Các nhà văn được bảo đảm quyền lợi
* Thưa ông, Trung tâm bản quyền tác giả văn học Việt Nam sắp chính thức hoạt động, đến thời điểm này trung tâm đã chuẩn bị được những gì?
- Trung tâm đã có quyết định hợp pháp là một tổ chức có con dấu, tài khoản, trụ sở và có người làm việc. Điều hành hoạt động của trung tâm, ngoài tôi còn có hai Phó giám đốc là nhà văn Trần Thị Trường và nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến.
Trung tâm đang xúc tiến việc thành lập hội đồng tư vấn khoảng 10 thành viên là các nhà văn hóa, ngoại giao, luật sư... nhằm giúp trung tâm xây dựng những quy định, điều lệ về sở hữu trí tuệ bản quyền văn học VN. Hội đồng này sẽ phối hợp với các cơ quan bản quyền nước ngoài thực hiện công ước Berne.
Để hiểu rõ vấn đề tác quyền ở nước ngoài, mới đây, anh Cao Tiến Lê - Phó Ban Quản lý trung tâm đã đi Thụy Sĩ để khảo sát về công tác thực thi bản quyền ở nước này. Sắp tới chị Trần Thị Trường cũng sẽ đi Singapore tham dự hội thảo về bản quyền ở khu vực.
* Bước đầu thực hiện, trung tâm sẽ hướng đến quyền lợi của những đối tượng tác giả nào?
- Chủ trương của trung tâm là không làm tràn lan, bước đầu chú trọng đến những tác giả có nhiều tác phẩm nổi tiếng, ăn khách, đã được dịch và tái bản nhiều lần. Với những tác giả trẻ, trung tâm luôn hoan nghênh, sẵn sàng đón nhận những tác phẩm có giá trị của họ.
Vần đề bản quyền của các nhà văn trong nước từ trước đến giờ rất tùy tiện. Các loại tuyển tập liên tục được xuất bản trong khi các tác giả không được xin phép cũng không được trả nhuận bút. Từ bây giờ, khi các tác giả được trung tâm bảo hộ thì hoàn toàn yên tâm về quyền lợi của mình.
Sẽ giúp các NXB mua tác quyền nước ngoài
* Cuối tháng 10 này, công ước Berne chính thức có hiệu lực ở VN, nhiều NXB đang rất lúng túng trong vấn đề mua bản quyền nước ngoài. Để việc đàm phán chuyển nhượng bản quyền đạt hiệu quả cao, trung tâm đã có giải pháp gì, thưa ông?
- Trong việc đàm phán mua bản quyền của các cá nhân và tổ chức nước ngoài, trung tâm đã và đang xây dựng mạng lưới cộng tác viên tại nhiều nước, nhằm thiết lập danh sách những tác giả lớn, các tác phẩm có tiếng vang ở nước ngoài. Từ đó thiết lập các mối quan hệ tiện cho việc liên hệ mua bản quyền.
Tất nhiên, để làm được việc này sẽ có rất nhiều khó khăn nhưng chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ quan trọng của trung tâm.
* khi vấn đề tác quyền được thực hiện, liệu chất lượng sách có được bảo đảm?
- Theo tôi, chất lượng sách chắc chắn sẽ được nâng lên. Do việc phải bỏ ra một khoản tiền mua bản quyền của chủ sở hữu tác phẩm nước ngoài nên giá thành sách chắc chắn sẽ cao lên, số đầu sách sẽ được chọn lọc chứ không xuất bản ồ ạt như trước đây, như vậy chất lượng sách sẽ cao lên. Những tác phẩm được xuất bản sẽ được tuyển chọn khắt khe, đó phải là những tác phẩm thật sự có giá trị.
* Sách dịch đang được dự đoán là sẽ thiếu hụt rất nhiều trong thời gian tới, theo ông liệu điều lo ngại này có xảy ra?
- Sách nước ngoài chắc sẽ giảm đi rất nhiều, nhưng phải sau 1 - 2 năm nữa. Hiện tại, lượng sách đã xuất bản tồn đọng nhiều nên chưa thể xảy ra tình trạng khan hiếm. Giá sách cũng không thể tăng đến vài chục phần trăm như có người dự đoán bởi vì các NXB không được tăng giá sách lên cao. Đầu sách xuất bản ít nhưng số lượng tăng có thể cân bằng chi phí mà không phải tăng giá sách.
