Nhà ông lão có khách.
Thứ về đây có lẽ cũng gần một năm rồi . Vẻ thờ ơ phố thị ,cánh cửa đóng then cài khiến anh vẫn còn xa lạ với xóm giềng .Đối diện với nhà anh , cách con đường hẻm hơn ba mét là một ngôi nhà trệt khang trang , cửa kính đen ,rào sắt thưa và đặc biệt có giàn hoa hoàng anh trên rào như nhà của Thứ .Có lẽ chủ cũ nhà này với ông lão bên kia là đôi bạn thân thiết .Anh thường nghe bé Chi , đứa con gái đang học lớp ba của anh gọi ông lão là ông Hai Nhường .
Mỗi ngày hai buổi đi làm thỉnh thoảng gặp ông thì Thứ buông lời chào chiếu lệ .Tóc đã hoa râm ,đeo kính lão gọng đen ,ông thường đi trên chiếc xe gắn máy màu xanh lá cây .Sáng sớm ,đứng trong sân tập thể dục anh đã thấy ông về mở cổng . Ao trắng , quần soóc trắng , giày vớ trắng . Tuyệt nhiên anh không thấy ai trong khuôn sân xinh xắn có hoa hoàng anh rụng đầy và anh cũng không buồn thắc mắc ngạc nhiên .Thời gian không có đủ cho anh và bé Chi trong một ngày tất bật . Từ sau ngày vợ mất đi anh rời khỏi nhà cha mẹ vợ ,mua một căn nhà nhỏ trong hẻm bằng số tiền dành dụm được .Hơn mười năm , lúc nào cũng có một người phụ nữ chờ đợi săn sóc yêu thương cho nên bây giờ anh bị hẩng.Cơm nước , giặt giũ quần áo , giờ giấc con đi học , công việc ở công ty . . .mọi cái lôi anh đi vùn vụt như tàu cao tốc lướt trên mặt biển mà anh chưa đi bao giờ .Anh bị chóng mặt còn bé Chi buồn thẫn thờ ,ngơ ngác .Dầu sao nó cũng ý thức được mẹ nó không bao giờ trở về sau buổi sáng được đưa ra nghĩa trang .
Một người đàn ông khoảng hơn bốn mươi đi cùng thằng con trai mười bốn mười lăm tuổi , đeo kính cận dày , trắng trẻo gọi ông Hai "ông nội".Là hai người khách đầu tiên anh thấy trong nhà ông Nhường .Buổi tối ,bé Chi ngồi học bài ,Thứ bật tivi nhưng lại nhìn sang nhà ông Hai như là một thói quen .Nhà sáng choang ,ông bật luôn bóng điện ngoài sân.Sự cô đơn , lặng lẽ hàng ngày biến đâu mất .Đã thuộc về quá khứ rồi hay sao ấy ? Ong Hai ngồi đối diện người đàn ông , thằng con trai ngồi gần đấy ngó mong ra cửa nghe chuyện .Ong đứng châm trà , lưng đưa ra cửa như anh vẫn thường thấy mỗi tối . Anh bước ra sân nhặt mấy chiếc hoa rụng túm lại thành chùm .Dưới ánh đèn, màu hoa sáng rực ,hàng rào bên kia hoa nở dày hơn , điểm vàng trên màu xanh của lá . Họ nói chuyện thư thả , thong dung nhưng không cười . Tiếng được tiếng mất ,người con vẻ kính nể cha nhưng không giấu vẻ bực bội . Giữa họ có một điều gì đó cần tranh cãi ,hình như nhiều lần rồi , về một câu chuyện đã cũ và lần nào câu chuyện cũng không có đoạn kết.
