"Các bạn lúc nào cũng chỉ tìm kiếm thực phẩm và chỗ ở, quần áo và gậy đi đường, lúc này hãy tìm kiếm Đấng không phải là mục tiêu cho mũi tên của mình, cũng không phải là hang đá để che chắn mình trước sức mạnh của thiên nhiên.
"Và nếu những lời này của tôi là tảng đá và bí hiểm, thế thì hãy cứ vẫn tìm kiếm để cho trái tim của các bạn có thể bị phá vỡ và các tra vấn của các bạn có thể mang các bạn tới tình yêu và sự khôn ngoan của Đấng Tối cao mà con người gọi là Thượng đế."
Và họ im lặng, cả chín đệ tử, lúng túng bối rối trong tâm hồn. Almustafa động lòng thương cảm họ, ông đăm đăm nhìn họ và nói:
"Thay vì nói tới thần linh, chúng ta hãy nói tới người láng giềng, tới anh chị em của các bạn, tới các hiện tượng thiên nhiên chuyển động chung quanh nhà cửa và đồng ruộng của chúng ta.
"Trong tưởng tượng, các bạn muốn vươn lên tới mây, và các bạn tưởng rằng nó cao ngất trời; các bạn muốn vượt qua biển cả bao la và cho rằng nó xa xăm diệu vợi. Nhưng tôi nói với các bạn rằng khi gieo hạt giống vào lòng đất, các bạn đã với tới đỉnh cao nhất; và khi lên tiếng chào vẻ đẹp buổi sáng với người láng giềng, các bạn đã băng qua một đại dương mênh mông.
"Các bạn rất thường hát về Thượng đế, Đấng Vô cùng, nhưng thật ra các bạn không nghe bài ca ấy. Ước gì các bạn có thể nghe bài ca của chim chóc và và nghe tiếng lá rời cành khi gió thổi qua, và hỡi các bạn, đừng quên rằng lá chỉ hát khi chúng lìa cành!
"Thêm lần nữa tôi truyền lệnh cho các bạn chớ nói một cách quá đổi tùy tiện về Thượng đế, đấng là Tất cả của các bạn, thay vì thế, hãy nói và hiểu biết nhau như một người láng giềng với một người láng giềng, như một thần linh với một thần linh.
"Vì cái gì sẽ cho lũ chim non trong tổ ăn nếu con chim mẹ bay lên phía bầu trời? Và cỏ chân ngỗng nào trong cánh đồng sẽ mọc tràn lan nếu không được cưới hỏi bởi một con ong bay đến từ cỏ chân ngổng khác?
"Chỉ khi bị lạc loài trong bản ngã rất nhỏ nhoi của mình, các bạn mới tìm kiếm bầu trời mà các bạn gọi là Thượng đế. Ước gì các bạn có thể tìm được lối đi vào bản ngã của riêng mình; ước gì các bạn có thể ít ở không và chỉ lo lát đường.
"Hỡi các thủy thủ của tôi và các bạn hữu của tôi, thật rất khôn ngoan khi nói ít hơn về Thượng đế, đấng chúng ta không thể thấu hiểu, mà nói nhiều hơn về nhau, kẻ chúng ta có thể thấu hiểu. Tuy thế tôi muốn các bạn biết rằng chúng ta là hơi thở và là hương thơm của Thượng đế. Chúng ta là Thượng đế, trong hoa và rất thường, trong quả."
Và vào một buổi sáng khi mặt trời ở trên cao, một trong các đệ tử, kẻ trong ba người từng nô đùa với Almustafa lúc còn bé, tới bên ông và nói:
"Thưa thầy, bộ quần áo này tôi mặc hoài mặc mãi và tôi chẳng có bộ quần áo nào khác. Xin cho phép tôi rời chỗ này ra chợ và mặc cả, để may ra có thể mua cho mình quần áo mới."
Ông nhìn chằm chặp người tuổi trẻ ấy và nói:
"Đưa quần áo của bạn cho tôi."
Người bạn làm như thế, và đứng trần truồng giữa trưa.
Và Almustafa nói với giọng y hệt một chiến mã đang phi trên đường trường:
"Chỉ có người khoả thân sống trong nắng. Chỉ có người chất phác cưỡi trên gió. Và kẻ nào một mình lạc lối một ngàn lần mới có chuyến trở về nhà.
