Chợ Tròn nằm cạnh con sông của một vùng quê, vốn lặng lẻ im lìm, bỗng huyên náo ,xôn xao hẳn lên,  khi có tin quy hoạch chợ !…

Chuyện xảy ra khi có sự xuất hiện của ba người đàn ông lạ mặt .Ba người nầy trông vừa giống công nhân ngành xây dựng ,vừa giống một anh công nhân cầu đường ,lại vừa mang vấp dáng của một anh đo đạc . Họ đang cặm cụi làm việc . Một người đặt cái cây  3 càng  , trên có trên có ống ngắm lắp mắt vào chăm chú ngắm. Một anh bên cạnh cầm cuốn sổ, ghi chép Đàng kia một anh cắm một cái cây dài có sơn màu trắng, đỏ,xê dịch từng chút theo cái khoát tay hướng dẫn của anh ngắm .Có tiếng người vang lên :

-  Quy hoạch !…. Quy hoạch chợ bà con ơi !… Vô mánh rồi !…

-  Coi chừng người ta mở đường đó chớ ! Một tiếng nói của người đàn ông khác cải lại .

-  Cái kiểu nầy đúng quy hoạch trung tâm thương mại ở xã rồi !…Hiện đại hóa nông thôn mà !… Tiếng một người khác lớn hơn  vang lên .

Bọn trẻ con chạy đi chạy lại lăng xăng theo mấy anh đo đạc. Vài ba người  bán hàng gần đó cũng bu lại xem các anh làm . Cái tin quy hoạch chợ lan ra khắp chợ .Lát sau mọi người kéo tới chật nít, bao vây các anh vào giữa .Họ không biết gọi các anh là gì cho đúng . Một người nào đó kêu bằng "cán bộ " . Cũng hay vì cái từ nầy bao gồm chỉ những người làm việc cho Nhà Nước. Bất kỳ họ là ai, đo đạc, quy hoạch , đầu tư, xây dựng …hoặc cái gì đó, gọi là cán bộ đều đúng cả !… 

 Ong Tám Tàn chủ quán cà phê Karaoke, nảy giờ đứng sát anh cán bộ đang ghi chép,lên tiếng mời :

-  Anh em nghỉ tay một chút ,mời lại quán tui uống cái gì lai rai cho đỡ mệt roi hãy làm tiếp !… gấp gáp gì chuyện Nhà nước mà !…Thấy anh em coi bộ cực quá !…

-  Dạ cảm ơn anh - Để anh em làm xong cái đã …Còn chút nửa !…Một anh cán bộ trả lời .

-  Không mệt nhưng bu quanh như vầy làm sao mà làm ăn gì được !?…

Ong Tám Tàn cố gắng mời cho được các anh về quán mình .

Bà ba hàng xén nhảy vào :

-  Chú hai trên tỉnh chắc biết thằng Sơn cán bộ Sở Nông nghiệp !…Nó là em cô cậu ruột với tui … Hôm trước, nhậu nhà tui, nó nói có mấy thằng bạn thân ở Sở Kế hoạch đầu ..tư xây dựng… địa chính gì đó … Chắc là các chú đây chớ gì !… Oi ! không biết thì thôi, biết ra thì cũng bà là con với nhau cả !… Ghé qua nhà tui ăn cơm nghen !…

-  Tiệm nhà bà đồ đạc tùm lum tùm la chổ đâu mà ngồi ?!… Nhậu với ai ?!… Nhậu với bà à ?!… Tư Chó chen vào, cắt ngang hứng khẩu bà ba . Rồi quay sang mấy anh cán bộ : " Thôi nghỉ chút đi. Bửa nay tui có con chó mực tiền … làm tiết canh anh em mình làm lai rai !… Đây nhà tui sát bên đây !…Người dân xóm nầy gọi ông là Tư Chó, vì ông ta thứ tư, chuyên mua chó ,làm thịt bán  ở chợ . Bản thân Tư Chó cũng không hay cái tên nầy đã chết danh từ hồi nào …Và trông y có vẻ khoái cái tên nầy lắm !… 

- Theo tui,hay là tụi mình hùn nhau chơi với mấy anh cho vui !…

 Sáng kiến của Tám Tàn nầy được mọi người đồng ý .    

