Tưởng nhớ Hoàng Xuân H…  - nhân vật nguyên mẫu của truyện.

 '’Thái quá sinh bất cập''. Ðối chiếu với cuộc sống thường ngày, qủa thật lời dậy của tiền nhân chẳng sai. Bạn thử nghĩ xem : Nếu món ăn thật ngon mà ta ăn qúa nhiều nhất định sẽ bội thực. Nói nhiều hay vấp, hay sai. Yêu ''qúa'' người được yêu cảm thấy như bị cầm tù. Tư duy ''thái quá'' trở thành cực đoan. Tham ''quá'' thì thâm... và còn rất nhiều thí dụ tương tự khác. Tôi xin kể câu chuyện về''Lòng Tham'' của một đàn anh, đồng nghiệp - bố vợ mình.

Ông vốn là nông dân, sinh ra, lớn lên ở làng quê thuộc 1 huyện trọng điểm lúa của tỉnh Nam Ðịnh. Gần 20 năm đầu của cuộc đời, ở quê với bố mẹ. 15 tuổi đã phải cùng cha, anh kéo cầy, kéo bừa thay trâu vi sau Cải Cách Ruộng Ðất (1957), quê ông rât thíều sức kéo khiến dân nghèo phải thay trâu làm cái việc cần thiết để cắm cây lúa xuống ruộng, đến mùa có thóc nộp thuế nông nghiệp, có gạo mà ăn để sống.

Năm 1962, tròn 20 tuổi, anh Hoàng - tên ông - xung phong đi nghĩa vụ quân sự . 14 năm coi kho ở trong rừng Trường Sơn, anh trở thành ''Người rừng'' đúng cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Bù lại - vì để giải trí cho đỡ buồn trong những ngày vẻn vẹn cùng 2 đồng đội sống trong rừng - anh lấy săn băn làm thú vui. Và thế là chim, gà, lợn rừng, hoẵng ở một góc rừng Trường sơn đã là nạn nhân của Hoàng. Chúng mang thân mình để giúp anh trở thành nhà thiện xạ môn bắn nỏ. Nỏ - chứ không phải súng. Bởi vì giữ bí mật tuyệt đối cho kho quân trang quân dụng, cấp trên nghiêm cấm nổ súng nếu không phải bị kẻ địch tấn công.

Cuộc chiến tranh gian khổ kết thúc, ông  Hoàng được chuyển ngành.

Ði lính chỉ biết tìm kế giết chim muông, văn hóa mới hết cấp 2,  bây giờ thì ngại học. Căn cứ nguyện vọng, chế độ ưu tiên, cơ quan Quân lực cho ông chuyển về ngành Lâm Nghiệp vì biết ông đã từng nhiều năm ở rừng (Chắc là anh này hiểu rõ về rừng - họ nghĩ thế). Người ta không thể bô trí ông  vào đâu, ngoài phòng bảo vệ cơ quan. Nói cho có vẻ oai, thực ra đó là anh lính gác cổng không quân hiệu. Tuy vậy, ông vẫn vui vẻ hào hứng chẳng khác nào hai lần trước : Cầm quyết định đi Nghĩa vụ quân sự và lên đường vào rừng sâu coi kho. ''Ngồi trong rừng ngắm cây chán rồi, bây giờ được ngồi giữa phố phường ngắm người... đi lại, ra vào... cũng thú  '' - ông tự an ủi mình.

