Lần trong kí ức, chắc ai cũng có thể tìm thấy ít nhất một “hóa thạch” của đời mình. Có những lúc quay trở về nơi nào đó, ta bỗng muốn gào lên để bắt đền kí ức, làm nũng với kí ức, thậm chí muốn trả thù kí ức… Ta muốn “hồi sinh”… tiếc rằng cây gậy “hồi sinh” lại không nằm trong tay ta. Nó nằm trong tay người khác. Mà cũng chẳng phải đâu. Nó cũng “hóa thạch” mất rồi.

VPL

Tôi nhận lời mời của tờ báo N. viết một cái tản văn về trung du. Tản văn là sở trường của tôi. Trung du là nơi tôi gắn bó nhiều năm. Lại là những năm đáng nhớ. Ký ức tôi vẫn còn nguyên những buổi chiều ngồi ngắm sao trời, lòng ngân lên giai điệu "Tình ca du mục". Tôi ngồi hàng giờ nhìn hút về miền rất xa, nơi có những đường uốn lượn in lên chân trời, những lối mòn phất phơ như sợi chỉ màu, có cảm giác chỉ cần gió mạnh một chút là nó bay mất. Trong tôi còn nguyên cảm giác về một không gian sạch tinh tươm, cảm giác say say khi đi trên địa hình thoai thoải dốc, vừa thực vừa hư. Tôi yêu trung du bởi nó cho tôi những giây phút trầm tư mà chẳng phải nghĩ ngợi về bất cứ điều vụn vặt nào.

Cứ tưởng như vậy thì chỉ cần ngồi xuống là chữ nghĩa tuôn ra rào rào. Nhưng, như một trò chơi tai quái của cảm hứng, nó vừa trào dâng mà khi chạm vào thì đã lại xẹp như bóng vỡ. Những kỷ niệm lẩn trốn, chơi trò ú tim trong khi tôi không thể gọi ra một từ đáng giá nào. Dường như chúng đã chết. Mặc cho tôi lồng lộn đi lại, vỗ tay vào trán nhưng vang lên chỉ là âm thanh của bơ gỉ! Sao thế nhỉ? Chả lẽ mình đã đến mức tồi tệ thế này ư?

Kiệt sức, cùng với nỗi hoang mang đượm chút hằn học, tôi gục mặt xuống bàn. Ngay lập tức tôi chìm vào một không gian mờ mịt. Trong sự lùng bùng của vô số những kỷ niệm, gương mặt chị vụt hiện ra. Tôi giật thót người bàng hoàng nhìn sang xung quanh. Tờ giấy trắng oan nghiệt khiến tim tôi đau nhói. Chết tiệt! - Tôi đấm tay xuống bàn.
Hồi đó tôi đang trong quân ngũ, phải vào viện. Chị Miên là bác sĩ điều trị chính cho tôi. Chị từng là bộ đội Trường Sơn, tính tình cởi mở, đặc biệt là nụ cười. Mỗi khi chị hiện ra ở cửa, nụ cười bừng sáng, tôi có cảm giác cơn đau dịu hẳn đi. Dù không nhạy cảm lắm tôi cũng nhận ra chị có vẻ quan tâm đến tôi. Ngược lại tôi cũng vô tình tìm hiểu về chị để biết rằng người đàn bà xinh đẹp ấy có một nỗi cô đơn luôn được vùi sâu xuống, không muốn ai biết.

Tôi sẽ phải nằm lại ít nhất là ba tháng. Để giết thời gian tôi bèn ghi nhật ký. Tôi bịa ra một phụ nữ nhan sắc để ngày ngày có việc gì cũng kể lể với nàng. Trò chơi này xem ra lâu chán. Những trang sổ chi chít chữ của tôi cứ dày dần lên và trái tim đơn độc của tôi như đang được yêu đương thực sự. Lần ấy, vừa khám cho tôi, chị Miên vừa buồn rầu bảo:

- Bạn gái của em chắc phải tuyệt vời lắm.

Tôi cười phá lên, nảy cả người trên giường khiến chị Miên nhíu mày.

- Chị xin lỗi vì đã vô tình đọc được vài dòng em viết. Khi đó em đang ngủ rất say.

