Khi làm cha, tôi mới thấm tình mẹ. Tôi chứng kiến cảnh vợ tôi bồng thằng cu con sốt xuội lơ trên tay suốt đêm, bảnh sáng đã hối hả chạy đến phòng khám xin số thứ tự chờ bác sĩ khám.Tôi là đứa trẻ hoang nghịch và ốm đau luôn, từ đó cho đến nay, tôi đã hành mẹ tôi biết mấy đoạn trường!
Năm tôi lên ba, bị mạch lương, mẹ tôi chạy thầy, chạy thuốc chi cũng không lành, nước mủ tanh hôi vẫn chảy rịn mấy năm liền. Bà ngoại tôi kể, tôi đau đớn khóc suốt ngày đêm, mẹ tôi thức chăm sóc cho tôi đến rạc người. Một hôm, ông hoạn lợn đi qua chỉ cho mẹ lấy thức ăn mới tiêu hoá trong ruột non con lợn vừa mổ đem ra bọc vải tám đắp lên mụt, sau một đêm, bắt được sáu con sâu to bằng đầu sợi chỉ, cái mụt tôi mới đóng sẹo lành hẳn. Rồi tôi trèo cây bị té rạn não, mẹ tôi đưa tôi đi viện, các bác sĩ người Pháp và người Việt phải khâu đến sáu mũi chỉ gân mèo. Đến nay, tôi hơn 54 tuổi, thường đau đầu luôn, vẫn còn nhờ mẹ chích lể giảm đau. Rồi tôi đi tắm sông suýt chết trôi; rồi tôi hoang nghịch, bị bao tai nạn nữa, mẹ tôi đều gánh hết thảy. Ngày tháng chồng chất!
Năm 1964 tôi thi đỗ vào Đệ Thất Trừơng Quốc Học. Tôi chạy ào về nhà khoe mẹ, mẹ tôi mừng phát khóc. Vậy mà tôi không biết làm vui mẹ, mới lên Đệ Lục đã mê bida, chơi bida cá độ với thằng Mân bạn học cùng lớp. Chúng tôi nghỉ học nhiều ngày, nhà trường phát giấy mời cha mẹ. Lần thứ nhất, mẹ tôi giấu cha tôi xuống trường ; lần hai mẹ phải lạy lục cúc bái lắm quý thầy mới cho tôi đi học lại và lần thứ ba tôi giấu mẹ, cùng với thằng Mân bỏ nhà đi bụi.
Hồi đó, thị xã Huế có xe buýt chạy từ trong phố ra ngoại ô, bến xe bên chợ Đông Ba, phía gần cầu Gia Hội, xe chạy các tuyến Bao Vinh, Đập Đá, An Hoà, Nam Giao, An Cựu...và cũng có xe Phi Long, Tiến Lực bắt khách đi Đà Nẵng. Tôi và Mân ngồi trên xe Tiến Lực chờ chạy. Chợt tôi thấy mẹ tôi như một bà điên đi từ trong chợ ra bến xe, hai mắt hoe đỏ, tóc búi sổ tung. Mẹ vừa đi vừa dáo dác tìm số xe. Tôi nghĩ, chắc đang lúc đi tìm tôi trong chợ, mẹ đã nghe ai thấy tôi mách cho mẹ, nên mẹ hớt hải chạy tìm. Tôi liền ngồi thụp xuống trốn mẹ. Nhưng linh cảm của tình mẹ thiêng liêng đã xui mẹ tôi tìm trúng chiếc xe tôi đang nấp. Bắt được tôi, mẹ nắm chặt tay tôi đứng khóc. Tôi ê mặt với những người chung quanh phải theo mẹ về nhà. Lần ấy Mân đi bụi luôn, sau này mấy lần tôi gặp nó, tôi thấy nó chơi thân với đám bụi đời, tụi du đãng chuyên đâm thuê chém mướn như thằng Mười, Trọng H.... ở Phú Cam. Sau giải phóng ít lâu, cha Mân ở Bắc trở về quê sau mấy mười năm xa cách thì Mân đang thi hành bản án 18 năm, cha Mân chết, Mân ra tù không được gặp cha buồn rầu đỗ bịnh chết luôn. Nếu hồi đó tôi không được mẹ bắt lại ở chợ Đông Ba, chắc chi tôi con sống yên phận, lành lặn như hôm nay.
Mẹ tôi sinh mười người con, trong đó tám trai. Dù các em tôi ít hoang nghịch như tôi, nhưng tôi thấy không nhờ vậy mà mẹ tôi bớt khổ nhọc. Rồi lớp cháu nội của me thi nhau ra đời, cho dù anh em tôi luôn cố dạy bảo chúng nên người, nhưng chắc chi toàn vẹn cả. Tôi tin trong đám cháu nội của mẹ cũng có nhiều đứa thay cha chú làm khổ mẹ. Mẹ tôi vì con, vì cháu khổ đến mãn đời, chỉ vì mẹ yêu thương chúng tôi và tại mẹ là mẹ, là bà nội của các con, cháu chưa ngoan. Mẹ như mặt đất bao dung đựng sao hết nỗi buồn của tháng năm đằng đẵng.