Tưởng cứ thế trôi tuột  20 năm thứ 2 của cuộc đời. Nhưng giữa năm 1981, nhà nước có chủ trương cho công nhân viên đi Hợp Tác Lao Ðộng ở 4 nước XHCN Ðông Âu. Biết tin, tự dưng trong đầu ông Hoàng xưất hiện ý nghĩ : ''Sao minh không đi một chuyến cho biết đó biết đây. Ở mãi cái chòi gác này - (ông gọi phòng thường trực ở cổng cơ quan như vậy) - cứ mụ mẫm cả đầu. Ði, vừa được biết xứ Tây làm ăn ra sao... lương bổng chắc khá hơn.. lại không sợ người ta đuổi về quê tiếp tục ''theo đít trâu'' (đi cầy) - khi mà cơ quan văn phòng đang gióng lên hồi chuông giảm biên chế'' ! Chưa kịp lên gặp lãnh đạo bầy tỏ nguyện vọng thì Trưởng phòng Lao Ðộng - Tiền lương đã đến tận ''chòi gác'' gợi ý cho đi. Thế la đầu năm 1982, ông vác ba lô lên đường đến Ðưc Hợp Tác Lao Ðộng. Hai mươi năm thứ 3 của đời ông bắt đầu như thế.

Trong môi trường sinh sống mới, ngoài giờ lao động ở xưởng, cánh thợ trẻ đua nhau tập tễnh ''buôn thúng bán bưng''. Ông Hoàng thấy ''hay hay'' cũng bắt chước. Thay vì may quần áo bò đóng Mác giả, đổi ngoại tê USD, D. Mark ăn chênh lệch - Ông đến lò mổ cùng chai rượu Vodka Nga. Người qủan đốc niềm nở đón tiếp rồi quyết đînh sáng sớm thứ 6 hàng tuần cấp cho ông 5 cỗ lòng của những con lợn có trọng lượng dưới bẩy chục kí - (phải đúng loại này, to không lấy) - cùng số tiết đã được ông hướng dẩn thợ mổ hãm đúng kỹ thuật,  đựng trong can nhựa đủ dánh được trăm bát tiết canh và nấu mươi nồi cháo lòng.

Món tim, gan, dồi, da dầy, dạ con luộc cùng tiết canh, cháo lòng cổ truyền đã nhanh chóng ''thu phục'' tất cả gìa trẻ lớn bé trong khu tập thể người Việt của thành phố. Lúc đầu chỉ là đáp ứng sự khoài khẩu, ít lâu sau họ đâm nghiện, trở thành nhu cầu của những người vốn đã ngán các loại thịt lên tận cổ. Ông Hoàng trở thành ''Thợ'' và biệt danh Hoàng Tiết Canh  xuất hiện từ đây. Ðiều thú vị hấp dẫn ông ngày một mạnh chính là khoản lãi thu được trong tuần bằng 2 lần lương đi làm cả tháng.

Năm 1990 nước Ðức thống nhất, không như nhiều người khác nhận tiền bồi thường tự nguyện trở về Việt Nam, ông Hoàng vẫn trụ lại tạo dựng cơ nghiệp rồi 1992 đưa vợ và 4 con - hai trai hai gái - sang sống cùng.

Có An cư mới lạc nghiệp. Ông Hoàng luôn tam niệm trong lòng đạo lý này. Nghĩ thì như thế, nhưng từ suy nghĩ đến thực hiện còn một khoảng cách rất dài. Hai vợ chồng 4 đứa con - trong đó có hai đứa gái đã lớn, không thể không có buồng riêng cho chúng, Cần phaỉ tìm, thuê được căn nhà 4 buồng mới đáp ứng nhu cầu của ông. Thê nhưng tiền thuê không dưới 1500 Mác một tháng. Ðâ hơn chục năm sống làm việc trong môi trường ''buôn bán cò con'',  tính nhẩm rất nhanh, trong đầu ông Hoàng  xuất hiện : Mỗi tháng tièn thuê nhà quy ra ấp xỉ 1000 USD, quy tiếp : Gần 2 lượng vàng. Một năm... mười năm... ôi chao số tiền, số vàng đâu ít. Không được ! Thà mua phắt nhà cho rồi - Ông bật thành tiếng - tiền thuê để ra... lại được sồng trong căn nhằ của mình... ở đâu thì đầu tư vào lĩnh vực bất động sản cũng lãi nhất.

