Sau ba giờ cuốc bộ, tang tảng sáng chúng tôi đến địa điểm giao tân binh ở rừng thông Biểu Nghi, cách làng tôi hơn mười cây số. Trong lúc đang lơ ngơ đứng giữa hàng quân gồm toàn những anh lính trẻ lạ hoắc thì anh Rều lù lù bước tới. Tay khuỳnh khuỳnh lừng lững như con gấu rừng, anh ôm chầm lấy hai vai tôi mừng rỡ reo lên, hoan hô chiến hữu! Thế là được ở với chú mày! Mặc dù không thích anh, nhưng mới bước chân vào lính lại gặp người quen tôi cũng rất vui.
Anh Rều người làng bên, có họ với mẹ tôi nên thi thoảng vẫn sang nhà tôi chơi. Bố anh thuộc loại đặc biệt ở làng, thường gọi là Vua Đa. Nghe đâu thời trước ông la tướng cướp biển Đầu Đá. Sau về làng dẫn theo một cô vợ trẻ xinh đẹp, lẳng lặng sống cuộc đời lương thiện. Tôi gọi Vua Đa là cậu. Ông có mười bốn người con, tám trai, sáu gái. Anh Rều là con trai thứ, cao to, đẹp trai. Từ bé đã lăn lộn việc đồng áng, hết chăn trâu cắt cỏ đến cày thuê, cuốc mướn. Năm mười sáu tuổi đi làm chân sào cho thuyền buôn nay đây mai đó. Nhưng vì mèo mỡ với vợ chủ thuyền bị đuổi việc. Lại ve nhà theo hợp tác xã nông nghiệp, làm thợ đấu ở đội thủy lợi .
Năm tôi còn học cấp ba trường tỉnh, lúc về quê nghỉ hè theo đội sản xuất của hợp tác xã đi làm đường lâm nghiệp dưới chân núi Yên Tử. Lán tôi ở cạnh đội của anh Rều. Những ngày mưa nghỉ việc anh thường lân la sang chơi bài, hoặc xem đánh cờ tướng. Một lần anh Rều kéo tôi ra đầu lán thì thầm hỏi, con bé da trắng, mặt tròn, vú to như hai quả bưởi, thường ngồi xem đánh cờ đó, tên gì ?
Tôi thẹn đỏ mặt, khó chịu nhìn bộ mặt rất đĩ của anh bảo, không biết! Nhưng anh Rều không chịu buông tha, nhăn nhở nài nỉ tôi. Vừa lúc ấy cô bạn cùng học hồi cấp hai tên Ngà, bước ra khỏi lán. Anh Rều mừng rỡ kêu khẽ, nó đấy! Chắc nó phải lòng may rồi. Tôi ngượng ngập giải thích, Ngà trước cùng học với tôi, hết cấp hai nghỉ học lấy chồng. Chồng Ngà là bộ đội, nghe đâu đã đi chiến trường. Anh Rều khoái chí, nuốt nước bọt ừng ực bảo, gái đã phải hơi trai, thèm... phải biết! Tao để ý thấy nó hay đứng cọ vú vào lưng mày, vờ xem đánh cờ. Nhưng chú mày còn tồ lắm! Thôi được, để đấy cho tao… Anh cười tít, miệng chóp chép như gái thèm của chua.
Mấy ngày sau gặp tôi anh khoe, tao chim được con Ngà rồi mày ạ! Con bé này rất máu. Sức như tao mà nó quần cho nhừ tử ! Chả trách người ta bảo, tẩm ngẩm tầm ngầm đâm phầm chết voi . Tôi giương mắt nhìn anh hoài nghi. Anh cười ha ha đập tay vào vai tôi bảo, bọn học trò dài lưng tốn vải chúng mày như lũ gà trống thiến . Đếch hiểu gì về đàn bà cả !
Tuy chưa tin lời anh, nhưng để ý thấy Ngà có vẻ khác trước. Mắt long lanh ướt át, lại hay nhìn trộm anh Rều. Chuyện chim chuột của anh ngày ấy đã khiến tôi rất hoang mang. Cũng từ đó tôi luôn tìm cách lảng tránh anh.
