Hình ảnh: Người đeo mắt kính đen, mặc áo trắng bông là nhà thơ NGÔ CANG trong một chuyến đi thực tế sáng tác
Thập niên 70, cũng như bao chàng trai cùng lứa tuổi, Ngô Cang phải vào quân trường Thủ Đức.Sau đó về trấn ngự ở Châu Đốc.Anh phải sống kiếp quân hành nơi vùng sông nước mênh mang ,tôi biết anh chẳng vui gì.Nhưng Châu Đốc cũng đã làm anh nguôi ngoai nỗi nhớ nhà, nhớ Huế khi gặp gỡ và giao tình văn nghệ với nhà thơTrịnh Bửu Hoài và một số anh em văn nghệ miền Tây.Thời gian này, Ngô Cang cũng đã có bài đăng ở một số báo,tạp chí ở SG.
Sau 1975, giã từ vũ khí ,Ngô Cang trở lại quê nhà cùng vợ con làm mấy sào ruộng ở làng Mỹ Xá, xã Mỹ An, huyện Quảng Điền-Thừa Thiên Huế.Thế là anh tay cày, tay thơ bên trời hiu quạnh…Mãi đến thập niên 90 anh mới liên lạc được với tôi và những anh em văn nghệ đã quen biết.Lúc này anh thường viết thư thăm tôi ( kể cả những người siêng viết thư như Trần Hữu Nghiễm, Hạc Thành Hoa, Lê Thị Ái Niệm)Những năm này, lúc nông nhàn anh đi xe đò vào tận SG thăm tôi, Phù Hư và một số anh em khác.Nhà thơ Phù Hư là người giúp đỡ anh nông dân thứ thiệt này nhiều nhất vì tình bạn cố tri.Tuy vất vã vì làm nông phải nuôi một vợ 5 con nhưng anh không bỏ thơ và thơ anh bắt đầu xuất hiện trở lại trên một số báo chí với tâm cảnh của một “nhà thơ chân quê”.Biết thế tôi cũng mừng cho anh.Và một số nhà thơ Huế luôn động viên, chia sẻ với anh như Võ Quê, Ngàn Thương,Viêm Tịnh…
Nhưng định phận luôn là nỗi buồn cho những người bất hạnh.Đấy là tháng12 năm 2010 ,trong một cuộc nhậu với bạn bè ở Huế, anh đã chạy xe máy về lại Mỹ Xá.Chưa rời khỏi Huế anh đã bị tai nạn giao thông đến hôn mê…Được tin những người bạn Huế đưa anh vào Bệnh Viện.Kết quả sau cùng là bán thân bất toại.Bạn bè Huế cũng như SG đã quyên góp tiền bạc giúp anh.Đó là những ngày tháng đầu của điều không may.Sau đó thì…Vợ ,con anh mới là những người đáng xót xa và tội nghiệp vì “ bỏ thì thương, sương thì nặng” khi thay nhau chăm sóc chồng ,cha nằm bệnh như một đời” hoang phế” tại quê nghèo đến 8, 9 năm trời.Nghĩ đến họ,tôi cay cay mắt bởi vì mình không giúp được gì nhiều tại mình cũng nghèo.Trường hợp này, tôi nghĩ những người ưa làm từ thiện nên tìm đến trực tiếp thay vì qua trung gian người khác như tôi đã từng biết.Vậy mà, có ai đâu? Lúc đang viết những giòng này cho nhà thơ đã qua đời thì được tin một số nhà thơ khác bị tai biến, không tiền chữa bệnh chờ chết…Vậy mà, nghe một số người trẻ ở VN góp tiền lên đến 2 tỷ đồng gửi qua TQ giúp một TTĐ vô danh, chưa có công cán gì trong nghệ thuật…đúng là thời quái đản! Các bạn ấy dư tiền? Sao không nghĩ đến những mảnh đời bất hạnh sống dưới gầm cầm? Những trẻ mồ côi? Những người già neo đơn cần giúp đỡ? Tôi bó tay !
Năm 2019 Ngô Cang lìa đời.Tôi tưởng tượng cảnh vĩnh biệt này như những câu thơ của thi sĩ Hồ Dzếnh”
Ngổi đây tưởng chuyện ngàn sau
Lung linh nến cháy hai đầu áo quan
Gió lùa tiếng lá không vang
Tin ta vĩnh quyết trần gian hững hờ…
Khi Ngô Cang chết ,không biết bạn bè ở Huế có bao nhiêu người đi đưa nhà thơ đến nơi an nghỉ cuối cùng? Và tôi biết chắc có một người hiện diện trong thời khắc ấy là nhà thơ Võ Quê. Thật may là Ngô Cang chết tại quê nhà, có vợ ,con, láng giềng… và còn nơi để chôn cất chứ như thành phố thì phải hoả táng.Tưởng nhớ anh,lòng tôi se lại và ngậm ngùi gì đâu…
Tiểu sử:
Ngô Cang sinh năm 1948, quê quán và thường trú tại Mỹ Xá, Quảng Điền, Thừa Thiên-Huế, hội viên Hội Nhà văn Thừa Thiên-Huế. Anh sáng tác và có thơ đăng trên các báo Sài Gòn từ năm 1970.Sau 75, anh tiếp tục viết trên các báo, tạp chí và trong các tuyển thơ nhiều tác giả.