"Các thiên thần chán ngán kẻ khôn ngoan. Chỉ mới hôm qua, một thiên thần nói với tôi rằng: 'Chúng ta tạo ra hỏa ngục cho những kẻ chói sáng. Ngoài lửa ra, còn có cái gì mới có thể tẩy sạch một bề mặt đang tỏa sáng và làm một vật tan chảy tới cốt lỏi của nó?'
"Và tôi nói: 'Nhưng khi tạo ra hỏa ngục, quí vị cũng tạo ra quỉ sứ để cai quản hỏa ngục'. Nhưng các thiên thần trả lời rằng, 'Không đúng, hỏa ngục được cai quản bởi những kẻ không đầu hàng lửa'.
"Khôn ngoan thay thiên thần! Y biết những cách thức của con người và những cách thức của người nửa người. Y là một trong những thiên thần bảo hộ, đến để làm kẻ chăm sóc các ngôn sứ khi họ bị những người khôn ngoan cám dỗ. Và rõ ràng y mỉm cười khi các ngôn sứ mỉm cười và khóc khi họ khóc.
"Hỡi các bạn và các thủy thủ của tôi, chỉ có người trần truồng mới sống trong nắng. Chỉ có con thuyền không bánh lái mới có thể dong buồm trong đại dương bao la. Chỉ có kẻ âm u với đêm tối mới tỉnh dậy với bình minh, và chỉ có người ngủ với rễ của mình dưới tuyết mới có thể với tới mùa xuân.
"Vì các bạn cũng giống như rễ cây. Và giống như rễ cây, các bạn chất phác tuy các bạn có sự khôn ngoan xuất phát từ đất. Và các bạn lặng lẽ tuy các bạn có bên trong mình những nhánh chưa đâm chồi thành ca đoàn gió bốn phương.
"Các bạn mong manh và các bạn phi hình phi dạng tuy các bạn là cái bắt đầu của những cây sồi vĩ đại và những cây dương liễu lá như nửa ngọn bút chì nhưng chống đỡ được trời cao.
"Thêm lần nữa tôi nói rằng các bạn đơn thuần là rễ lưng chừng giữa lòng đất tối đen và các tầng trời đang chuyển động. Và tôi rất thường thấy các bạn vươn lên khiêu vũ với ánh sáng, nhưng tôi cũng từng thấy các bạn rụt rè e lệ. Hết thảy các rễ đều rụt rè e lệ. Chúng giấu trái tim mình rất lâu tới độ chúng chẳng biết làm gì với nó.
"Nhưng tháng Năm sẽ tới, và tháng Năm như một trinh nữ trằn trọc, nàng sẽ làm mẹ các ngọn đồi và các thảo nguyên."
Và một đệ tử từng phục vụ trong Đền thờ, cầu xin ông:
"Thưa thầy, xin hãy dạy cho chúng tôi để lời của chúng tôi được giống như lời của thầy, là bài kinh và hương trầm đối với dân chúng."
Almustafa đáp lại rằng:
"Các bạn sẽ vươn lên quá bên trên lời của mình mà lối đi của các bạn vẫn tồn tại, làm cung điệu và mùi hương; cung điệu cho những kẻ đang yêu và cho mọi kẻ được yêu; mùi hương cho hết thảy những ai sống cuộc sống trong vườn.
"Nhưng các bạn sẽ vươn lên quá bên trên lời của mình để tới một đỉnh cao nơi bụi sao đang rơi, và các bạn sẽ xoè bàn tay ra cho tới khi hứng đầy tay. Lúc đó các bạn sẽ nằm xuống ngủ tựa con chim non trắng nỏn trong tổ chim trinh nguyên, và các bạn sẽ mộng thấy ngày mai của mình cũng trăng nỏn như hoa đổng thảo trinh nguyên đang mộng thấy mùa xuân.
"Đúng thế, các bạn sẽ đi xuống sâu hơn lời của mình. Các bạn sẽ tìm thấy đầu nguồn đã thất lạc của con nước, và các bạn sẽ tìm thấy một hang động ẩn mật đang vọng lại tiếng gọi yếu ớt của vực sâu mà ngay lúc này các bạn chẳng nghe ra.
