Ngày xưa nghe bà kể chuyện cổ tích về chiếc giày đi bảy dặm, sẽ không hình dung nổi nếu bà không chỉ lên cành tre so sánh với chiếc tổ chim giồng giộc. Nó treo lơ lửng giữa trời mà như còn lơ lửng trong hồn tôi mỗi khi nhớ về. Mùa hè nằm vắt chân chữ ngũ trên cỏ ngắm những đôi giày bảy dặm treo toòng teng, lơ lửng giữa cành gió thổi, chim mẹ tha mồi, chim con ríu rít. Trời quê thanh bình một màu xanh dịu nhẹ, tuổi nhỏ chợt mơ ước xa xôi...
Bây giờ làm người lớn trở về, đường làng đã đổi thay. Ký ức mờ nhạt giữa những dãy nhà xây, lũy tre xanh biệt tích.Tổ chim giồng giộc còn đâu ! Gió thổi nghiêng ngửa những cần angten cao thấp chen nhau vô hồn. Chùm dây điện cắt những lát trời vấn vít, dùng dằng. Khu vườn tuổi thơ giờ đã bị chia lô, đóng khung trong lưới thép, chật chội đến từng ô. Bỗng giật mình lo sợ không còn những chiếc giày bảy dặm cho tuổi thơ hồn nhiên trong sáng nữa. Tôi bâng khuâng dìm mình trong nắng gắt cố tìm cho được những bờ ao ngày xưa. Nơi đó, lũ chim giồng giộc tha hồ làm tổ trên cây gòn, cây keo.Cành gòn cành keo trèo được nên có thể rờ mó được vào những "chiếc giày thần tiên" trong truyện kể. Lời bà hay đến nổi luôn thu hút những đôi tai " háu nghe" của bọn trẻ chúng tôi để rồi được tận mắt chứng kiến tổ chim giồng giộc mới thấy hết cái đẹp của " đường kim mũi chỉ " mẹ chim giồng giộc đã khâu nên. Lòng mừng thầm khi bắt được những quả trứng xanh biếc, và khấp khởi khi gặp tổ chim non mới ra ràng. Chim non đem về nuôi ủ trong chiếc lon bơ cho ăn gạo nhai với nước bọt. Lớn lên cho ăn cào cào châu chấu. Dạy cho chim con nghe tiếng huýt sáo lại bay về đậu trên ngón tay, đậu trên bờ vai là một thú vui vô tận. Dù ai đổi đồng xu cắc bạc cũng không. Thế rồi bà khuyên chim lớn khôn rồi hãy thả chúng bay đi về với mẹ, để ngày sau khỏi mất mẹ. Lòng bà từ bi, dù tiếc lắm cũng phải nghe . Chim bay mang theo tuổi thơ bay mất. Về tìm bà quanh gò mộ chẳn thấy bà đâu. Chỉ nghe gió khóc trên hòn đá bia : " chim bay về núi tối rồi, không cây nó đậu không mồi nó ăn..." Hóa ra ông bà ta xưa đã biết trước sự biến đổi khí hậu rồi chăng ?
Nghe thăm thẳm và nghe nao lòng khi nằm trên chiếc võng trưa. Võng sắt không còn nghe tiếng kẽo kẹt vốn có của làng quê. Gió cũng không còn phe phẩy lá tre, gió luồn lách qua hàng rào mắt cáo, cửa bấm chuông. Chiếc quạt máy xè xè nghe nóng hực. Tôi thèm tiếng dế kêu bên vệ cỏ, thèm tiếng ễnh ương gọi vợ những đêm mưa, thèm tiếng chim cu đất cổ cườm gáy vang cuối xóm. Thèm và thèm lắm những tổ chim giồng giộc treo trên cành tre ngất ngưỡng. Cuối mùa thu gió rụng những chiếc tổ xinh xắn, tôi thường lượm về treo trước hiên nhà như những kỷ niệm thân quen. Căn nhà ngày xưa không còn mái hiên, thay vào đó là một vòm sắt lợp tôn cứng ngắt, chỉ có thể thách thức với thời gian bạc bẽo. Vì thế những đêm về quê không phải tìm giấc ngủ mà tôi tìm những " chiếc giày bảy dặm" để có thể đi ngược thời gian về lại với vòm trời tuổi thơ xanh biếc, dẫu chỉ là đi ngược trong mơ .../.
Quê hương mùa hạ 2010
