Trích trường ca
“Bốn dây nhỏ máu năm đầu ngón tay”
Nguyễn Du
▪
“Cần phải bắt những trật tự đã cứng đờ nhảy múa lên,
bằng cách hát cho chúng nghe những âm điệu của bản thân chúng.”
K. Marx
77.
*
Em
Khúc này viết theo hệ thanh âm cũ
Chữ vào tay là khởi động tiếng ca
Lá rụng ngoài sân kín trời bão gió
Muốn kêu vang đất không đủ chữ
Anh
Cám ơn anh hát thay em và lá
Đất trời sẽ có những bài ca đất trời
Em muốn hôn nâng lên từng ngón
Tay anh rung lòng em đã hóa lời
Em
Tay anh bốc cháy từ khi gió nổi
Thấy lá tượng hình nước mắt em rơi
Trời đất có núi rừng của trời đất
Anh có em như nhạc có lời
Anh
Thanh âm anh lay núi động rừng
Một bàn tay cháy trong em đã đủ
Lá đang khóc cuồng gió nổi
Cần một bàn tay hóa tiếng-hát-lá-rơi
▪
Trời cả gió những chiếc lá rụng dọc đường đến thư viện
Hôm qua Thi si chưa kịp ngắm
Bay hết về Sân sau
Tại sao lại Sân sau mà không là
Sân trước
Mời xem đoạn tiếp.
78.
▪
Tiếp chuyện Thi sĩ cái Sân sau vẫn quay lưng
giọng vẫn dỗi hờn:
Sân trước chường mặt kia kìa
mau ra với nó
Cố gắng thâm nhập thực tế của Thi sĩ
vẫn là mặt của Sân sau và
lưng của Sân trước
*
Anh
Em từng nghe Giáo sư Nguyễn Tài Cẩn
bảo giữa các bản Truyện Kiều đang lưu hành thường có
cách biệt tới 48 phần trăm về câu và
10 phần trăm về chữ [1]
mà sao Truyện Kiều vẫn kiệt tác
thiên thu
Em
Bởi thế trường ca này - Trăm Thi điệu - không nệ câu chữ
Rất nhiều dị bản
(52 bản đang trong tay nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Bảo tự sưu tầm)
Truyện Kiều chỉ mang một Thi điệu của
Nguyễn Du
Anh
Em nghĩ sự thành lập Hội Kiều học Việt Nam sáng ngày 3 tháng 11 năm 2011 là
một tứ thơ đẹp nhất nhiều thập niên qua
tuyệt cú mèo diễn ra tại Viện Khoa học xã hội Việt Nam số 1 Liễu Giai Hà Nội với
hơn 360 hội viên sáng lập
Em
Phần chúng mình sẽ làm gì cho cấu tứ đó trở nên bài thơ đẹp
ngoài việc yêu nhau yêu nhau nữa yêu nhau mãi[2] theo Thi điệu
Nguyễn Du.
79.
▪
Đi ngang phòng ngủ thấy chăn
tung ra như chưa kịp gấp
Vào và được
một bài thơ
sau trở thành tuyệt tác
Kể từ đó
Con đường phòng ngủ - phòng văn
Không còn là đi ngang
Thi sĩ
*
Nắng đã tới
Xô đẩy các khúc nhạc lưu vào góc
Em có không những tiếng trong đêm
Chúng ta chỉ còn những âm thanh tận gốc
Trong xa cách.
80.
▪
Dưới mái hiên Thi sĩ ngồi Chờ chữ
Mặt trời chiếu ly café bình minh
Khác mặt trăng soi tách trà đêm
Tất nhiên
Và
Không thuộc về quan hệ chủ thể trời-trăng với đối tượng phê-trà
Ẩm thực học
Khí tượng học
cũng chẳng hề can dự
Giả sử
Là con khỉ uống café
Là đóa hồng bạch thưởng trà
*
Bao lời em đã nói
Anh không thể chuyển được thành nghệ thuật
Em không nói và cho anh âm nhạc
Anh thành người dư
Không
Không
Xin em
Xin em
hãy nói như là âm nhạc -
Nghệ thuật của tình yêu.
81.
