Đi tắt ngang qua cánh đồng Kềnh là đến làng của Tôi. Ngôi làng có địa thế hình con cá Chép đang hóa rồng dần thay da đổi thịt, kinh tế đang trên đà phát triển vững mạnh hơn... Nhưng bên cạnh đó thì phong tục tập quán, tình cảm và bản chất lương thiện ăn vào máu, vào tâm hồn những con người nơi đây vẫn nguyên bản, nguyên sơ, vẹn nguyên thánh thiện như thời xa xưa, cái thời mộc mạc chân chất, chân quê..!

… Vẫn vậy! cái cảm giác được tắm mình giữa đất trời mênh mông có cánh đồng lúa bát ngát, một màu xanh mơn mởn, ngọc ngà óng ả, có gió lành thoảng qua hôn mơn man, quyến luyến khắp cơ thể làm tóc ngắn nhẹ bay, bối dối... Có ánh nắng làm tình nhởn nhơ, nhún nhảy trên những phiến lá lúa, cười đùa với những giọt mai còn đọng sương. Có đàn trâu đen trũi béo tốt, những con bò căng bụng đang thong thả gặm cỏ sớm trên bãi bồi sườn đê, có tiếng gọi nhau của những người làm đồng, nhặt cỏ, nhấp nhô những cái nón lá trăng trắng, lác đác những con cò pha màu đang cần mẫn mót cá, cua ở Mương Rạch … tất cả cùng đồng điệu, hòa hợp ăn khít vào nhau tạo thành một bức tranh đẹp trong lành, đa màu nhiều sắc nhưng thống nhất, nhất quán, bởi vậy: mỗi lần về quê, Tôi lại có một cảm giác mới mà cũ, cũ mà mới cộng thêm phần xao xuyến, bâng khuâng.

Men theo con đường làng, những kỷ niệm ùa về nhẹ nhàng, ấm ngọt… Đây. Cây Đa đầu Làng như một chứng nhân lịch sử hào hùng. Nó là một chiến binh dẻo dai toàn thắng khi đi qua những cuộc chiến tranh lịch sử. Số tuổi của nó nhẩm tính – thật đáng kính phục. Và bây giờ nó là một vệ sĩ của Làng trước những trận bão, gió to… Ngày đêm vẫn rì rào bài hát tủ mượt mà và che cái nắng hè chói chang cho những người làm đồng, những khách thập phương về làng. Đi thêm một đoạn đường dài nữa là đoạn đường ồn ào nhất thời đi học cấp I và cấp II của Tôi với các bạn cùng trang lứa. Ngày đó chúng tôi hay hẹn gặp nhau ở đoạn đường này rồi cùng đi học một cách rất huyên náo, vui vẻ , và qua dãy tre xanh mọc sát đường làng kia đang rì rào bài ca muôn thủa, nó đẹp và nên thơ lắm giữa bình minh … nhưng tôi rất sợ những hôm chị em tôi sang nhà người thân có việc đi qua nó vào buổi đêm … vì khi đêm đến những con đom đóm lập lòe ẩn hiện, lấp ló vào tán lá, những mảng tối sáng mập mờ đan xen, những ngọn tre cong như cái cần câu cá đu đưa theo tốc độ gió chúng va vào nhau phát ra những tiếng động khó diễn tả và thân tre kêu cót két cộng cả những trận mưa phùn làm cho cảnh càng thêm ảo ảnh, ma mị hơn và những câu trêu đùa nhau trong đoạn đường vắng người … làm trí tưởng tượng của Tôi đạt đến cực điểm nghĩ ngay đến những bộ phim kinh dị thời tiền sử. Tôi thấy rùng mình và rất sợ. Bây giờ lớn rồi nghĩ lại thấy buồn cười đôi chút nực cười, nhưng rất hào hứng kể cho các bậc hậu bối nghe rất say sưa.
… 
- Cháu chào Bà, chào Bác ạ !
- Ừ, Ờ ..!
Tiếng hỏi và tự trả lời nhau của hai Người ngang tuổi Bà, tuổi Bác so với Tôi vẳng vào tai … à, con ông … ở xóm trên đi xa về đấy … Tôi thấy rất vui. Người Làng Tôi có trí nhớ và mến người rất tốt.