... Từ Biểu Nghi, đoàn tân binh tiếp tục đi bộ năm đêm liền về nơi đóng quân huấn luyện ở một vùng quê miền trung du. Tôi được biên chế vào cùng một khẩu đội pháo cao xạ ba bảy ly với anh Rều. Trước khi nhận pháo, đơn vị vẫn ở tạm nhà dân. Tham gia một khóa huấn luyện ngắn ngày, bao gồm những bài tập vỡ lòng về súng bộ binh và điều lệnh đội ngũ. Mấy động tác thực hành tháo lắp bảo quản súng AK, lấy đường ngắm bia số 4 … anh Rều tỏ ra sáng ý, thuần thục hơn hẳn tôi. Sang đến những bài tập đội ngũ, học mười lời thề, mười hai điều kỷ luật quân đội thì anh Rều dốt đặc cán mai, không thể nào tiếp thu nổi. Khẩu đội trưởng phân công tôi kèm cặp anh học thêm ngoài giờ, nhưng cứ hô quay phải anh lại quay trái. Lúc đi đều, anh vung hai tay cùng một lúc ra phía trước nom đến tức cười. Nhưng mệt nhất là việc giúp anh học thuộc lòng mười lời thề và mười hai điều kỷ luật quân đội theo quy định bắt buộc đối với người lính. Anh Rều lắp bắp hàng giờ vẫn không đọc trôi chảy hơn chục chữ. Tôi buộc phải đọc trước từng đoạn ngắn để anh nhắc theo. Anh ê a, một … rằng thì là… không lấy cái … kim, a ư … sợi chỉ của thì là … nhân dân. Hai rằng thì là mượn … a , ư , cái gì của a dân phải hỏi a, ư … dùng xong ờ phải trả … Anh ấp úng một lúc rồi tắc tịt. Tôi chán nản bảo, phải chịu khó học thêm chục lần nữa. Anh Rều ngáp dài, vươn vai đứng dậy ca cẩm, đói quá! Học đếch vào. Chú mày cứ ngồi đây chờ. Anh phải kiếm ít cơm cháy nhét vào bụng đã. Mặc vội chiếc áo sơ mi quân phục màu xanh, cho vạt áo vào quần đàng hoàng, rồi anh Rều thủng thẳng đi về phía nhà bếp đại đội.
Đợi mãi không thấy anh Rều quay lại, sốt ruột tôi buộc phải đi tìm. Nắng buổi trưa gay gắt chói chang. Tiếng ve sầu kêu râm ran trong những lùm tre lồ ô rải rác ven đường làng. Rẽ qua khu vườn rộng cây trái um tùm, tôi đi tắt sang nhà bếp đơn vị ở xóm Giữa. Chợt nghe tiếng con gái cười rinh rích phía sau lùm cây trứng gà rậm rạp, tôi giật mình nhìn sang. Cách chỗ tôi đứng vài chục bước, một cô gái trẻ mặc áo cổ bồng màu gụ đang tựa lưng vào gốc cây, một tay bám cành, tay kia đưa lên ngoáy mũi, vẻ ngượng ngập. Anh Rều đang giở trò sàm sỡ … Chợt nghe tiếng tôi đằng hắng, cô gái hoảng hốt vùng bỏ chạy. Anh Rều quay lại nhìn tôi, gãi đầu cười trừ. Tôi lẳng lặng bỏ đi, anh Rều lẽo đẽo theo sau, không ai nói một lời.
Buổi tối, sau giờ điểm danh đại đội, anh Rều mon men đến gần tôi bắt chuyện. Chú mày nhìn thấy hết rồi hả? Khổ thế, chỉ tại cái tật đào hoa, ông cụ anh vẫn bảo vậy. Nhìn bộ dạng thiểu não của anh tôi không nín được cười. Anh Rều có vẻ yên tâm hơn, thật thà bảo, anh phục chú mày đấy! Anh ý à, khổ mấy cũng không sợ, nhưng cứ phải cơm no bò cưỡi … Tôi nói với anh rằng kỷ luật quân đội rất nghiêm, không giống đội thủy lợi của anh ngày trước. Vả lại, anh còn phải phấn đấu để tiến bộ nữa. Anh cười hì hì bảo, thằng xỏ lá! Tao mà tiến bộ thăng quan tiến chức thì lũ mọt sách chúng mày vứt cho chó gặm à?
