( Dịch giả Phạm Đình Nhân là Chủ tịch Quỹ Giải thưởng Phạm Thận Duật, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm UNESCO Thông tin tư liệu LS&VHVN, hiện ở 110 Ngõ 158 Ngọc Hà, Ba Đình, Hà Nội)

    Năm nay bác đã trên 80 tuổi, thuộc vào lớp người "xưa nay hiếm". Hiếm vì là nhà thơ cao tuổi đã đành, nhưng hiếm nhất chính là vi bác thông hiểu Hán tự. Lớp người như bác đúng là càng ngày càng ít đi đối với đất nước chúng ta hiện nay. Vậy nên khi nhận được tập "108 BÀI THƠ ĐƯỜNG CHỌN DỊCH" của bác gửi tặng tôi nghĩ mình có trách nhiệm phải giới thiệu càng rộng rãi càng tốt tới mọi người yêu thơ - nhất là với những người yêu thích thơ luật Đường (TLĐ), hiện đang sinh hoạt ở rất nhiều Câu lạc bộ TLĐ trên toàn quốc. Cũng là góp phần nhỏ vào việc lưu giữ cho thế hệ sau một tài liệu tham khảo cho kho tàng thơ Đường thu thập được từ trước đến nay.

    Tập thơ gồm 108 bài thơ chọn dịch, chia làm hai phần.

    Phần thứ nhất gồm 50 bài thơ Đường của 30 nhà thơ Trung quốc xếp theo vần A-B-C, phần thứ hai gồm 58 bài thơ chữ Hán của 36 nhà thơ Việt Nam xếp theo thời gian.

    Tuy Ngọc Châu có được học 6 năm Trung văn ở trường phổ thông nhưng từ ngày ấy đến nay ít dùng, tri thức về Hán học rất hạn chế nên chỉ mong muốn được giới thiệu tới nhiều độc giả mà không dám luận bình gì về các bản dịch. Phần này xin giành cho người đọc có những phẩm bình sau khi đọc tác phẩm thơ của dịch giả Phạm Đình Nhân (mail của bác Nhân: (phdinhnhan@gmail.com ), điện thoai: 04.37221708 – 0987552467

    Do dung lượng tập thơ khá dài nên mỗi lần chỉ giới thiệu từ 1 đến 2 tác giả, Ngọc Châu cũng mạn phép làm theo người xưa là góp thêm một số bản dịch của mình chỉ để cho sự cảm nhận bài thơ nguyên tác được phong phú hơn mà thôi.)

2. CHƯƠNG KIỆT

6. XUÂN BIỆT

Nguyên tác :        春  別

掷  下  籬  撞  指  乱  山

趨  程  不  待  鳳  笙  残

掷  邊  馬  爵  金  含  去

樓  上  人  垂  玉  助  看

柳  陌  雖  然  風  嬝  嬝

通  河  猶  自  雪 谩  谩

殷  勤  莫  厭  貂  裘  重

恐  犯  三  邊  五  月  寒

Phiên âm :                    Xuân biệt

Trịch hạ ly chàng chỉ loạn sơn,

Xu trình bất đãi phượng sinh tàn.

Hoa biên mã tước kim hàm khứ,

Lầu thượng nhân thuỳ ngọc trợ khan.

Liễu mạch tuy nhiên phong niểu niểu,

Thông hà do tự tuyết man man.

Ân cần mạc yếm điêu cừu trọng,

Khủng phạm Tam Biên^[1] ngũ nguyệt hàn.

Dịch thơ :        

[1] Tam Biên : Chỉ 3 xứ biên giới: Tây, Bắc  và Tây bắc, nơi này tháng 5 còn lạnh

3. DƯƠNG SỸ NGẠC

7. ĐĂNG LÂU

Nguyên tác :                      登  樓

槐  柳  蕭  疏  繞  郡  城

夜  添  山  雨  作  江  聲

秋  風  南  陌  無  車  馬

獨  上  高  樓  故  國  情

Phiên âm :                      Đăng lâu

Hoè liễu tiêu sơ nhiễu quận thành,

Dạ tiêm sơn vũ tác giang thanh.

Thu phong nam mạch vô xa mã,

Độc thướng cao lâu cố quốc tình.

Dịch thơ :                        

4. ĐỖ MỤC

(803 – 852)

Đỗ Mục (803-852), nhà thơ Đường, tự là Mục Chí, hiệu Phàn Xuyên, người huyện Vạn Niên, Kinh Triệu, Thiểm Tây (Trung Quốc). Đỗ tiến sĩ năm 828 đời Đường Văn Tông. Làm quan từ chức Tiết độ sứ Hoài Nam, Giám sát Ngự sử tại Lạc Dương. Sau bị đổi làm Thứ sử Hoàng Châu. Về triều, làm Khảo công lang, Tri chế cáo, rồi làm Trung thư xá nhân.

