt ngươi ra ngoài vòng pháp luật !
hãy giao ngươi cho ta
chính ngươi ông trời,
kẻ thù độc ác nhất !
Đi !
ngươi hãy trốn đi
người bạn đường duy nhất của ta
lại là
kẻ thù lớn nhất
trời,
chính ngươi tên đao phủ !
Không !
hãy lại đây
với tất cả lời van vỉ khẩn cầu từ ngươi
tất cả giọt nước mắt của ta
sẽ theo ta
tìm bước chân ngươi trốn chạy.
và ngọn lửa cuối cùng
tim ta
sẽ thức giấc trí óc ngươi
hãy lại đây
ông trời
tên vô danh nỗi thống khổ với ta
liệu có phải
hạnh phúc cuối cùng
là ta ?
( một tia chớp nhoáng Dionysos
đi lại trong hào quang ngọc bích )
9. Dionysos
Hãy khôn ngoan hơn nữa
em Ariane ơi !
em có đôi vành tai bé nhỏ
và em nhớ vành tai ta cạnh bên em,
để nghe lời em nức nở
em phải hiểu rằng
điều nào cần thiết nhất
-không bao giờ
chính mình tự ghét bỏ mình !
khi con người còn muốn tự yêu mình !
và em còn phải nhớ nằm lòng
ta là
cung nội nhĩ cạnh bên em !...
10. Arthur Shcopenhauer
Người nào dạy dỗ mình
đều phải bỏ qua
Người nào dám sống ngang nhiên
trước tiên đều đứng thẳng
Ta chỉ nên nhìn thẳng
người ấy
bởi lẽ
người không bao giờ
chịu khuất phục ai !
11. Những vần thơ chót
Cười lên đi !
nghệ thuật sống trong đời người đứng tuổi
vì thế ngày mai
tôi sẽ cất tiếng cười thật nhiều
-quầng tia sáng rọi thẳng
vòng tim mở
Tinh thần không bao giờ
biết vui đùa
nếu trái tim
không chứa đầy.
FREDERICK NIETZSCHE, Thế Phong phóng dịch.
( trích Frederick Nietzsche và Chủ nghĩa đi lên con người /Thế Phong / Nxb Thanh niên 2007).
( trang 153 – đến 173)
