Cơn mưa nặng hạt làm tôi phải dừng lại khá lâu trong Bảo tàng thành phố, nơi đang có triển lãm của nữ họa sĩ người Pháp Mia Skene với chủ đề HÀNH HƯƠNG VỀ PHƯƠNG ĐÔNG NGUỒN CỘI. Đúng là cái phương Đông chúng ta đang sống và thực ra nơi đây tôi đang thấy gì trên các tác phẩm của chị ?
Hai tuần trước đây, buổi sáng thứ bảy 10.9.94 chị đã khai trương phòng tranh nơi đây với tiếng vỗ tay, tiếng chúc mừng... sau đó là cơn mưa lớn... Chị đã có nhiều cuộc triển lãm trên thế giới tại Nhật, Singapore, Malaysia, Tân Tây Lan, Pháp. Đây là lần thứ ba chị tổ chức triển lãm tại Việt Nam và chị có một xưởng vẽ tại 157/3C Nguyễn Trọng Tuyển, Phú Nhuận.
Henry Komm, phóng viên báo New York Times viết về chị : "C'était une Exposition de l'esprit" Người ta đã ca ngợi chị "Khi tác phẩm mình trở thành thiên nhiên rồi, người nghệ sĩ tạo hình là đôi cánh chim... điều đó ở trong đôi tay và quả tim của chị M... (Catalogue giới thiệu triển lãm tranh).
Có quá nhiều lời hoa mỹ của một số người am hiểu nghệ thuật trong nước khi bàn về chị... không tiện trích đăng nơi đây. Tôi đang bước vào phòng tranh.
Bên phải có một bức tranh lớn, có cài chiếc nơ đỏ được Bảo tàng Mỹ thuật mua để sưu tập.
Rẽ phải, có nhiều bức tĩnh vật... có hoa, có trái cây và có nhiều trái táo. Ôi những trái táo này sao giống trái táo của họa sĩ Cezanne đến thế. Trái táo trong bức "Nature morte à la draperie" nằm trong bộ sưu tập của Vollard1907 ở cuốn sách "La peinture francaise" trang 47 hoặc trái táo của Cézanne trong Postbook Taschen...
Ô kìa, trên bức tường kia lại có bức tranh một con chim xanh trên bầu trời sắc màu hồng thẩm là lạ...
Phải mất hơn 2 tuần kể từ ngày khai mạc phòng tranh tôi mới túm được con chim xanh này... Cám ơn người bạn tốt cho tôi mượn tư liệu này. Bức tranh này giống đến gần 100% bức tranh của họa sĩ người Đức Baselitz "Das Motiv: Pauls Stuhl, 1988 (146 x 114cm). Nơi đây chỉ khác một điểm, tác giả cho treo ngược bức tranh... Tội nghiệp cho con chim xanh Baselitz quá !
Tôi phải lùi lại, chắc có nhiều điều khác trên những bức tranh còn lại... sợ luôn những cái nơ đỏ của những con người nổi tiếng đang mua và gắn trên tranh chị M.S.
Bỗng dưng tôi nhớ lại, một năm trước đây (1993) cuộc triển lãm của chị tại 218A Pasteur Hội Mỹ thuật với chủ đề Nghệ thuật trong con tim (The art within the heart).
G.D Bemis khi giới thiệu về chị cho đó là hơi thở màu sắc (le souffle de la couleur). Trong tờ brochure để giới thiệu phòng tranh, chị viết tâm sự của mình : "Đối với họa sĩ, nhằm đến điều cốt yếu, đó là tìm cách vượt qua những ràng buộc tâm thức và SÁNG TẠO tạo những hình tượng" nhưng sau tờ bìa đó lại có thêm bức tranh chị vẽ cái bình có 4 trái táo.
Cho phép tôi chụp lại để so sánh với bức tranh của danh họa Picasso. Đó là bức "Nature morte au pichet et aux pommes" (Paris 1919 trang 265 viết về danh họa này tác giả là Benedit Taschen được in tại Đức 1991).
So sánh hai bức tranh lại giống nhau đến thế, không hiểu sáng tạo theo chị nói nằm nơi đâu ?
Có nhiều điểm sao chép tranh tại thành phố, họ không ký tên, không được xem là tác phẩm nghệ thuật, vì tự trọng... Nhưng hôm nay tại nơi đây lại được xem là tác phẩm nghệ thuật, được trưng bày tại Bảo tàng Mỹ thuật cho công chúng xem.
Nhưng phải thoát khỏi nơi đây, mặc cho cơn mưa ngoài kia đang cuốn trôi những rác bẩn trên lối đi, đưa về những giòng sông, về biển Đông, những vũng lầy trên đường phố. Cái VŨNG LẦY đó chỉ là tạm thời, có thể xóa sạch trong vài năm tới khi thành phố đang chỉnh trang lại, nhưng các tác phẩm đang triển lãm nơi đây, được xem là nghệ thuật (art)... có thể là VŨNG LẦY khó có thể tưởng tượng nổi. Mong những ai có trách nhiệm về nghệ thuật hãy lưu tâm đến !.
