Ông Răng, tức Phùng Phục, góa vợ tám năm, nay đã bảy chục. Ông có đôi mắt sáng như đèn pin hết pin. Nhìn mắt ông, người ta thấy hai đóm đỏ.

Xóm làng gọi ông là Răng, bởi ông rụng hết răng từ hồi trung niên.

Quê tôi thích nói ngược.

Nếu người lạ nào biết được tật này, họ có thể đại cương một người nào đó đến xóm tôi, khi nghe nói tên.

Ví như, chị 8 Đẹp, thì chị ấy xấu dưới xấu đến 8 lần. Ông Hiền, đừng đến gần, mang họa; còn ông ác, cứ quen.

Thế nên, ai mà được quê tôi gọi là Thầy, hãy coi chừng! Còn gọi Ngài, hãy trốn biệt xứ, kẻo khốn!

*

Tháng trước, mắt ông Răng đỏ hơn trong đêm khuya, mỗi khi nghĩ đến bà 9 Tốt.

Bà 9 Tốt, da dày mày trắng, mặt nhiều tàn nhang. Sém 60, bà trông vẫn như hoa héo, không phải hoa tàn. Các bác đi núi thường ghé vào, vẫn bảo: “Hoa quỳnh đấy. Nấu cháo ngọt nước lắm”. Bà là chủ quán ăn nhỏ, tấp nập khách ra vào. Bà có khuôn mặt tròn, mắt cạn, mũi tẹt, miệng rộng, cơ thể dềnh dàng, có nguy cơ phì nộn. Tuy tướng tá thế, nhưng đứng gần, người ta nghe mát và ý thức được sự mảnh mai.

Nhìn bà, lúc nào cũng như vừa mới tắm (Bà vừa tắm, mà mình cũng vừa tắm). Bà có nét quyến rủ của giường nệm, chăn gối và cơn ngủ; của sạch sẽ và cả sự mệt nhoài.

Có lần đi ngang thấy vắng vẻ, ông Răng tạt vào quán bà, uống cốc bia, vui miệng nói: “Chỉ có bà là tốt thôi”. Tức thì, bà mím môi, trừng mắt đe ông, trông thật dễ chịu. Ông vội chữa lại: “Chỉ có bà là xấu thôi”. Bà cười tươi, khóe miệng giáp mang tai. Bà lấy tay chích vào trán ông: “Chỉ có ông là xấu thôi”.Thế là cả hai cùng cười. Hứng chí, ông vỗ vai, mời bà một chai và bà uống sạch. Uống xong, bà lại máy mở nhạc Rock (tiếng Rock nên hiểu theo tật quê tôi, nghĩa là êm nhẹ). Rồi, sà sát vào ông, ngón tay chích vào trán lần nữa, mạnh đến nỗi, ông suýt ngã, phải ôm lấy bà. Bà nghiến răng nói: “Đi trồng răng đi. Nói phải nghe. Giống trẻ nít quá chừng”.

Sáng hôm sau, ông về thị xã trồng răng, chi phí 800.000 đồng.

*

Kết quả đạt được sau khi trồng răng:

- Từ gia đình: Đồ mắc dịch. Cưa sừng làm nghé. Nhiều cái cau mày.

- Từ quê hương: Cái tên mới là Rụng. Nhiều tiếng cười giỡn.

*

Thế đấy, vì buồn nhiều, ông Răng lại năng đến quán bà 9 Tốt. Đang ngồi uống rượu, ông bỗng đưa tay sờ răng, lẩm bẩm: “Hai lần ngược, hóa ra lại đúng. Trước là Răng, giờ thì Rụng, đúng là Răng rụng. Kỳ thật!” Ông bật cười, lẩm bẩm tiếp: “Khá thật, quê mình khá thật”, nhưng ông liền cau mặt nhói đau, khi câu “Cưa sừng làm nghé” của thằng Bảy Ngu lại cựa quậy trong đầu. Bực mình, ông rót rượu uống tiếp.

Bỗng, ông muốn về nhà, nghỉ cho khỏe và đùa với cháu, uống rượu nhiều không tốt nữa. Nhưng ông lại không về, vì con cháu không còn như trước nữa, chúng coi ông không có trăm cà ram nào, về chi! Ông lại đốt thuốc, ực rượu và suy tư: “Nếu ta tháo răng cất, nhà ta có như cũ không?” Xóm làng có gọi tên cũ là Răng không? Có lẽ lắm. Vậy là, ta phải cất cái Rụng để được Răng. Ôi! Mà Răng lại chính là Rụng. Bà 9 Tốt không ưa. Vậy thì ta phải mang Răng để Rụng còn Răng”. Ông ực một ly nữa, lắc đầu: “Rối rắm quá chừng!”.

