Để ý dưới gót. Để ý trên đầu. Để ý ánh nhìn. Để ý đôi tay. Mà sao ta không để ý ngôn ngữ trầm phù, tiết điệu trầm luân, hoa bay tóc gió.
“ Giờ ngẫu nhĩ như hồng bay em ạ
Và yêu thương như lá ở bên hoa
Và luyến ái như tơ vàng bốn ngả
Bủa vi vu như thoáng mộng la đà
Em đã lại với đời về nắng ấm
Thắm không gian thương nhớ bóng hình em
Anh đã đợi chờ em từ lâu lắm
Ngày đi không để lại lạnh trăng rằm”
( Ly tao- Bùi Giáng)
* *
*
Một vị tăng hỏi Thiền sư Kokumyo ( 1271-1361) : “ yếu chỉ của Thiền tông là gì ?”. Sư đáp: “ Để ý dưới gót”. Ta “ để ý dưới gót ?”, mà không hay mẹ ta một đời cày cuốc nắng mưa, cực nhọc. Tóc bạc hoa lau một đời mẹ không than van, rên rỉ. Trên đường làng ta đuổi bướm bắt chim, một thời phá phách phất phơ vườn cà hàng đậu. Rồi một ngày bất chợt lưu ly:
Mồ hôi nhễ nhại trên lưng ba tôi trên má ba tôi những đường cày
Ông bập thuốc dưới một gốc dừa già có tí bóng râm chẳng nghĩ ngợi điều gì
Rồi ông ngủ bên con chó Bê Tô thè chiếc lưỡi dài khô hớp từng hớp hơi nước
Con trâu trong chuồng góc vườn đôi mắt hiu hắt lim dim mơ về tháng ba rơm rạ xanh mát đầy đồng
Chợt mẹ tôi ra sân vườn, đôi chút âu lo
Những chậu xương rồng nhọn sắc đâm vào đôi bàn tay mẹ đâm vào ánh nắng chói chang
Những chậu xương rồng xanh ngắt lá cây đỉnh núi
Quệt vào đôi mắt mẹ nức nở tuổi mười lăm
Mẹ tôi mỉm cười
Hoa xương rồng
Đã nở
Lần đầu tiên
( Hoa xương rồng tháng Năm- Huỳnh Minh Tâm)
* *
*
“ Ý nghĩa thực sự của “ Để ý dưới gót” là : Phải luôn luôn ý thức rõ những hoạt động thường nhật của mình, cả tinh thần lẫn vật chất”. Tâm ta mang theo biết bao điều phải-trái, đúng -sai, được-mất như những gánh nặng trần gian. Yêu thương cuộc đời lắm chớ, đau đáu lắm chi, mà tất thảy chỉ là hư ảo
“ Người thổi kèn lá chuối lá dừa
Vừa đi vừa bứt lá làm kèn
Vừa đi vừa thổi tuổi mình bồng bềnh đám rước
Lũ trẻ ngẩn tò te vừa chạy vừa nghe
Tiếng con chim từ quy bạt gió
Tiếng tắc kè mục giọng rừng sâu
Tiếng gà gáy ngu ngơ trăng sáng
Tiếng em dối mẹ qua cầu
Vừa bán vừa rao đến khô cuống họng
Người bán kèn lá chuối lá dừa
Không thổi được
Tiếng mưa”
(Người thổi kèn lá- Phùng Tấn Đông)
* *
*
Cuộc đời biết bao vấp ngã, đớn đau
Cuộc đời biết bao yêu thương, hạnh phúc
Những ý nghĩ ta xây dựng vụt qua như ánh chớp
Hãy cẩn thận, xem chừng bạn đang đi đâu
Khán cước hạ !
Khán cước hạ !
( TB: * lấy từ ý của EIDO TAI SHIMANO, Nhật Bản)