Nhân trang Tương Tri ở hải ngoại (tuongtri.com)  gặp bạn viết tại Nha Trang đầu xuân 2006. Có các nhà văn xứ thành Đồ Bàn (Bình Định) như nhà văn Trương Văn Dân và Elena (ý), nhà văn Tạ Chí Tân (Mỹ), nhà nghiên cứu  Quách Giao (con trai nhà thơ Quách Tấn ở Nha trang) vv… cùng họp mặt …

Tôi nhớ về nhà thơ Quách Tấn cách đây 30 năm.       

Hè 1987. Đoàn Tạp chí  Sông Hương vào Nha Trang. Các nhà thơ nhà văn Hoàng Vũ Thuật, Vĩnh Nguyên, Nguyễn Quang Hà….thủ dưới mái tôn 39 độ nhà tôi, nhấm rượu đế với xoài xanh và qua đêm tại bãi biển gần nhà (đã viết trên CLN số 17).

Tôi theo đoàn...đi chơi. Nghĩ, đoàn văn nghệ xứ mưa phùn đi thăm các vị chức sắc địa phương. nhưng các vì khách lại dừng xe trước cổng… nhà thơ Quách Tấn ngay sát Chợ Đầm.

Quách Tấn (1910-1992), Ông cùng với Hàn Mặc Tử, Yến Lan, Chế Lan Viên được người đương thời Bình Định gọi là Bàn thành tứ hữu.

Khi giữ chức Phó tỉnh trưởng Bình Định (chế độ cũ), ông chuyển hài cốt  bạn thơ Hàn Mặc Tử từ  Quy Hòa về Gềnh Ráng (Qui Nhơn) ngày nay.

Từ năm 1958 đén cuối đời, ông sống tại Nha Trang. Ít người biết thơ ông và thế hệ trẻ không được tiếp cận thơ ông vì ...ông là quan của chế độ cũ. Âu cũng là thiệt thòi cho nền văn học  nước nhà vì những tác phẩm có giá trị bị vùi lấp và lãng quên. Đặc biệt, văn học trước năm 1975.

Theo qui luật. Cái hay, cái đẹp của nghệ thuật vẫn tồn tại khách quan và mãi mãi. Thơ ông theo qui luật ấy.

Năm đó ông đã 77 tuổi, hai mắt bị mù. Sau vài tuần trà. Ông tặng sách. Từng người một. Thứ tự như như người cha phát thưởng cho những đứa con của mình.

Khi nghe ông hỏi tên thì tôi giật mình. Thấy anh Quách Giao (con trai ông) đưa sách. Ông cầm bút viết …chừng.

Lời đề tặng ngay ngắn, nắn nót như người bạn thuở thiếu thởi viết những dòng lưu niệm cho nhau, viết như gặp nhau trước lúc chia xa. Và đó cũng là Văn hóa tặng sách của người muôn năm cũ còn sót lại chăng??.

Tập thơ ĐỌNG BÓNG CHIỀU. Gồm 108 bài tứ tuyệt viết từ 1941 đến 1958. Xuát bản 1961.

Tôi lật từng trang. Nét chữ thiêm thiếp ngủ trên mặt giấy ố vàng, màu mực thẩm thấu vào thời gian như  tranh  thủy mạc. Ông đang vẽ  nét khuya trong vườn vắng :

Tàu chuối vườn bên rụng giọt khuya

Khôn ngăn hồn mộng dứt ra về

Mộng về ta ở thương nhau quá

Trăng nửa vòng thu gió bốn bề

Lâu, rât lâu. Hay là lần đầu tiên trong đời. Tôi thấy Trăng Nửa Vòng Thu của ông. Trăng chia mùa thu làm hai nửa có phải là trăng là nhát cắt để thời gian bắt đầu nghiêng về phía mùa đông?. Không phải. Đó là sự chia  giữa Mộng về còn Ta ở lại, của sự xa cách, của sự chia li. Trăng từ ánh trời hay chút vàng chảy tràn nỗi buồn ly biệt.

Tôi muốn hỏi ông vài câu. Nhưng thấy ông yếu lắm rồi. Lại thôi.   

Ông trao đứa con mà ông sinh nở, ôm ấp gần ba mươi năm cho tôi (và cũng  bằng tuổi tôi khi đó).

Cũng hơn chừng ấy năm. Tôi chăm sóc nó cùng với hàng trăm đứa con cùa người làm văn chương khác. Chúng được bao bọc, thảnh thơi trên giá, khi chủ nhân trải chiếu dưới đất để…nằm.

Khi ông tặng sách, tôi đang là thủy thủ, thích rượu, ghét thơ.

 Khi tôi đọc và hiểu một chút thì… rượu đã hết men. Và khi biết yêu thơ thì ông đã đi xa, lẫn vào ánh trăng. Tan vào vòng thu chia nửa.  

Trong tôi. Giếng hoài niệm vẫn đọng lại đôi mắt ông. Đôi mắt không còn nhìn thấy giọt khuya rụng bên tàu lá. Nhưng vẫn thấy hồn mộng người dứt ra về…  

Rồi, món nợ đời cũng phải trà, một xu cũng thấy an lòng.

Gần 30 năm, tôi trà nợ  Bài Thơ  Viết Về Ông mà chia bỉnh quân 1 năm viết chưa được…1 từ.  

VIẾT VÈ NHÀ THƠ QUÁCH TẤN*  

Từ Sâm

Tôi hỏi Thượng Đế: Sao ăn trộm đôi mắt của Ông

Thượng Đế trả  lời : Ông ấy nhìn đời qua con chữ.

Nha Trang hè  1987 -  Xuân 2017