(Nguyên tác tiếng Ý: gioia di vivere)

                                                  Bản dịch của Trương Văn Dân

Tất cả chúng ta ai cũng đều thiết tha đi tìm hạnh phúc, nhưng có lẽ rất ít người biết cách nắm bắt và nếm được hương vị cốt lõi của cuộc sống.

Một trong số ít đó, theo tôi là nhà văn nhà báo Nguyễn Quang Thân.

Ngay từ lúc mới quen anh tôi như vừa bắt gặp chân dung một con người sáng suốt và nhận ra sự thanh thản chỉ có ở một cuộc đời được sống trọn vẹn.

Nhiều năm trước, có lẽ anh là một trong những nhà văn đầu tiên và người bạn đời yêu dấu Dạ Ngân đã đón tiếp tôi tại nhà mình. Ngay lập tức giữa chúng tôi liền phát sinh một mối thiện cảm, quý mến và ngưỡng mộ nhau. Thoạt đầu chính tôi cũng lấy làm ngạc nhiên về rất nhiều chuyện mà chúng tôi có thể trao đổi cùng nhau, có lẽ bởi vì anh hiểu sâu sắc và rất yêu thích văn hóa Italia, đất nước có một nền văn học nhân bản và những tượng đài không nơi nào có. Anh thông thạo tiếng Pháp nên chúng tôi trò chuyện rất dễ dàng, thoải mái bình luận về các đề tài văn học hay triết học, từ những suy gẫm và về Zola, Sartre, Camus… đến những câu chuyện nóng hổi đời thường mà và nhiều lần thú vị đến nỗi chúng tôi quên cả thời gian.

      Có thể nói là khó thể nhàm chán khi trò chuyện cùng anh Thân. Chúng tôi cười rất nhiều về cách anh chơi chữ của anh, về tính hóm hỉnh (humor) hay đơn giản là cùng chia nhau niềm vui với một đĩa bánh xèo hay một ly rượu Bordeaux. Anh trình bày ý tưởng của mình một cách mạch lạc, lập luận chặt chẽ bằng giọng nói thân tình. Nếu người đối diện có ý tưởng khác anh bình tĩnh đưa ra ý kiến để thảo luận chứ không bao giờ lớn giọng hay lên gân. Ngược lại anh lắc đầu nhẹ nhàng khi chưa được thuyết phục rồi tập trung ý tưởng để nói lý do.

Trong những lần trò chuyện, nếu đề tài có liên quan, anh cố gắng giải thích ý nghĩa các thành ngữ hay giai thoại Việt Nam để giúp tôi hiểu và yêu hơn đất nước xinh đẹp này.

 Qua những tiếp xúc thân tình đó mà tôi có thể hiểu thêm được nhiều góc nhìn về văn hoá, không chỉ về Việt Nam mà còn có ý nghĩa rộng hơn về diện mạo cuộc đời. Tôi luôn tìm thấy ở anh một lòng nhiệt thành và hăng say mà ngay cả lớp người trẻ hiện nay cũng không có. Nó lóe lên như một tia lửa mà vắng nó cuộc đời sẽ thiếu sắc màu. Vì nó cho phép chúng ta sống trọn vẹn hơn, bắt đầu từ việc xác định mục tiêu cá nhân đến việc thưởng thức những thành quả sau khi thực hiện.

Xung quanh ta hiện nay có bao nhiêu người sống đời nhàm chán, thiếu ước muốn, thiếu khát khao và chỉ chạy theo những điều thường nhật một cách máy móc. Nhưng chúng ta có thể thay đổi, nắm bắt tia lửa đó cùng lòng nhiệt thành cho cuộc đời để sống từng phút giây mạnh mẽ, ước muốn thành công và tận hưởng những điều thú vị bắt gặp trong cuộc hành trình.

            Trong tình bạn với anh Thân tôi đã có được cái sức mạnh ấy. Chưa bao giờ tôi thấy anh gục ngã vì chán nản hay buồn phiền. Tôi biết là sức mạnh tinh thần ấy anh được thừa hưởng từ người mẹ mà anh vô vàn kính mến và điểm tựa là chị Dạ Ngân, tình yêu vĩ đại trong đời anh.

            Với Dạ Ngân, anh chị là một cặp đôi đặc biệt, trong lòng người này luôn cảm nhận được sự hiện diện của người kia, dù cũng có những điểm khác biệt nhưng họ luôn dành cho nhau tình yêu và lòng quý mến, họ đã cùng thực hiện được cả hai vai của người được nói và người biết lắng nghe. Tay nắm tay đế đối mặt cuộc đời, cùng một niềm phấn khởi.

Tôi luôn nghĩ về họ bằng hình ảnh này trong khi đang nhớ lại ngày ra mắt quyển tiểu thuyết mới nhất của chị Dạ Ngân, có tựa đề là Người Yêu Dấu: nụ hôn bất ngờ mà anh đã đặt lên má chị sau khi nói lời phát biểu, đó chính là một cảm xúc không thể dồn nén, không thể chờ đợi, một sự thân mật riêng tư đã thoát ra khỏi những thẹn thùng. Một cử chỉ tự nhiên, đơn giản mà vô cùng dịu dàng, đầy ắp tình yêu, vượt ra ngoài mọi quy ước đời thường.

Anh Thân là người mà lúc nào cũng giữ vững được mình, luôn đi qua cuộc đời bằng một bầu nhiệt huyết và một niềm phấn khởi khác thường, anh biết nắm bắt sự phong phú của từng phút giây với sự thích thú và đam mê.

Với phong cách sống đó anh vẫn còn đang tiếp tục dạy cho tôi rất nhiều điều, nhất là cách thưởng thức niềm vui cuộc sống, và vì thế, lúc nào anh cũng hiện diện trong lòng tôi.

Xin thắp một nén nhang để tưởng nhớ anh, với lòng trân trọng và quý mến.

19/01/2018

                                                                                  Elena  với  Nguyen Quang Thân và Dạ Ngân ở Bảo tàng Quang Trung Tây Sơn Bình Định