Tôi sinh năm 1991 – năm Liên Xô tan rã, người bố quân nhân oai hùng của tôi phải ra quân vì có người thân vượt biên, hoen ố lí lịch trong sạch mấy đời bần nông của gia đình.

Tôi bị đẻ rơi giữa đồng trong đêm. Mẹ dứt khoát đặt tên là Minh Phương. Minh nghĩa là sáng còn Phương là phương hướng. Hi vọng tôi không bao giờ chọn nhầm đường.

Năm nay, tôi vừa tròn hai mươi tuổi.

Chuyến tàu thủy dọc sông Hồng. Con sông nước đỏ, lịch sử hòa lẫn trong sự nhạt nhòa của dòng thời gian lưu chuyển. Màu đỏ cứ nhạt dần. Hết năm cùng tháng tận, chắc ngàn xưa, nước sông Hồng vốn là máu của các chiến binh. Khi người ta chết, máu vắt thành dòng để ghi nhớ. Ai bảo vô lý, bởi những con sông luôn là điều rất đặc biệt. Những điều đặc biệt phải được sinh ra một cách đăc biệt. Năm tháng, nước hòa nước, người vùng vẫy, sông chỉ còn màu đỏ nhờ nhờ. Dòng máu chiến binh đã trôi ra biển. Con người hình như cũng ươn hèn hơn.

Sông Hồng trong tâm thức của những người sinh ra ở đông Bằng Bắc bộ, luôn là con sông giàu có, là người mẹ hiền lương, độ lượng, là những đồng lúa bát ngát vàng ươm, là ruộng cải ngồng với áo mớ ba mớ bẩy bay rợp kí ức, là người tình ấu thơ lén lút bên bờ dập dềnh sóng nước đêm trăng.

Chỉ là những kỉ niệm êm ái. Sao không biết rằng, có những buổi bình minh rực rỡ và cũng có những đêm đen kịt? Sao chỉ ghi nhớ quãng thời gian lững thững trôi đi ban ngày, kỉ niệm về tình yêu, về dòng vui ngọt ngào như chiếc kẹo lạc.

Sông Hồng ơi, sao không gầm thét lên đi. Sao không kéo lên những vĩ khúc của thuở khai thiên lập địa, rừng và nước, hồn thiêng sông núi nằm đây. Kéo về những con người biết đau đớn, biết xót xa trước hiện tại và viễn cảnh đầy đêm dài. Để sông đừng chảy êm êm mãi, hoài cảm về những tháng ngày xa xưa, hoảng sợ bên những cơn lũ lụt không bờ không bến. Thà cứ như thế, sông ơi!

Con tàu đi dọc sông Hồng. Sông êm ả nhưng người thuyền trưởng luôn miệng nhắc những đứa trẻ không được đứng quá sát lan can, đề phòng sóng ngầm.

Con tàu đã cũ, tiếng lạch cạch của nước vỗ vào mạn tàu luôn làm những kẻ yếu bóng vía, lần đầu đi tàu như tôi phải nổi gai ốc. Vị thuyền trưởng trẻ tuổi, ăn mặc chỉn chu, trắng toát như những chàng trai Pháp trong các bộ phim của Holywood trước thế chiến thứ 2, có vẻ quen nhìn thấy nỗi sợ hãi này trong mắt các vị khách của mình. Anh ta cầm một thùng nước khoáng, luôn miệng hỏi xem có ai cần nước uống không? Vài thủy thủ đi lại, nhìn anh với ánh mắt thân thiết.

Sắp đến Đền tình yêu đấy các bác nhé – Người thuyền trưởng nói.

Thứ âm sắc vừa to vừa nhẹ nhàng ấy chỉ có thể là người ở phía mạn Nam Định, Thái Bình. Cầm chai nước Lavie trên tay anh, tôi hỏi:

Anh là người Thái Bình phải không?

Sao cô biết? – Anh ta ngạc nhiên.

Tôi là người Thái bình mà – Tôi trả lời.

Ô! Tôi thấy cô không nói giọng quê

Tôi nói chuyện với người nơi khác nhiều nên bị lẫn giọng, tiếc thật.

Cô may mắn đấy chứ. Giọng cô rất hay.

Tôi cười rồi quay lại phía bờ sông. Hai bên những ngôi nhà san sát nhau, có chỗ còn lấn ra cả lòng sông bằng những cái kè bê tông. Đang mùa cạn nước, những chỗ rêu xanh phủ dập dềnh theo từng đợt sóng lên. Bèo hoa dâu trôi nổi. Lục bình tan tác như đã bị vùi dập qua bao dòng chảy. Sự êm ả vĩnh hằng bao giờ cũng ẩn dấu trong lòng quy luật muôn đời. Nước chảy thì đá cũng mòn huống chi cây lục bình yếu mềm ấy.