Sáng sớm còn chưa thấy rõ mặt người , mở cửa ra sân định tập thể dục Thư trông thấy trong sân bên kia môt người phụ nữ đang quét sân . Thấy anh , chị dừng lại mở to mắt nhìn .Có lẽ người khách đã về trong đêm .Gương mặt hao hao giống người đàn ông trung niên đến hôm trước .Chị trẻ hơn , xinh đẹp .Đôi mắt và chiếc miệng mường tượng ông Hai . Thứ nhận biết được một điều là ông Hai có con cái ,cháu nội mà vẫn cô độc ở lứa tuổi không còn trẻ nữa .Phải chăng ông đang tự trừng phạt mình vì một điều gì đó?Người phụ nữ bước ra sân mĩm cười với Thứ . "Bác Năm không còn ở đây nữa à?"Có lẽ chị đã biết rồi nhưng vẫn hỏi để gợi chuyện .Phụ nữ hay bắt chuyện .Trò chuyện năm ba câu anh vội vội vàng vàng vào đánh thức con dậy đi học . Trong ngày , chuyện về nhà ông Hai cứ lởn vởn trong đầu anh , qua câu chuyện vội vàng buổi sáng .Ong Hai là một cán bộ về hưu ,hai người con đều thành đạt . Anh con trai có chức quyền ở Sài Gòn , chị con gái chẳng kém gì , chủ một doanh nghiệp , có chồng chẳng chịu về quê .Lần này chị dắt hai đứa con gái về thăm ông ngoại .Một đứa trạc bằng bé Chi ,một đứa mới lên ba . Cả hai đều xinh đẹp như búp bê .
Có đôi khi Thứ thấy ông Hai ngồi uống rượu một mình , ti vi bật lên , đèn bật sáng ,ông nửa nằm nửa ngồi trên chiếc ghế dựa bằng gỗ sơn nâu bóng . Ong có đưa mắt nhìn ra khi ở bên này anh đi về đang lạch cạch mở cổng .Tiếng ông đọc Kiều sang sảng : "Ngổn ngang trăm mối bên lòng ."Thứ cười một mình ,anh cũng đang bên lòng trăm mối ngổn ngang đây .Tiền điện , tiền nước , tiền làm đường . . .có thể nào nếu nốc một ly rượu mà hết ngổn ngang anh sẽ chẳng nề hà gì mà không làm liền hai ba ly .Một đêm , công ty họp rồi liên hoan nên anh về muộn lắm .Gần mười hai giờ đêm , nhà ông Hai đèn vẫn sáng , cửa mở, tivi vẫn còn bật dù đã hết chương trình . Trên bàn ngổn ngang các thứ , ông nằm im trên ghế như đã ngủ quên hay vì say rượu Thứ cũng không biết. Anh thì đầu đang váng vất , muốn vật xuống ngủ mà còn phải cố bồng con bé vào giường khi nó ngủ quên ở phòng khách vì chờ anh . Vậy mà lúc Thứ đẩy xe ra cổng đi làm ông lão đã đi tập thể dục về , mặt mũi tươi rói cười chào Thứ. Anh cũng cười . "Bác Hai dậy sớm quá!" "Quen!" Rồi ông vào nhà đóng cổng lại để chấm dứt câu chuyện với anh láng giềng trẻ .
Những ngày mưa , hoa hoàng anh nở nhiều và đẹp hơn lúc trời nắng . Màu vàng sáng ,cánh hoa dày , mướt . Bất chợt đôi lần qua cửa sổ , Thứ thấy ông đứng bất động ở hàng ba chăm chú nhìn qua rào nhà anh . Mưa trắng xóa , những giọt nước đọng lại trên cánh hoa lấp lánh . Trên gương mặt phương phi hằn rõ đôi mắt u ẩn sau cặp kính . Đôi chân mày cũng đã mang hai màu đen trắng .Sự cô đơn bộc lộ hết ra ngoài không che dấu . Bất giác ,Thứ cũng nhìn theo đôi mắt ông ,giàn hoa như linh động chấp chới trong mưa , mang một vẻ huyền ảo kì bí .Nhiều lần anh đã cắt tỉa bớt cho nhánh đừng đưa ra đường , nó vẫn dày mịt tươi tốt.
Buổi trưa , trước khi đi nằm Thứ lấy cây chổi quét vội vàng mảng sân xi măng đầy lá rụng . Thằng con trai đứng chơi ngoài cổng từ nãy giờ vụt lên tiếng "Bà nội cháu ghét hoa này ." Thứ ngẩng lên ngạc nhiên . Vậy mà anh cứ ngỡ . . . "Nó cũng chẳng có hương thơm . Đẹp quái quỷ gì . . ."Thằng bé đưa ngón tay trỏ đẩy gọng kính trên mặt , nói bằng một giọng hằn học . "Bà nội cháu đâu?" Thứ tò mò quan sát sự biến đổi trên gương mặt nó . "Bà sống với ba má cháu ở Sài gòn ,ông và bà cháu giận nhau rất lâu rồi ."Thằng con trai rất nhạy cảm , rõ ràng người bà đã từng ngày nhồi nhét vào đầu nó về một loài hoa "quái quỷ", về một điều gì đó có liên quan đến rào hoa nhà Thứ .