"Đúng thế, các bạn sẽ đi sâu hơn lời của mình, sâu hơn mọi âm thanh, xuống tới tâm điểm của lòng đất. Và tại đó, các bạn sẽ ở một mình với Ngài, đấng cũng dạo bước trên sông Ngân."
Ông im lặng. Sau đó một chốc, một đệ tử lên tiếng hỏi ông:
"Thưa thầy, xin hãy nói về hiện hữu cho chúng tôi. Hiện hữu là gì?"
Almustafa ngước nhìn người ấy thật lâu và yêu thương anh. Rồi ông đứng dậy, cất bước đi cách họ một quãng xa. Kế đó ông quay lại và nói:
"Trong Vườn này, nơi song thân tôi an nghỉ và được chôn cất bởi bàn tay của người đang sống, trong Vườn này nằm vùi lấp các hạt mầm của quá khứ gần đây, chúng được đôi cánh của gió mang tới chốn này. Song thân tôi sẽ được chôn cất ở đây một ngàn lần, và một ngàn lần gió sẽ vùi lấp các hạt mầm; và một ngàn năm kể từ nay các bạn và tôi với những đóa hoa này sẽ cùng nhau đến Vườn này y hệt lúc này, và chúng ta sẽ hiện hữu, trong yêu thương cuộc đời, và chúng ta sẽ hiện hữu, trong mộng mơ không gian, và chúng ta sẽ hiện hữu, trong vươn lên tới phía mặt trời.
"Nhưng hôm nay, hiện hữu là sống khôn ngoan, dù không là người xa lạ đối với kẻ dại khờ; nó là sống mạnh mẽ nhưng không mạnh mẽ đối với sự hư hỏng của kẻ yếu đuối; nô đùa với con cái còn thơ dại nhưng không như người cha mà thay vì thế, như kẻ cùng chơi đang muốn học hỏi trò chơi của chúng.
"Là giản dị và ngay thật với bậc cao niên, cả ông lão lẫn bà lão, cùng ngồi với họ trong bóng râm của cây sồi cổ thụ dù bạn vẫn đang đi với mùa xuân.
"Là tìm kiếm một thi sĩ dù y có thể đang sống cách bảy con sông, và ở thanh thản trong sự có mặt của y, chẳng ước muốn gì, chẳng ngờ vực gì và cũng không một câu hỏi trên môi.
"Là biết rằng thánh nhân và kẻ phạm tội đều là anh em song sinh của một người cha, Vua Nhân từ của chúng ta, và biết rằng kẻ này sinh ra trước kẻ kia chỉ một khoảnh khắc nên chúng ta xem hắn là Hoàng tử được tấn phong.
"Là đi theo Cái đẹp cho dẫu nàng có dẫn các bạn tới bờ vách dựng đứng, và dù nàng được chắp cánh còn các bạn chẳng có chiếc cánh nào, và dù nàng sẽ vượt qua quá bên kia bờ vách dựng đứng ấy cũng hãy đi theo nàng vì Cái đẹp không ở nơi nào và ở đó là hư không.
"Là khu vườn không có tường rào, vườn nho không kẻ canh giữ, nhà chứa kho báu luôn luôn mở cửa cho người đi qua.
"Là bị cướp bóc, bị phỉnh phờ, bị lừa đảo, đúng thế, bị làm cho mê muội, bị mắc bẫy và rồi bị chế giễu. Tuy thế, đối với những cái đó, các bạn hãy nhìn xuống từ chiều cao bản ngã rộng lớn hơn của mình và hãy mỉm miệng cười trong khi biết rằng có một mùa xuân đang tới khu vườn mình để khiêu vũ trong những chiếc lá của mình, biết rằng có một mùa thu để làm chín các chùm nho của mình, biết rằng nếu chỉ một cánh cửa sổ mở ra hướng Đông thôi thì lòng mình sẽ không bao giờ trống trải, biết rằng hết thảy những người bị cho là kẻ sai phạm, cướp bóc, phỉnh phờ, lừa đảo đều là người anh em đang thiếu thốn của mình, và biết rằng mình có thể ngẫu nhiên là tất cả những kẻ đó trong mắt của những cư dân được ân phúc đang ở Thành đô Vô hình bên trên thành phố này.