Đêm về khuya, tiếng chó sủa rời rạc đâu đó. Tiếng động cơ máy bay phản lực ì ầm từ xa vọng lại. Vợ chồng nhà chủ lục cục trong căn buồng ở chái nhà. Cháu bé giật mình khóc o oe… Nằm bên tôi anh
Rều thao thức trở mình kèn kẹt. Mệt quá, tôi ngủ thiếp từ lúc nào không biết.
Những hồi kẻng leng keng dồn dập liên hồi làm tôi choàng tỉnh. Tiếng chó sủa rộ lên. Tiếng chân người chạy thình thịch. Khẩu đội trưởng đứng ở đầu ngõ nghiêm giọng thông báo, tất cả bộ đội khẩn trương thu xếp quân tư trang, tới địa điểm tập trung ở đầu làng, hành quân nhận nhiệm vụ mới !
Đến lúc này tôi mới biết, anh Rều biến đâu mất tăm? Gay thật! Tôi hối hả gấp chăn màn, nhét tất cả quân trang quân phục của hai người vào hai chiếc ba lô con cóc, bồn chồn lo lắng về anh Rều. Không đợi thêm được nữa, tôi khoác nốt khẩu AK lên vai, phóng vút ra sân. Tới đầu ngõ gặp anh Rều hớt hải luồn qua hàng râm bụt, hổn hển chạy về. Trên người anh chỉ có duy nhất một chiếc quần cộc ướt sũng (?)…
Bấy giờ khoảng giữa năm một chín sáu sáu. Theo thông báo của ban chỉ huy, cuộc chiến tranh phá hoại bằng hải quân và không quân do Mỹ tiến hành ở miền Bắc se vô cùng ác liệt. Đơn vị tân binh chúng tôi được lệnh nhận pháo cùng khí tài, vừa huấn luyện vừa cơ động chiến đấu, bảo vệ phân đội tên lửa Sam đoàn Sóc Sơn mới học ở Liên Xô về.
Khẩu đội ba của tôi có tám người. Khẩu đội trưởng từng tham gia chiến đấu bảo vệ cầu Hàm Rồng, còn tất cả chiến sĩ đều mới nhập ngũ. Tôi được phân công làm pháo thủ số hai. Ngồi vị trí bên trái mâm pháo, tay quay máy tầm nâng nòng pháo lên xuống để lay điểm ngắm cùng số một. Chân đạp cò, gọi là điểm xạ, khi có lệnh khẩu đội trưởng. Anh Rều to khoẻ, giữ vị trí pháo thủ số năm. Anh đứng phía sau ghế số hai, làm nhiệm vụ kéo cò, nạp đạn, mở khoá an toàn để pháo có thể nhả đạn vào mục tiêu. Anh Rều học thao tác rất nhanh. Chỉ sau vài buổi tập luyện đã thuần thục các động tác thuộc chức năng pháo thủ số năm trong chiến đấu, hành quân và triển khai chiếm lĩnh trận địa.
Sau đêm báo động, chúng tôi rời khoi nhà dân rồi nhận pháo. Các pháo thủ ngày cũng như đêm lăn lộn trên mâm pháo huấn luyện chiến đấu, không ai được phép vào làng nữa. Cơm nước anh nuôi đưa ra tận trận địa. Có những ngày tiểu đoàn thông báo, máy bay địch hoạt động trên vùng trời, pháo thủ ăn cơm luôn trên mâm pháo, sẵn sàng nhận lệnh chiến đấu…
Cũng từ buổi ấy anh Rều ít nói cười hơn. Có lần thấy bóng một cô gái đi qua trận địa pháo, mắt anh sáng lên, thấp thỏm ngó nghiêng. Tôi hỏi đùa, cô ngoáy mũi của anh hả? Anh Rều đập vào lưng tôi bảo, thằng nhãi ranh! Biết đếch gì chuyện đàn ông đàn bà. Rồi anh khoe, mới quen một em xinh cực kỳ. Đêm báo động anh chị hẹn hò nhau ở bờ sông. Anh Rều khen, gái trung du rất chi tình cảm! Ngày hòa bình sẽ trở lại đây, kiếm một em làm vợ (?).
