Hai mươi mốt truyện ngắn và một bút ký trong tập Một phút lỡ lầm mà bạn đọc đang có trên tay là tác phẩm của Thanh Hoa, một người được đào tạo chuyên môn về hệ thống điện, một trong những chuyên gia hàng đầu của ngành điện Việt Nam. Anh Thanh Hoa năm nay sáu mươi bẩy tuổi, đã in ba tập thơ. Một phút lỡ lầm là tập truyện ký đầu tay. Một người gần tới tuổi cổ lai hy mới viết văn xuôi thường có thế mạnh là vốn sống dồi dào, cảm xúc đến độ chín. Anh Thanh Hoa mang trong lòng rất nhiều tâm sự về thế thái nhân tình, rất nhiều trăn trở, thao thức về số phận con người, nhân cách con người trong thời kỳ đất nước vừa thoát hẳn ra khỏi cơ chế hành chính quan liêu bao cấp, bước vào xây dựng nền kinh tế thị trường có định hướng của Nhà nước.
Trên thế gian này, ở đâu cũng vậy, khi mà cái cũ lỗi thời chưa dứt hẳn, cái mới tiến bộ chưa định hình hoàn chỉnh, thì thường nảy sinh những tình huống dở dở ương ương, cười ra nước mắt, thậm chí cả bi kịch nữa! Ở những thời khắc như thế, tính cách con người bộc lộ rành rành, không gì che đậy nổi. Những truyện ngắn như Hiệu trưởng giỏi nghề, Một phút lỡ lầm, Con nhà nòi, Tiếng hát át chuyên môn, Bắc cầu dao thớt, Nước mắt người giàu, Bàn tay thơm mát, Không dám nữa đâu… thật sự là những tình huống đời thường, nảy sinh nhan nhản trong cuộc sống. Thanh Hoa biết lẩy ra những sự đời không bình thường, những chuyện trớ trêu, tai ách, oái oăm để dựng truyện, nhờ thế mà nội dung truyện của anh có sức lôi cuốn người đọc.
Những thông điệp từ Một phút lỡ lầm mà Thanh Hoa muốn gửi đến người đọc là gì? Là nền tảng đạo lý suy thoái cần được phục hồi; là sự trỗi dậy của lối sống thực dụng, sống chết mặc bay tiền thầy bỏ túi, là nạn tham nhũng… cần được toàn xã hội nhanh chóng tẩy chay, quét sạch. Những bi hài kịch của cuộc đời đều được ngòi bút Thanh Hoa phanh phui, phân tích với tất cả sự giận dữ lên án cái xấu, cái phản tiến bộ, đồng thời với cả tấm lòng trân trọng tin yêu nhân cách con người. Văn Thanh Hoa không khinh bạc con người mà nâng niu cái hay, cái tốt, cho dù là cái phần tốt đẹp chỉ còn le lói trong những kẻ xấu!
Thanh Hoa không được đào tạo thành nhà văn chuyên nghiệp, và anh cũng không bao giờ khát khao thành người viết văn chuyên nghiệp! Anh viết theo sự thôi thúc nội tâm. Những người ở lứa tuổi như anh mới bắt đầu viết văn cũng như làm thơ, không cốt thành nhà nọ nhà kia, mà cốt để chơi, để thỏa lòng mình khi được gửi gắm tâm trạng vào trang viết cho mọi người cùng chia sẻ! Có thể nhận ra điều đó trong từng trang sách Một phút lỡ lầm. Có vẻ như tác giả viết dễ dàng, phóng bút mà viết, ham kể chuyện hơn là xây dựng tính cách nhân vật, ít phải chắt chiu từ ngữ, ít phải chọn lọc lối thể hiện. Viết như chơi, nhưng lòng thì đau đáu suy tư về chuyện nhân cách con người, về những người có tài, có năng lực mà chưa được trọng dụng (Con nhà nòi), về những kẻ sa đọa mất hết nhân tính (Mối tình vụng trộm, Đôi rắn vàng)… Thông điệp mà Thanh Hoa thông qua Một phút lỡ lầm để nói với người đọc là chỉ có lòng nhân ái, chỉ có tình yêu tha thiết, sâu nặng cuộc đời này, đất nước này mới đáng để người ta phấn đấu, tu dưỡng. Ngoài ra, những thứ mà người đời bon chen, giành giật bằng mọi giá, rút cục chỉ là vô nghĩa, chỉ là chuyện tầm phào!
Đành rằng không thể đòi hỏi Thanh Hoa phải có kỹ thuật viết truyện ngắn như các nhà văn chuyên nghiệp. Thế nhưng, ở nhiều truyện trong tập này, giá như tác giả không chỉ dừng lại ở một việc là kể lại câu chuyện, mà chịu lao tâm khổ tứ hơn nữa nhằm khắc họa tính cách nhân vật, thổi cho nhân vật cái hồn của chính họ, trước khi viết ra truyện ấy, thì chắc chắn người đọc sẽ có những truyện ngắn sáng giá! Đọc Một phút lỡ lầm ta cứ phải cùng tác giả suy ngẫm mãi về nhân tình thế thái!
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng Sáu, 2007.