Một người bạn thân mách, hàng xóm người Ðức của anh ta có mảnh đất hơn 1000 mét vuông cùng ngôi nhà cổ - muốn bán. Hơn 10 năm lao động, tháo vát, tằn tiện, đã để ra ít tiền. Hợp ý nghĩ đang nung nấu trong đầu - ông tức tốc đến xem. Khu đất vuông vắn . Nằm sát cạnh bến xe Buýt. Nhà tuy cũ nhưng tường mái còn khá tôt, ngoài tầng ngầm và tầng áp mái ra. tầng 1 có một phòng chính có thể làm cửa hàng. Tầng hai - 6 phòng, thừa chỗ ở cho vợ chồng con cái. Khi đứng giữa vườn, ông thọc bàn tay cứng như lưỡi mai xuống đất rồi nâng lên, nắm nắm lai như nắm cơm. Vốc đât nhiều như thế mà sau 3 lân chim chim - chỉ còn một cục to bằng qủa trứng vịt.-  ''Chà... chà...'' - ông xúyt xoa, tấm tắc ca ngợi chất xốp của đất này. Ðưa mắt lia nhìn qua hàng rào - ngay bên cạnh cổng vào - người đi đến chờ xe Buýt đông nghịt. ''Nhất cận thị, Nhị cận giang'' - Ông Hoàng nghĩ và ưng ý ngay . Chỉ sau 4 tuần chạy đôn chạy đáo, vay mượn thêm... mảnh đât cùng ngôi nhà kia đã thuộc về  ông với gia mua đắt hơn so với chỗ khác, tại thời điểm đầu năm 1995 ở Ðông Ðức.

Có đất, việc đầu tiên là tiếp tục vay thêm đám bạn ít tiền nữa, mở một cửa hàng tổng hợp : Một nửa bán quần áo và đồ lưu niệm, nửa kia bán nươc uống, rau hoa qủa, đồ hộp. Khoảng trống ngay cửa ra vào được trang hoàng đẹp để bán cà phê, đồ ăn điểm tâm phục vụ dân buổi sáng đứng chờ xe Buyt đi làm. Ðịa điểm này nắm ở ngoại vi thành phố, quán của ông là loại ''hàng xén'', cung cấp đủ nhu yếu phẩm cho dân nên khách mua ngày một đông. Chỉ sau 2 năm chăm chỉ, tằn tiện, chẳng những mọi khoản vay đã trả hết mà còn dư thừa tích lũy.

Vào thời điểm những năm giữa thập niên 90 của thế kỷ 20, nhu cầu tiêu thụ các mặt hàng quần áo may sẵn gía rẻ của người Ðức nghèo, người ngụ cư, gốc nước ngoài tăng lên. Một số người Việt có tiền vốn, nhậy bén trước thời cuộc, quyết định hùn nhau mở một trung tâm buôn bán để thoả mãn các loại khách hàng không khó tính, túi tiền chưa được rủng rỉnh. Ở Trung tâm này không thể thiếu cửa hàng thực phẩm châu Á. Dạo đó một ký Mồng tơi, rau Ðay, các loại rau Mùi... đắt ngang 1 kg thit lợn thăn, thit bê (1). Ông Hoàng nhận ra ngay vấn đề... lặng lẽ bay về thăm nhà rồi thực hiện ý đồ. Chỉ trong vòng 2 tuần vừa ăn tết vừa chuẩn bị, khi trở lại Ðức đã có trong tay tất cả những hạt rau - thứ mà dân ta bên châu Âu rất thích. Lúc đầu gieo trồng cũng không suôn sẻ vì thời tiết, thung thổ... Sau mấy vụ ''Thâm canh'' ông Hoàng thành công, trở thành người cung cấp rau tươi châu Á cho các cửa hàng bán lẻ trong vùng. Rau Muống, Mồng tơi, rau Ðay và những thứ rau - dễ héo hỏng trên đường vận chuyển - giờ không còn là món ăn cao cấp đối với người Việt. Ðiều thú vị hơn : Rau ông trồng do lấy giống từ bên nhà sang nên mùi vi thơm, đậm đà hơn hẳn rau nhập từ Thái Lan, Hà Lan. Quan trong nhất : Gía bán ha xuống chỉ còn bằng một phần ba. Các chủ hàng thấy lợi bèn bỏ hợp đồng cũ, ký ngay hợp đồng ''Cung cấp rau tươi'' với ông. Mảnh đất trồng rau được ông  trang bị tân kỳ, chăm bón đúng quy trình kỹ thuật của ngành trồng trọt hiện đại. Cộng với bí quyết trồng rau - mà từ bé ông đã học được kinh nghiệm của bố mẹ hồi ở quê hương. Kết qủa chất lượng, sản lượng rau trong mảnh vườn hơn 3 sào kia được thực hiện luân canh - tăng vọt. Ông chủ giầu lên nhanh chóng.