Ông ta đứng đó với hai đứa trẻ, một trai một gái. Đứa lớn là một cậu bé có đôi mắt thật buồn. Cô bé kia khoảng 3, 4 tuổi, rất xinh và hiếu động. Người đàn ông ấy cũng đã bước vào tuổi trung niên. Làn da trắng nhũn nhẽo với những lỗ chân lông có thể nhìn thấy được qua từng nếp nhăn. Đó là một người đàn ông tầm thước, mái tóc xanh rì và cái đầu hơi rụt xuống so với thân. Ngay khi bước lên tàu, ông đứng ngay trước tôi, tôi nhìn thấy một nốt ruồi nhỏ sau gáy của ông, nơi đứa con gái nhỏ mà ông bế đang mân mê mấy sợ tóc đen của bố nó. Người tình đầu tiên của tôi cũng có một nốt ruồi đỏ sau gáy. Tôi yêu năm 17 tuổi, đã chia tay.

Tôi cảm thấy một sự thu hút kì lạ, nó gợi cho tôi một cái gì đó mà từ lâu, trong sâu thẳm trái tim mình, tôi đã cố gắng bỏ qua, nó nhắc cho tôi nhớ đến những kỉ niệm không vui thuở trước. Những người trẻ tuổi thường cứng rắn với hiện thực nhưng lại tìm cách trốn tránh cảm giác. Nếu họ đối mặt hẳn họ đang bất cần. Tôi không biết mình thuộc kiểu người gì nhưng vẫn trốn tránh. Tôi muốn quan sát họ mãi để tìm ra điểm thu hút ấy, nhưng không muốn nhìn trực diện vì ngại ngùng. Đôi mắt người đàn ông rất khô. Ánh nhìn ấy nếu quét qua tôi, có lẽ nó sẽ đốt cháy hết cảm xúc của tôi mất. Tôi nhìn vào tấm kính treo một cách vô lý trên cây cột buồm. Hơi sương buổi sớm làm nó mờ dần, những hình ảnh cứ méo mó, nhưng tôi vẫn cảm thấy thứ mùi Hugo Boss  từ người đàn ông đang chăm chú nhìn vào khoảnh nước xanh lặng trước mặt. Trong trăm ngàn mơ tưởng và những nhớ thương vô biên về một tình yêu ráo hoảnh những tính người, tôi đã đi và bỏ lại, đã dừng lại và lại tiếp tục đi. Khi nào cảm thấy cái mùi không thể ngửi bằng mũi mà phải được ngửi bằng cảm giác này, tôi sẽ dừng lại.

Tôi cố gắng để họ không biết tôi đang quan sát họ, nhưng đôi mắt của cậu bé rất sắc, nó chậm rãi mà đờ đẫn, nó sâu như nước mà nhẹ như mây. Đôi mắt ấy từ từ tiến về phía tôi, một đôi tay nhỏ nhẹ nhàng quệt một đường trên tấm kính mờ hơi nước. Một dấu X. Tôi quay lại. Tôi tưởng sẽ bắt gặp một cái nhìn diễu cợt từ cậu bé . Nhưng không, cậu bé cười rất hiền.

Chị sang đây chơi với bọn em không?

Chị á? – tôi chỉ vào mình.

Vâng, bé Bông nói chị rất xinh…

Tôi mỉm cười rồi đi theo cậu bé. Tôi thấy người đàn ông vẫn không tỏ thái độ gì, ông ta có ý tránh ra phía sau để hai đứa con được chơi đùa. Nhìn vẻ căng cứng ở đôi vai, tôi cảm giác như đó cũng là sự căng cứng của trái tim đang thì thầm đau khổ. Và đôi mắt ấy, có hàng mi lặng lẽ mang đầy nét xưa cũ, hoài vọng nặng ưu phiền. Tôi hơi ngại ngần, cái cách biểu đạt lạnh lùng ấy làm lòng tôi chùng xuống, suy nghĩ đầy mộng cảm.

Người đàn ông nhoẻn miệng cười như để khích lệ tôi. Từ đó, tôi không nhìn về phía ông ta nữa mà chỉ chăm chú chơi cùng hai đứa trẻ.