Bọn trẻ đùa nghịch suốt ngày ,đánh động vẻ tĩnh lặng thường ngày của ông Hai . Ong vui , không hề la rầy . Cô con gái thì bận rộn nấu ăn , đi chợ về mua sắm thật nhiều thứ . Dễ thường , mấy năm rồi họ không có về thăm ,bỏ quên ông trong vùng trời thầm lặng cô đơn của riêng ông .Thỉnh thoảng có vài người bạn đến chơi , họ uống rượu hay đưa nhau ra quán càphê tán gẩu .Anh con trai xách chiếc kéo ra hàng rào cắt bớt những nhánh cây đâm tua tủa . "Chặt phứt đi ba , cho thoáng mát."Ong Hai nhìn theo tay con trai lẩm bẩm : "Có ảnh hưởng gì đâu , loài thực vật vô tri mà ."Ở bên này Thứ bỗng rùng mình .Một tiếng rên ,một tiếng than hay một lời ca cẩm ?Có đêm , bên này anh nghe giọng say rượu lè nhè vọng sang :"Chưa rõ nơi nào ta sẽ ở . Dù rằng lỡ hẹn án chung thân * thơ Linh Phương)Anh không hiểu gì hết . Mấy vần thơ không cho anh biết điều gì đang khiến cho ông buồn đến vậy.Bây giờ nghe giọng rên rỉ anh chợt nhận ra âm hưởng ở nơi ông như những bản giao hưởng trong đêm mưa . Thứ cường điệu lên , là bản Concerto của thiên tài âm nhạc Mozart. Cũng may , cuộc sống bận rộn đời thường lôi cuốn , anh vẫn còn một niềm say mê âm nhạc . Nghe nhạc giao hưởng vào những lúc thật khuya . Những việc trong ngày gác lại , thả người ra lắng nghe tiếng nhạc , rót vào tim vào hồn . Quên đi nỗi buồn , quên đi niềm đau , quên đi những tháng ngày anh gọi là hạnh phúc. "Hạnh phúc đựng trong một tà áo đẹp ." Rồi buâng khuâng anh nhớ đến câu thơ của ai đó . Thứ cũng có một khoảng trời cô đơn riêng le như ông Hai nhưng giữa anh và ông là hai điều khác biệt . Ong Hai đã qua rồi thời trai trẻ , nhàn rỗi ngồi giở từng trang quá khứ ra mà buồn hay vui còn Thứ, khi bình minh thức dậy , khi chú gà trống kiêu căng cất tiếng thì cô đơn chỉ còn là một sợi tơ mỏng máng qua tâm hồn anh hững hờ .Dầu vậy anh cũng là người đồng cảm với ông Hai nhiều nhất .Dì Bảy ở bên trái nhà Thứ bỉu môi . "Ong già khó chịu ." Vợ chồng chú Tư ở sát nhà ông Hai thì càu nhàu : "Ong ấy tự làm mình cô độc ." Thứ chỉ biết cười . Dư luận mà , lại ở trong một xóm nhỏ . Nếu phải nói thì anh biết nói gì đây ?Thật ra anh có biết gì đâu để nói , những gì trong thấy không giúp anh biết nhiều hơn ngoài một ông già sống cô độc tự nấu ăn bữa sáng và bữa chiều có thể thay thế bằng một tô hũ tiếu gõ trên vĩa hè . Xem ra anh gần gũi với ông lắm vì đôi lần mệt mõi bận rộn anh cũng đưa bé Chi ra ngoài ăn bữa tối qua loa .
