Tôi không biết những ngày này tôi là ai và muốn gì nữa? bởi vì dường như tôi sống bằng hy vọng: rằng ông Anti sẽ không chết.
Ai cuối cùng mà chẳng chết?
Nếu ông khỏe lên, đi lại như người bình thường, sống và làm mọi việc như trước đây tôi đã gặp, chỉ cần kéo dài thêm chút thời gian nữa thôi, sẽ củng cố LẠI TỪ ĐẦU niềm vui sống của tôi ( có lẽ thế?)
Còn bây giờ: tôi không biết, ông đang ở trạng thái nào?
hấp hối? giẫy giụa? đợi chết? hay sẽ qua khỏi? sẽ khỏe lên? sẽ sống tiếp?
Ôi Chúa ơi! giờ đây tôi mới nhìn rõ đến thế LINH HỒN chảy như thế nào trong thân xác.
Có một điều kỳ lạ nhất, ông đã không”chuyển động” trước mặt tôi như một kẻ đang bị ung thư.
Những kẻ khác, rời bệnh viện về nhà (mấy người đòi về như ông?), họ sẽ nằm liệt giường, chăm bẵm cái cơ thể đang bị hủy hoại từng ly từng tý, chắc chắn họ đêm ngày rên xiết, hơn bao giờ hết họ cần sự chăm sóc của người thân, họ cần tình thương và sự nâng niu từng giây phút.
Không, ông Anti không thế.
Cái bóng gầy guộc giơ xương của ông nhẹ bỗng lay lắt trước mắt tôi, khi ông tự lái xe trở về ngôi nhà trên ngọn đồi đầy cây ăn quả mà ông yêu mến. Bóng ông chấp chới từng bước từng bước trước mắt tôi, nghiêng ngả xiêu vẹo bước xuống các bậc cầu thang, khất sau rặng cây, tôi mường tượng ông lại xiêu vẹo bước tiếp lên các bậc cầu thang nữa, vào nhà, nhẹ ngồi xuống ghế trước khung bàn ngập giấy, sách, bản thảo đầy chữ in, chữ viết tay, xếp cao như núi…
Còn tôi, tôi đang ở trạng thái nào của tình cảm?
đau đớn? buồn sâu thẳm? tuyệt vọng? câm lặng?
Không đủ sức để kinh ngạc, hay đúng hơn, từ mùa đông sau những ngày gặp ông trong bệnh viện trở về, tôi đã tê liệt.
Tôi đang sống trong những ngày chờ đợi, bởi nỗi khủng khiếp đối mặt với thần chết ẩn náu trong tấm thân gầy sụt ba mươi kg của ông đã khóa miệng tôi lại. Tôi lặng lẽ theo dõi bộ xương vô hình vác lưỡi hái, một ngày sẽ mượn thân xác ông hiển hiện, như một hình ảnh cụ thể trước mắt tôi, như lá vàng bay từ cành rơi xuống đất, hoặc như một sáng tháng hai, hồ nước biến mất, chỉ còn lại mặt băng cứng lạnh toát khứa vào tim những tiếng hú liên hồi của gió đông…
Lần đầu tiên tôi biết ông Anti vào một chiều tháng sáu. Tôi gọi điện, và được ông hẹn gặp tại một ngôi nhà nằm cao trên núi. Lúc đó, ông đã bắt đầu bị bệnh, nhưng tôi không biết. Có lẽ dấu hiệu không bình thường duy nhất của ông là sắc da tái nhợt, và đôi khi đang đi đi lại lại trò chuyện trong phòng, ông xin lỗi tôi để ngồi quỳ hai đầu gối xuống một chiếc ghế kỳ lạ, trông như một cái xe trượt tuyết. Ông bảo ông đau cột sống, và một chân ông đôi khi tê dại, mất cảm giác.