Ðể cung ứng kịp thời và thoả mãn nhu cầu cho bạn hàng, cứ vài ngày ông lại đảo qua Trung tâm - Siêu thị - vừa thăm bạn vừa nghe ngóng, thu thập ý kiến góp ý của họ nhằm phục vụ tốt hơn. 20 tết Canh Thìn 2000, ông đến mua sắm tết. Trước cửa ra vào có đông người tụ tập, mỗi người cầm một túi nặng. Thấy hơi lạ, ông hỏi một người đàn bà trên tay xách 3 túi hàng, chị kia đáp hối hả : Gà trống có đầu, mào to... 2 kí lô... bác vào nhanh...

- ''Tưởng gì'' - ông vỡ lẽ, tiến đến sát quầy hàng, nhin vào : Trên chiếc thùng lớn chỉ còn lại mươi con gà đã làm sạch. Con nào con nấy nguyên vẹn cã đầu, chân. Ðặc biệt mào chung to như cả bàn tay. Cậu bán hàng - là chỗ quen biết - thấy ông vội đon đả : Bác mua nhanh đi kẻo hết, trên 2 kí lô cả đấy.

- Có gì mà quan trọng thế. Trong Metro đầy (cửa hàng bán buôn) - ông nói đại. .

- Ô, bác nói thế nào ấy chứ. Trên nước Ðức làm gì có bán gà trống, cả đầu, chân, trong bụng có nguyên cả cỗ lòng...

- ờ... đúng... - ông vờ... vỡ lẽ, chữa thẹn - bao nhiêu tiền môt con ?

- 20 Ðê (D.Mark).

- Ðắt thế ? Gấp 4.

- Nếu bác có, cửa hàng sẵn sàng nhập với gía 18 D.M/con, nhưng phải từ 2 kí lô trở lên. ''Một gợi ý hay''. Trong đầu ông Hoàng vụt loé sáng... Vừa lúc tốp gần chục người nữa tiến vào, ông nhặt vội một con, tốp người kia nhặt nốt những con cuối cùng. Ðúng là lần đầu tiên mua được con gà trống nguyên vẹn to như vậy. Bà vợ nhìn thấy còn vui hơn, nhưng trách - Sao không mua mấy con.

- Ôi. Gà nào mà chả cúng được. Tuy nói cho qua nhưng khi bà vợ luộc con gà kính cẩn đặt lên bàn thờ, ông mới thấy tiếc. Cạnh mâm ngũ qủa, con gà Trống da vàng rượm, đầu ngênh ngênh trên mỏ cắm thêm bông hoa hồng bằng nhựa đỏ tươi.. Hai chân đệm dưới bụng, nằm bệ vệ trên chiếc đĩa đường kính 35 phân, Hai bên hông gà đặt 2 đĩa xôi gấc, cặp bánh chưng, cây giò lụa, hai khoanh chả quê cùng chồng mứt tết, mấy chai rượu vừa Vang, vừa rượu mạnh - loại đắt tiền. Ðèn nhang nghi ngút, hai cây nến điện rực rỡ. Gà vàng, xôi gâc, chả quế đỏ, bánh chưng xanh... khi đứng thắp hương, nhìn - ông mới cảm nhận được tâm trạng của những người sẵn sàng bỏ số tiền hơn 4 lần để mua con gà về đặt lên bàn thờ trong ngày trọng đại cuối năm.

