Cuốn sách của Brigitte Giraud kể lại chuỗi sự kiện dẫn đến cái chết của chồng bà trong một vụ tai nạn xe máy vào năm 1999. Giraud được các hãng cá cược đánh giá là nhà văn yêu thích thứ hai để giành giải thưởng.
Bà là nữ văn sĩ đầu tiên giành được giải thưởng văn học Pháp danh giá nhất - Goncourt - kể từ tác phẩm Chanson douce của Leïla Slimani vào năm 2016 và là người phụ nữ thứ 13 đoạt giải kể từ khi Goncourt được thành lập cách đây 122 năm. Giải thưởng Goncourt đảm bảo doanh số tác phẩm đoạt giải. Giải thưởng chỉ đi kèm với tấm séc 10 euro, mà người nhận thường thích đóng khung hơn là gửi vào ngân hàng.
Trước đó Giuliano da Empoli (49 tuổi) được dự đoán chiến thắng với cuốn Le mage du Kremlin (Phù thủy Điện Kremlin), kể về nước Nga trong 30 năm qua , đặc biệt là dưới chế độ của Tổng thống Vladimir Putin. Cuốn Le mage du Kremlin bán được gần 100.000 bản kể từ khi được xuất bản chỉ hơn sáu tháng trước và giành giải Grand Prix du Roman (Giải thưởng lớn cho tiểu thuyết do Viện Hàn lâm Pháp trao tặng). Giải này cùng với Goncourt là hai trong số những giải thưởng văn học lâu đời nhất và danh giá nhất của Pháp.
Brigitte Giraud (sinh năm 1960 ở Sidi-Bel-Abbès, Algeria) là nhà văn Pháp, tác giả của nhiều tiểu thuyết và truyện ngắn nổi tiếng như La Chambre des parents (1997), Nico (1999), Marée noire (2004), J’apprends (2005), Une année étrangère (2009), Jour de courage (2019), Porté disparu, l'école des loisirs (2022)…
Sau thời thơ ấu và thiếu nữ khá bình lặng ở Lyon (Pháp), bà học tiếng Anh, tiếng Đức rồi làm công việc bán sách, dịch giả, nhà báo. Với tác phẩm đầu tiên La Chambre des parents (1997), bà nhận được giải Prix Littéraire des Étudiants, sau đó cuốn Nico nhận giải Prix Lettres Frontière.
Chôn ký ức vào tác phẩm
Cuốn tiểu thuyết Vivre Vite - chưa được dịch sang tiếng Anh - là câu chuyện nữ văn sĩ kể về màn đếm ngược nghẹt thở, về cái chết đột ngột của người bạn đời Claude ở tuổi 41. Đó là bức chân dung nhạy cảm về một người đàn ông, nghệ sĩ guitar, nhà phê bình nhạc rock chen lẫn với đời sống của cặp vợ chồng vô tư, yêu âm nhạc và văn học.
Họ là cha mẹ của cậu bé Théo (8 tuổi). Cặp vợ chồng ở độ tuổi bốn mươi, sau 20 năm chung sống, quyết định mua một ngôi nhà có khu vườn trên ngọn đồi ở Lyon. Đó là một nơi của riêng họ, nơi mà “họ có thể đặt vali cuộc đời của mình xuống”. Nhưng họ không có thời gian. Một buổi chiều tháng 6.1999, trên đường đến trường, Claude bị xe máy cán chết.
Hai năm sau thảm kịch, Brigitte Giraud viết A présent, tập trung vào thực tế để giảm bớt nỗi đau. Bà hồi tưởng lại vài ngày sau khi nhận thông tin vụ tai nạn, cho đến đám tang của Claude. Kể từ đó, sự mất mát của người thân, tình yêu, đất nước, hay nỗi đau tuổi mới lớn trở thành chủ đề trung tâm trong các tác phẩm của nữ văn sĩ.
Giraud có một phong cách viết tinh tế và chính xác, trong đó chủ đề gia đình chiếm một vị trí đặc biệt. Như cuốn Marée noire (2004), J'apprends (2005), L'amour est très surestimé (2007)…
“Mỗi cuốn sách của tôi đều dựa trên một điều gì đó mà từ lâu đã ngăn cản tôi sống, làm tôi khó chịu hoặc mang lại cảm giác căng thẳng. Những gì bạn trải qua đôi khi còn nhiều hơn những gì bạn có thể đối phó, và viết lách là một cơ hội tốt để thể hiện”, Giraud nói với tạp chí văn học xuất bản hằng tháng Le Matricule des Anges vào năm 2007.
Trước khi trao lại chìa khóa ngôi nhà đã kết nối bà với người đàn ông mình yêu, Giraud quyết định đến thăm hỏi người chủ mới. Một chuyến thăm để giải tỏa tất cả câu hỏi vẫn chưa được trả lời sau tai nạn: bà có thể tránh được thảm cảnh nếu không ngoan cố mua căn nhà này; nếu anh trai bà mượn chiếc xe máy của họ, một chiếc Honda CBR Fireblade của Nhật Bản mà chồng bà lái khi gặp nạn; nếu bà dời cuộc hẹn với nhà xuất bản ở Paris; nếu bà có điện thoại di động, nếu...
Trong thứ ánh sáng ám ảnh về từ “nếu” giúp câu chuyện đầy nhịp điệu, Brigitte Giraud mở lại “hộp đen” và dõi theo một cách có phương pháp qua từng chi tiết nhỏ nhất, cử chỉ nhỏ nhất, quyết định nhỏ nhất để phơi bày suối nguồn của sự sống - những gì không thể giải thích được, cho dù gọi đó là cơ hội, định mệnh hay ngẫu nhiên. Đó còn là những điều quyết định qua những lựa chọn mà ai đó muốn đưa ra cho bản thân, cho người khác, bất chấp bản thân phải chịu sự tác động của gia đình hoặc xã hội.