… Cổng nhà Tôi luôn mở rộng như vốn thế, Tôi bước vào. Con chó tên Béc và đàn con nó lâu nhâu nối đuôi nhau mừng quýnh quanh chân Tôi. Cây Mít mật soi bóng xuống ao có cá quẫy đục gàu. Cây bưởi tăng vụ sum suê cành lá bay líu ríu, các lá chạm vào nhau.  Cây đu đủ có giống từ miền ngược Hà Giang mua về lại rất thích nghi với đất đồng bằng màu mỡ nó trổ quả rất sai, nhung nhúc là quả dài hình bầu chen chúc nhau trên cái thân cây nhỏ, nhưng cứng chắc, luống rau thơm có đầy đủ các loại: từ Húng Trắng, Thìa Là, Hành lá, Tía Tô rất đượm mùi, nhìn đẹp và bắt mắt. Tôi bước đến cuối luống rau thơm đó đưa tay chạm vào thân bản của chiếc lá Mơ Lông đây là loại lá: hai mặt đều phủ một lớp lông nhỏ, mịn. Mặt trên lá màu xanh, mặt dưới màu tím đỏ, lá hình trái tim ấn tượng, loại lá này có rất nhiều công dụng trong việc điều trị một số bệnh trừ phong hoạt huyết, chí thông giải độc … đặc biệt khi ăn sống nó có vị rất thơm, nhai thấy bùi. Đây là loại cây thích nghi nhất vào mùa Hè đến hết mùa Thu, nhưng không biết do đất giàu chất dinh dưỡng hay Bố tôi chăm sóc cẩn thận mà lần nào về vào bất kỳ thời điểm, mùa nào Tôi cũng thấy nó rất xanh tươi, màu mỡ giống như cái tên của nó vậy Mơ Lông.

… Tiếng những con gà đang mổ thóc ganh tị nhau ở sau vườn kéo tôi ra đó. Bầy gà láo nháo đông đúc, đủ màu đủ trọng lượng, rất nhiều loại, gà Ngộc, gà Trọi, gà Cựa, gà Đầu Đỏ, gà Móng, những con gà Mái lệ khệ, ì ạch bước vì béo đẫy thịt được Bố, Mẹ tôi chăm bẵm rất tỉ mỉ, chu đáo, chúng lớn rất nhanh, sinh trưởng tốt.

… Dáng người Bố tôi đã hơi còng đang lúi húi tưới nước mấy bụi chuối Goòng không hạt, loại cây có thân cao cho quả vốn rất to, nhiều nải khi chín có mùi thơm phức nức lòng...!

- Bố! Tôi thường chào Bố tôi như vậy khi từ xa về, chào rất to và hàm chứa xúc động. Nhiều lúc vì bất ngờ Bố Tôi giật mình mắng yêu “Cha sư bố cô” rồi cười với Tôi, nụ cười rất tình cảm và nhân hậu.
- Con về, đi đường có mệt không, vào nhà đi. Để Bố chảy quả chín vào ăn. (vườn cây của Bố Tôi có rất nhiều loại quả bốn mùa)
- … Dạ, Kệ con.
Bố Tôi nhìn theo Tôi rất vui vẻ, ông biết Tôi lại ra cuối vườn có cây Sung Nếp lâu đời chi chít quả, những chùm Sung như những chùm nho được mùa bội thu… Tôi bật một quả tương đối to bỏ vào miệng ăn không cần rửa, không cần ăn với bất kỳ gia vị nào, nó có chút chan chát, bùi bùi, loại Sung này chấm với muối bột canh Hải Châu, cho thêm ít giấm gạo, ít ớt tươi cay đảm bảo ngon phải biết,  cái vị bùi bùi của Sung, vị mặn của muối, vị ngọt của mì chính cánh, vị cay của ớt sạch… ngấm vào lưỡi, hắt lên mắt làm cay xè, Sung và gia vị hòa quyện vào nhau quấn vào chân răng, được nhào lộn trong miệng ăn rất ngon và thi vị… Nhắm mắt lại Tôi hít một hơi thật sâu là lâu cảm giác thật dễ chịu. 

… Bước xuống bậc cầu ao. Tì mạnh một tay tư thế đẩy xuống, tay còn lại tư thế hết sức kéo lên, Cái vó kéo cá được Tôi nhấc chéo lên, hai ba con cá nhơ nhỡ nhảy tâng tâng trong lòng vó. Tôi cười khoái trí, thích thú. Tôi không bắt chúng, mà chỉ tò mò và rất thích cái cảm giác khi kéo vó lên có cá trong đó. Tôi nhớ ngày xưa,  lâu lắm rồi, hai mươi mấy năm về trước; Chị gái Tôi rất chăm, hay đi kéo tép ở con mương đường Cái có dãy nhãn cong vẹo nghiêng ngả. Chị Tôi làm giáo viên và lấy chồng cùng làng. Người chị có tính rất hợp với nghề giáo, sâu sắc, chu đáo, cẩn thận, điềm đạm lại cũng rất tình cảm.