Chợt như nhớ ra, ông kính cẩn vái 3 vái, miệng nhẩm khấn đoạn đi sang buồng khách bấm số điện thoại. Ðầu bên kia có người nhâc máy. Ông Hoàng noí oang oang bằng tiếng Ðức không mấy sõi : Tôi cần mua ngay vài trăm gà trống, loại từ 2,5 Kg trở lên. Có không ?

- Không. Cả gà mái thì có thể. Nếu 10 ngày nữa thì được - người kia từ chối. Ông Hoàng tư lự dây phút : Còn ba ngày nửa là ngày Táo quân chầu trời. Mùa này ở Ðức không có cá chép tươi, dân ta đành dùng Gà thay thế. Tuy còn phân vân về gà Mái gà Trống. cuối cùng ông chép miệng - ''Trống, mái đều được, miễn là tươi, gà có đầu'' - ông tiêp : Gía đổ sô bao nhiêu?

- 4,5 D.M. Nếu mua từ 200 con trở lên. Mang đến tận nơi, thêm 0, 5 D.M/ con.

- Phải đảm bảo không dưới 2,5 Kg/ con (làm sạch còn 2kg) - đấy nhé.

Bạn cam đoan.

Ông Hoàng cúp máy, quay số khác gọi tiếp cho những cửa hàng bán buôn bán lẻ chào hàng... bạn hàng đều đồng ý nhập. 30 phút sau mọi việc ổn thoả, quay ra thu dọn, che chắn, chuẩn bị cho nơi tập kết hàng. Một ý nghĩ thoáng qua... ông chậc lưỡi gạt phắt trước món lợi một vốn bốn lời - ''Chỉ trong vòng 1 đêm chắc không sao'' !

Khi công việc chuẩn bị vừa xong thì chiếc xe chở gà chuyên dụng của ông chủ trại gà cũng táp vào trước cổng. Gà lần lượt thả vào chuồng cùng vớI mấy chục con do ông đang nuôi. Tất cả mọi nhân lực hiện diện trong nhà đều sãn sàng đợi lệnh của ông chủ.

Trời bắt đầu tối.

Mùa đông ở châu Âu tối rất nhanh.

Căn phòng này rộng, được cấu trúc đặc biệt, khi cần có thể thay đổi chức năng. Ông cho bật đèn sáng trưng, hối thúc các con trai gái, dâu, rể tương lai - tổng cộng 8 người - bắt tay vào việc. Ðầu tiên là cắt tiết làm lông. Giống gà nếu chết rồi mà tiết vân còn trong cơ thể, khi luộc chín, thịt sẽ thâm không đẹp, ăn tanh, không ngon. Mỗi con vẫn phải hấng lấy tiết để luộc, kẹp vào cỗ lòng cho đủ bộ, thực hiện đúng yêu cầu kỹ thuật giết mổ, đáp ứng sở thích của khách hàng.

Thế nhưng mọi tính toán chi tiết khoa học đến mây, trước những biến động ngoại lai có khi cũng làm người ta bị động. Trong số 40 con gà đang nuôi, có 10 con trống do đích tay ông mới thiến với mục đích để giữa năm sau làm cỗ cươi cho con gái. Còn 10 con trống nguyên nuôi để cho 20 con mái lấy giống gà con. Tai hại là trong này có mấy con thiến sót. Cái giống thiến sót rất kỳ la. Lúc ''tính mái'' thuần thục thì chú thiến sót nhà ta hiền lành, chẳng quan tâm đến xung quanh. Có khi đang ăn, mấy con mái nào đó  ''đành hanh'' đến trănh ăn, mổ... chàng thiến sot cũng quay người bỏ chạy.