-Năm 2010 bị tai nạn giao thông bán thân bất toại.
-Năm 2019 Ngô Cang qua đời tại quê nhà.
-Đã xuất bản tập thơ Dòng Sông Thắp Nắng( NXB Thuận Hoá 1998)
-Rớ Chọng Nghiêng Chiều-Tản văn( NXB Thuận Hoá 2009)
THƠ NGÔ CANG
GỬI NGƯỜI XA HUẾ
Tặng Trần Dzạ Lữ
Lòng cứ hẹn, chưa chịu về thăm Huế
Phương Nam Hành đành vỗ điệu du ca
Lang thang mãi bên hiên đời quạnh quẽ
Lá hoa cồn hồn lạc nẻo quê xa…
Màu –tím- Huế tóc thề, thời trẻ dại
Thuở yêu người say đắm lắm tơ vương
Tình Tôn Nữ gió lùa mùa bưởi ngái
Mở ra rồi khép lại, mãi còn hương!
Huế vẫn đợi người về tay gõ cửa
Qua bao mùa xuân hạ nhớ thu đông
Người cứ hẹn, tháng năm dài lần lữa
Chưa quay về thăm lại một dòng sông !
Lạnh lưa thưa mưa ướt dầm mái phố
Gió lay phay ray rứt ở trong lòng
Người nhớ Huế, sao không về với Huế?
Nhắn giùm ai, mai nở, mạ chờ mong…
( Huế 1991)
HẸN VỀ MÙA GẶT
Anh hẹn mãi mà chưa về gặt
Em còn bí mật lưỡi liềm trăng
Ngày nhật thực và đêm nguyệt thực
Em ửng hồng chưa hết bâng khuâng
Em vút giọng hò đêm đập lúa
Cầu vồng mống cụt nước mưa giông
Nơi ấy miếng gừng thương đĩa muối
Ân tình khúc hát một dòng sông
Nơi ấy mẹ già thân áo nối
Hai sương một nắng nặng vai gầy
Nơi ấy nhịp chày thương lòng cối
Sàng qua giần lại lọt sưa dày
Anh hẹn mãi mà chưa về gặt
Bây giờ lúa chín trải đầy sân
Có lẽ mùa này anh về thật
Cùng em cứa ngọt lưỡi liềm trăng.
TRĂNG MIỆT VƯỜN
Hoa bằng lăng nở tím
Hàng so đũa sương giăng
Mận, đào em vừa chín
Thơm suốt một mùa trăng
Khuôn mặt em một nửa
Mùi non tơ tẩy trần
Phía kia, trăng nằm ngửa
Ở bên ta rất gần
Sông cồn lên gió chướng
Sáng òa trăng khắp vùng
Hơn một lần sung sướng
Trong đớn đau tột cùng
Mở ra rồi nhập cuộc
Khép lại vẫn còn hương
Cứ cồn cào gan ruột
Nhớ mãi trăng miệt vườn!
PHÙ SA BIỂN
Nắng mưa biển đã nuôi trồng
Chàng ơi, cát bụi xương rồng nở hoa
Chàng về, thương mạ nhớ cha
Tìm trong cát biển phù sa đời mình
Quê nghèo một thuở chiến chinh
Lung linh giọt nước mặn tình, cát ơi!
Chàng về trước biển khóc cười
Năm xưa sóng chém sẹo người còn đây
Nỗi buồn không rượu mà say
Chói lòa sắc biển lắt lay bến bờ
Chàng ơi, cuộc sống xô bồ
Nhớ tình nhặt nhánh san hô mang về
Áp tai cát ấm mà nghe
Ở đây còn một tiếng ve gọi chàng.
NGÂM THƠ TIỄN BẠN BÊN TRỜI HUẾ
Bạn từ Châu Đốc ra thăm Huế
ta biết lấy gì đãi khách xa
núi Ngự sông Hương trăng thanh gió mát
thôi thì, có Huế tiếp giùm ta
Vợ ta, không có tiền mua nem công chả phượng
chỉ có ớt tương xào hến nấm tai mèo
vui lòng bạn nhậu cùng ta nhé
món sang chẳng có bởi ta nghèo
Biết trả lời sao khi bạn hỏi
vợ ta, xúc hến chẳng ra vàng
còn ta, lưng mỏi tai ù điếc
quanh năm vọc đất ngã tư làng
Huế, nắng lửa mưa dầm ta vẫn sống
soi gương tóc bạc áo vai sờn
may còn một chút thơ làm lửa
thắp bóng ta xanh với nửa hồn
Gặp nhau nhớ thuở “Thơ tình mộng”
miệt vườn chim én dậy mùa bay
mắt ướt rưng rưng chiều Biên Trấn
phương Nam cánh nhạn ngút trời Tây
Mừng mừng tủi tủi bạn về chơi
tay run chén rượu ngó ta cười
Bạn ơi, chạm cốc, mai rời Huế
Có trăng Vĩ Dạ tiễn đưa người…
Ngô Cang
*
Ngô Cang ơi!
Mời nhau một chén rượu buồn
Uống đi ,để nhớ trăng còn cuối quê…
( SG tháng 6. 2020)