Ông nhìn ra, nhìn vào, nhìn lên, nhìn xuống, nhìn quanh quất. Ông lại cười, lẩm bẩm: “Rượu làm mình tối dạ, nhưng sáng mắt. Tối dạ cũng không cần chi. Sáng mắt là được. Ôi! Thế giới đẹp quá. Có con chó con sủa cóc, trẻ nhỏ ba ta đá banh, gà hột dầu cục tác, bà già quét sân, trẻ nít ham ăn, già nua ham đạo đức cam chuột, honđa, con bò nhai lại, răng giả ngồi đây, bên bà 9 Tốt đếm tiền... Rối rắm quá chừng!”

Ông gọi thêm rượu, ông thoáng thấy trong mắt bà 9 Tốt có sự kinh khiếp khi nhìn ông cười. Ông tức cười về chuyện này và ông cười hoài. Như chịu không nổi, bà 9 Tốt tiến lại phía ông, ôm đầu ông, nói nhỏ vào tai: “Anh tháo răng cất đi”. Ông nhìn thấy hai khoảng vú của bà, ông cười to, nói: “Tám trăm ngàn mà cất à?” Bà thì thầm vào tai ông: “Em không quen nhìn anh có răng. Em sợ”. Ông thích chí, nói lớn: “Thế thì tôi phải đeo thêm hai tròng mắt giả nữa mới được”

Bà 9 Tốt thả ông ra, nhảy chôm chôm như giẫm phải sâu rọm.

Ông thấy cái quán tự nhiên chật lại và ấm lên, thoang thoảng mùi nước hoa. Ông nói: “Đời tôi do bà định đoạt” và ông liền tháo răng đặt lên bàn. Bà 9 Tốt đi ngang như cua, đưa bao ni lông cho ông, không dám nhìn hai hàm răng. Ông gói cẩn thận hai hàm răng giả, nhét vào túi áo, rồi ông ngắm bà chằm chằm, như ngầm bảo: “Rồi đấy. Vừa ý chưa?” Bà ngồi sát ông, ngẹo đầu tựa vai, ngước mắt nhìn ông: “Anh như thế này mới coi được. Em đã sai lắm. Em phạt em một ly nè...”

Bà đứng dậy, rót rượu, uống cạn, rồi đi xuống bếp hầm nồi cà ri dê.

Ông Rụng, xin lỗi, bây giờ không Rụng nữa vì đã cất răng, ông Răng đang nhìn theo bà đắm đuối. Ông quyết định trong óc: “Ta không đeo răng nữa. Phải quăng đi như một kỷ niệm”.

*

Dưới ánh trăng, con đường về nhà như được tráng bạc. Ông say quá, loạng choạng trên đường. Khi đến con mương lớn, ông nhớ lại cho tay vào túi, lôi túi ni lông đựng hai hàm răng giả ra và thẳng cánh quăng tõm xuống nước. Ông nhìn theo cái bao bóng trôi đi, nó không chìm. Ông cười to, vẫy tay, nói với theo: “Vĩnh biệt. Chào”.

*

Kết quả đạt được sau khi quăng răng:

- Từ gia đình: Ông già đứt dây. Trửng mỡ. Phung phí.

- Từ quê hương: Cái tên nữa là Lượm và nhiều cái bĩu môi.

*

Ngồi uống trà, ông nhận ra mình, thật bơ vơ. Ông chép miệng: “Ta là đào kép, còn lại là khán giả”. Ông nghe bộ rễ đời mình bám vào gia đình, xã hội, như đang lỏng ra, sắp đứt đi nhiều sợi căn bản. Cố nối lại, thì nó ngắn thêm. Tất cả bỗng nhiên như trườn qua tay ông, hiên ngang, thách thức.

Ông lại tìm đén nhà bà 9 Tốt.

Ông lầm lũi đi giữa xóm làng như đi giữa sa mạc. Ông cô đơn cùng cực.

Vừa đặt chân vào cửa quán, bà 9 Tốt chạy đến, áng ngay trước mặt không cho ông tiến vào. Bà đanh mặt, xẵng: “Lâu rồi. Ông tính sổ đi. Từ nay không ghi nữa. Người ta đồn ầm lên, tôi bỏ bùa ông, làm tan gia bại sản nhà ông, con cháu ông đòi đốt quán tôi.”

Ông há hốc mồm, hai đóm đỏ nơi mắt ông tắt đi. Ông nghe trong người răng rắc như một cái cây già đang bị người ta nhổ rễ.

Trước mắt ông là mặt bà 9 Tốt, mà bây giờ ông mới thấy, là xấu dưới xấu đến 9 lần. Mặt ấy, trắng toát như tờ giấy tính tiền, mà những tàn nhang là những chữ số. Ông tiếc 800.000 đồng trôi theo dòng nước. Ông không lượm lại được, bởi vì ông là Lượm, có nghĩa là quăng đi!...