"Và giờ đây đối với các bạn, kẻ cũng có bàn tay làm nên và tìm thấy mọi vật cần thiết cho tiện nghi ngày ngày đêm đêm của mình,
"Hiện hữu là làm người dệt vải với những ngón tay có mắt, làm người thợ xây dựng lưu tâm tới ánh sáng và không gian, làm người cày ruộng cảm thấy đang giấu kho báu bằng từng hạt mầm mình gieo, làm người đánh cá và người đi săn có lòng xót thương con cá và con thú, thế nhưng có lòng thương xót lớn lao hơn cho cái đói ăn và cái thiếu thốn của con người.
"Và trên tất cả, tôi nói điều này; tôi muốn mỗi bạn và hết thảy các bạn là những đối tác cho cứu cánh của mọi người vì chỉ như thế các bạn mới hy vọng đạt được cứu cánh tốt của chính mình.
"Hỡi các bạn chung chí hướng và là người yêu thương của tôi, hãy dũng cảm và đừng ngoan ngoãn, hãy rộng rãi và đừng bị giới hạn; và cho tới giờ khắc sau cùng của các bạn và của tôi, hãy thật sự là bản ngã lớn lao hơn của mình."
Ông ngừng nói. Một sự ảm đạm sâu lắng phủ lên trên cả chín đệ tử. Trái tim của họ quay sang ngả khác, không chung một hướng với ông vì họ không hiểu những lời ông vừa nói.
Và nhìn kìa, ba người từng là thủy thủ khao khát biển cả; và những người từng phục vụ trong Đền thờ khao khát sự an ủi của chốn linh địa; và những người từng là bạn nô đùa thời thơ ấu với ông, khao khát chốn thị tứ. Tất cả đều điếc trước những lời của ông khiến âm thanh của chúng quay về ông như đàn chim mệt nhoài không nơi cư trú đang tìm chỗ lánh nạn.
Và Almustalfa bước đi, cách họ một quãng trong Vườn, ông không nói với họ cũng chẳng nhìn tới họ. Họ bắt đầu biện bạch với nhau và tìm cách bào chữa cho khát vọng đã biến mất của mình.
Và nhìn kìa, họ quay lưng, mỗi người đi về nhà riêng hay chốn ở của mình khiến cho Almustafa, kẻ được chọn và là kẻ được yêu thương, bị bỏ lại cô độc.
Và khi đêm tràn mọi lối, ông cất bước đi tới mộ phần của mẹ, ngồi hồi lâu dưới cây tuyết tùng được trồng và lớn lên bên cạnh. Bỗng dưng xuất hiện chiếc bóng của ánh sáng cao cả trên bầu trời, và Vườn chói lọi như hạt châu xinh đẹp trên bộ ngực của đất.
Almustafa kêu lớn trong cô đơn của linh hồn, và ông nói:
"Linh hồn tôi chở nặng trỉu hoa trái chín mọng của nó. Có ai muốn tới đây dùng cho thỏa lòng? Có ai đang chay tịnh và có ai quảng đại tử tế trong tâm hồn đến và phá giới bằng những hoa lợi đầu mùa của tôi trong nắng, và như thế, giải thoát tôi khỏi sức nặng của dư dật này.
"Linh hồn tôi đang chảy tràn với rượu của các thời đại. Không kẻ nào đang khát tới uống sao?
"Nhìn kìa, có một kẻ đứng giữa ngả tư đường đang chìa bàn tay cho người qua kẻ lại, và trong bàn tay hắn chứa đầy châu ngọc. Hắn kêu lên với người ta rằng: 'Hãy thương xót tôi, hãy lấy đi. Nhân danh Thượng đế, xin hãy lấy khỏi bàn tay tôi cho lòng tôi khuây khỏa.'
"Nhưng người qua kẻ lại chỉ đưa mắt ngó, chẳng ai lấy châu ngọc trong lòng bàn tay hắn.
"Thay vì thế, ước gì hắn là kẻ hành khất chìa bàn tay ra để nhận - đúng vậy, một bàn tay run rẩy và mang trống không về cho lồng ngực hắn - còn hơn chìa ra bàn tay đầy tặng phẩm giàu có nhưng chẳng tìm được người nào nhận.