Chuyện trò với ông cực kỳ lôi cuốn. Với giọng nói dịu dàng, ông giống như một linh mục giảng đạo, để con chiên ngồi trước mặt là tôi há hốc miệng lắng nghe. Sau này tôi mới biết, ông học thần học ở trường dòng, nhưng đức tin và tri thức không thuyết phục được ông, ông bỏ giấc mơ trở thành linh mục thiên chúa giáo, rồi một ngày, người ta thấy ông nhập một tu viện phật giáo Nhật bản.
Tôi và ông chưa bao giờ đủ thời gian để tự nói về nhau. Tôi đọc các bài ông viết trên tạp chí, trên internet hoặc trong sách. Cả những bài viết sơ lược về tiểu sử của ông. Dường như tất cả những thông tin này chỉ là một lớp bụi phủ lên một cá nhân, như lớp phấn phủ lên làn da căng của quả táo, không liên quan gì để mùi, vị, hương thơm bên trong của quả.
Bởi mỗi một lần gặp ông và chúng tôi trò chuyện, tôi không tìm thấy mối liên hệ của cái thế giới thông tin bên ngoài về ông, với toàn bộ nội dung những câu chuyện chúng tôi trao đổi. Những câu chuyện của chúng tôi là một thế giới khác hẳn, không hình, không nói về bất kỳ cái gì cụ thể, nhưng lại sống động và trực tiếp nhất vì bàn về tất cả.
Sau này tôi gọi tên được sự khác biệt này: đấy là linh hồn trò chuyện với linh hồn. Vẫn về đời sống ta đang ở trong đó, nhưng không bị cắt ra vụn vặt, từng mảnh rời như quả táo bị cắt thành từng miếng riêng rẽ, mà chỉ như một ngón tay vô hình di trên làn da căng của quả táo dường như cũng vô hình , nhưng khiến ta nhìn rõ từng tế bào riêng biệt tạo nên quả táo đó, tròn căng, toàn vẹn.
Có lẽ từ bé tới lớn, ta chỉ quen xé nhỏ, càng nhỏ càng tốt, toàn bộ hiện thực sống của mình. Như thể ta và hiện thực đó đứng bên cạnh nhau để xé. Và ngụp lặn, chìm nghỉm vào một biển tối mênh mang không hiểu từ đâu ra, mà trí tưởng tưởng cùng toàn bộ những điều được dạy dỗ từ tấm bé bảo ta đấy là số phận. Chưa ai kịp hiểu cái gì, ra sao, thời gian đã hết, những mảnh, mẩu người rơi rụng xung quanh nhau như nấm rời cuống, ơ thờ và lạnh lùng. Đấy là hết kiếp. Vì chưa bao giờ ai dạy ta về linh hồn. Để nhìn thấy dòng chảy.
Khi linh hồn trò chuyện với linh hồn, ta nhìn thấy dòng chảy. Không phải những mảnh chắp của sự vật sự việc xé nát, mà kỳ diệu một dòng chảy vô tận. Bởi lần đầu tiên, ta nghiệm ra linh hồn và thân xác.
Tôi gọi điện cho ông Anti, báo cho ông biết tôi vừa dịch một bài viết của ông. Lúc đó là cuối mùa thu, lá vàng bắt đầu rơi đầy gốc cây. Ông hẹn gặp tôi tại một ngôi nhà nằm trên một đồi đầy ắp cây ăn quả. Khi đến cổng, tôi nhìn thấy một bóng người cao gầy bước rất chậm giữa những hàng cây, tóc bạc lơ thơ lất phất bay trong gió.