Một đêm dầu thu, đơn vị nhận lệnh kéo pháo hành quân về vùng ngoại ô, làm nhiêm vụ bảo vệ thủ đô. Dân mấy làng kéo ra trận địa chia tay bộ đội. Lúc xe chuẩn bị chuyển bánh, anh Rều từ trong hầm pháo chạy ra thở hồng hộc. Ngồi bên tôi anh thì thầm bảo, chờ mãi em mới đến. Tranh thủ thời cơ kéo em vào hầm pháo, thơm được một cái. Cô nàng ôm thật chặt, khóc như mưa…
Suốt những ngày sau đó, đơn vị liên tục kéo pháo theo phân đội tên lửa cơ động chiến đấu từ Đông Anh, Bắc Ninh đến Thanh Miện Hải Dương. Triển khai trận địa ở Gia Lâm hai ngày, lại tức tốc hành quân về gần cầu Phú Lương. Phân đội tên lửa bắn rơi một chiếc Con ma . Hàng chục máy bay phản lực cường kích từ ngoài biển lao vào quần đảo trên bầu trời. Ở khu vườn chuối giữa cánh đồng, trận địa giả hun lên những đụn khói màu da cam. Máy bay địch quây lại bổ nhào. Pháo liên tục bắn điểm xạ dài. Nòng pháo đỏ rực, lá ngụy trang cháy thành tro, rơi lả tả… Lại nhận mệnh lệnh kéo pháo hành quân. Vượt cầu phao sông Hồng lúc tang tảng sáng. Ngồi trên mâm pháo sẵn sàng chiến đấu, giữa ban ngày qua đường phố thủ đô. Những hồi còi báo động rú lên. Khói đen hình nấm cuồn cuộn bốc cao từ phía kho xăng Đức Giang. Mấy quả đạn tên lửa vàng rực bay vun vút, nổ ùng oàng trên bầu trời lởn vởn mây bông. Từng đoàn xe pháo, tên lửa, khí tài theo đường 6, vượt dốc Cun ba sáu vòng cua, qua muôn vàn núi cao vực thẳm… Rồi những trận đánh kéo dài từ buổi sáng đến tận chiều. Bầu trời Mộc Châu, Sơn La đen đặc các loại máy bay phản lực Mỹ cất cánh từ sân bay Uđon, CòRạt trên đất Thái. Lửa khói đạn bom mịt mùng ... Nhập ngũ gần bốn tháng, đạp cò nhả đạn hàng trăm trận. Hơn chục đồng đội nằm lại trên thảo nguyên Mộc Châu thăm thẳm một màu xanh.
Trong những phút hiểm nguy anh Rều vẫn đứng kề sát phía sau tôi, lầm lỳ kéo cò nạp đạn. Thao tác nhanh thoăn thoắt, xử lý tình huống đạn kẹt bất thường. Khi chiếm lĩnh trận địa anh phải làm những việc nặng nhọc như cầm càng điều khiển khẩu pháo hai tấn mốt đưa vào công sự, mang vác hòm nòng phụ nặng gần một tạ, rồi kiếm lá ngụy trang. Có lần anh hỏi tôi, có sợ chết không? Thấy tôi lúng túng anh thản nhiên bảo, đếch có thằng nào không sợ chết! Có điều, sợ cũng chẳng thoát nổi bom rơi đạn nổ ! Thôi thì sống chết có số !
