Jamaica Kincaid

Jamaica Kincaid (sinh năm 1949) tuổi thơ sống ở Elaine Potter Richardson, Antigua thuộc Bristish West Indies. Năm 16 tuổi, bà rời Antigua đến New York tìm việc làm. Lúc đầu làm quản gia cho một gia đình giàu có rồi sau đó trở thành cô trông trẻ. Ước mơ theo học ở một trường Đại học không thành, bà đã tự rèn luyện ngòi bút và thông qua cuộc đời đau khổ với trải nghiệm của mình bà đã để lại cho đời những tác phẩm đấu tranh cho quyền con người nói chung và quyền phụ nữ nói riêng. Tác phẩm đầu tay của bà là tập truyện ngắn có tựa đề là At the Bottom of the River được xuất bản năm1984 và đạt giải thưởng Morton Dauwen Zabel Award của Học viện Mỹ và Viện Văn học Nghệ thuật. Các tiểu thuyết nổi tiếng của bà tiêu biểu có Annie John (1985) và Lucy (1990) đã nhận được các giải thưởng cao quý. Phong cách viết truyện của bà chú trọng đến sự giản dị, chân thật, cách thức thể hiện ấn tượng, ngắn gọn, cô đúc.

Gái (Girl), câu chuyện được xây dựng theo mẫu hình ở Antigua, đề cập đến đời sống ở Antigua bao gồm cả thể nhạc benne (nhạc Calypso phổ biến); những thực vật nhiệt đới ở đây như  dasheen và  okra; và các món ăn ví như  doukona (món khai vị) và pepper pot (món tiêu hầm cô đặc). Tác phẩm là lời đấu tranh cho quyền phụ nữ, đả phá "chủ nghĩa gia trưởng"(chữ dùng của tác giả) ở Antigua. Trong gia đình, người con gái như một đầy tớ, phục vụ ông bố như một ông chủ, làm việc một cách máy móc theo những mệnh lệnh và sự chỉ dẫn của ông bố. Không có quyền có ý kiến, hay cái gọi là tự do riêng tư...

Giặt đồ trắng vào Thứ 2 và phơi lên đống đá; giặt quần áo màu vào Thứ 3 và phơi lên dây; đừng đi đầu trần giữa trời nắng; nấu món bí đao cắt lát trộn bột chiên dòn thì phải chiên trong dầu thật nóng; ngâm quần áo nhỏ của mày ngay sau khi thay ra; khi mua vải bông để may một cái áo blouse đẹp cho chính mày, thì nhớ phải chọn loại vải không phết hồ ấy, vì cotton phết hồ sẽ không giữ được màu sau khi giặt; ướp muối cho cá qua đêm trước khi làm món; có thật là mày hát những bài benna ở trường vào ngày Chủ nhật không?; hãy luôn ăn hết phần thức ăn của mày theo cái cách mà không làm cho người khác xót ruột; vào những ngày Chủ nhật cố gắng đi bộ như những quý bà ấy, chớ có học thói đởm dáng của lũ điếm đứng đường mà mày có vẻ đang muốn muốn giống rồi đó; không được hát benna ở trường vào Chủ nhật nữa; tuyệt đối không được nói chuyện với mấy thằng ôn dịch ở ngoài cầu tàu thậm chí mấy lời qua lại chỉ đường chỉ ngõ cũng không được; không ăn trái cây trên đường - ruồi nhặng sẽ bâu theo mày; nhưng con không hát benna vào những ngày Chủ nhật và chưa  bao giờ ở trường ngày Chủ nhật cả; đây là cách để đính một cái khuy; đây là cách để  để làm một khuyết áo cho cái khuy mà mày đã đính; đây là cách để viền mép một chiếc váy khi mà mày nhìn thấy đường viền hạ xuống và như thế mày sẽ trông khác một con điếm mà tao biết mày thích được như chúng lắm; đây là cách mày ủi cái áo kaki cho ông bố của mày  để nó không nhăn nhúm; đây là cách mà mày là những cái quần kaki của ông bố của mày để chúng thẳng ra, đây là cách mà mày trồng cây mướp tây - ra xa nhà, vì  loại cây chết tiệt này có nhiều kiến đỏ lắm; khi mày đang trồng những cây dasheen, hãy tưới nhiều nước cho nó nếu không khi ăn nó cổ họng của mày sẽ bị ngứa đó;  đây là cách mà mày quét một cái góc; đây là cách mà mày quét nhà; đây là cách mà mày quét sân; đây là cách mà mày cười với một ai đó mà mày không ưa; đây là cách mà mày cười với một kẻ nào đó mà mày chẳng vừa mắt; đây là cách mà mày cười với những ai mày khoái; đây là cách mày dọn một bàn trà; đây là cách mày dọn một bàn ăn tối; đây là cách mày dọn một bữa ăn tối cho một người khách quan trọng; đây là cách mày dọn một bữa ăn trưa; đây là cách mày dọn một bữa ăn sáng; đây là cách ứng xử khi có mặt những gã đàn ông mà mày chưa hề biết đến, và cách này, người ta sẽ không thể nào ngay một lúc mà có thể nhận ra sự đĩ điếm mà tao đã bảo mày phải bỏ đi, phải tránh xa ra; phải lau sạch hàng ngày, thậm chí đó không phải là nước bọt của mày; không được ngồi chồm hỗm mà bắn bi - nên biết, mày không phải là con trai; không được nhặt hoa của người khác - coi chừng mày đó; không được ném đá vào những con sáo, vì nó chẳng giống chim sáo chút nào;  đây là cách để làm món bánh mì tráng miệng; đây là cách để làm món doukona; đây là cách để làm món tiêu hầm; đây là cách để làm loại thuốc tốt trị cảm lạnh; đây là cách để làm loại thuốc tốt ngõ hầu tống khứ đứa bé đi trước khi nó tượng hình đầy đủ trong bụng mày;  đây là cách để bắt cá; đây là cách để ném cá trở lại nếu mày không thích, và với cách đó sẽ chẳng có điều tồi tệ nào ập vào đầu mày đâu; đây là cách để dọa một thằng khốn nào đó; đây là cách một thằng khốn cưỡng bức mày; đây là cách để yêu một gã đàn ông, và nếu cách này không ổn thì có những cách khác, và nếu những cách đó không ổn thì đừng quá bi quan, hãy bỏ đi; đây là cách để phun nước bọt lên trời nếu mày thích, và đây là cách để biến nhanh trước khi nước bọt nó rơi xuống đầu; đây là cách để kiếm đủ tiền tiêu xài mà không phải nợ nần gì ai; luôn bóp nắn ổ bánh mì trước khi mua để xem thử nó có phải là bánh mới không; nhưng ngộ nhỡ người thợ làm bánh không cho con mó tay vào ổ bánh thì sao?; mày định nói với tao rằng rốt cuộc (qua những gì tao dạy) mày sẽ thực sự trở thành loại đàn bà mà đến cả người thợ làm bánh cũng không cho ở gần ổ bánh ư?

Nguyễn Hữu Tình (dịch)