Tai nương giọt nước mái nhà
Nghe trời nằng nặng nghe ta buồn buồn
Huy Cận
Lúc đó vào khoảng ba giờ sáng. Tôi giật mình sau cơn mơ kỳ lạ. Tỉnh ngủ nghe mưa lắc rắc bên mái hiên hàng xóm, thơ Nguyễn Bính chợt trở giấc trong đầu…
Mưa mãi mưa hoài mưa bức rức
Đêm dài đằng đẵng đêm bao la
Cũng may cho những người cô lữ
Càng đỡ trông trăng đỡ nhớ nhà
Phải, tôi nhớ nhà. Hay đúng hơn, tôi nhớ xóm tôi – Xóm Mới – vùng nước mặn, thiệt mặn, ban đêm mái chèo đập xuống mặt nước nổi sao ngời ngời. Bạc Liêu, miệt Cà Mâu lục tỉnh. Tiền Giang, Hậu Giang, những tên đất gọi lên thấy xúc động trong lòng. Hồi đó ở xóm tôi mưa xuống ai nấy cũng mừng.
Lạy trời mưa xuống
Lấy nước tôi uống
Lấy ruộng tôi cày…
Người trong xóm lăng xăng lấy lu hứng nước, lấy bẹ chuối làm máng xối, lấy gàu mo múc nước qua mấy khạp nhỏ.
Bọn con nít chúng tôi cũng mừng hết cỡ. Tụi tôi tuột hết quần áo nhào ra ngoài trời tắm mưa, rượt nhau kêu la chí chóe. Mỗi lần trời chớp sét gầm là so vai rụt cổ sợ bị trời đánh. Tôi sống lẫn lộn với ma quỷ thần thánh, mỗi lần đi ngang miễu phải giở nón cúi đầu, đi ngang nghĩa địa phải xòe tay bắt ấn. Chúng tôi tắm đến khi trời tạnh mưa, môi mép tái xanh, tay chân vọp móp, cu chim gì cũng teo hết. Vậy mà sướng không thể tả.
Tôi còn có cái thú khác nữa lúc trời mưa. Tôi chạy riết ra ngoài đồng tìm một vũng nước bùn và vùi mình trong đó. Đất còn giữ hơi nắng, nắng tan trong nước ấm ấm. Tôi nằm lim dim nhìn trời chớp và mưa Hậu Giang dội xuống đầu. Chỉ giản dị vậy thôi. Tôi chẳng nghĩ ngợi ước mơ gì ráo.
Giờ có lẽ đã ngót bốn giờ sáng. Tôi thường bàng hoàng thức giấc trong đêm, lơ mơ không biết mình đang ở đâu. Phải một hồi lâu tôi mới ngẫm ra mình đang nằm trong một căn buồng vuông vắn, căn buồng nằm trong cao ốc cũ kỹ, cao ốc nằm trong Paris muôn đời, Paris nằm trong mưa, mưa thiệt tình cờ, mưa thiệt nhẹ, không có sấm động chớp giăng. Ở đây muốn nghe sấm sét đã có băng nhựa, muốn nghe chim kêu đã có đĩa hát, muốn nhìn suối chảy đã có video, muốn có đàn bà cho nồng chăn gối đã có em bé cao su. Hình như ở Đức, người ta tìm ra một cách trị bệnh tân kỳ: cho đám bệnh nhân vui bùn, đùa giỡn, ném bùn với nhau như thể con nít. Bên Pháp, miệt biển có những phòng tắm đặc biệt, bệnh nhân tắm với rong rêu và nghe đâu không phải ai cũng trả nổi.
Một lần tôi đi ăn chung với một bọn Tây có đầm có, sang thăm xứ Ma-rốc (ăn Tết Ma-rốc! như người xứ ta thường nói). Chúng tôi đi ngang qua một triền núi cằn cỗi thấy một lũ con nít vùi mình trong vũng nước đục ngầu, Tây đầm lắc đầu lấy làm thắc mắc sao có thể tắm dơ như vậy. Tôi nói tụi bây có bao giờ tắm như vậy đâu mà biết cái thú đó. Nghĩ lại có lẽ sự băng hoại của giống người bây giờ phần lớn là do sự cách ngăn mình trà trộn với trời đất, từ chối mọi tuần hoàn tiết diệu của thiên nhiên. Đọc truyện cổ thường thấy: “Thuận lẽ trời ắt sống, nghịch lẽ trời ắt chết”. Ngẫm nghĩ.
Hồi ở Hàng Xanh, mỗi lần trời bắt đầu vào mùa mưa là mỗi lần tôi lâm bệnh nặng. Một chứng bệnh như thể tương tư thất tình. Mỗi lần mây kéo về và chớp giăng theo giọng gầm gừ của trời đất là tôi bâng khuâng, thèm muốn, ngây ngất, rã rời, rũ rượi. Tôi muốn tiêu tan trong trời đất, tôi thèm được thất tình, tôi thèm được chết vì quá yêu một cô gái nào đó, như đã mấy đoạn tôi toan tự tử vì tình: “Mưa xuống âm thầm đau đớn muôn ngàn lá hoa thêm sầu đau, ước mong chi một lời tình của ai nỉ non…” Câu hát tỏa ra từ mái ghe đậu trên vàm sông chiều chạy giặc ở Láng Dềnh, giọng ca trong trẻo của cô gái không biết mặt, như ai đó bỏ quên trong mưa, mưa lăn tăn trải đều trên mặt nước phù sa. Cảm giác đầm ấm dịu dàng, khói bếp tỏa ra từ mái ghe trĩu hơi mưa không lên được, la đà.
Phải thấy mưa trên sông rộng một lần trong đời mới biết tương tư và cái thú tương tư! Gió từ sông lại mưa từ biển, không biết người yêu nay ở đâu*? Tương tư như tương tư cô gái không quen khép nép đụt mưa dưới cùng một mái hiên, tà áo trắng thấm nước thẹn thùng dán sát trên lưng nhỏ. Trời Sài Gòn xế trưa thường đổ mưa bất ngờ, mưa ào ạt, mưa dữ dội, mưa nhiệt đới. Ai nấy đều liệng xe chạy xô vào lề đường núp mưa, cười nói lao xao. Nếu dun rủi sẽ có cô gái xinh xinh cùng đứng đụt mưa chung một vỉa hè. Và mùi tóc thoang thoảng có thể làm cho đêm tối nhớ thương mất ngủ. Đêm nằm tơ tưởng tưởng tơ, chiêm bao thấy bậu dậy rờ chiếu không. Rồi trách mưa sao quá vô tình. Sao em không nói một lời gì, dù chỉ một lời không đáng chi, cũng đủ làm lòng anh ấm lại...
Giờ đây có lẽ đã năm giờ sáng. Mưa Paris vẫn lắc rắc dai dẳng, mưa hoài. Tôi không tương tư, tôi không thất tình, tôi không thiết tha nhưng cũng không ngủ được. Phải chăng vì một chút lãng mạn còn sót lại từ thuở yêu thơ tình đau khổ của Nguyễn Bính?
Một thân lận đận nơi trời xa
Nằm nghe mưa rơi trên mái nhà
Gió bấc vào thu đầy tiếng lá
Đời tan mộng đẹp tiếc xuân qua
Long đong mưa nhỏ rơi từng giọt...
*Thơ Đinh Hùng