1.
Không lửa đỏ đun nồi bánh tét, không khói trắng bốc lên từ chảo mứt, không tiếng gỏ cạch cạch đúc bánh in.. Không tiếng la mắng đi chổ khác chơi
Bọn trẻ con lúc đó, bây giờ đã già
Ngôi nhà vắng vẻ hơn, màu xam xám nơi bức tường và cả bầu trời, không phải màu lam của khói. Không có tiếng nói cười bọn trẻ con. Không có tiếng than vãn mệt nhọc nhưng khuôn mặt sáng ngời, không có ngọn đèn dầu chớp tắt ngoài hiên, không có mùi thơm lá chuối. ...
Thèmngọnlửabếp than, thèmcáilăngxăngchẳngbiếtđểlàmgì của đámtrẻ con anh em. Thèmtiếngrộtrạtcạođáynồimứt
Anh emngàyấygiàđi, đứacòn, đứamất
2.
Những hàng cây dài ngút mắt hai bên đường phủ đầy bóng mát, tiếc rằng cuối đông, mùa xuân chưa đến để thấy thảm hoa vàng tuyệt đẹp
Thị trấn Hòa Sơn không ở cuối con đường, hết những bóng mát cây xanh, rẽtrái, thị trấn chập chùng nằm ở đó. Những con đường nhỏ không mang tên ai, chẳng nhân danh ai ở cái thị trấn yên bình này.Mỗi đường mang một con số, thứ tự một hai ba bốn..
Quanh co, cao thấp, những ngôi biệt thự dưới thung lũng, khi thì hàng hàng, lớp lớp bên sườn dốc hoặc trên đồi cao. Chập chùng đồi dốc dẫn ta lên rồi xuống thấp
Thị trấn mịt mù sương buổi sáng và rực nắng vàng vào trưa chiều, lành lạnh khi nắng tắt. Gần giống như những khu tái định cư, những ngôi nhà trong thị trấn được quy hoạch và sắp đặt rất thự tự. Cũng lắm lối kiến trúc, từ đơn sơ đến cầu kì nhưng phần lớn được xây dựng theo một kiểu mẫu chung, đơn giản nhưng kiên cố và sạch sẽ, xám là màu chủ đạo của thị trấn, những ngôi nhà, biệt thự được lát bằng đá hoa cương, diện tích tất cả đều bằng nhau
Khó mà tìm được sự hơn thua trong thị trấn yên bình này, giàu hay nghèo, sang hay hèn cũng chỉ kiếm được cho mình chổ trú ngụ bằng nhau
Thịtrấn, nghĩatrangHòaSơn
Bước chân vào thị trấn trong những ngày bình thường, ta cảm nhận được cái bình yên đến lạ. Tâm hồn chùng xuống hoặc bay lên. Một cảm xúc kì lạ, muốn thoát đi, quên hết. Đớn đau, buồn phiền, sân si, đố kị, tranh giành, ganh ghét..tất cả dường như tan biến, ông cảm nhận sự vô thường của đời người
Mỗi năm một dịp lễ hội, thị trấn Hòa Sơn cũng như những thị trấn yên bình khác bỗng náo nhiệt khác thường, ngàn ngàn người kéo nhau về tham dự. Người ta bình lặng đi qua những con đường nhỏ hẹp tráng nhựa, không có quy định một trật tự nhất định nao nhưng người ta tôn trọng chốn bình yên, không ồn ào. Không khí trầm mặc, những khuôn mặt trầm mặc, lặng lẽ dự hội. Rồi người ta vội vã trở về sau những lời cầu nguyện. Không có chổ cho sự dối trá
Ông đứng giữa chập chùng đồi núi, tầng tầng lớp lớp những ngôi mộmàu xám, một ít màu vàng, hòa mình vào đám đông dự hội
Sau vài tháng, thị trấn khác lạ quá, những lối đi như nhỏ hẹp hơn, nhà cửa được xây dựng nhiều hơn. Tôi tim ngôi nhà của em tôi, lạc lỏng và không định hướng nổi con đuờng cũ. Bần thần đứng giữa con đuờng, cảm thấy mình có lỗi, một cái tội không đáng có của người anh cả với đứa em trai, người lính trở về sau những trận đánh ở xứ người, sau ba mươi năm chọn nơi này dứng chân
Màu khói lam phảng phất từng ngôi mộ, người ta trầm mặc trước thềm hiên
Đốtnhangcắmvàolưhương, ôngxótxanhìnvàođôimắttrong di ảnh, cậuemtraiđangnởnụcườivớiông
Thấy là lướt qua, nhìn là phải xoáy vào, đôi mắt đẹp mở to, trong veo xoáy vào ông
Mồi điếu thuốc, tay run run ông mời hắn. Cũng cái nhìn xoáy vào ông, cười mĩm, bất cần
Lần thứ hai ông bật hộp quẹt, ngọn lửa bùng, ông đốtthêmnắmnhang. Cũng cái nhìn bất cần, chẳng trách móc, oán than, hắn nhìn xoáy vaò. Lần này ông nhận ra cái nhìn biết ơn
Ông không nhớ hắn tập hút thuốc từ lúc nào, chỉ biết rằng khi từ chiến trường CPC trở về, hắn chạy ào vào nhà, tay kẹp điếu thuốc lá, nhận ra đằng sau sự mừng rỡ của ông là trách móc, hắn vội vàng búng điếu thuốc ra gốc cây ngoài đường
Đómlửađỏhìnhvòngcunghắn búng đi cũng gần ba mươi năm
Mẹông nói ba mi chết lúc năm ba tuổi, hắn cũng năm ba tuổi. Giáp năm hắn mấy đứa bây mời thầy tụng niệm cầu siêu cho đàng hoàng, cầu cho hắn siêu thoát. Nhớ đó !
