NHÂN BẠN CHUẨN BỊ IN THI TẬP
(Tặng Nhà thơ Hoàng Xuân Tuyền)
--------
Tất nhiên là chúc mừng
Bạn in thơ. Vui quá
Có quà tặng cho người
Yêu văn chương. Yêu chữ
Thơ! Đâu lạ, xứ mình
Vốn tự xưng Thi Quốc
Người làm thơ như rừng
Đốt mãi mà chẳng hết!
Rừng. Vâng rừng. Nhưng mà
Toàn dây leo nhằng nhịt
Lè tè đều đều nhau
Hoa lá đều nhăng nhít
Thi Quốc! Trời thi quốc
In hệt làng xưa xa
Ao tù dày váng nổi
Chim sáo nhằn hạt đa
Bạn hình như rất ghét
Cái thứ thơ nhê nha
Vần vèo, vu vơ...Sẵn
Khắp mọi nơi, muôn nhà
Hình như thơ, với bạn
Là mở óc cho người
Giật mình mà nghĩ lại
Tại Ta đâu tại Trời
Tại Ta không chịu lớn
Tại Ta quá duy tình
Tại Ta luôn nhẹ dạ
Tại Ta hám hư vinh
Tại Ta ưa èo uột
Tại Ta ham dông dài
Tại Ta ưa lòe loẹt
Tại Ta... Đâu tại Ai
Ngôn từ bạn nén chặt
Nhưng khác hẳn người xưa
Tu từ... Bạn tẩy trắng
Giản dị đến bất ngờ
Bạn không bao giờ chịu
Khung sẵn nhốt Thơ vào
Nhê nha vần và điệu
Để cùng đời chênh chao
Bạn Viết vì phải Viết
In thơ tặng cho người
Ai, ở đâu....lên tiếng
Là gửi ngay tận nơi.
ĐỂ NHỚ JONATHAN SWIFT
[Bậc thầy trào lộng, tiền bối của G.Orwell tác giả của ANIMAL FARM]
--------
Có những xứ sở dị kì
Người không ra người nhưng không thể gọi là trâu là bò là gà là lợn là ngựa là dê…
Gọi như thế Chúa Trời sẽ trừng phạt
Cũng không thể gọi là Quỷ là Ma
Quỷ Ma không sống cùng ánh sáng
Chúng sống ở âm ti địa ngục chín tầng hoặc chỉ khi nào màn đêm buông xuống
Trong khi
Những xứ sở dị kì
Người dù không ra người nhưng vẫn phải gọi là người
Chúng có triều đình văn võ bá quan
Chúng có những triết gia và những tư tưởng gia
Chúng có học viện nọ học viện kia và cả một rừng khoa học gia đầy mình bằng cấp không ít người giảng dạy ở mười trường đại học trước tác đẳng thân cùng một lúc hướng dẫn rất nhiều thạc sĩ tiến sĩ nhiều đến mức không nhớ nổi những gì đã hướng dẫn kể cả tên đề tài luận án luận văn
Chúng có thần dân u u mê mê ranh ma trộm cắp không ai bằng
Chúng có những điều thế gian chưa hề có không thể có
Chúng bất tử trong sự ngu xuẩn
Chúng thông thái một cách ngu ngốc và ngu ngốc một cách thông thái
Chúng bất tử, trời ơi chúng bất tử
Vì thế nguyện vọng lớn lao nhất, hằng thường nhất, thiêng liêng nhất là được chết mà vẫn không xong
Xứ ấy
Hình hài con người quắt queo vặn vẹo
Khi chúng cười thì có nghĩa là vô cùng nguy hiểm
Khi chúng khóc thì có nghĩa là đang diễn trò
Trò giết người máu lầy mặt đất
Đầy núi rừng trùng điệp xương khô
Khi chúng đọc thơ
Nghĩa là đạn lên nòng
Khi chúng hát đồng ca
Nghĩa là chinh chiến
Khi chúng gọi nhau là comrades/tavarit
Thì có nghĩa là tù đày là trả thù là tận diệt
Xứ ấy
Văn võ bá quan
Tranh nhau hơn thua
Một bông hoa
Một danh xưng
Một lô đất
Một chỗ ngồi
Khi chụp ảnh cùng ông lớn
Một lời khen
Xứ ấy
Bọn văn nhân nghệ sĩ
Véo von ngợi ca các đấng bậc để được vinh danh
Các đấng bậc khinh bỉ một cách trịnh trọng khi gọi chúng là chiến sĩ
Ai từng đọc GULLIVER’S TRAVELS ?