Con tàu ì ạch tiến lên phía sát mép nước. Sóng xoàm xoạp như có hàng ngàn mũi kim nhỏ đang vội vã may vá lại làn nước đang bị thứ sắt thép này xé rách. Dòng nước đỏ đục len lỏi vào những kí ức thần thoại về ngôi đền tình yêu – đền Chử Đồng Tử, Tiên Dung.

Ngôi đền linh thiêng này như thể nằm trong khoảng giữa của không gian và thời gian. Đâu đó tím tái lịch sử đang oằn mình, đền đài cũ nguy nga, người xưa chống gậy úp nón, nay chỉ còn là rêu phong cổ tích. Một mối lương duyên hữu hạn mà trở thành vô hạn. Đời người chẳng thể an hưởng vật chất, sung sướng được mấy ngàn năm? Chỉ có tình yêu là ở lại trong thần thoại. Bia đá trơ trơ cùng tuế nguyệt. Thu thủy hồng hoan cũng sững lại dưới chân đền. Người đàn ông đứng đó, dưới những bậc đá, bóng cây đa đổ dài. Tôi thấy ông ta nhìn tôi rất lâu, cơ hồ như một khắc thời gian ánh mắt ấy đã lướt qua trăm nghìn lần ướt đẫm ảo vọng mơ hồ. Tôi chạy lại gần hơn phía họ, tôi nắm lấy tay bé gái và bế nó lên. Cảm giác tốt lành hơn bởi không thấy ba người bọn họ chỉ là ảo giác của mình, tôi thấy phấn chấn hẳn. Tấm lưng người đàn ông đi phía trước tôi vẫn trong suốt.

Chuyện kể rằng, có chàng trai họ Chử, nhà nghèo đến nỗi hai bố con chỉ có một cái khố. Cha chết, nhường khố cho cha để thân mình bơ vơ giữa chốn hoang liêu không một mảnh vải che thân. Một lần, gặp nàng công chúa đi ngao du sơn thủy bèn vùi mình xuống cát để dấu đi tấm thân trần truồng. Trong khung cảnh chỉ có trời, đất và nước ấy, công chúa quây màn tắm, đúng chỗ chàng trai đang vùi mình. Hai người nên mối lương duyên. Người đời nay vẫn gọi là truyền thuyết Chử Đồng Tử - Tiên Dung.

Hạnh phúc là định nghĩa chưa bao giờ tồn tại hoặc thật sự lâu dài, chỉ có trạng thái hạnh phúc mới là thứ hiện hữu và là sự thật. Hạnh phúc trường tồn chỉ là mớ lý thuyết mà các triết gia và nhà văn tạo ra để vỗ về thế giới trong cơn vật vã của sự tồn tại hay không tồn tại. Tồn tại để lòng quặn đau vì những ràng buộc, truyền thống hay vọng tưởng về sự quá hoàn hảo của một luận thuyết. Không tồn tại để trở về với cát bụi hay là vô nghĩa. Vì là một con vật tiến hóa thành nên người ta không muốn chết. Vì do Chúa, Phật, Ala sinh ra nên họ muốn thoát xác.

Nghịch lý quá đỗi!

Bàn tay này vẫn giữ những kỉ niệm đẹp nhất về em. – Người đàn ông nói với tôi.

Tôi giật mình quay lại. Tại sao lại là một câu của Kawabata? Đôi mắt long lanh của người đàn ông ấy vẫn nhìn tôi. Hai đứa bé chạy nhảy trên thềm đá. Bóng của chúng nhòe dần như những cánh bướm.

Thật ư?

Tôi muốn xiết chặt đôi bàn tay thôi ráp của ông như cái cách mà người vũ nữ trong truyện của Kawabata đã làm. Nhưng tôi sợ đây chỉ một câu chuyện.

Đây không phải là một câu chuyện – ông nói.

Em đã giữ lời hứa.

Em chưa từng đi tìm anh. Anh đã tìm em.

Em chỉ hứa là sẽ trở lại… Bây giờ em đã trở lại rồi.

Ừ.

Không khí quanh tôi lạnh hơn bình thường. Cái giá rét của những tấm thân đơn độc, giữa trời, nước và huyền thoại. Tôi chưa bao giờ hiểu, tại sao những sự việc đơn giản, diễn biến rất đơn giản và kết cục cũng đơn giản lại chỉ có thể có trong truyện cổ tích hay thần thoại. Tôi đã không cố gắng tìm đến nơi mà tôi có thể được thỏa mãn những ước muốn phù dung của tôi về thế giới hạnh phúc hơn thế. Tôi đã đánh mất ông ấy trong khi còn quá mù quáng vì những câu hỏi tại sao. Khi còn trẻ, người ta thường như vậy.