Trong lúc các anh cán bộ đang lai rai tại nhà Tư Chó với mấy  ông chủ quán nước , sạp thịt heo,quầy hàng xén, thì cả chợ xôn xao bàn tán về chuyện quy hoạch chợ, Bà năm xé số chạy lăng xăng từ nhà nầy, sang  sạp tiệm nọ, vừa nói vừa múa :

- Kỳ nầy Dzô-xê rồi bà con ơi !… Sở xây dựng và đầu tư kế hoạch ,quy hoạch chợ mình thành trung tâm thương mại xã !...

-  Trung tâm thương mại là cái gì ?!… Bà bảy đồ tươi  cau mày hỏi lại .

-  Bà thấy trung tâm thương mại 30/4 ở Rạch Gía chưa !? …Bà chưa tới đo, nên bà không biết !…Cái chợ bự lắm… xây dựng giữ lắm …Nhà lầu không hà !…Trời ơi bán đủ thứ hết !…nào là …Oi thôi hằm bà lằn !…Chợ mình tới đây cũng làm như vậy, nhưng nhỏ hơn một chút !… Mấy ông trên tỉnh xuống đo đó  …Đo rồi bồi thường … Bồi thường là Dzô … một mét vuông thấp nhất cũng năm triệu !…Cái sạp nầy của bà ít nhất cũng được trăm triệu !…Nhà tui bèo lắm cũng phải tới trăm ngoài !…

Cứ thế bà đi giáp chợ :" Kỳ nầy dzô rồi !…Quy hoạch chợ !…" .Chiều hôm đó "mụ "ta phải ôm sấp vé số mà dò ,vì không bán được  tấm vé số nào .Ban đầu còn có người tỏ ý nghi ngờ,nhưng sau đó họ tin là "quy hoạch chợ. Và rồi ta người ta nghiểm nhiên chờ đợi đến ngày được bồi thường,được cái chợ mới …

Xong bửa tiệc, các anh cán bộ tiếp tục làm việc . Các anh trông có vé lầm lì, it nói ,hơi bí mật. Càng không nói bà con càng bu đông,càng hỏi . Anh tám quán nước Karaoke, chỉ ngay nhà mình

-  Đây là quán tui, dài chắc mười ba mười bốn gì đó, ngang bốn tấc hai trèm trèm bốn tất ba … đo cho chính xác đi !…cho chắc ăn !…

Các anh lại đo,nhưng không đo từng nhà mà đo thẳng từ đầu chợ đến cuối dãy . Rồi từ đó kéo thẳng ra bờ sông . Tiếng một người vang lên :" Từ đây xuống sông khỏi bồi thường !…Một người cải lại :" sao không , đất của tui mà …bất quá giá thấp hơn chút đỉnh thôi chớ ... làm gì không thường !….

Tối hôm đó cái chợ quê lẹp xẹp, lù mù ngày nào bỗng dưng đèn đuốc sáng choang,râm ran tiếng cười, nói . Quán anh Tám nhậu  nhẹt ca hát gần suốt sáng . Người ta cố nài 3 anh cán bộ "quy hoạch " ở lại đãi "bia lon" . Ai cũng cố mời cho bằng được anh cán bộ về nhà mình . Cuối cùng để cho công bằng, ba anh phải chia nhau mỗi người về nghỉ một nhà . Các ông chủ nhà cố khai thác các anh "quy hoạch cái gì ?! …giá cả bồi thường ra làm sao ?!…" Càng hỏi các anh càng ẩm ờ . Càng ẩm ờ người ta  nghi, càng hỏi .

