Tiểu sử

Tên thật: Nguyễn Vy Khanh. Các bút hiệu khác: Nhật-Lệ Giang, Nhị Khuê, Nhị Khanh, Nguyễn Nhật-Lệ, Nguyễn Quảng-Bình, Nguyễn Núi Vua, v.v. Sinh ngày 05-03-1951 (28-01 Tân Mão) tại Vĩnh Phước, Quảng Trạch, Quảng Bình. Tái định cư ở Montreal, Canada từ ngày 14-5-1975. Hưu trí từ 2011 và hiện sống tại Toronto, Canada.

Về học vấn, tốt nghiệp đại học Sài Gòn : Cử nhân giáo-khoa Triết Tây (1973), Cao học Triết Tây (1975), và tốt nghiệp thủ khoa đại học Sư phạm Việt-Hán khoá 13 (1971-74). Sau khi tị nạn chính trị tại Canada, tốt nghiệp Cao-học Quản trị Thư viện và Khoa học Thông tin (MLS, đại học Montréal, 1978). Hai nghề chính thức, giáo chức trước 1975, và chuyên viên thư viện (librarian) từ 1978 ở Montréal và Quebec City. Nghề tay trái nghiên cứu lịch sử và nhân văn liên hệ đến Việt Nam, với quan niệm : ‘Kiến thức cũng như nghề nghiệp chính thức và nghiệp dư, sau nhiều thập niên hoạt động, cho chúng tôi tâm niệm và ý chí, trong khả năng khiêm tốn và khả thể, đi tìm sự thực và ghi lại cho các thế hệ sau, với hy vọng rằng chỉ có thống nhất nhân tâm và địa lý khi nào những khúc mắc và vấn nạn lịch sử đã được nhìn nhận và giải tỏa’.

Khởi nghiệp nghiên cứu ở Canada, viết tham luận, biên khảo từ năm 1977; từ năm 1995 thật sự viết về văn-học. Thuộc ban biên tập các tạp chí Định Hướng (France), tạp chí web Nhân Văn (San Jose CA), bán nguyệt san Ngày Nay Newspaper (Houston, TX), tạp chí Người Việt Montréal-Canada từ 4-2009, tạp chí Văn Học Mới (Westminster CA), từ tháng 11-2018 và Ngôn Ngữ (San Jose CA) từ tháng 5-2019.

Tác-phẩm đã xuất-bản

Một số thư mục phân tích về chính trị, xã hội do Thư viện Quốc hội và chính phủ Québec xuất bản.

• Khung Cửa (thơ, in ronéo; Sài-Gòn, 1972)
• Ngô Đình Diệm Và Nỗ Lực Hoà Bình Dang Dở (dịch-thuật, “Ngo Dinh Diem En 1963” của Nguyễn Văn Châu; Los Alamitos CA: Xuân Thu, 1989)
• Lỗ Tấn Và Truyện Xưa Viết Lại (biên khảo và dịch-thuật; Xuân Thu, 1997)
• Bốn Mươi Năm Văn Học Chiến Tranh 1957-1997 (Glendale CA: Đại Nam, 1997)
• Văn Học Và Thời Gian (Westminster CA: Văn Nghệ, 2000)
• Văn Học Việt Nam Thế Kỷ XX: Một Số Hiện Tượng Và Thể Loại (Glendale CA: Đại Nam, 2004).
• 33 Nhà Văn Nhà Thơ Hải-Ngoại: tuyển tập nhận-định văn-học (ebook; Montréal: TGXB, 2008; tái-bản Toronto: Nguyễn Publishings, 2016).
• Văn Học Miền Nam 1954-1975: nhận-định, biên-khảo và thư-tịch; 2 tập (Toronto: Nguyễn Publishings, 2016; tb, Nguyễn Publishings, 2018; tb, San Jose CA: Nhân Ảnh, 2019).
• Trương Vĩnh Ký: Tinh-Hoa Nước Việt (Toronto: Nguyễn Publishings, 2018).
• 44 Năm Văn Học Việt-Nam Hải Ngoại (7 tập, thực hiện chung với Khánh Trường và Luân Hoán; San Jose CA: Mở Nguồn, 2019).
• Nhà Văn Việt Nam Hải-Ngoại: tuyển tập nhận-định văn-học (San Jose CA: Nhân Ảnh, 2019).

Tham gia các tuyển tập

Văn-Học Nghệ-Thuật Liên Mạng (Tập 1, Garland TX: 1996; Tập 2, 1997);

Vietnam et Culture (Montréal: Communauté Vietnamienne de Montreal, 1998);

Nguyên Sa: Tác Giả và Tác Phẩm (Tập 2, Westminster CA: Đời, 1998);

Gom Lại Những Dòng Trăng (Tuyển tập thơ, nhiều tác giả; Garland TX: Văn Học Nghệ Thuật Liên Mạng, 1999).

Đi Tìm Nguyễn Huy Thiệp (TpHCM: Văn hóa Thông tin, 2001).

Hiện Tượng Trương Vĩnh Ký (Liên Hội Ái Hữu Petrus Trương Vĩnh Ký Nam Bắc California & nhóm Petrus Ký.org, 2005).

Luân Hoán, Một Đời Thơ (Los Angeles: Sông Thu, 2005).

Hồ Biểu Chánh, người mở đường cho tiểu thuyết hiện đại Việt Nam (TpHCM: Văn Nghệ, 2006; “Ngôn-ngữ của tiểu-thuyết Hồ Biểu-Chánh”).

Kỷ Niệm về Nhà văn Doãn Quốc Sỹ (Houston TX: Văn Đàn Đồng Tâm, 2007)

Kỷ Niệm về Toàn Phong Nguyễn Xuân Vinh: từ chiến sĩ đến khoa học gia (Houston TX: Văn Đàn Đồng Tâm, 2008).

Thơ Từ Cõi Nhiễu Nhương (Tập 1: Plainfield, NJ: Thư Ấn Quán, 2010)

Giáo-sư Lê Hữu Mục và những cây bút thân hữu (Houston TX: Văn Đàn Đồng Tâm, 2010).

Hiếu Đệ Lão Ngoan Đồng: hoài niệm (Võ Đức Trung; Paris: Hương Cau, 2010)

An Khê Nguyễn Bính Thinh: hoài niệm (Võ Đức Trung; Paris: Hương Cau, 2013).

Minh-Đức Hoài-Trinh, Chính Khí Của Người Cầm Bút (San Jose CA: Nhân Ảnh, 2014).

Tiểu Luận (của/về) Phùng Nguyễn (Da Màu, 2018).

Thơ Việt Đầu Thế Kỷ 21 (San Jose CA: Nhân Ảnh, 2018).