… Sau Tết năm ấy, đoàn Sóc Sơn được lệnh tập kết về vùng đồi núi Hòa Bình chuẩn bị nhận nhiệm vụ vào tuyến lửa Khu Bốn. Đại đội tôi triển khai trận địa giữa vùng đồi lúp xúp, cạnh những ngọn núi đá vôi lởm chởm. Theo lệnh trung đoàn, tuyệt đối giữ bí mật, chỉ nổ súng khi máy bay địch đánh vào vị trí dấu tên lửa gần hang đá. Pháo thủ vẫn chia kíp vừa trực chiến vừa học tập chính trị. Cứ vài ngày lại có một đợt thư báo đưa về đơn vị. Ở khẩu đội tôi anh Rều là người nhận được nhiều thư nhất. Các bức thư gửi anh đều ghi người nhận là Tống Ngọc Sơn. Đó là cái tên anh Rều tự đặt từ ngày nhập ngũ. Còn người gửi thường rất mập mờ, những là em gái thủ đô, đứa em bé bỏng, người ở hậu phương... Anh Rều tìm chỗ vắng, cẩn thận mở từng lá thư, mặt tươi roi rói. Nhưng vì mới thuộc qua mặt chữ nên anh phải lẩm bẩm đánh vần một cách khó khăn. Những chữ không hiểu nổi anh gọi riêng tôi ra nhờ giải thích. Gửi anh nhiều cái h. là gì nhỉ ? Tôi bật cười bảo, chắc là cái hòm. Anh ngớ người một lúc … Biết bị trêu, đập vào lưng tôi bao, thằng xỏ lá! Rồi nhăn nhó gấp lá thư nhét vào túi áo. Sau này hiểu ý cô ta muốn gửi mình nhiều cái hôn, anh Rều cười hì hì bảo, con bé là sinh viên đại học ở Gia Lam đó! Đám con gái sách vở chán bỏ mẹ! Chỉ giỏi nói chữ, đếch xơ múi gì được. Tuy vậy anh Rều vẫn nhờ tôi viết thư gửi cho các loại em. Tôi thường viết văn hoa sáo rỗng, tả trời mây non nước, thêm vài câu tình cảm lâm ly. Anh Rều lẩm bẩm duyệt lại, thích thú gật đầu khen, hay tuyệt cú mèo! Đọc thư này chắc em phục sát đất. Lính cao xạ pháo không xoàng đâu nhé ! Rồi anh hứng chí bật cưới ha ha .
Để trả công, anh Rều luôn giúp đỡ tôi trong các công viec lao động nặng nhọc. Các buổi chiều máy bay địch ít hoạt động, pháo thủ được phân công vào rừng lấy lá ngụy trang, đôi khi kết hợp kiếm măng, hái quả, hái nấm. Anh Rều bao giờ cũng xung phong đi cùng tôi. Lúc tôi đuối sức anh giành phần mang vác cho cả hai.
Hôm ấy anh Rều dẫn tôi men theo con suối nhỏ nước trong veo. Vòng qua ngọn đồi hình mâm xôi, thấy đàn bò vàng béo mẫm đang nhởn nhơ gặm cỏ. Anh Rều bảo, ở đoạn suối phía trước có một cây dâu da đất chín mọng. Anh bảo tôi đến đó hái quả, còn anh đi chặt lá ngụy trang.
Theo lời anh Rều tôi hăm hở lội qua đoạn suối uốn khúc ngoằn ngoèo. Phía trước mặt những chùm quả tròn xanh, pha lẫn màu phơn phớt hồng chĩu chịt hiện ra. Đúng là dâu da đất rồi ! Tôi bứt ngay một quả rủ thấp ngang tầm tay, bóc lớp vỏ dày bên ngoài, đưa lên miệng. Vị ngọt thanh tan trong đầu lưỡi, thật tuyệt vời! Tôi đu từ cành này sang cành khác, chọn hái những quả chín hồng, vừa ăn vừa nhét vào bao tải. Ăn thỏa thích, bao tải cũng đã đầy quả, tôi cởi quần áo xuống suối tắm tiên. Nước suối trong vắt, mát rượi, sảng khoái lạ lùng .