 Mới tờ mờ sáng, thì Tư chó đã lay anh cán bộ thức dậy để đo nhà mình . Thấy anh dần dừ,hắn ta đi lại nắm tay anh kéo đi. Cực chẳng đã anh cán bộ phải lấy thước dây ra căng  đo nhà, theo cái chỉ tay của chủ  . Xong 2 cạnh ngang , dài của cái nhà ,Tư Chó chỉ tay ra phía sau :

-  Đó là phần đất của nhà tui,nhờ chú đo luôn thể !

 Anh cán bộ tỏ vẻ khó chịu . Tư Chó móc túi xấp giấy bạc, nhét vội vào tay ,rồi lẹ làng kéo ra ngoài.

Chủ nhà chỉ tay :

-  Từ đây …tới đó… Ừ !…Tới chổ nầy …ghi đi …Tám thước hai …rồi được rồi !… Còn cái hầm cá dồ , đo luôn đi … cái hầm nầy cũng của tui …bỏ lâu npó bị lạn… Tui sẽ lắp lại… 

Vài ba người bên cạnh thấy vậy ,vội chạy sang kéo tay anh cán bộ nhờ đo đất cho nhà mình . Hai anh cán bộ kia đang ngủ ở hai nhà bên cạnh cũng bị chủ nhà xốc ngồi dậy , nhờ đo dùm nhà, đất mình !… Cuối cùng ba anh cán bộ phải viện cớ là lệnh cấp trên phải đi gấp , hẹn vài ngày sau sẽ trở lại đo tiếp …

Mấy ngày sau , cả chợ tập trung  lo làm hàng rào,rào nhà,rào đất . Nhà, đất của ai,người ấy nấy cặm,rào .Người thì rào bằng chì gai , người rào bằng lưới B40, người thì rào bằng tre chẻ mỏng ,kẻ khó khăn hơn cũng căng tạm bằng dây chì …. Cái chợ vốn đã nhỏ ,chật chội nay lại càng thấy ngộp hơn . Từ sạp tiệm nầy, sang tiệm nhà kia, trước đây chỉ bước một bước là tới, bây giờ phải đi đánh vòng ra phía trước  sân rồi mới vào được. Khoảng đất phía trước hàng quán , trước được coi là của chung , công cộng, nay phân chia, giành giựt nhau từng tất đất .

Bà Bảy đồ tươi, xưa nay vốn hiền lành đã phải phát cáu lên :

-  Ê !… Cái con ba "đồ khô"!… Tại sao hôm trước đống cứt heo ngay chổ nầy,mầy nói là của sân tao … bắt tao hốt .Sao bây giờ mầy gìanh chổ nầy là đất của mầy ?!…Bộ mầy tưởng …

-  Bà nhìn kỹ lại coi à !… Xin lỗi à !…Cái đóng cứt heo hôm trước nằm chổ nầy nè - đúng hông !… Chổ đó là của bên bà - Còn chổ nầy là của bên tui !...Bà ba đồ khô cãi lại .

-  Hổng dám chổ nầy đâu ba !… Cái dấu len tao hốt còn đây nè !… Tới đâu tao cũng đi !…Tính ăn gian hả ?!…Tao đi thưa !…

Ai cũng cố nới rào phần đất mình ra xa .Cái chợ mới hôm nào con heo Bà tư sổng chuồng, đi tuồng luông không đầy 5 phút là giáp vòng. Bây giờ có sổng,nó cũng chỉ lẫn quẫn trong sân nhà bà .

Nhìn cái chợ từ xa,người lớn tuổi ở đây nói là nó giống như "ấp chiến lược". Còn lớp trẻ sòn sòn thì cho là giống trại giam ,một số ít người thì nói là giống chuồng khỉ !… Vào tiệm mua đồ khó khăn , vì phải đi vòng vo qua các hàng rào , mà người bán thì có vẻ cũng chẳng màng đến thiết tha chào mời. Khách hàng xứ nầy , vốn ít mua sắm ,nay cảm thấy chán ngấy cái chợ "chuồng khỉ" . Họ đã chán ngấy cái chợ nầy .Không thèm mua bán gì ở đây nửa , thà mất công đi xa một chút xuống chợ kia còn sướng hơn !…