"Và nhìn kìa, có một hoàng tử nhân từ dựng lên trong hoang mạc chiếc lều bằng lụa và truyền lệnh tôi tớ đốt lửa làm dấu hiệu cho kẻ xa lạ và kẻ lang thang. Ông còn sai nô lệ đi canh các ngả đường để có thể tìm thấy và đem về một người khách. Nhưng mọi lối đi và con đường trong hoang mạc đều vắng tanh và họ chẳng tìm thấy ai.
"Thay vì thế, ước gì hoàng tử ấy là một kẻ chẳng biết đi đâu về đâu, đang tìm kiếm thức ăn và chỗ trú. Ước gì ông là kẻ lang thang trong tay chỉ có cây gậy và cái bình đất. Để lúc đêm xuống ông sẽ họp mặt với người cùng cảnh ngộ và với các thi sĩ chẳng biết đi đâu về đâu, cùng nhau chia sẻ tình cảnh khất thực, những tưởng nhớ và những mộng mơ.
"Và nhìn kìa, cô con gái của một đức vua vĩ đại vừa ra khỏi giấc ngủ, chỗi dậy và khoác lên mình y trang gấm vóc, châu báu ngọc ngà, và cô rắc xạ hương lên mái tóc, nhúng đầu ngón tay vào nước hổ phách. Rồi công chúa ấy đi xuống lâu đài, bước vào ngự viên để sương đêm qua nhận ra đôi hài vàng dưới bàn chân cô.
"Trong thanh vắng trời đêm, cô con gái người thợ cày sau khi dẫn cừu của cha ra cánh đồng và quay về nhà thân phụ lúc chiều hôm với bụi của lối đi ngoằn ngoèo dưới bàn chân cùng hương các vườn nho trong nếp gấp quần áo.
"Và khi đêm xuống cùng với các thiên thần có mặt trên trần thế, cô sẽ len lén đi sang thung lũng bên sông nơi có người yêu đang ngóng đợi.
"Ước gì cô là một nữ tu đang đốt trái tim làm trầm hương để tâm hồn có thể vươn lên theo gió, và như cây nến, sau khi cạn kiệt linh hồn, thành ánh sáng bốc lên tới sự sáng cao cả hơn, cùng kết hiệp với hết thảy những kẻ đang thờ phụng và những kẻ đang yêu với kẻ được yêu.
"Thay vì thế, ước gì cô là một phụ nữ già nua theo năm tháng, đang ngồi trong nắng và tưởng nhớ tới người từng chia sẻ tuổi xuân với mình."
Và đêm mỗi lúc một sâu thêm, Almustafa cũng tối đen với đêm; linh hồn ông như mây không tan. Và ông lại kêu lên:
"Linh hồn tôi chở nặng trỉu hoa trái chín mọng của mình,
Linh hồn tôi chở nặng trỉu hoa trái của mình.
Ai giờ đây sẽ tới ăn để được no lòng?
Linh hồn tôi chảy tràn với rượu của mình,
Ai giờ đây sẽ rót uống và được dịu cơn nóng sa mạc?
"Ước gì tôi là cây không hoa cùng chẳng trái,
Vì cơn đau dư dật cay đắng hơn cằn cỗi,
Và ưu phiền của người giàu có của chẳng ai thèm lấy,
Lớn lao hơn sầu khổ của kẻ ăn mày xin chẳng ai cho.
"Ước gì tôi là giếng khô nứt nẻ người ta vứt đá xuống,
Vì như thế tốt lành dễ chịu hơn sinh làm nguồn nước sinh động,
Khi người qua kẻ lại chẳng ai uống.
"Ước gì tôi là ống sáo dưới bàn chân dẫm đạp,
Vì như thế tốt hơn làm cây đàn sợi dây bằng bạc
Trong ngôi nhà chủ nhân không một ngón tay,
Và lũ con đều điếc."
Lúc này, suốt bảy ngày và bảy đêm, không người nào tới gần Vườn, Almustafa hiu hắt với những hồi ức và niềm đau của mình. Ngay cả những kẻ từng nghe ông nói với lòng yêu thương và sự nhẫn nại cũng quay lưng trước những theo đuổi của thời đại khác.
Chỉ một mình Karima đến, trên khuôn mặt như phủ chiếc mạng im lặng. Tay mang ly và đĩa, thức uống với thức ăn cho nỗi cô đơn và cơn đói của ông. Sau khi đặt những thứ đó xuống trước mặt ông, bà đi theo lối đi về nhà mình.
