Khởi đi từ LẶNG LẼ RỪNG MAI đến THỊ TRẤN CÓ THÁP ĐỒNG HỒ bằng NHỮNG BƯỚC CHẬM CỦA THỜI GIAN* bây giờ hướng về phía trước theo cách dậm chân búng mình lên không trung để GỐI ĐẦU TRÊN MÂY** . Đây là tên đầu sách thứ tư của TNT.
Thoạt đầu cứ tưởng Gối Đầu Trên Mây mang ý nghĩa gối đầu trên "hư vô", không hẳn vậy. Mây ở đây y như chiếc gối được hình thành từ chất liệu bông gòn bay lên thành gối trong hoài niệm thơ trẻ, nói cách khác Gối là Mây, và Mây cũng là Gối.
Tựa sách theo cách ghi ngoài bìa là tạp bút, phần mục lục gồm trên hơn 40 bài viết, tuy vậy người đọc bắt gặp thấy trong tập hợp này nhiều đoạn văn mang dáng dấp cấu trúc truyện ngắn, có truyện rất cảm động, được tác giả đậm đặc lại (đậm đặc ở đây không phải là thu nhỏ lại), bút pháp mịn màng đằm thắm y như tính cách của người tạo ra nó, có phải "văn tức người" hay không ?. Nhưng đi hết chiều dài cuốn sách mới thấy trong sự nhẹ nhàng câu chữ đầy ắp sự nặnglòng : Nỗi nhớ về nơi chốn mình đã bỏ ra đi.
TNT là tên viết tắt rất nổi tiếng củaTrinitro Toluen (một hợp chất tạo nên thuốc nổ). Trong bài này TNT chỉ chính danh tác giả Trần Nhã Thụy, chứ không phải là nhà thơ nhà báo Từ Nguyên Thạch hay nhà thơ Trần Ngọc Tuấn (đang cư trú tại Thành phố Biên Hòa). Trần Nhã Thụy tên thật Trần Trung Việt, nghĩa là miền Trung đất Việt : Quảng Ngãi, nơi bậc sinh thành đặt tên đầu đời cho con. Có phải vì vậy mà câu văn cái chữ Trần Nhã Thụy luôn hàm súc sự quay về, yếu tính của niềm thương nỗi nhớ quê mình, văn xuôi trở thành dòng chảy hoài hương mang nhiều chất thơ, da diết như như kẹo mạch nha xứ Quảng, chân thật từ chân quê. Cái dòng chảy ấy từ đầu nguồn Sài Gòn xa cả ngàn cây số ngược về lại những địa danh, con người, món ăn... "Sài Gòn bây giờ giống như cái làng khổng lồ" ("Đưa thương hiệu quê vào phố" ). Đã đưa tôi đến những món ăn : "Tôi tự hào về bánh hẹ, ram bắp, món don... của quê tôi". Anh đặt một câu hỏi có nghĩa đã trả lời về đặc sản Quảng Ngãi : "Cái bánh hẹ là cái bánh như thế nào mà ngon dữ vậy !". Quê tôi cũng ở miền Trung, nhưng chưa bao giờ thấy loại bánh này, bây giờ mơ màng Gối Đầu Trên Mây thấy Thụy vẽ (chứ không phải bánh vẽ) một cách hấp dẫn làm tôi thèm, làm tôi nhớ : nhớ một điều không biết, nhớ một điều không có.
Những lần vỉa hè cafe, có lần tôi và Thụy đối thoại "Ê dạo này có gì lạ
không ? !"; "Cũng thường thôi, có gì lạ đâu !"; "Mà, cũng có cái lạ đó !" ; "Cái gì vậy ?" ; "Có cái lạ là giờ này... vẫn chưa có cái gì lạ !"... ("Những chuyện nhỏ nghĩ từ gánh bánh nhỏ" ). Đó là nói thân hữu cho vui, chứ thật ra thì có chứ : Cái lạ thứ nhất là bánh hẹ. Cái lạ thứ hai : Nỗi nhớ quê, tôi cũng nhớ quê và cũng có nhiều người nhớ quê, nhưng nhớ thường trực như Trần Nhã Thụy là cái lạ "Dường như cứ năm, mười phút là không hẹn mà gặp, không rủ mà đến, những hình ảnh của quê nhà lại đáo qua đầu tôi một lượt... Tôi đi cắt cỏ một mình, đồng gió cỏ thơm... Tôi ngồi trên lưng trâu bơi qua sông, sông nước chạng vạng loáng đen lưng trâu... Đáo qua, đáo lại. Giờ nào, ngày nào tôi cũng... về quê (!)" (" Nhớ nhà" ).
Cái lạ thứ ba tuy : TNT - Gối Đầu Trên Mây, nhưng không ám chỉ một loại chất nổ, vẫn vu vơ lo âu sự rung chuyển biến mất chiếc gối thơ trẻ làm bay tung toé bông hoa gòn trắng, dầu chỉ là trong giấc mơ.
Cái lạ thứ tư : Ba người có tên viết tắt là TNT đều cùng một quê hương : Quảng Ngãi.
Đoạn văn này xem như một tạp bút viết về những đoản văn khác được gọi là tạp bút.
* Tên hai tập truyện ngắn & một truyện dài của Trần Nhã Thụy
** NXB Văn Nghệ xuất bản phát hành tháng 8/2006.