Có cười bể ruột?
Có buồn nẫu ruột?
Có bàng hoàng thảng thốt?
Có thẫn thờ bi ai?
Những gì nhà văn đã viết
Thấy đầy rẫy khắp nơi
Chỗ tôi
Chỗ bạn
Chỗ của chúng ta
Trên mặt đất người đời.
A.SEKHOV
1.
Chắc chắn ông không thể hình dung
Hết thập niên thứ hai thế kỉ 21
Những gì ông viết trăm năm trước
Vẫn đầy nhóc
Trên xứ sở từng được gọi Quốc gia Pháp ngữ
Ánh sáng, Tiến bộ, Văn minh
Đọc những gì ông viết
Cay đắng làm sao
Hờn tủi làm sao
Nhợt nhạt làm sao
Đời là thế thật quá đỗi tầm phào
Sự tầm phào tiêu mòn sinh khí
Tiếng cười cũng phải khe khẽ
Niềm vui cũng phải cầm chừng
Lời tỏ tình cũng không dám vang ngân
Tiếng khóc, cả tiếng khóc cũng cầm chừng
Không thành tiếng
Chim hải âu lờ đờ bay
Những con người lờ đờ sống
Béo tốt và gầy guộc
Phú quý và ăn mày
Đám trí thức tâm hồn nghèo xơ xác
Những viên chức tép riu môi trễ mắt cụp héo hắt
Người sống, sống hiu hiu tẻ ngắt
Người chết, chết âm thầm lặng lặng
Những thây ma sống
Những người sống thây ma
Nỗi buồn cơm áo
Ôi! Còn có nỗi buồn
Còn có nỗi lo
Còn có bất hạnh
Trời ơi kinh hoàng niềm vui miếng ăn
Trái phúc bồn tử chua lè
Là cả một nỗi niềm
Là cả một hạnh phúc
Một món mứt trở thành lẽ sống
Cây trong vườn ước vọng thiêng liêng
Miếng ăn cầm tù nhân gian
Hiu quạnh quá
Chỉ nghĩ thôi mà muốn khóc
Chỉ nghĩ thôi thấy ngạt thở suốt trăm năm...
A. Sekhov
Chắc chắn ông không hề biết
Xứ An Nam nay gọi Việt Nam
Phận người như rác
Như cây cỏ như mây trôi bèo dạt
Miếng ăn bằng trời
Miếng ăn bằng đất
Trăm năm cõi người
Sống như chết
Và chết thì như sống
Luẩn quẩn cõi người cõi ma
Vẫn rau dưa mắm muối tương cà
Vũ trụ luận bát cơm quả trứng
….
Đang viết dở, phải ăn cơm.
Cơm cấp bách hơn thơ
2.