Tôi vẫn cười lăn lộn. Chợt tôi thấy buồn, nỗi buồn của cậu bé bị phạt bởi những trò láu, thay vì được tặng quà phải một mình trở về căn buồng tối om. Tôi buột nói ra với chị Miên rằng cô bạn gái đó là do tôi tưởng tượng ra. Một cái gì đó bừng lên trong mắt chị, rất lạ...

Đêm hôm ấy, giữa tháng trăng, đúng vào phiên trực của chị Miên. Chị rủ tôi lên ngọn đồi phía sau bệnh viện. Tự dưng tôi líu cả lưỡi. Tôi im lặng nhìn chiếc bóng của mình ngả về phía chị. Tôi có cảm giác nghe được một lời thì thầm: "Ngốc ạ! Đừng để rồi hối tiếc".

Thế là tôi gật đầu.

Chúng tôi ngồi như hai mô đất. Tóc chị bỏ xoã. Gió nhè nhẹ. Trăng im lặng toả sáng. Thung lũng trước mặt mờ mờ trong một thứ màu vàng đục. Tiếng chim từ quy da diết. Chị Miên kể lan man về những năm ở chiến trường. Tôi nói huyên thuyên về nhà máy thuỷ điện, nơi từ đó tôi vào bộ đội. Chị Miên kể về kỷ niệm với một người đàn ông nào đó. Tôi ngồi im. Bất giác chị nhìn sang bật cười. Rồi chị thở dài: "Chả hiểu sao chị lại lấy anh chồng chị bây giờ. Anh ấy hoàn hảo đến mức chị không sao nhớ được mặt". Tôi vẫn ngồi im. Chị bảo:

- Em kể chuyện gì đi.

- Trăng sáng quá! - Tôi đáp - Trăng trung du có vẻ như càng sáng hơn.

Chị Miên ngửa cổ nhìn lên, háo hức như một thiếu nữ. Chúng tôi đã ngồi rất gần nhau. Tôi chỉ muốn bé lại bằng quả bưởi để chị cầm trên tay. Tiếng thì thầm vẳng ra từ gió: "Đừng chạm vào chị, chị sẽ bốc cháy đấy". "Em nhìn kìa, sao băng". Tôi ngả hẳn đầu về phía mái tóc chị. Tôi thấy mình sắp chết. Chỉ tí nữa là chết. Tôi mới ngoài hai mươi, chưa một lần cầm tay phụ nữ. Cái chết dâng lên từ chân, chạy dần dần, đến đâu đúc tôi thành khuôn đến đấy. Sao băng tắt từ lâu và chẳng có gì làm suy suyển được bầu trời. Tai tôi ù ù như có bão cho đến khi tôi cảm thấy mặt bỏng rát: Một tàn lửa từ ngôi sao vừa bốc cháy rớt xuống...

- Về đi em! - Chị Miên hoảng hốt đứng dậy. Chị nhỏ bé, đơn độc chạy lao bổ xuống dốc.

Tôi không sao nhúc nhích được, rốt cuộc đành ngồi nhìn theo. Tôi tin rằng mình đã hoá đá.

Hôm sau tôi xin ra viện sớm. Chị Miên không gàn. Tôi bắt gặp một thoáng hối lỗi trong cặp mắt thâm quầng của chị.

Tôi xuất ngũ, trở về công trường rồi chuyển ngành, rồi lấy vợ. Mọi việc xem ra cũng suôn sẻ. Mọi thứ đến rồi lại đi, như khách chia tay nhà trọ. Tôi tự nhủ là cần phải quan tâm đến cuộc sống hiện tại. Nhưng ở đâu đó trong ký ức tôi, nỗi nhớ trung du vẫn không chịu ngủ yên. Hoá ra suốt ngần ấy năm tôi vẫn đi tìm chị, người đàn bà mà tôi tin là không có thực, nhưng đã một lần và vĩnh viễn đẩy tôi vào tâm điểm của những cơn cuồng phong khiến không bao giờ tôi còn là tôi nữa.

*** Bài tản văn của tôi đành bỏ dở. Đúng ra tôi cũng đã cố viết cho xong. Nhưng nó nhạt nhẽo và vô vị đến mức tôi không tin nổi nó lại là của mình. Nó mang theo sự trơ trẽn của kẻ phản bội. Tôi đã hoá thạch từ cái đêm ấy trong khi cây gậy hồi sinh đang ở trong tay chị. Tôi thèm khóc được quá!

Lâu lắm tôi mới lại được sống trong cảm giác đau khổ của người bị bỏ rơi...