Mỗi lần về thành phố Cần Thơ, người tôi thường gọi điện thoại đầu tiên là nhà thơ, nhà báo Tôn Thất Lang. Duyên văn nghệ tri âm, tri kỹ, tình đồng hương, đồng điệu đã gắn kết anh và tôi qua nhiều năm tháng. Tôi không biết vì lẽ gì mà anh Tôn Thất Lang từ Huế phiêu bạt vào miền tây đất nước sống, gắn bó với xứ sở phù sa để từ đó anh được nhà văn Hoài Phương viết trên báo Tuổi Trẻ về anh là "Nhà báo" của những người bất hạnh”.

Theo Hoài Phương thì trên mười năm đến với văn chương báo chí, một trong những việc làm tâm huyết của anh Tôn Thất Lang là “ngày nào anh cũng lặn lội khắp vùng sâu, vùng xa săn tìm địa chỉ của những mảnh đời bất hạnh để chia sẻ, giúp đỡ và tạo điều kiện cho họ hòa nhập cuộc sống cộng đồng bằng chính những bài viết trên nhiều tờ báo có uy tín trên cả nước. Anh thường đi sâu vào các mảng đề tài văn hóa - xã hội nên thường xuyên tìm đến những gia đình người khuyết tật, đến từng trại dưỡng lão và những mái ấm tình thương để động viên, an ủi và làm nhịp cầu nối giữa những người nghèo khổ với những nhà thiện nguyện, Và nhờ nhiều bài viết về những đứa trẻ bị nhiễm chất độc da cam; những phụ nữ tật nguyền, những anh thương binh tàn nhưng không phế; những cụ già cô đơn không nơi nương tựa và những em bé mồ côi tự bươn chải kiếm sống... của anh mà nhiều cơ quan từ thiện và các nhà hảo tâm đã tìm đến giúp đỡ, bảo trợ và tạo cơ hội cho nhiều gia đình vượt lên số phận, xây dựng được mái ấm tình thương. Thậm chí sau bài viết, tòa soạn lại nhờ anh mang tiền đến tận nhà giao cho gia đình những người nghèo, vậy là anh phải bỏ tiền túi lặn lội cả ngày đường trở lại trao những phần quà, tiền giúp đỡ của bạn đọc gần xa.”

Anh giúp đời, vì người là vậy. Những bài báo viết về những số phận bất hạnh của Tôn Thất Lang đã từng đoạt giải của báo Sài Gòn Giải Phóng, Tuổi Trẻ... đã được in thành sách với tựa đề “Những mảnh đời những tấm lòng”. Một vài lần tôi đã từng theo anh tìm về những địa chỉ buồn và từ ấy hiểu sâu hơn công việc lặng thầm của anh. Tôi quý thương anh. Tin cậy và trân trọng!

Vừa qua, tháng 3. 2009 về lại Cần Thơ tìm thăm anh Tôn Thất Lang nơi Bình Thủy. Tôi ngỡ ngàng, nhói lòng khi chứng kiến cảnh người con gái anh là Tôn Nữ Thị Minh ngồi trên chiếc xe lăn. Gương mặt Minh tái nhơt. Đôi mắt Minh thất thần, vô hồn. Tôi hỏi thăm tình hình, anh Tôn Thất Lang cho biết Minh năm nay 35 tuổi, đã lập gia đình với Trầm Hoàng Lộc năm nay 45 tuổi, hai vợ chồng có một con gái là  Trầm Nguyễn Nhi, 9 tuổi. Sau khi bị Minh tai biến nặng thì cả nhà vợ chồng Minh về ở chung nhà vợ chồng anh. Chồng Minh đang làm việc cho một công ty cũng phải bỏ ngang việc để có thời gian chăm sóc vợ. Việc mưu sinh vì thế cũng bế tắc. Chuyện kể đơn giản là vậy nhưng tôi hiểu đằng sau chiếc xe lăn và gương mặt đáng thương yêu kia của Minh, con gái anh là biết bao nhiêu khê, hệ lụy; là bộn bề trăm nỗi lo toan, khó khăn, thiếu trước, hụt sau. Người vợ hiền của anh Tôn Thất Lang, tôi tưởng đã thôi không còn ngồi bên chiếc bàn máy may vì tuổi đã lớn, sức khỏe yếu rồi. Nhưng chị vẫn ngồi đó lặng lẽ bên cái máy may cố cựu, cần mẫn đơm, khâu, may vá, sửa áo quần cũ cho thiên hạ, cho những những gia đình nghèo khó và anh Tôn Thất Lang là người lặng lẽ đi giao hàng mỗi sớm mai. Miếng ăn cho cả nhà. Thuốc thang cho con gái đang bệnh hiễm nghèo... Chỉ nghĩ tới chừng đó thôi, tôi đã hình dung ra biết bao nỗi nhọc nhằn, cực khổ mà vợ chồng anh Tôn Thất Lang phải hứng chịu thuở về chiều.

Tôi biết giờ đây, dù hoàn cảnh gia đình đang tột cùng khó khăn là vậy nhưng anh Tôn Thất Lang vẫn còn tiếp tục viết về những mảnh đời bất hạnh. Chịu khó, chịu thương trong từng khoảnh khắc, anh vẫn đang bền chí mang tin xuân cho từng số phận buồn. Hiện nay anh là còn là ngòi bút chủ lực cho chuyên mục Những Mảnh Đời - Những Tấm Lòng Vàng của Website vannghesongcuulong.org.vn vừa mới được mở vào đầu tháng 4. 2009.

Viết đến đây. Xốn xang.  Tôi tự hỏi: Anh giúp đời. Đời, ai giúp anh? Tôn Thất Lang! ./.

Tôn Thất Lang

Sinh: 1946

Quê quán: Kim Long, Thành phố Huế

Nghề nghiệp:  Viết báo

Đ/c: Số 12/9 Lê Hồng Phong, Bình Thủy, Cần Thơ.