Lúc ''tính trống'' trỗi lên chàng ta cố gắng chưng tỏ ''Nam nhi đại trượng... Trống'', do vậy các biểu hiện bên ngoài thể hiện rất rõ : Lừ lừ, gườm gườm đi đên cạnh con mái, duỗi chân gạ... đạp. Nhưng chỉ có đến thê chứ không hơn. Có luc chú ta lại dạng chân vươn cổ, gật gù... gáy. Khốn khổ, tiếng gáy có ra tiếng gà trống đâu, nghe khè khè... ẹt... ẹt... vì chỉ còn sót lại tí chút... Trống - nên gịong đã biên dạng .

Như đã nói ở trên, gian chuồng gà đã che kín bưng, ông Hoàng cho bật 2 ngọn đèn cao áp thủy ngân  1000 wat sáng như ban ngày. Chú thiến sót thấy đông, ồn ào xung quanh, tưởng đã sáng, dạng chân vuơn cổ gáy. Những con Trống thuần chủng dường như nhận biết ra. Thoạt tiên vài con loại ít cân nhất - ''Trống choai'' - trong đám, ngẩng đầu, mắt chớp chớp rồi như tưc mình - ''Thằng nào gáy vậy mà cũng học đòi. Nghe đây - Ò óo... oooo...''.

Chà, gáy thế mới là gáy chứ !

Khi tiêng gáy thư thiệt cât lên, làm náo động cả đàn gà. Ngạn ngữ noi chẳng sai ''Gà tưc nhau tiếng gáy''. Thế là những con khác ngểnh cổ, dạng chân, đầu gật gù tranh nhau, thi nhau , nối tiếp nhau đáp lại. Âm thanh của những tiếng gáy thứ thiệt, của những chú trống choai, trống vứa, trống gìa ''Originan'' cất lên làm náo động cả một đoạn phố...

Lúc này đã 12 giờ đêm, dân cư trong vùng đẵ bắt đầu yên giấc. Ông Hoàng tái mặt, lo sợ... lo sợ hơn cả những lúc trong đời đã từng gặp nỗi lo sợ. Luật của nước Ðức rất nghiêm. Người ta quy định rõ những nơi được, không được phép nuôi, giết mổ gia súc trên quy mổ lớn. Trong tuần chỉ từ thứ 2 đến thứ 6 được ''ồn ào vừa phải'' từ 9 giờ sáng đến 8 giờ tối. Bây giờ, chủ nhà đã phạm cả hai lỗi : Mất vệ sinh, làm ô nhiễm môi trường và ồn ào. Hốt hoảng,  ông hô vợ con: Bỏ mọi việc, ngăn cản không cho chúng gáy. 

Bà Hoàng và đám con cái không biết làm sao để chỉ huy cho gà không gáy... đâm lúng túng chưa biết phải làm gì ... ông Hoàng chợt nghĩ ra, hô tiêp : Cắt tiết... không kịp... đập chết những con gáy đi !

Hai ông anh vợ cùng hai thằng em rể tương lai thi hành lệnh răm rắp.

Gía lũ gà biết sợ như người thì đã đi một nhẽ. Ðằng này chúng tỉnh bơ, cứ... gáy... gáy ! Ông Hoàng sốt tiết quơ vột thanh gỗ dựng trong góc phòng, nhẩy tót vào giữa đàn gà - (suýt dẫm chết mấy con mái đang lớ ngớ dương mắt chớp chớp với vẻ ngạc nhiên - nhìn...) - vung thanh gỗ nhằm những con trống đang vươn cổ, xoè cánh sắp gáy - phang vào đầu. Nhiều con vỡ sọ tắt lịm. Có con rất ''quái'', khi thanh gổ vừa tới gần, nó đã thụt đầu xuông, chúi vào cánh, vào háng con mái đứng bên cạnh. Nhát phang thât có nghệ - đầy ''chưởng lực âm nhu'' - nhìn có vẻ nhẹ chỉ như phẩy ruồi,  ấy thế mà đụng vào đầu con mái kia, kêu đánh rộp... vỡ bét.