Mặt trời đã khuất sau những ngọn núi đá sừng sững. Vẫn chưa thấy anh Rều đâu, tôi bắt đầu cảm thấy lo lắng. Không thể chờ lâu hơn nữa, tôi vác bao tải đầy dâu da lên lưng đi lên đồi cỏ. Cất tiếng hú gọi anh Rều. Không thấy tiếng đáp trả lời. Đàn bò ăn cỏ đã no nê cụm lại một chỗ, con đứng, con nằm, nghiêng đầu lắng nghe tiếng hú vọng âm âm trên các vách đá. Tiếng lục lạc trên cổ bò kêu leng keng. Hay có điều gì không hay đã xảy ra? Tôi hoang mang bổ đi tìm. Băng qua đồi mâm xôi hướng về phía khe núi đá, nơi có nhiều cây xanh rậm. Tôi đang định cất tiếng gọi, chợt sững lại. Cách chỗ tôi đứng không xa thấy thấp thoáng một người đàn bà trần truồng, tóc rối tung, tay ôm vật gì đó lom khom chạy… Lúc sau anh Rều xuất hiện trước mặt tôi, mình trần, áo vắt vai, mặt tươi hơn hớn (…?). Ăn chán dâu da rồi hả? Không đợi tôi trả lời, anh thủng thẳng bảo, bó la ngụy trang để ở đằng kia! Thôi, ta về kẻo muộn.
Trời tối dần. Tiếng vượn hú từng hồi dài trên vách đá, rền rĩ thống thiết. Đột nhiên anh Rều quay lại hỏi, chú mày ghét anh lắm à? Thấy tôi lặng im, anh lam ra vẻ hối lỗi bảo, anh biết mình khuyết điểm … dưng mà không chừa được. Rồi anh kể lể, cô gái ấy chăn bò ở nông trường, tội nghiệp lắm! Đã hăm sáu hăm bảy tuổi, lại kém nhan sắc. Có chồng đi bộ đội đã hy sinh. Mong muốn có một đứa con… Tôi khó chịu bảo, anh im đi có được không! Chuyện lộ ra là chết cả lũ đó. Anh Rều cười hà hà bảo, anh biết, chú mày thông cảm mà. Bao giờ hết chiến tranh trở về quê, nhất định anh sẽ chiêu đãi chú mày .
Không rõ chuyện lòng thòng của anh Rều với cô gái chăn bò còn tiếp diễn bao lâu nữa. Nhưng hôm nào không nghe thấy tiếng lục lạc leng keng qua trận địa, anh lại bồn chồn thắc thỏm không yên.
Nửa tháng sau, đơn vị kéo pháo hành quân theo đường chiến lược vào phía nam. Ngày dấu xe nghỉ ngơi. Đêm từng đoàn xe kéo pháo, kéo tên lửa nối đuôi nhau hối hả lên đường. Từ Đồng Giao vào tuyến trong, pháo sáng giăng giăng đỏ trời. Máy bay cường kích các loại thay nhau quần đảo, săn tìm phương tiện giao thông cơ giới, ngăn chặn những cuộc chuyển quân. Các trọng điểm như cầu phà, giao lộ chiến lược… trở thành mục tiêu ném bom đánh phá của địch. Ở nhiều đoạn đường xe pháo bị sa lầy, pháo thủ cùng với công binh, thanh niên xung phong, hò nhau nâng từng bánh xe, rồi lấy gỗ lót đường, dùng sức người kéo xe, kéo pháo dưới bom đạn giặc.
Sau mười đêm hành quân, đơn vị đã vào đến thành Vinh. Dưới ánh trăng thượng huyền, những tòa nhà đổ nát, bàng bạc, câm lặng hiện ra. Thành Vinh nơi tuyến lửa, từng trải qua hàng trăm trận đạn bom. Tôi bỗng cảm thấy bâng khuâng… Đại đội kéo pháo vào trận địa ở gần ga, bỗng thấy rất nhiều người, mà phần đông là thanh nữ, mang nước trà xanh, khoai lang luộc, lá ngụy trang ra đón bộ đội. Đặt pháo vào hầm xong tôi thấy mệt mỏi rã rời, nhưng anh Rều vẫn hăm hở nói cười ríu rít bên các cô gái trẻ. Anh tấm tắc khen, con gái thành Vinh duyên dáng xinh tươi hết ý.