Trái với nỗi thấp thỏm lo âu dày vò tôi và sự tàn lụi trông thấy của ông, chúng tôi cứ gặp nhau là mỉm cười, dí dỏm đùa, và dịu dàng trò chuyện. Đúng hơn, sự bình yên bao giờ cũng bắt đầu từ ông. Ông có thói quen nói rất chậm rãi, từ tốn một điều gì đó, giữa chừng, ông chợt dừng lại, và mỉm cười. Như thể bình an là lan tỏa nhiệt từ một cái gì đó vô hình trong cơ thể, tỏa ra ngoài. Linh hồn mạnh hơn thể xác khi cố giữ thăng bằng cho nỗi bình yên. Ông cố gắng dạo trong vườn, lúc bứt một quả táo đưa cho tôi, lúc lượm một cành khô khư khư giữ lấy mang về cuối vườn vứt vào một đống lá đã vun. Nhưng những câu chuyện vẫn cuốn hút như thế. Giờ đây, bệnh tật là nỗi vô hình trong cái cơ thể gầy guộc kia, chứ không phải linh hồn nữa.
Tôi vẫn giữ mãi giọng trò chuyện dịu dàng và nụ cười dừng lại trên môi hé mở của ông trong trí nhớ, đến mức vào lễ Giáng Sinh đến thăm ông, tôi gần như bật ngửa người ra phía sau khi thấy ông chôn chân trên ghế. Vẫn nụ cười dịu dàng trên khuôn mặt đã hốc hác đi nhiều, ông xin lỗi vì không thể tiễn khách ra cửa. Đấy là khoảnh khắc tôi gặp lại thần chết, kẻ ngạo mạn nhăn nhở cười buổi nào, khi thấy tôi trân trân nhìn vào khoảng trống trước mắt, và tê tái cúi đầu.
Vài hôm sau, vợ ông thất thanh gọi điện báo cho tôi biết ông Anti đã nhập viện. Tôi hớt hải đến thăm. Lần thứ nhất, vẫn thấy ông cười bình thản. Lần thứ hai, gặp một khuôn mặt hốc hác ghê người. Lần thứ ba, đầu ông nằm im trên gối không động đậy, và từ đôi mắt xanh biếc nỗi buồn mênh mang tỏa khắp căn phòng. Ông bảo ông muốn nắm tay tôi một chút. Bàn tay ông lạnh ngắt. Tôi bước ra khỏi bệnh viện, tuyết trắng phủ kín phố phường vắng ngắt. Thần chết nhăn nhở đi bên cạnh tôi, khi tôi lang thang không đích trên đường vắng, mặc mưa tuyết rơi ướt đẫm thân mình.
Vài hôm sau, tôi đến thăm ông Anti lần nữa. Căn phòng mở toang, không một bóng người. Chưa kịp hoàn hồn sau một phút tái ngắt, tôi nhìn thấy người ta chở ông Anti vào. Không phải người nữa, một cái xác bất động. Hai người hộ lý hai bên, đặt cái xác xuống giường, phủ hờ chăn và đẩy xe đi. Còn lại tôi và vợ ông Anti, mỗi người một bên hỳ hục kéo chân, kéo tay cho ông nằm lại ngay ngắn. Tôi xếp lại đôi chân sưng phù, lạnh buốt của ông rồi thu cánh tay ông cũng lạnh ngắt xuống lớp chăn. Phía bên kia vợ ông vừa sụt sịt vừa đắp cổ, phủ ngực cho ông. Cánh tay bên kia của ông thò ra ngoài lớp chăn ngắn, tôi tìm một chiếc khăn bông, phủ lên trên, rồi kéo vợ ông ra cửa, sau khi nhìn một lần nữa khuôn mặt im lìm, bất động tái nhợt trên gối.
Vợ ông nói rất nhiều, tôi không hiểu gì hết, chỉ sực tỉnh khi bà nhắc đi nhắc lại: tao sẽ sống với ai? với ai, nếu Anti chết?. Tôi giữ vai bà, nói to từng tiếng một: VỚI TAO.
Bạn đã bao giờ nhìn thấy một người vừa cười vừa khóc trong cơn tuyệt vọng chưa? Đấy là lúc linh hồn vẫn còn biết thổn thức. Vẫn chưa biết đau.