Almustafa lại đến với những bằng hữu của ông là hàng bạch dương trồng bên trong cổng vườn, ngồi ngắm con đường. Sau một lúc, ông trông thấy như có một đám mây bụi cuốn bên trên con đường và tiến về phía ông. Rồi từ đám mây bụi ấy bước ra chín người, đi đằng trước là Karima đang hướng dẫn họ.
Almustafa bước ra găp họ trên đường. Họ đi qua cổng, tất cả đều an lành tươi tốt như thể họ vừa rời khỏi lối đi này một tiếng đồng hồ trước đây.
Họ vào nhà để dùng bữa tối với ông nơi bàn ăn đạm bạc. Sau khi Karima đặt lên bàn bánh mì, cá và rót chai rượu cuối cùng vào ly. Bà vừa rót vừa xin với Tôn sư rằng:
"Xin phép cho em được rời nơi đây, ra phố để tìm rượu đem về rót đầy ly của quí vị, vì rượu hết rồi."
Ông ngước mắt nhìn bà, và trong đôi mắt ấy có một chuyến hành trình và một xứ sở xa xăm. Ông nói:
"Không, vì rượu đã đủ cho giờ này."
Và họ ăn với uống và được thỏa lòng. Khi bữa ăn kết thúc, Almustafa nói với giọng mênh mông, sâu như biển, đầy như con nước triều dâng cao dưới ánh trăng, và ông bảo:
"Hỡi các bạn chung chí hướng và người đồng hành của tôi, hôm nay chúng ta nhất thiết phải chia tay. Từ lâu chúng ta đã leo lên những ngọn núi dựng đứng nhất và chúng ta đã vật lộn với bão tố. Chúng ta đã biết tới cơn đói nhưng cũng từng ngồi trong các tiệc cưới. Chúng ta thường trần truồng nhưng cũng từng mặc y trang vương giả. Chúng ta quả thật đã du hành rất xa nhưng giờ đây, chúng ta chia tay. Các bạn sẽ cùng nhau đi trên lối đi của mình, và một mình tôi phải đi theo con đường của tôi.
"Dù các đại dương mênh mông và các miền đất bao la sẽ chia cách chúng ta nhưng chúng ta vẫn là những người cùng đi với nhau trong cuộc lữ hành lên Núi Thánh.
"Nhưng trước khi chúng ta đi theo nẻo đường cam go của riêng mình, tôi muốn trao cho các bạn thành quả vụ thu hoạch và những thứ mót lượm được của lòng tôi.
"Hãy đi trên lối đi của mình, vừa đi vừa ca hát, nhưng nên hát khúc ngắn vì chỉ những khúc hát chết yểu trên môi các bạn mới sống mãi trong trái tim loài người.
" Hãy nói tới sự thật đẹp đẽ bằng những lời ít ỏi, nhưng chớ dùng lời nào để nói tới sự thật xấu xí. Hãy bảo người thiếu nữ có mái tóc lung linh trong nắng rằng nàng là con gái của ban mai. Nhưng nếu bạn trông thấy người mù, đứng nói với kẻ đó rằng y làm một với bóng đêm.
"Hãy lắng nghe người thổi sáo như lắng nghe tháng Tư, nhưng nếu có nghe phát biểu của người hay chỉ trích và người ưa bươi móc lỗi lầm, các bạn hãy điếc như xương cốt và xa xăm như tưởng tượng của mình.
"Hỡi người chung chí hướng và người yêu thương của tôi, trên lối đi của mình các bạn sẽ gặp kẻ lội bộ, hãy cho họ đôi cánh của mình. Và kẻ sừng sỏ, hãy cho họ vòng nguyệt quế của mình. Và kẻ có móng vuốt, hãy cho họ những cánh hoa thay cho các ngón tay. Và kẻ miệng lưỡi châm chọc, hãy cho họ những lời mật ngọt.
"Đúng vậy, các bạn sẽ gặp hết thảy những kẻ đó và hơn thế nữa. Các bạn sẽ gặp kẻ què đang bán nạng, kẻ mù đang bán gương soi. Và các bạn sẽ gặp kẻ giàu có đang ăn xin nơi cổng Đền thờ.