Ông là tác giả bài A Phòng cung phủ nổi tiếng.

8. XÍCH BÍCH HOÀI CỔ

Nguyên tác :            赤  壁  懷  古

折  戟  沈  沙  鐵  未  銷

自  將  磨  洗  認  前  朝

東  風  不  與  周  郎  便

銅  雀  春  深  鎖  二  喬

Phiên âm :        Xích Bích hoài cổ

Chiết kích trầm sa thiết vị tiêu,

Tự tương ma tẩy nhận tiền triều.

Đông phong bất dữ Chu lang tiện,

Đồng tước xuân thâm tỏa nhị kiều.

Dịch thơ :

9. THẤT TỊCH

Nguyên tác :                    七  夕

銀  燭  秋  光  冷  畫  屏

輕  羅  小  扇  樸  流  螢

天  階  夜  色  涼  如  水

臥  看  牵  牜  職  女  星

Phiên âm :                    Thất tịch

Ngân chúc thu quang lãnh họa bình,

Khinh la tiểu phiến phác lưu huỳnh.

Thiên giai dạ sắc lương như thủy.

Ngọa khán Khiên Ngưu Chức Nữ tinh.

Dịch thơ :

                                         10. THANH MINH

                               Nguyên tác :                        清   明

          清  明  時  節  雨  纷  纷

路  上  行  人  欲  斷  魂

借  問  酒  家  何  處  有

牧  童  遙  指  杏  花  村

Phiên âm :                    Thanh minh

Thanh minh thời tiết vũ phân phân,

Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn,

Tá vấn tửu gia hà xứ hữu,

Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn.

Dịch thơ :        

11. LỮ TÚC

Nguyên tác :           旅  宿

旅  館  無  良  伴

凝  情  自  剿  然

寒  燈  思  舊  事

斷  雁  警  愁  眠

遠  夢  歸  侵  晓

家  書  到  隔  年

倉  江  好  煙  月

門  繫  釣  魚  船

Phiên âm :                    Lữ túc

Lữ quán vô lương bạn,

Ngưng tình tự tiễu nhiên.

Hàn đăng tư cựu sự,

Đoạn nhạn cảnh sầu miên.

Viễn mông quy xâm hiểu,

Gia thư đáo cách niên.

Thương giang hảo yên nguyệt,

Môn hệ điếu ngư thuyền.

Dịch thơ :        

5. ĐỖ PHỦ

(712 – 770)

Đỗ Phủ , tự là Từ Mỹ, nhà thơ Trung Quốc nổi tiếng đời Đường. Sinh ở Dao Loan, huyện Củng, tỉnh Hà Nam vào năm Đường Huyền Tông lên ngôi (712). Nổi tiếng thông minh hoạt bát. Gần xuốt cuộc đời ông đi lang bạt nhiều nơi do loạn lạc. Mãi đến năm 757 khi 45 tuổi mới nhận chức quan rồi lại bỏ. Sống trong cảnh bần hàn. Nhưng đi đến đâu cũng có thơ để lại. Mất tại Lôi Dương, thọ 59 tuổi.

12. TUYỆT CÚ 1

Nguyên tác :     绝  句

                        江  碧  鳥  逾  白

                        山  青  花  欲  然

                        今  春      看  又  過

                        何  日  復  归  年           

Phiên âm :                    Tuyệt cú 1

Giang bích điểu du bạch,

Sơn thanh hoa dục nhiên.

Kim xuân khan hựu quá,

Hà nhật phục quy niên.

                             Dịch thơ

   13. TUYỆT CÚ 2

Nguyên tác :                    绝  句

                        两  个  黄  冥  明  翠  柳

                        一  行  白  路  上  青  天

窗  晗  西  岭  天  秋  雪

門  箔  東  吳  萬  浬  船

Phiên âm :                    Tuyệt cú 2

Lưỡng cá hoàng ly minh thúy liễu,

Nhất hàng bạch lộ thướng thanh thiên.

Song hàm Tây lĩnh thiên thu tuyết,

Môn bạc Đông Ngô vạn lý thuyền.

                              Dịch thơ :  

14. ĐĂNG NHẠC DƯƠNG LÂU

Nguyên tác :        登  岳  楊  樓

                        昔  聞  洞  庭  水

                        今  上  岳 楊  樓

                        吳  楚  東  南  坼

                        乾  坤  日  夜  浮

                        親  朋  無  一  字

                        老  病  有  孤  舟

                        戎  馬  關  山  北

                        憑  軒  涕  泗  流

Phiên âm :        Đăng Nhạc Dương lâu

                        Tích văn Động Đình thuỷ,          

Kim thướng Nhạc Dương lâu.

Ngô Sở đông nam săch,

Kiền khôn nhật dạ phù.

Thân  bằng vô nhất tự,

Lão bệnh hữu cô chu.

Nhung mã quan san bắc,

Bằng hiên thế tứ lưu

                                                     Dịch thơ :