Đây lần đầu tiên trong đời người dân ở "Chợ khỉ "nầy mới biết đến việc làm giấy" chủ quyền nhà" . Vì theo Bà Năm vé số thì ai có giấy chủ quyền, giá bồi thường sẽ cao hơn . Do vậy họ lo chạy chọt hỏi thăm phương thức làm thủ tục, giấy tờ nhà , đất . Không biết phải bắt đầu từ đâu, cuối cùng họ thống nhất hùn tiền lại, rồi cử người lên tỉnh xin mẫu đơn, thuê cán bộ địa chính về đây làm giấy chủ quyền .

Ông tổ trưởng,người từng có kinh nghiệm trường đời,là một trong những người nghi ngờ về cái chuyện "quy hoạch chợ ",thấy bà con xôn xao trước thông tin hơi lạ, đã cho họp ngay bà con trong tổ chợ Tròn :

-  E .hem!… Hôm nay đại diện chính quyền tổ chợ Tròn, lưư ý bà con một  số vấn đề … Về cái chuyện quy hoạch chợ. Bà con hãy bình tỉnh, lo làm ăn đừng nghe lời bọn xấu tung tin đồn nhãm !…  Làm gì có cái chuyện quy hoạch chợ ở đây !…Tui lãnh đạo ở đây mà không hay biết gì cả !….".

-  Bộ ông tính ém chuyện quy hoạch để ăn một mình hả ! Bộ ông tưởng tụi nầy ngu hết à ?!..Ông làm chính quyền, mà quyền lợi của dân ông không hay biết  gì !?… Tư Chó phản nói một cách mạnh mẽ  .Mọi người nhao nháo hùa theo " Đúng .Hay quá tiếp đi !….

-  Hừ !…Ong làm như !…chuyện nầy chỉ có một mình ông biết !….

Tức quá chỉ vào mặt bà Năm vé số, Tổ trưởng nói:

-  Chính bà là người tào lao nhất trong vụ nầy !…

Bà Năm không vừa,đứng lên đỏ mặt, nổi gân cổ :

-  Nè ! nè !Tui nói cho ông biết,không phải tui không đâu mà tất cả bà con ở đây đều biết quy hoạch chợ !… Đừng có giả bộ !…Ông tính ém nhẹm chuyện nầy để mua đất rẽ của tụi tui, để Nhà nước đền bù gấp trăm lần…ông dzô-xê chớ gì !?…Hổng dám đâu .tui còn biết giá cả bồi thường ra làm sao nửa kìa!… Mỗi mét vuông nhà, bồi thường 5 triệu đồng …Đúng hông ?!... Từ dưới sông lên 50 thước ,mỗi mét vuông 3 triệu …đúng hông ?!… Trụ sở của ông là đất Nhà nước , nên không có bồi thường …Đúng hông ?!…

-  Hay nhỉ ?!…Ở đâu vậy ?!… ông Tổ trưởng lầm thầm, mắt không rời Bà Năm . Thấy không xong ông đứng lên cắt ý kiến Bà Năm :

-  Ờ !… Thôi thì quy hoạch !… 

-  Thấy chưa !… Mọi người đồng thanh, rồi giải tán .

Qua ngày sau,người ta lại thấy mấy anh em dân quân cặm cọc, làm hàng rào trụ sở của tổ, rồi treo lên tấm bảng đề :" Ban quản lý chợ " thay cho tấm bảng "Tổ tự quản chợ Tròn ".Và các anh cũng lấn rào lấn ra vài tất đất như mọi người . Dân ở chợ xầm xì :" Đúng là thằng cha nầy gian thật !… Thằng chả mị dân giỏi thiệt !…Rõ ràng ông nầy có ý đồ !… Còn riêng ông tổ trưởng, ai nói gì thì nói, chỉ biết rằng từ ngày có vụ "quy hoạch chợ" ông luôn có chuyện để làm .Nào là xử tranh chấp đất đai, nhà cửa,đập phá hàng rào, ký giấy xin hợp thức hóa nhà-đất, xác nhận đất hương hỏa !…hoà giải chia đất trong gia đình … Khác hẳn như trước đây,thường là ở không .Dù không khoái ông,nhưng đi tới đâu , cũng được chào mời tới đó …tiệc tùng liên miên, quà cáp tới tấp !…