"Đối với kẻ què, các bạn hãy cho sự nhanh nhẹn của mình, đối với kẻ mù hãy cho thị kiến của mình, và hãy thấy rằng các bạn đem bản thân mình cho kẻ hành khất giàu có; họ là kẻ thiếu thốn hơn hết trong tất cả vì chắc chắn không kẻ nào muốn dang tay xin của bố thí nếu hắn không thật sự nghèo dù đang có nhiều của cải.
"Hỡi những người chung chí hướng và bạn hữu của tôi, tôi tích nạp các bạn bằng tình yêu của chúng ta để các bạn là vô số lối đi băng từ bờ bên này sang bờ bên kia hoang mạc, nơi sư tử và thỏ đi, luôn cả chó sói và cừu.
"Nhưng các bạn hãy nhớ của tôi điều này: Tôi dạy các bạn không phải việc cho mà là việc nhận, không phải khước từ mà là làm mãn nguyện, không phải nhượng bộ mà là thấu hiểu, với nụ cười trên môi.
"Tôi dạy các bạn không phải im lặng, mà thay vào đó là một bài hát không lớn tiếng.
"Tôi dạy các bạn bản ngã rộng lớn hơn của mình, cái chứa đựng hết thảy mọi người."
Và ông đứng lên khỏi bàn ăn, bước thẳng ra Vườn và đi dạo dưới bóng hàng cây bách khi ngày đã xế. Họ đi theo ông, cách một quãng ngắn, vì tâm hồn của họ nặng trỉu và lưỡi của họ dính chặt vòm miệng.
Chỉ một mình Karima, sau khi thu dọn mảnh vụn trên bàn ăn, tới với ông và nói:
"Thưa thầy, em muốn xin thầy cho phép em được chuẩn bị thực phẩm cho ngày mai và cho chuyến đi của thầy."
Nhìn bà với đôi mắt từng trông thấy các thế giới khác nhau, ông nói:
"Hỡi cô em gái và là người yêu thương của tôi, việc ấy xong rồi, thậm chí từ lúc bắt đầu của thời gian. Thức ăn và thức uống đã sẵn sàng, cho ngày mai. giống như cho hôm qua và hôm nay của chúng ta.
"Tôi đi, nhưng nếu tôi đi với chân lý chưa được nói thành lời, thì chính chân lý ấy sẽ tìm tôi và thu thập tôi thêm lần nữa qua những thành tố của tôi bị tản mác khắp trùng trùng thinh lặng của vĩnh cửu, và thêm lần nữa tôi sẽ đến trước mặt cô để có thể nói với giọng nói được sinh ra một lần nữa từ tâm điểm của trùng trùng thinh lặng vô tận.
"Và nếu có điều gì của cái đẹp mà tôi không công bố cho các bạn, lúc đó tôi sẽ được gọi thêm lần nữa, đúng thế, thậm chí bằng chính tên của tôi, Almustafa. Và tôi sẽ cho các bạn dấu hiệu để các bạn có thể biết tôi đã trở lại ngõ hầu nói thành lời tất cả những gì đang thiếu, vì Thượng đế sẽ không cho phép Bản thân Ngài bị che giấu đối với loài người cũng như lời của Ngài bị nằm phủ kín trong vực thẳm của lòng người.
"Tôi sẽ sống ở quá bên kia cái chết,
và tôi sẽ hát trong tai các bạn
cả sau khi sóng biển bao la mang tôi trở về
với vực sâu đáy biển mênh mông.
Tôi sẽ ngồi bên bàn ăn của các bạn
dù không với hình hài
Và tôi sẽ đi với các bạn ra đồng,
một linh hồn vô hình.
Tôi sẽ tới với các bạn bên lò sưỡi,
một người khách không thấy.
Cái chết chỉ làm đổi thay chiếc mặt nạ
che bộ mặt của chúng ta.
Người đốn củi sẽ vẫn là người đốn củi,
Người thợ cày là người thợ cày,
Và kẻ hát bài ca cho gió
cũng sẽ hát nó
cho các tinh cầu đang chuyển động."
Và các đệ tử ngồi yên như tảng đá, họ sầu khổ trong lòng vì ông đã nói: "Tôi đi." Nhưng không người nào đưa tay ra giữ Tôn sư lại, cũng không ai đi theo sau các bước chân ông.