Vẫn không thể ngăn kịp những con khác, ông quát : Lấy sợi chun thít cổ những con gáy lại, tiếp tục cắt tiết... Nhanh !  Nhanh lên !

4 chàng trai hùng hục lao đến chỗ để dụng cụ đồ nghề, chộp nhanh nắm dây chun - được nền công nghiệp hiện đại Ðức chế tạo, tuy nhỏ nhưng dai, bền một cách đặc biệt - thi hành lệnh, gọn, chuẩn xác. Những con gà tội nghiệp chẳng những không thể kêu, gáy mà chỉ trong vòng mây chục giây nghẹt thở chết ngay. 4 chàng trai lúc này mới nhanh tay tiếp tục công việc theo quy trình... 

Phải đến mệnh lệnh này ông Hoàng mới dẹp được cuộc đua nhau gáy của lũ gà. Cũng may bọn gà mới chỉ gáy được ít phút lại bị ngăn cản nên rời rạc. Những ’’đao phủ’’ đang bận tay đối phó với những con đang sắp gáy... công việc giết mổ đang phải khẩn trương . Cái chính: chuồng được quây kín... tiếng ồn chưa vang xa... dân Ðức xung quanh chưa kịp thức giấc, chưa kịp nổi xung vì có anh hàng xóm phá rối giấc ngủ...  mà... gọi điện cho cảnh sát. Sự náo động chưa đủ đánh thức xung quanh.... Khung cảnh tĩnh mịch của đêm trường trở lại.

Bây giờ ông Hoàng mới hết sợ.

Tuy nhiên ông thở hồng hộc như vừa qua cuộc kéo cầy trong miếng ruộng khô, hồi hơn 40 năm trước ở quê nhà. Ông gieo mình xuống chiếc ghế để ở góc chuồng gà, thở rốc . Những con có khả năng gáy đã lần lượt bị  thít cổ... mọi người  yên tâm lặng lẽ tiếp tục, ai vào việc nấy : Cắt tiết, vặt lông, mổ moi, làm lòng...

...

Ðúng 7 gìờ sáng, 271 con gà làm xong, đưa vào bao nilon, chất trong kho lạnh để 8 giờ sáng các cửa hàng đến lấy phục vụ bà con ta trong ngày cúng ông Táo lên chầu trời - 23 tháng chạp.

Cánh trẻ tắm rửa rồi tranh thủ lên giường ngủ bù lấy lại sức sau một đêm làm việc cật lực.

Ông Hoàng vẫn gật gù bên chai rượu ngũ Xà.

Chỉ còn bà Hoàng ngồi bên tiếp rượu, gắp thưc nhắm cho chồng. Khi nâng chén rươu thư 5 uống một ngụm, ông hướng vào vợ dè dặt : Bà có mệt không ?

Bà Hoàng lắc đầu.

Ông nâng ly rượu tợp hết, giọng như đứt hơi : ''Một vốn... bốn lờI''... hừ... hừ... mệt. ! Lũ gà chết tiệt... làm tôi sốt vó, đến bở hơi tai...

23 tháng Chạp - Nhâm Ngọ 2002

(Rút trong tập ĐÙA VỚI LỬA- nxb Thanh Niên, tháng 6 năm 2005)

(1). Tại thời điểm giữa những năm  90 của thế kỷ 20, ở Ðức, giá 1 Kg rau Ðay, rau Mùi... Mồng tơi - khoảng 22 -  25 D.M (1 USD ăn 1,6 D.Mark). Giá một Kg thịt lợn thăn, thịt Bê : 22 D.M