Câu 2.(3.0 điểm)
Viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về hành động dũng cảm cứu người của học sinh Nguyễn Văn Nam từ thông tin sau:
Chiều ngày 30 - 4 - 2013, bên bờ sông Lam, đoạn chảy qua xã Trung Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An, Nguyễn Văn Nam (học sinh lớp 12 T7, Trường Trung học phổ thông Đô Lương I) nghe tiếng kêu cứu có người đuối nước dưới sông, em liền chạy đến. Thấy một nhóm học sinh đang chới với dưới nước, Nam đã nhảy xuống, lần lượt cứu được ba học sinh lớp 9 và một học sinh lớp 6. Khi đẩy được em thứ năm vào bờ thì Nam đã kiệt sức và bị dòng nước cuốn trôi.
(Theo Khánh Hoan, Thanhnienonline, ngày 6 - 5 - 2013)
Chưa có lúc nào trong lịch sử thi tốt nghiệp THPT ở Việt Nam mà đề thi Ngữ văn gây được sự đồng cảm sâu sắc của dư luận như đề thi năm nay. Câu nghị luận xã hội đã tạo ra bước đột phá bởi bàn đến một sự kiện còn mang tính thời sự. Đó là một học sinh ở Nghệ An đã chết đuối sau khi cứu được năm học sinh khác.
Đề thi mang tính thời sự ở chỗ, sự kiện diễn ra chỉ cách đó một tháng, còn gây sự chú ý của dư luận. Nếu học sinh Nguyễn Văn Nam không chết đuối ngày 30 / 4 / 2013 thì có lẽ ngày 2 / 6 / 2013 vẫn còn ngồi thi tốt nghiệp. Và nếu vậy thì đề thi sẽ khác. Trong số gần một triệu thí sinh dự thi tốt nghiệp năm nay, có hàng trăm thí sinh viết về người bạn cùng trường mình với lời văn xót xa, cảm phục.
Để có được một đề văn mang tính thời sự như vậy, những người ra đề thi đã rất quan tâm tới các tin tức báo chí. Không chỉ thế, họ còn góp phần kéo học sinh thoát ra khỏi cái tâm lý sùng cổ để hướng về cuộc sống thực tại quanh ta. Điều đó cũng có nghĩa là nâng cao tính thực tiễn của môn Văn. Với cách ra đề như vậy, môn học này sẽ bớt xơ cứng và tạo được niềm hứng thú của học sinh.
Đề Văn năm nay không chỉ mang tính thời sự mà còn có ý nghĩa giáo dục cao. Nó không nói đến những vấn đề đạo đức trừu tượng mà đi vào một sự kiện có thật vừa mới diễn ra nên thuyết phục được người khác. Đề Văn cũng cảnh tỉnh hiện tượng vô cảm trong xã hội hiện nay. Nó muốn nhắc nhở các bạn trẻ rằng, nếu ta không làm được những điều quá cao cả như Nguyễn Văn Nam thì ít ra cũng có thể giúp ích cho đời bằng những việc nhỏ tùy theo khả năng của mình.
Một vấn đề nữa không kém phần quan trọng của một đề thi là khả năng làm bài của thí sinh. Đề thi này thiết thực và tương đối tự do nên cũng phát huy được tính sáng tạo của thí sinh. Đề Văn gây xúc động, khiến cho các thí sinh viết hay hơn và đạt điểm cao hơn. Nói như Ngô Thì Nhậm: “Hãy xúc động hồn thơ cho ngọn bút có thần”.
Dư luận công chúng đánh giá cao đề nghị luận xã hội năm nay. Hy vọng rằng, các đề thi năm sau cũng sẽ mang tính thời sự và giáo dục cao như vậy. Không những môn Văn mà còn những môn học khác như Sử chẳng hạn cũng nên đi theo hướng này.