▪
phéc-mơ-tuya thường là mối quan tâm
lớn trong những khi Chờ chữ
bản trường ca này
đây lần hai
phéc-mơ-tuya xuất hiện
có thể còn nữa trong những khi Chờ chữ
nhưng không bảo đảm sẽ thành
nhân vật chính để viết hoa như
Cây thông, Chờ chữ, Thảm cỏ, Sân trước, Sân sau, Thi sĩ, Dấu chấm
hay Thanh âm
phéc-mơ-tuya thường là mối quan tâm
*
Anh cúi xuống bông hồng đang bắt đầu rụng cánh
Muốn hưởng làn hương cuối cùng
Những con ong từ đó bay ra chầm chậm
Ong không đốt anh như mọi lần
Trên một cái xác sắp chết
chưa nên có xung đột
Em đừng lo
Vạn vật thường bị xung-đột-hoa lạm dụng.
82.
*
Những chiếc lá đỏ ngoái nhìn cành cây vừa lìa xa
Trong khi lá vàng cúi xuống đất
Hướng lên trời cao là các lá nâu
Em ạ
Khi đã rụng những chiếc lá xanh nhắm mắt
Ôi
Trong màu lá rụng
Những mắt
▪
Sẵn sàng vào cuộc
Trong tất cả các loại
người
vật
sự việc
- không kể chiến tranh vệ quốc những tình nguyện quân
luôn được đặt lên hệ quy chiếu siêu việt -
Các thùng rác đứng đầu bảng
Kế là các bài thơ
từ những nhà thơ ra ràng hay tiếng tăm đói khát
Thi sĩ thâm niên và chưa thứ hạng
Hôm nay ngày đổ rác
Vẫn sẵn sàng
Những bài thơ.
83.
*
Một kho nhạc sinh ra từ em
Đã nằm trong anh
Chờ
Khi tình chúng mình sinh chuyện
Các âm điệu sẽ tham dự
Làm sai chức phận của nghệ thuật
cứu đời thường
một đôi lúc
Vâng
Em yêu
Một đôi lúc
đời thường.
▪
Thêm một lần nữa
đánh răng tối hai lần
Mỉm cười
đãng trí nghề nghiệp
Như những khi một tứ thơ bị chà lại ở hai
Thậm chí vài ba bài
Thi sĩ chà
Và
Hàm răng luôn sạch.
84.
*
Anh cất Thanh âm em dưới những chữ lời
Rồi ra hàng hiên
Xem mưa thu cất mình
vào đất vàng
từng giọt
Cuộc đời cũng thế tới anh
Ly café này
Sáng sáng
Điều thứ nhất - ngoài anh và em - không ai biết
Điều cuối ai cũng thấy mà không hiểu hết
Mình sẽ nói về điều thứ hai - chuyện mưa gió đất trời
Trong một Nhịp điệu khác
Nghe em
▪
Thi sĩ
Mũ lưỡi trai
Áo mùa thu đủ ấm
Hàng hiên nhoài nửa vai
Muốn có chút chút mưa trên da
Mặt
Tiếng bóng tập đánh golf đều đều
Như thường nhật
Bên sân hàng xóm không bao giờ thấy
Mặt
Thi sĩ.
85.
*
Chúng ta & tình yêu Thanh âm
Cesária Évora[3] &“Hoàng hôn cô đơn”
Nhân loại & những người da đen
Khúc ca trầm ngọt & sự bất hạnh dằng dai
Quần đảo của dòng nhạc Morna & vũ trụ theo thuyết giãn nở Einstein
Người đàn bà Phi châu nhăn như mặt biển & chai Cognac bên cạnh sắp mở nút
Paris năm 1993 & “Nữ hoàng chân đất” gửi nỗi buồn Sodade lên trời
Nhạc & lời
▪
Khiếu biên tập Thi sĩ thiếu
Cậy trông các tòa soạn
lò nung biên tập viên
Cuộc đời riêng trăm phần trăm Thi sĩ cũng hằng tin
Mặt đất
Bầu trời là nơi duy nhất
Bàn tay Thi sĩ thò lên
Biên tập bầu trời
Sau bàn viết
Mỗi đêm.
(Trích trường ca TRĂM THI ĐIỆU)
Vancouver, Thu - Đông 2011 & Xuân 2012
[1] Theo vannghequandoi.com.vn 4/11/2011 và vanhocquenha.vn 4/11/2011
[3] Ca sĩ quốc đảo Cape Verde (thuộc địa cũ của Bồ Đào Nha) qua đời ngày 17/12/2011