Ông mồi thêm cho hắn điếu thuốc, thắp nén nhang
Hắn nhìn xoáy vào ông, cái nhìn thật lạ, khácvớicáinhìnhồi con bélầnđầutiênôngđánhhắnbằngroisaumộtlầntrốnhọc
Nămnay mùađôngkhálạ, mưarồinắngrồilạimưa, mưamiếtnhữngngàycậnTết, bàcụvẫnthườngngồimộtmìnhtrongcănphòngvắng, thỉnhthoảng con cáivàibađứavàothămhỏirồilạiđicông việc củamình. Bàcôđơntrongnhiềugiờliềntrongmỗingày, tộinghiệp
CànggầnTết, bàcụlạithấyrộnràngtronglòng, lạiước chi đượcthấyánhsángđểbậnrộnvớibánhmứtchobangàyTết. Ông con traihiểuýMẹ, sắm bếp lò đất sét, than củi và một mớ gừng mang về nhà Mẹ làm mứt, không phiền đến vợ con. Trời se lạnh, bà cụngồi trên ghế cạnh bếp lò nhắc chuyện ngày cũ. Bà nói ngày trước ít cháu chắt nhưng nhà đông vui, gần Tết Mẹ làm bánh mứt, mấy đứa bây bu quanh. Chừ con cháu mấy chục đứa lại vắng hoe. Hămtámnhàmìnhbắtđầugóibánhtét, mi cứlăngxăngbênMẹ, góichođượcmấycáibánhbằngngóntaymớichịu, làmmứtthìthíchcạonồi..Năm, sáuchụcnămrồi, Mẹkhôngquênđược
Ông vừađiviếngmộcậuemtraivề, muốnlàmmộtítmứtgừng
Đăm chiêu, nhìn không chớp vào thau mứt đangsôitrên bếp lửa than
3.
Bà Mẹ mồ hôi ướt trên mặt, loay hoay với hai bếp than. Bánh in, bánh hột gà đã làm xong mấy ngày trước. Hăm bảy Tết, còn hai thau mứt khoai, mứt gừng nữa là xong
Cậu bé mườihaituổi cùng đứa em trai quanh quẩn trong gian bếp chờ mứt rim xong để được cạo lớp đường còn bám ở đáy thau. Đứa em tuy nhỏ nhưng lanh lẹ hơn. Nó lúc nào cũng chiến thắng, thương tình anh trai đứng nhìn, nó cho một ít dính trên muỗng. Cậu nhường nhịn em mặc dù thèm thuồng những mảnh đường mỏng như bánh tráng mà chắp miệng. Cậu đợi và hi vọng vào thau mứt gừng còn lại trên bếp than hồng
Nước đường sủi bọt lăn tăn nhẹ trên những lát gừng trông thật hấp dẫn. Thằng em tham ăn vẫn chưa hả hê, nó đứng cạnh anh, nhón tay vào thau mứt. Cậu xô nhẹ nó, đứa em ngã chúi, hai bàn tay úp trên những lát gừng nóng bỏng, nó khóc thét
Mẹ không đánh nhưng giận cậu mấy ngày Tết. Mười ngón tay em trai sưng phồng, bọng nước. Nó đau đớn khóc ngày đêm. Mẹ cũng khóc theo em
Người anh hối hận vì dành ăn với em, thương xót cho em trai nhiều lắm. Lần đầu tiên cậu khóc vì nó. Còn Mẹ thì thương cả hai đứa con
Thời gian trôi đi, ông và em cùng lớn lên nhưng kí ức về thau mứt gừng chiều hăm bảy Tết cứ ám ảnh ông mãi. Hơn nămmươi năm trôi qua, mười ngón tay sưng phồng của em trai ông vẫn còn trong trí nhớ mỗi khi Tết đến gần
Ông còn khóc nhiềulần nữa vì cậu em mình
4.
Bếp than hồng ấm áp ngày cuối năm, thau mứt đã khô, những hạt đường bám vào những lát gừng trắng ngà. Mùi mứt thơm. Mẹ ông nhắc “ Thằng khỉ ! Nhớ chi rứa ? Mứt cháy rồi tề “
Ông đổ mứt ra mâm. Mẹ lại nhắc “ Nhớ cạo lớp đường bám trong thau, mang về cho con bé cháu nội mi hỉ. Xongrồi, thôivềđi con”
Ông làm theo ý Mẹ. À, mà chắc chi nó đã ăn
Bếp than hồng lụi tắt dần. Lụi tàn như quá khứ buồn trôi về phía sau