Sáng hôm sau đại đội được lệnh báo thức sớm hơn bình thường để chuẩn bị chiến đấu. Bộ phận hậu cần mang đường sữa tiêu chuẩn phát cho từng khẩu đội. Ngoài ra còn bổ sung thêm bông băng, áo liệm … dự phòng tình huống thương vong. Anh Rều tếu táo choàng chiếc áo liệm điểm những bông hoa màu vàng nghệ lên người, cười cười bảo, mặc áo này tuyệt thật! Khẩu đội trưởng không hài lòng, cau mày khó chịu bắt anh cởi ra.
Đúng lúc ấy kẻng báo động dồn dập vang lên. Lệnh trung đoàn về cấp một sẵn sàng chiến đấu. Từ phía trận địa tên lửa, tiếng còi hú lên tín hiệu bắt được mục tiêu. Hai quả đạn nối tiếp nhau bay vút lên bàu trời. Tiếng máy bay phản lực ì ầm lẫn trong tiếng nổ bùm bụp trên trời cao. Một cục lửa vàng rực bùng lên rồi vùn vụt lao xuống phía biển, kéo thành vệt lửa dài. Trung đoàn thông báo, phân đội tên lửa đã bắn cháy tại chỗ một máy bay ép bốn. Các đơn vị phải cảnh giác sẵn sàng chiến đấu, đề phòng địch đánh trả.
Mặt trời lên cao. Chưa đến tiết lập hạ, nhưng nắng xứ Nghệ thật khủng khiếp. Khẩu đội đã dùng lá ngụy trang đan thành chiếc lọng tròn che ở phía trên, mâm pháo vẫn rát bỏng. Pháo thủ đầm đìa mồ hôi. Tranh thủ lúc yên tĩnh, anh Rều xin phép khẩu đội trưởng vào lán bạt vác ra một bọc lớn vuông vức, gói bằng giấy bìa cứng. Anh thì thầm bảo, tích góp được mấy ký đường tiêu chuẩn, gửi cho em yêu ở nông trường. Chú mày chữ đẹp ghi địa chỉ giúp anh .
Đúng lúc ấy, tiếng kẻng báo động cấp một lại vang lên. Lần này máy bay địch chia thành nhiều tốp từ phía biển bay vào, lượn theo đường vòng cung nâng độ cao. Đại đội trưởng đứng ở hầm chỉ huy, tay giơ chiếc cờ hình tam giác màu đỏ, hô khẩu lệnh, hướng ba tư, máy bay bổ nhào, tốc độ hai trăm năm mươi …
Tôi vội bắt mục tiêu vào giao điểm chữ thập trong kính ngắm, đạp cò… Tiếng động cơ phản lực gầm thét, tiếng đạn bom ùng oàng rung động mặt đất. Từng cột lửa bốc lên, khói đen cuồn cuộn. Tôi không được phép suy nghĩ gì hết, tai nghe khẩu lệnh, mắt đăm đăm dõi tìm mục tiêu đưa vào kính ngắm, điểm xa … Mấy phút sau tai tôi ù đặc không nghe được khẩu lệnh, chỉ còn biết nhìn cờ chỉ huy của khẩu đội trưởng dể bắt mục tiêu .
Mặt trời ngả dần xuống dãy núi phía tây, các đợt oanh tạc của địch mới chấm dứt. Hơn mười cán bộ chiến sĩ hy sinh, trong đó có anh Rều, pháo thủ số năm khẩu đội tôi. Anh Rều bị một viên bi xuyên qua trán, máu ri rỉ chảy loang trên mặt. Lúc tôi cùng pháo thủ số sáu băng vết thương anh vẫn tỉnh táo như không đau đớn gì. Chợt anh kéo tay tôi gượng gạo bảo, anh biết mình nhiều khuyết điểm mà không sửa được… Nhớ gửi gói đường giúp anh. Cô ấy tên Mùi . Địa chỉ … ghi trong cuốn sổ … Thế rồi anh vĩnh viễn ra đi.
*
Sau năm bảy nhăm tôi có về Hoà Bình, tìm cô gái chăn bò tên Mùi ở nông trường theo lời dặn của anh Rều. Dò hỏi một số người được biết, chị Mùi sinh đứa con trai vào cuối năm sáu bảy, nhưng chuyển đi đâu không ai rõ. Cũng có người bảo chị tìm về quê người chồng đã hy sinh để con chị được nhận ông bà./.