"Lúc đó , chúng tôi còn ở nhà chưa đi đại học . Khi hoa hoàng anh bắt đầu trổ bông cả hai rào thì cuộc chiến giữa ba má tôi càng dữ dội hơn , má tôi bỏ về nhà ngoại ở quê . Ba cho là má tôi quá hồ đồ , quá ghen tuông khiến ba mất mặt . Bác Năm là bạn thời chiến đấu với ba nhưng không may mắn trong bước đường sự nghiệp . Ba tôi giúp đỡ bác và hai nhà ở đối diện nhau . Bác chỉ có một người con gái duy nhất lỡ thì , tuổi xuân đã qua , đã bỏ lại trong cuộc chiến tàn khốc . Già cỗi ,thương tật , cô vui vẻ sống cùng bác Năm không nghĩ đến chuyện lập gia đình . Sự chênh lệch về tuổi tác không ngăn trở má tôi nghi ngờ khi cô này đem hai gốc hoàng anh về trồng . Hơn mười năm rồi , nhiều lần tôi năn nỉ ba về sống với vợ chồng tôi , ba vẫn không chịu .Cô ấy mất đã hơn hai năm , bacũng không thay đổi ý định .Bây giờ bác Năm đã đi ba cũng vẫn khăng khăng từ chối .Ba cố chấp không tha thứ cho má tôi , không bao giờ gặp lại má từ ngày li dị . Còn má cứ đinh ninh ba đeo riết ở đây , bám lấy ngôi nhà này là vì cô ấy . Anh thử nghĩ xem mátôi có đúng không ? Chúng tôi ở giữa không biết phải quay mặt về bên nào , đưa lưng về bên nào . Từ ngày ngoại mất ,anh tôi đón má về thành phố nhưng ba thì tôi không cách gì lay chuyển được . Ong sống như thế này cũng chẳng ai yên tâm , họ hàng kêu rêu anh em tôi ."Con bé chui rúc trong lòng mẹ nó rồi ngủ say trong lúc chị nói chuyện với Thứ .Khi chị bước sang nhà anh cũng đã nghĩ chị muốn nói một điều gì đó .Lòng anh nặng trĩu bỗng dưng buồn ghê gớm . "Anh thử nghĩ xem má tôi có đúng không ?" Làm sao có thể trả lời đúng hay không ? Trong tim người đàn ông có nhiều ngăn chứa , có thể cô ấy ở đâu đó một góc khiêm tốn trong tim ông .Một chút buâng khi mùa đông về , một chút hồ hỡi khi mùa xuân đến , một nỗi nhớ . . .tất cả không gọi được tên .Hình ảnh ông Hai đứng bất động nhìn hoa hoàng anh trong những đêm mưa bỗng khiến Thứ bàng hoàng . Ong muốn tìm gì ? Một thời đạn bom khói lửa, một người bạn chiến đấu thân thiết già nua , một người đàn bà không còn trẻ nữa lấp ló bên hàng rào nhìn sang .
Họ về hết rồi !
Nhà ông Hai trở lại yên ắng như cũ.Ong lại đi về như chiếc bóng trong căn nhà cũ kỷ.Các con muốn sửa chữa lại ông cũng không cho . Đổi chiếc ti vi , thay bộ bàn ghế mới ông cũng càu nhàu . Giản dị và khiêm tốn!Thứ rất quý ông ở hai điều anh nhìn thấy . Từ khi những người khách đi lòng anh không bình yên . Anh như bị rơi vào khoảng không u ẩn trầm uất.
Một sáng chủ nhật ,Thứ quyết định sau khi đã lần lựa mãi .Anh chặt bỏ cây hoàng anh , giựt dây trên rào xuống hết , không để lại một chiếc lá vàng nào .Tất cả sạch bóng như chưa từng có một loài hoa nào leo ở hàng rào . Anh không dám nhìn sang bên kia nhưng anh vẫn thấy ông Nhường lấp ló nơi cửa , lặng lẽ. Lúc đứng đó , lúc biến mất như bóng ma .Rồi như người có lỗi anh tránh không gặp ông . Anh không giải thích được , anh đã có lỗi gì khi chặt đứt dây mơ rễ má đã bám lấy ông từ lâu đời . Khi anh nhận ra thì hình như đã mấy ngày không thấy ông . Sáng ông không đi tập thể dục , trong ngày không thấy ông đi ra đi vào .
Chiều tối hối hả về nhà , anh thấy con gái ông Hai, không biết xuống tới từ bao giờ đangtrong nhà đi ra ,tay xách lỉnh kỉnh các thứ .Anh chưa kịp hỏi chị đã buồn bã nói: "Ba tôi bệnh nhiều ,đang nằm bệnh viện .Có lẽ lần này ông sẽ đi khỏi đây vĩnh viễn ." Đôi mắt đỏ hoe, chị nhìn cái hàng rào trống không còn chưa quen mắt nhưng không nói gì rồi xách các thứ đi ra ngỏ.
Thứ tần ngần nhìn cái hàng rào sắt nhà anh rồi nhìn sang rào bên kia , hoa hoàng anh vẫn nở./.