… Ngược lên nhà, Tôi tự xách túi hành lý của mình vào nhà, tự tay bày dăm bảy quả Cam Bắc Quang rất thơm, nhìn rất đẹp lên đĩa, thắp mấy nén nhang cúng Thổ Địa. Như ngầm báo cáo với thần Thổ Công, Thổ Địa Tôi là người nhà trên mảnh đất này ở nơi xa về.

… Thả lỏng người lên chiếc giường cũ ngày xưa: hồi chưa đi lấy chồng Tôi thường nằm ngủ ở đó,  một cảm giác dễ chịu vô cùng, dang tay ra thỏa mái, chân Tôi gác vô duyên hết cỡ lên đống chăn để cuối giường. Tôi muốn thế, Tôi thích thế,  nhắm mắt lại gió từ ngoài cửa sổ cùng những chiếc lá Cây Na nhòm vào tò mò, gió nhận ra Tôi giỡn lên mặt mát dịu. Tiếng những con chim sâu sau vườn ríu rít truyền từ cành này sang cành khác thì thầm, vờn yêu nhau hạnh phúc nghe rất nhỏ nhưng vẫn lọt khẽ vào tai Tôi. Cái nắng vàng nhẹ lan tỏa lướt mình vào mọi ngõ ngách, tràn cả vào đầu giường Tôi nằm. Tôi chìm vào giấc ngủ trong tiếng ru của yên bình, rất thỏa mái ấm cúng. 

…Tỉnh dậy sau một giấc ngủ sâu và ngắn. Mấy đứa Cháu: đứa gọi dì, đứa gọi bác léo nhéo cười tít mắt ý ới gọi hỏi chuyện. Hóa ra mấy đứa con Cậu, tức là con của em trai Tôi cùng với mẹ chúng xuống xóm dưới “Thông báo” với gia đình chị gái và các cháu của Tôi là Tôi về quê chơi. Lần nào cũng vậy, tất cả người thân lại tụ họp đông đủ khi có thành viên trong gia đình đi xa về. Câu chuyện bên nhau rất cũ, cũ như Mặt Trăng với Mặt Trời luôn đứng trên bầu trời vậy. Một câu hỏi về công việc, một câu bình phẩm về chiếc áo, chiếc quần đang mặc trên người, một lời khen chê rất thật không mất lòng về độ “béo tốt, gầy dơ” hiển hiện thực tại… một lời dặn dò ở lại chơi thêm ít hôm, ánh mắt máu mủ trau nhau thì óng ánh, chất chứa tình cảm nồng ấm. Tiếng gà kêu ầm ĩ, tiếng mấy đứa cháu gọi nhau ra xem, Tôi biết ngay. Bố Tôi đang bắt gà để làm thịt và thức ăn trong mâm cơm trưa nay sẽ có món gà luộc thơm ngon… Và vẳng đằng xa tiếng vòng quay của chiếc xe đạp “cà tàng kêu cành cạch” không lẫn vào đâu được từ cổng vọng vào. Tôi chưa nhìn nhưng cũng biết rõ đó là xe của Mẹ Tôi, Mẹ Tôi không biết đi xe máy, Mẹ Tôi đi chợ huyện về. Tôi chạy ra đỡ đồ. Không khác gì ngày xưa, cái hồi Tôi bé tí háo hức đợi Mẹ đi chợ về sẽ được ăn quà vặt.  Những hôm như vậy, Mẹ Tôi thường mua rất nhiều thứ, nấu rất nhiều món, bầy biện đầy đặn cảm tưởng sợ chúng Tôi đói, sợ không đủ, sợ con cháu phải nhường nhau.  Chị em Tôi hay cười trừ vào “ nỗi sợ” nhiều lúc thái quá đó của Mẹ… mặc dù ai cũng hiểu tình cảm chất phác đó xuất phát từ tâm của một người Mẹ đã trải qua rất hiều những gia vị, cung bậc cuộc đời..!

