Về quê. Một chuyến đi vội vàng, gấp gáp. Nhưng về quê bao giờ cũng thế, lòng cứ rộn ràng, háo hức, thắc thỏm, hồi hộp... Mười lần như chục, hể hả niềm vui, tíu tít nỗi mừng. Như thể nơi đây là nặng nề, ngột ngạt, bụi bặm... Còn ngoài nớ mới nhẹ tênh, phóng khoáng, trong lành...
Về, là về tạ lỗi trước mộ cha kính yêu, nơi đầu làng quạnh hiu nhang khói. Đốt nén hương mà lòng con thổn thức, nước mắt đầm đìa. Một đời cha vất vả, cơ cực. Cha từng dầm mưa dãi nắng, làm lụng cật lực, ăn uống kham khổ, chắt bóp từng đồng nơi quê nghèo gởi ngược vào thành phố cho cháu nội ăn học, cùng nuôi giấc mơ đổi đời với con, với cháu. Thấm thoát mười lăm năm rồi còn gì. Giấc mơ đổi đời đã lụi tàn dần theo năm tháng nghiệt ngã, mà cuộc đời vẫn chưa đổi thay là mấy. Tóc con đã bạc tự bao giờ. Rồi con cũng hiểu ra triết lý sống giản đơn “tri túc” của người xưa, để tự an ủi, tự vỗ về. Vẫn còn sót lại những phút giây trầm ngâm, giằng xé. Nhưng lòng đã nghe thanh thản, nhẹ nhàng hơn.
Về, là về với mẹ già đang từng ngày thắc thỏm chờ con. Đâu ngờ mẹ đã ra đầu ngõ đón con từ lúc nào. Ánh mắt sáng lên niềm vui, nụ cười tươi tắn, bao dung, hiền từ. Nắm tay con, mẹ quở: “Họ đi Sài Gòn, ai cũng mập ù, còn con răng mà cứ ốm nhách, ốm nhom như ri con hè?!”. Con ái ngại, lúng ta lúng túng chẳng biết nên trả lời mẹ thế nào đây. Đâu phải hễ ai đi ra cũng... “mập” đâu mẹ, ngậm ngùi con nghĩ bụng. Mập, thường vẫn khiến người ta liên tưởng về một cuộc sống đủ đầy, ấm no, sung túc. Mà con của mẹ hãy còn... , trong khi đời mình đã gần xế chiều rồi. Nhìn con ra vẻ đăm chiêu, mẹ chột dạ: “Ý chết! Mẹ nói rứa làm con buồn phải không? Thôi, vô nhà tắm rửa rồi ăn cơm, mẹ nấu sẵn rồi”. Mâm cơm dọn ra, mẹ ăn qua quít, chỉ lo sớt cơm, gắp thức ăn cho con. Con chợt cảm nhận tình mẹ cao cả đến dường nào: “Mẹ chín mươi tuổi vẫn còn lo cho con bảy mươi” là vậy!
Về, là về thăm em gái mến thương. Em hiền lành, chân chất. Em chịu khó, tận tụy, hy sinh. Mà đời em mãi lao đao, lận đận. Suốt thời con gái, em ở cùng cha mẹ, để anh chị yên tâm dắt con ra đi với giấc mơ đổi đời làm hành trang. Khi cha ngã bệnh, nằm liệt giường, em vừa lo phụng dưỡng vừa lo cáng đáng mọi việc trong nhà ngoài đồng. Lần lữa mãi rồi em cũng phải có chồng. Phải có một đứa con để nương tựa lúc tuổi già bóng xế chứ! Phận gái mười hai bến nước, số phận đẩy đưa em trôi dạt tới bến “có chồng cũng như không”. Nhưng, em vẫn thế, lặng thầm chịu đựng. Nhìn em gầy gò, quắt héo, lòng anh lại rưng rưng buồn!
Về, là về nhìn lại mảnh vườn cũ, mái nhà xưa. Mà lòng chết lặng. Nhà mình đấy ư!? Vườn không, nhà trống. Hoang lạnh, tiêu điều. Thoáng chốc, một quãng đời yên ả, ấm êm bỗng xa hút, mất tăm... Cứ như là chưa hề có. Nhớ, nhớ quặn lòng cái thuở trên nền đất này, cha mẹ, anh em quây quần, xúm xít dưới mái nhà đơn sơ, nhưng vô cùng ấm cúng. Kể từ khi vợ chồng con khăn gói vào thành phố mưu sinh, các em lần lượt rời mái ấm theo chồng. Rồi đến lượt cha ra đi vĩnh viễn về cõi khác. Mẹ già yếu, mong manh như đèn trước gió. Mà mưa bão, lũ lụt miền Trung bao giờ cũng dữ dội, tàn khốc. Cuối cùng, mẹ phải bỏ nhà tạm lánh sang bên ngoại. Đành đoạn mỗi người một nơi, đau thắt ruột gan. Chiều nay, dưới mái hiên nhà quạnh vắng, liêu xiêu dáng đứng, chơi vơi nỗi niềm, nước mắt con lại rơi, và mất hút giữa cơ man là cỏ dại!
Về, là về dạo thăm ruộng đồng. Cởi bỏ giày dép, xắn quần đi chân trần, lội khắp triền kênh, bờ ruộng. Để tìm lại chút giao cảm giữa bàn chân ta, là da thịt, là xương máu của người với đất. Đất và người đã từng là của nhau, trong nhau. Những sáng sớm tinh mơ, ruộng đồng đã thức dậy đón bước chân trần. Lưỡi cuốc, đường cày lật đất lên, trưa hè bỏng rát lòng bàn chân. Nước và đất quyện vào nhau, cái lạnh cuối đông cắt da cắt thịt, chân người vẫn lấm lem bùn đất. Mồ hôi và nước mắt rơi thấm vào đất. Tinh lực của người cùng ân tình của đất hoà quyện và chuyển hoá thành dưỡng chất để bật ra mầm sống cho hạt lúa, củ khoai, trái bắp... Tình người và đất qua từng ngày, từng tháng, từng năm đã gắn kết, bền chặt. Thế mà hôm nay, bỗng ngậm ngùi nhận ra, bàn chân trần của ta, đã từ lâu không chạm đến, không được tiếp xúc với đất, dường như đã lạ lẫm, đã nguội lạnh cảm xúc về đất!
Vài ba ngày ở quê trôi qua thật nhanh. Lại phải quay vào thành phố. Ở phố dường như khó mà nhìn thấy đất, để gần gũi, thân cận với đất. Gạch đá, bê-tông, đường nhựa... giành giật từng tí một, để lấp che, phủ kín, ngăn cách đất. Thế rồi, bàn chân trần lại thèm, lại nhớ quắt quay cảm giác êm ái, đằm thắm khi dẫm lên cỏ dại của những nẻo đường làng quê!./.