Tư chó ngồi nhìn hàng rào, phả thuốc khói thuốc cuồn cuộn, run đùi, nhịp cẳng ,nghỉ đến ngày được bồi thường vài trăm triệu,đắc ý mĩm cười . Yđang nghỉ tới một trung tâm thương mại xã . Dù không biết cái trung tâm đó ra làm sao , nhưng y cảm thấy nó lớn lắm,toàn nhà tường, trong đó có căn nhà của y  Rồi cái miệng y lép nhép : " Mình sẽ một cái bảng lớn đề :"Tư Chó đặc biệt 10 món ăn âu, á ! … Hay quá !… hà hà!… Tư Chó 10 món … " Rồi đây Quán chó mình sẽ thu hút hết khách,  cả trên tỉnh xuống … "Rồi đây quán Tám Tàn sẽ sạt nghiệp !…" Nghỉ tới đó y sướng run cả người !…

Hai hôm trước trong lúc nhậu ở nhà Tám Tàn ,gia chủ khoe là tới đây sẽ mở quán "bia ôm" đèn mờ,lên tỉnh kiếm vài ba choai choai mắt xanh,mỏ đỏ về làm tiếp viên… Mở ra cái nầy thì quán thịt chó coi như đi bụi !… Tư Chó nghe tức lắm, chỉ vào mặt Tám Tàn mà rằng :" Nhà của ông không có bồi thường !…vì phân nửa là nhà sàn . Nhà nước chỉ tính phần đất trên bờ thôi. Như vậy nghĩa là ông có nửa cái nhà thôi ! ...Nửa cái nhà bồi thường được bao nhiêu tiền mà bày đặt mở quán bia ôm !…" Tám Tàn rống cổ lên cãi .Cãi không lại anh ta đá Tư Chó một cái văng xuống sông .Tư Chó đau quá,định ăn thua đủ, anh em can ra . Một hồi nghỉ lại "Nhà mầy chỉ bồi thường có nửa cái " ,nên bớt giận, chưởi láp giáp vài câu rồi về nhà .  Nay nghỉ tới ngày trả thù cho quán Tám Tàn sạt nghiệp,Tư Chó sướng quá cười một mình !…:" Rồi đây mình sẽ giàu nhất xứ !… mình sẽ giàu hơn thằng Tám !...hà hà!…Từ nay không thèm đi bắt chó nửa !… nằm chờ !… "

Không chỉ Tư Chó, hầu hết các chủ hàng, quán khác ở cái chợ nầy ai cũng run đùi !…hy vọng !…nằm chờ !… 

Sau hơn 3 tháng,bỏ công ăn việc làm , bỏ tiền  của chạy vạy làm giấy chủ quyền nhà,đất, mà cái chợ "quy hoạch" đâu không thấy . Ba anh cán bộ ngày nào cũng biệt tăm, người ta bắt đầu nhao nháo lên . Bà Năm vé số lúc nầy cảm thấy quê không oang oang cái miệng như trước nửa .Người ta quá nhàm chán cái giọng điệu "tuần sau … tháng tới có đội thi công… "của bà .

Nhiều người tỏ vẻ nghi ngờ, họ kéo nhau lên xã hỏi,thì được đại diện Chính quyền ở đây cho biết : "Người ta đo lộ để chuẩn bị cắm cột kéo điện về nông thôn… theo tinh thần Nghị quyết của Hội đồng nhân dân xã niệm kỳ 2 năm ….Còn chuyện quy hoạch chợ thì …không nghe nói !…/.