Tôi đánh canh bạc cuối cùng lúc hai giờ sáng. Bọn kia vẫn còn ngồi cúi đầu sát phạt nhau. Trong bọn chỉ một mình tôi cháy túi . Tôi định ngồi đánh nốt khoảng giờ còn lại để mong cứu vãn số bạc bị thua. Tôi xin bọn sòng được ký giấy nợ , nhưng không đứa nào bằng lòng.

            Sáng mai tôi định về thăm gia đình  . Nhưng đêm nay gặp cái nạn nầy có lẽ tôi phải gác chuyện hồi hương. Từ lúc bỏ nhà đi tiến thân đến nay tôi không nhận được tin tức gì ở quê cả. Tôi ưa sống đơn độc để được tự do làm thằng con trai. Trong khoảng thời gian đó , tôi thấy mình thỏa mãn . Cũng như phần đông những người trai mới lớn khác, tôi ít khi có tiền trong túi.

            Nghĩ đến số bạc mới lãnh đầu tháng bị thua - mà tôi định mang theo về quê làm quà cho mẹ - tôi thấy ân hận và đâm tiếc của khi nhớ đến mẹ. Tôi đứng dậy bỏ sòng , thở dài lên giường ngủ. Sau khi hút cạn liên tiếp mấy điếu thuốc để khõa lấp những phút đầu thao thức , tôi bước vào giấc mộng...

*

            Quê hương buồn thảm nằm sau một màn mưa đông dày. Tôi chậm chạp tến sâu vào màn mưa trên đường về quê . Một tay tôi xách giày , tay kia xách va-li. Hai  ống quần vo tròn lên khỏi đầu gối. Tôi bỏ những bước chân nặng nề xuống những lối bùn lầy lội. Mỗi lần kéo ống chân lên , tôi nghe một tiếng "ọc" bên dưới. Những nguồn băng giá ấy liên tiếp truyền lên tim tôi . Bẳng đi gần mười năm , nay những thớ thịt mình đụng phải nguồn lạnh ở quê nhà , tôi muốn trở lui tiếp tục đi lang thang . Nhưng hình ảnh những người thân ruột tôi hình như tiến lại gần mỗi lúc để lôi kéo tôi trở về gốc . Lúc trước , cũng vào dạo nầy , mỗi sáng đến trường tôi phải nhấn pédale thật mạnh để chiếc xe đạp chống chế nổi một lượt với cơn mưa và luồng gió đông ngược chiều.  Tấm áo mưa tôi được gió lồng lên đánh vào nhau kêu xồng xộc và căng ra no tròn như một chiếc dù nằm nghiêng. Tôi vẫn cúi đầu nhỗm đít  tống thật mạnh , dù sức căng của gió và mưa tăng rất  nhanh theo vận tốc xe tôi . Nhiều lần đến trường tôi ngồi học áo ướt . Đến giờ bãi học về nhà, tôi cũng xả thân vào mưa gió như thế. Quá mệt vì lạnh tôi đâm làm biếng tất cả mọi việc . Tôi thấy mình muốn trốn lạnh . Có lẽ đó là lý do manh nha xúi tôi có mộng đi hoang sau nầy . Nghĩ ra thùi lý do ấy  hẹp hòi và thei63n cận quá . Nhưng đúng là vậy , vì khi mở lời xin phép mẹ được đi lang thang , tôi chỉ biết nói ra :" Má cho con đi ở tỉnh khác mới mong tiến thủ được , chứ ở quê mình  lạnh quá con làm gì cũng thất bại cả." Nghe thế mẹ gật đầu ừ ngay...

            Từ khi rời điểm gốc , nay tôi mới quay đầu về lần thứ nhất . Con đường dẫn vào nhà tôi  chìm trong màu đen bùn nước . Những cây thầu dầu trụi lá đứng chịu lạnh làm biểu hiệu cho những kiếp sống sầu thảm cô độc . Tôi nghĩ rằng , có rét như trời mùa đông Paris cũng chỉ bằng cái lạnh ở quê tôi là cùng.

            Bắt từ ngõ , mắt tôi dạo sâu vào nhà . Một cảnh tượng hoang phế bày la liệt ra đó. Một hàng chè tàu trước kia thẳng hàng rất đẹp , nay trưởng thành ra , cao hơn cả đầu tôi. Một giàn mướp nằm bẹp xuống, đưa những khúc tre mục chỗng lên trời . Cái sân cỏ mọc xanh rờn. Một dãy tường được quét đều bằng một lớp rêu non .Rồi tôi bước vào nhà . Căn nhà bếp lợp tranh thủng nhiều lỗ nhỏ . Nhìn lên là một bầu trời bị vá năm bảy mãnh . Ba con heo trong chuồng chịu mưa không nổi chạy điên lên kêu ụt ịt không ngớt. Một bầy gà bị bệnh đứng ủ rũ trong những cái xó chết . Lò nấu ăn bằng ba ông táo  đã bị dập khói từ lúc nào... Hoàn toàn sụp đổ. Những gì tụ họp trước kia , nay đã tán loạn ra rồi. Một cảnh tượng bi thảm hơn địa ngục hiện ra . Tôi quên cả lạnh , đứng đão mắt xung quanh. Cuối cùng, mắt tôi dừng lại ở cái sườn nhà ngói vững chắc của tổ tiên từ ba đời trước để lại. Hình như chỉ có cái sườn nhà ấy là vĩnh cửu dù mưa nắng thời gian có đục khoét đến đâu nữa. Tôi không tìm thấy chủ ngôi nhà nầy. Một niềm đau xót xát mạnh trong lòng tôi. Từ căn bếp, chân tôi run rẫy bước lên ngôi nhà chính. Tôi dáo dát nhìn khắp cả, nhưng tuyệt nhiên không thấy một bóng người nào , trừ cái cảnh tàn phế mà tôi đã đoán biết ngay khi vào ngõ.

            Chiếc divan tôi thường ngủ với anh tôi trước kia vẫn còn đó. Cái bảng đen tôi học ngày nào đã thành màu chàm. Bức màn treo cạnh bàn thờ bị phân làm nhiều mãnh nhỏ mục nát đang tơi tả bay theo gió từ phía ngoài đánh vào. Chồng sách chữ Hán và cái kính đeo mắt của ba  đã bay đâ mất, chỉ còn bộ xoáy cau trầu bằng đồng của mẹ đang nằm trên ngăn tủ. Chiếc hộp nhỏ xinh xắn của cô em gái thường hay ôm theo trước kia cũng mất. Và ... đâu rồi cây đàn guitar cùng với chồng sách học của anh tôi ngày nào. Trong nầy còn rất nhiều mất mát nữa...Tôi tưởng chừng như đây không phải là nhà tôi . Tôi về thăm gia đình nhưng không còn ai và cũng  không còn gì để thăm  ! Tôi cũng không biết bây giờ bà con họ hàng ra sao nữa !