Năm ấy, tôi mới 17 tuổi…

Đừng nhớ lại quá khứ nữa.

Đúng rồi – Tôi khẽ cười.

Ông ấy đứng cạnh tôi, mùi Hugo Boss vẫn nồng, như ngày hôm qua chưa từng biến mất.

Con anh, chúng rất đẹp.

Con của chúng ta, nó...

Tôi không muốn nói nữa. Quay mặt nhìn về phía mặt nước mênh mang.

Nhớ có một buổi đêm, cùng với người tôi yêu. Từng con phố Hà Nội cứ dài ra, đen kìn kịt những bóng người. Trong cơn say lung linh, đứa con bé bỏng của tôi đã sinh ra và chết đi như quyết định của người mẹ mới 17 tuổi của nó muốn vậy. Đứa con của tôi chưa từng nhìn thấy ánh mặt trời. Đến khi nước mắt lưng tròng, thời gian xóa hết mọi thứ. Tôi chỉ còn nhớ đến khoái cảm khi ân ái với người đàn ông này và nỗi đau khi bà bác sĩ có đôi mắt trắng dã nhìn tôi, đưa nó ra khỏi cơ thể tôi.

Tôi chưa từng hoảng sợ trước bất cứ điều gì. Ngược lại, càng ngày tôi càng trơ lì đến vô cảm. Tôi cũng không sợ điều đó, còn có phần vui mừng.

Người đàn ông nào cũng có một bộ mặt xã hội, một danh dự cần phải giữ. Tôi thì là một con ngựa hoang. Người này thuộc về bên kia chiến tuyến so với hệ tư tưởng vốn có của tôi. Tôi là người tự do đến mức phóng túng. Sẵn sang bất chấp mọi thứ để đạt được tự do tuyệt đối, còn ông ta là người thuộc về thực tế. Sống trong một mảnh trời đầy cám dỗ nhỏ mọn, ông ta phải nương theo. Tôi trở thành kẻ man rợ hấp dẫn. Tôi thuộc về một thế hệ mới muốn vứt bỏ hết hào quang cũ để vươn đến đỉnh cao mới. Còn ông ta, cách tôi mấy thập kỉ tuổi tác, nhận thức đã đi về chỗ chỉ muốn có duy nhất bản thân mình.

Công việc của anh dạo này sao rồi?

Anh ổn cả.

Không vướng vào vòng xoáy quyền lực và tiền bạc nữa chứ?

Vướng nhiều hơn. Anh thấy mình cần như vậy?

Nhìn anh già đi rất nhiều.

Anh đã 50 tuổi rồi.

…

Đã ly thân. Đợi nghỉ hưu rồi ly hôn.

Anh vẫn sợ sệt cho bộ mặt của mình nhỉ?

Anh không sợ. Anh thương con anh.

Em biết. Nếu có thể, chắc đã muốn làm tình với từ “thương” của anh.

Lâu nay, anh vẫn tìm em…

Anh tỉnh ra đi, em mới chỉ 20 tuổi. Em vẫn chỉ là một đứa trẻ con.

Nếu em vất bớt cái tôi của em đi, nếu em biết thương người khác thì con chúng ta đã không phải chết, thì chúng ta đã có kết thúc…

`Tôi thở dài. Trên đời làm gì có từ “nếu”.

Em vẫn đi theo đám người đó à?

Tôi không trả lời nữa, tiến về phía hai đứa trẻ. Ráng chiều đỏ ửng phía xa. “Đám người” được nhắc đến là một nhóm nhà văn. Tôi là người trẻ nhất,  viết mạnh bạo nhất và dứt khoát nhất.

Tất cả những người như ông ta đều coi đó là mầm họa. Còn tôi lại yêu ông ta cũng từ cái mầm họa đó mà ra.

Thôi đừng nhớ về quá khứ nữa.

Ông đưa tay xoa lên vai tôi. Đôi mắt đứa con trai lớn nhìn chằm chằm vào vai tôi rồi lảng đi chỗ khác. Tiếng còi tàu hú lên những hồi dài.

Bố ơi, chúng ta về tàu đi. – Bé gái thỏ thẻ.

Người đàn ông quay qua nhìn tôi, ánh mắt ngập ngừng. Sông Hồng gào lên bản hùng ca lúc triều xuống. Rào rào. Gầm gừ.

Sau hoàng hôn sẽ là đêm. Sau đêm, là mặt trời.

Ngày mai, chúng ta đã ở biển …