Ra khỏi cổng bệnh viện, tôi không đi về phía bến xe mà đi ra hồ nước, nằm trong một công viên rất lớn cạnh bệnh viện. Tuyết rơi xiên xiên trên tóc. Tôi đứng trước một mặt băng đóng cứng, trắng xóa, rộng mênh mông bởi những bụi cây xung quanh hồ đã biến mất, chỉ còn lại một màu trắng tinh khiết, lạnh toát, lặng câm. Tôi đứng không nhúc nhích, mất cảm giác hay nỗi đau xé như tan ra trong thét gào im lặng từ lồng ngực: Tại sao?
Tại sao cần chứng kiến những cảnh này? Tại sao chết khi đang sống? hay phải chết ngay khi đang sống mới đúng là sống? ta còn sống? hay thực ra chết rồi?
Tôi biết tôi phải làm một cái gì đó ngay lập tức, để có thể sống tiếp.
Tôi mở laptop, gõ phím. Viết hai bài thơ
NGHI LỄ
EM CỐ NÂNG ANH THÀNH KÝ ỨC
http://vanchuongviet.org/index.php?comp=tacpham&action=detail&id=18309
Khoảng một tuần sau, vợ ông Anti reo lên trong điện thoại: mai, Anti sẽ về nhà.
Sao? ông ấy vẫn còn sống? Mày không biết đâu, mũi ông ấy thổ ra từng vắt huyết. Mai, chúng ta sẽ về nhà.
Tôi đã lặng lẽ theo sau cái bóng gầy guộc vật vờ lên nhà, xuống vườn cùng ông Anti nhiều tuần lễ. Ngồi đối diện với ông bên chiếc bàn làm bằng những tảng cây xẻ đặt giữa vườn, ngắm nắng nhảy nhót trên vai, trên tóc ông, nhìn nụ cười xiêu vẹo trên khuôn mặt méo mó, để rưng rưng tận đáy lòng khi nghe giọng nói vẫn ngọt ngào và chậm rãi cất lên. Ôi! linh hồn! chỉ linh hồn người mang lại cảm giác bình an ấy, bởi linh hồn luôn khao khát trò chuyện với linh hồn.
„Ông thấy trong mình ra sao?”- tôi hỏi.
„ Tôi không có năng lượng”- ông dịu dàng trả lời.
„ Mỗi ngày ông hãy nhận năng lượng từ mặt trời nhé, và từ tiếng chim hót nữa, từ màu vàng, màu tím, màu hồng của hoa, ông hãy ngủ trong nắng ấm, được không?
Ông Anti mỉm cười.
Có những chập tối, tôi đứng rất lâu bên cửa sổ trong căn phòng không bật điện, nhìn ra vườn cây ngoài kia, nơi những thân cành gầy guộc giơ cao những cánh tay trơ trụi lên bầu trời tối sẫm, như một bộ xương người cố vươn lên, vươn lên không gục ngã…
Tôi biết rằng, chỉ cần sáng mai thôi, bình minh lên, những tia nắng yếu ớt đầu tiên sẽ soi rõ cho tôi thấy từng nụ xanh e ấp đang phủ đầy cành cây gầy guộc đêm qua, để một vài hôm nữa, lá xòe tung, lan khắp cành, và cảnh tượng sẽ là những vòm cây xum xuê xanh ngắt, hãnh diện khoe mình trong nắng, dưới những gốc cây, hoa dại vàng, trắng , nũng nịu ngả đầu bên những bụi cỏ âu yếm gió mơn man…
Tôi biết rằng không thấu kính nào lừa ta hết, dòng chảy bất tận của đổi thay cứ nhào nặn trái tim ta khi thì rỉ máu, lúc hăm hở hát ca, lúc âm thầm gục khóc.
Mùa xuân đang tích góp dòng nhựa sống hộ ta chăng- hỡi con người- sinh linh nhậy cảm nhất hành tinh này?
( Budapest. 2012-04-06)