… Đứng gần bể nước mưa có những cây Lộc vừng được uốn nắn theo hình cong, thẳng. Theo tư thế “lộc lá” lý thuyết của em trai Tôi bảo vậy. Tôi rất khâm phục cách tạo dáng cây cảnh của em Tôi, rất khéo, ấn tượng và ý nghĩa… Hôm nay nó không về quê như Tôi, nó cũng đi làm xa thỉnh thoảng mới về. Tôi rất nhớ nó, mặc dù hai chị em Tôi nói chuyện với nhau không được “hợp cạ” cho lắm…

 
… Xế chiều nay, Tôi  bắt xe về nơi sinh sống, làm việc, nơi có chồng luôn trao tôi  yêu thương và những người con cũng hiếu nghĩa như tôi… Nhưng mỗi lần về quê khi có việc hoặc Tôi chủ động “trốn” về vì qúa nhớ quê và người thân, được gặp trò chuyện, được nhìn thấy người nhà ruột thịt trong gia đình mình khỏe mạnh, được đứng giữa vườn rau mơn mởn của Bố tự tay trồng chăm sóc, được ăn bữa cơm do đích thân Mẹ nấu Tôi thấy sung sướng hạnh phúc tột cùng. Nghĩ đến đây, Tôi lại xúc động, giọt nước mắt tươi vui không khóc mà rơi.  Mẹ vô tình nhìn thấy bông đùa … “ Sắp có con dâu đến nơi rồi còn mếu, dạo này con gầy đấy nhé, chiều mang ít gạo quê lên mà ăn”… Mẹ Tôi vẫn vậy, sống luôn nghĩ cho người khác, Tôi cười ngời sáng “Con gầy mới được làm người mẫu chứ”?!.  Ngay lúc này đây, Tôi muốn mình là Cô bé dăm mười tuổi, Mẹ sẽ ra ôm Tôi vào lòng âu yếm thơm lên mái tóc ngô vàng của Tôi… Nhưng Tôi đã lớn rồi, cũng nhiều tuổi rồi. Mẹ chỉ ôm Tôi từ xa bằng ánh mắt trìu mến, yêu thương vô tận cùng, cao rộng như biển trời mênh mông vậy…Tôi nhìn thấy điều đó trong ánh mắt Mẹ… Mặc dù Tôi đã không còn nhớ cảm giác được Mẹ ôm, hay cái cảm giác Tôi ôm Mẹ để nũng nịu, hờn dỗi… Cái cảm giác đó xa lắm, lâu lắm rồi… Nhưng tận sâu thẳm đáy lòng Tôi luôn muốn được trở về “ngày xa xưa ấy”.Tôi muốn xà vào lòng Mẹ nhiều lắm, để hít hà mùi mồ hôi mằm mặn, thơm tho đặc biệt của chỉ riêng Mẹ thôi và Tôi thấy mình hạnh phúc khi Mẹ ôm hai đứa con của Tôi ru ầu ơ cho chúng ngủ đẫy giấc, cái cảm giác đó lan sang Tôi ngọt ngào Tôi cảm tưởng cũng như đang được Mẹ ru ngủ trong lời hát thân thương!

… Tiếng nói chuyện của các chị gái Tôi, em dâu Tôi và các Cháu của Tôi vẫn rôm rả trầm bổng trong nhà, lan ra cả ngoài vườn. Mùi khói bếp củi Mẹ nhóm bay vào mũi Tôi, Tiếng Bố gọi Mẹ tình cảm lắng đọng. Tất cả - thơm nồng. Mắt Tôi cay cay, có những giọt lệ xúc động, hạnh phúc đang nhảy múa trong lòng!

… Thời gian đôi lúc thật độc ác, tàn nhẫn và thời gian nhiều khi, nhiều thời điểm như những bông hoa trong vườn hoa đằm thắm ngọt sắc hương, ở đó con người chỉ muốn đắm chìm, ăn ngủ trong đó, sống mãi trong đó. Tôi cũng vậy, chỉ muốn được đứng giữa nơi đây trong khuôn viên đất của Bố Mẹ Tôi, trong ngôi nhà yêu quý này. Một nơi đặc biệt không lẫn vào đâu được, nơi có những tiếng cười to hết cỡ, có những giọt nước mắt xúc động hân hoan, có những ánh mắt nhìn Tôi ấm áp..!

… “hạnh phúc” và “giọt nước mắt từ tâm” không phải là hàng hóa để mua bán bởi nó xuất phát, chảy ra từ dòng suối tấm lòng, tình yêu, đơm kết từ dư vị cuộc sống để thăng hoa, cháy hết mình. Gió đưa lời thì thầm của ai đó “hãy trân trọng những gì đang có và sẽ có”. Quê ơi, nhà mình ơi!