Và Almustafa đi ra khỏi Vườn của mẹ mình. Bàn chân ông bước lẹ làng, không gây nên âm thanh nào. Trong chốc lát, như chiếc lá bị cuốn trong cơn gió mạnh, ông đi rất xa họ. Và có thể nói là họ thấy một ánh sáng mờ nhạt chuyển động lên tới các chiều cao.
Và cả chín người bước ra, đi dọc theo con đường. Nhưng người đàn bà vẫn đứng yên ở đó trong bóng đêm đang tụ về. Bà nhìn ánh sáng và hoàng hôn nhập lại thành một theo cách của chúng. Và nỗi phiền muộn cùng cô đơn của bà được khuây khỏa nhờ lời ông đã nói rằng:
"Tôi đi, nhưng nếu tôi đi với chân lý chưa được nói thành lời, thì chính chân lý ấy sẽ tìm kiếm tôi và thu thập tôi, và tôi sẽ lại đến."
Và lúc này trời đã chiều hôm.
Và Almustafa đã đến vùng đồi. Bước chân ông dẫn ông tới sương mù. Ông đứng giữa các tảng đá cùng hàng cây bạch dương che khuất mọi sự, và cất tiếng nói rằng:
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
hơi thở trắng chưa bị kềm trong khuôn khổ,
Tôi trở về với chị,
làm một hơi thở trắng vô thanh,
một lời chưa được thốt ra.
"Ôi Sương mù,
người chị sương mù có cánh của tôi,
lúc này chúng ta ở cùng nhau,
và cùng nhau chúng ta sẽ ở
tới ngày thứ hai của cuộc đời,
bình minh của nó sẽ ở trên chị,
những hạt sương trong vườn,
và tôi, một hài nhi trên ngực một phụ nữ.
và chúng ta sẽ nhớ lại.
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
tôi trở lại.
Một trái tim đang lắng nghe trong thẳm sâu của nó,
y như trái tim của chị.
Một khát vọng đập rộn ràng và không chủ đích,
y như khát vọng của chị.
Một ý nghĩ chưa tụ lại,
y như ý nghĩ của chị.
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
con đầu lòng của mẹ tôi,
Hai bàn tay tôi còn giữ những hạt mầm non
chị đã bảo tôi tung vãi,
Và đôi môi tôi in dấu lên bài ca
chị đã bảo tôi hát.
Và tôi không mang tới chị hoa trái,
và tôi không mang tới chị những âm vang,
vì hai bàn tay tôi mù loà
và đôi môi tôi khô cứng.
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
tôi đã yêu thương quá đổi thế giới này,
và thế giới này đã yêu thương tôi,
vì mọi nụ cười của tôi đã trên môi nó,
và mọi giọt lệ của nó đã trong mắt tôi.
tuy ở giữa chúng tôi có vực sâu im lìm,
nó không muốn rút ngắn,
tôi chẳng thể bước thêm.
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
người chị Sương mù bất tử của tôi,
Tôi hát những bài ca cổ đại
cho lũ con nhỏ bé của mình,
Và chúng lắng nghe,
trên mặt chẳng chút thắc mắc;
Nhưng ngày mai
có lẽ chúng hoàn toàn không nhớ nữa
Và tôi không biết
gió sẽ mang bài ca ấy tới ai.
Và dù chẳng phải của tôi
tuy nó đã đến trái tim tôi,
và ở tạm trên đôi môi tôi.
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
dù mọi sự này đến để đi qua,
lòng tôi thanh thản.
đủ để hát cho những kẻ
đã sinh ra trước trong đời.
Và dù việc ca hát thật chẳng phải của tôi,
Tuy là khát vọng sâu xa nhất của lòng tôi.
"Ôi Sương mù, chị của tôi,
người chị Sương mù của tôi,
lúc này tôi làm một với chị.
Tôi không còn là một bản ngã.
các bức tường đã sập,
và các xiềng xích đã gãy;
Tôi vươn lên tới chị,
làm một sương mù,
Và chúng ta cùng nhau
bồng bềnh trên biển
cho tới ngày thứ hai của cuộc đời,
khi bình minh sẽ ở trên chị,
những hạt sương trong vườn,
và tôi,
một hài nhi trên ngực một phụ nữ./.
