(Bài số 3)

Có gì tận đáy nỗi buồn chòi ra từ giọng chào mào leo lẻo tháng Giêng

như chú bò con vừa mới đẻ sau vườn bết lấm cỏ khô tháng Chạp

Đại Hồng! Ơi… Đại Hồng! - Ai đó từng gọi ta như thế khi ta lầm lũi trên con đường gai

khi ta sốc nỗi dại cuồng hoang vu đến đuối

Đại Hồng! Thì ra con dế trống lửa vẫn xoay đầu ra Cựu Thổ lầm lầm lì lì tro bụi

điệu gáy nực nồng nụ hoa bù sít

Vẫn bện chạc trâu vẫn khấc dòm bò dắt giấc mơ ta qua cầu Đàng Huỳnh

qua ngã Hai Sông, qua khe Đá Trải

qua bao mùa lụt “cột đầu gốc dâu”

nước lũ xô làng cuốn trôi bát hương bát gạo

cuốn trôi biền biệt duyên thì chị ta

Đại Hồng! Ta lại trở về băng cồn Tịnh Đông cạp nhai bắp sống

hít no sữa đất tươi non bằng hai hàm răng sún của thằng cu Dân Xóm Chùa một thời đen đúa

Một thời quần cụt lưng trần ngồi bệt xuống chiều mơ chén cơm không^(*), giẽ con cá lầm cá nục

Một thời mẹ ta rạc chân chợ sớm chợ chiều đò ngang đò dọc còng lưng bánh khoai bánh sắn

Cha ta dầu dãi tắc - rì^(**)  ngọn roi cứ rứt lòng vút thét

Nước mắt trâu già nhiều khi chảy ngược

khiến cánh đồng hoàng hôn thăm thẳm và buồn

Một thời cả làng sớm hôm mót củ, họ hay kể nhau nghe câu chuyện bỗng dưng nhặt vàng

Rồi bỗng dưng luống cày ửng màu cổ tích

Và những khi tận cùng cố sức, họ thường: - “I-cờ-rếch (y) nằm ngay tại chỗ!...”

ôi, cách giễu cuộc người như say  

Ta lại trở về ngôi trường chân núi

Bạn ta áo vá mảnh dưa mảnh lúa Hà Vi, Lập Thạch

bạn ta tóc săn đỏ nắng đầu nguồn Hữu Trinh, Xóm Mới

da chì vỏ sắn Phước Lâm

Con chữ một thời ẩm mùi đất bệ, quánh nhựa cây rừng lấm lem tro rẫy và từng biết nhặt lên từ thảm máu sân trường^(***)

Đại Hồng! Thì ra trong những niềm lửa hạn đời ta

tỏa biêng biếc Vu Gia cánh buồm ngược nguồn lằng lặng

tỏa tím ngát cỏ lau sương chiều Mồ Côi, Mụ Đụng

rần rần bóng nước Khe Lim tiếng vượn chót gành mòn mỏi

tỏa hơi thở cơn mưa trẻ trung mùa hạ thơm mát ngực em trăng đầy…

Đại Hồng!

Những tháng ngày mù mịt

ta thường mơ về khu vườn tụ gió bốn phương

ở đó thầy ta gầy gầy mắt kiếng, đêm đêm treo ngọn đèn thơ.

 ^{(*) Cơm không độn.}

^{(**) Tiếng hô điều khiển trâu, bò cày sang trái, phải.}

^{(***) Vụ nổ bom còn sót lại sau chiến tranh đã làm chết và bị thương nhiều học sinh trong lúc lao động trên sân trường  (1977).}