Tôi hình dung
Gương mặt ông lúc nào cũng đượm buồn
Nụ cười héo hắt
Cặp kính cận như che bớt đôi mắt như đang ngơ ngác
Vô vàn điều khiến ông bối rối
Toàn những chuyện tầm phào
Toàn những chuyện tào lao
Toàn những chuyện thường ngày nhỏ mọn
Toàn những chuyện nhí nhắt không thể gọi tên
Toàn những chuyện điên rồ và ngu ngốc
Toàn những chuyện mọc ra từ cuộc đời thường nhật mênh mông hoàng hôn xám nhạt
Toàn những chuyện trong cõi người nửa đáng thương và nửa thì đáng ghét
Thậm chí đôi khi hoàn toàn đáng ghét
Những cô nàng đỏm dáng
Những anh béo anh gầy
Những viên chức quèn nhát nhúa
Những nhân viên nhà nước về hưu với thói quen quái gở
Những nhà giáo nửa hiền lành nửa ma ranh nửa trí thức nửa lưu manh vặt
Những …
Những…
Những…
Thập loại chúng sinh nhẫn nại sống trong ngôi nhà cửa quanh năm bưng bít
Thập loại chúng sinh sợ nắng ban mai, sợ tuyết lạnh đầu mùa, sợ mùa xuân tưng bừng hoa nở, sợ mùa hè nắng chói chang, sợ mùa thu lãng mạng và sợ mùa đông dài xám ngăt
Thập loại chúng sinh như những thây ma chưa kịp chết và cũng chưa kịp sống…
Ngòi bút của ông cứ thủng thẳng kể
Cứ thủng thẳng tái sinh trên những trang viết
Cái nước Nga mênh mông ngột ngạt
Cái nước Nga ngột ngạt mênh mông
Những người Nga cao quý và đê tiện
Những người Nga dũng cảm và hèn nhát
Những người Nga nhăn nheo già và ngu ngơ trẻ
Những người Nga…
Một cánh chim hải âu cũng đủ khiến họ mừng vui
Một khóm phúc bồn tử trái chua chua chát chá cũng khiến họ đợi chở
Những chàng trai trẻ thở dài thở dài ngao ngán
Những trí thức thiu thiu buồn thê thảm
Thói nô lệ hiện hình trên nét mặt trên giọng nói trên nụ cười trên cái nhìn trên dáng vẻ
Trời đất thói nô lệ hóa thành bầu khí quyển
Thói nô lệ quánh đặc khắp nơi nơi…
Anton Pavlovich Chekhov!
Trăm năm đọc lại
Trời ơi!
CHẾT ĐÂU LÀ HẾT
[Để nhớ G.Lorca]
G.Lorca dặn bạn bè và người thân
Khi ông chết chôn theo một cây Tây Ban cầm (ghita gỗ)
G.Lorca quả là nghệ sĩ
Yêu đời và hài hước
Người yêu đời thường thích khôi hài
Người khôi hài thường có trái tim nhậy cảm và trí tuệ hơn người
Nhà thơ tiên phong bị lũ độc tài xử tử không cần tuyên án
Nghe nói chúng dân u mê, cuồng loạn đã ném xác ông xuống giếng cạn
Không một cây Tây Ban cầm nào được chôn theo ông
Từ đấy
Đàn ghi ta mỗi khi ngân rung
Hình như luôn vấn vương hồn thi nhân
Thi nhân tuyệt vời làm sáng danh Tây Ban Nha
Trời xanh không một gợn mây
Biển xanh không một cánh buồm
Chỉ có tiếng Tây Ban cầm cùng lời di chúc
Khi tôi chết...
Không có cây đàn nào được chôn
G.Lorca chưa chết
Tên tuổi ông luôn phảng phất
Toàn xứ sở Tây Ban Nha
Nơi trời xanh và nước biếc
Nơi triền núi đá lởm chởm nhọn hoắt những ngọn tháp nhà thờ
Nơi những vườn nho và ô liu xanh thắm
Nơi thảo nguyên ung dung gặm cỏ ngựa và cừu
Nơi thôn làng vũ điệu huê tình say đắm...
Khi tôi chết chôn theo cây đàn
Thế giới bên kia nếu có
Tôi sẽ hát
Tôi sẽ đàn
Tôi sẽ đọc thơ
Cho những ai chưa được nghe
Cho những ai chưa kịp nghe
Cho những ai...
Chưa từng được khóc
Chưa từng được cười
Chưa từng hạnh phúc
Đã phải xa cõi trần gian khốn khổ này.
