88.

ta mải miết hành trình khám phá trên xứ sở của nàng

như một thi nhân

như một triết gia

như một ký giả

như một lãng tử

như một du khách lang thang vô bờ bến

như một đích thực đàn ông hào phóng đi khắp thế gian phát tán nòi giống cao quý của mình

như một đích thực đàn ông bận mải chu du khắp trần gian hăm hở tự nguyện dâng tặng công hiến nguồn gen hùng mạnh vô cùng thiêng liêng của mình

một hoàng hôn đất khách quê người chạnh buồn lang thang dọc theo đại lộ

ta cứ đi mãi đi mãi trong ánh hoàng hôn sẫm tím như một phù du hành hương về cội nguồn vô bờ bến

con đường mênh mông

con đường hun hút mịt mù

thỉnh thoảng những chiếc xe vụt qua như những con thiêu thân lao vào vô định

ta vẩn vơ vẫy một chiếc taxi để được lao đi

người lái xe già khuôn mặt dài thượt râu ria lởm chởm lạnh lùng vô cảm

bất chợt ông ta ngước đôi mắt bảng lảng tăm tối vô hồn

nghe ta nói ta đến từ Hà Nội người đàn ông Muslim có vẻ cởi mở hơn và bất chợt nói

Vietnam fighting good

nghe câu đó tự dưng ta giật thót

nghe câu đó tự dưng ta choáng váng vô hạn buồn

một người lái xe bình thường của một đất nước xa xôi

một người lái xe taxi bần hàn quanh năm quần quật trên những nẻo đường vật lộn với cuộc mưu sinh

một người lái xe già mắt đã đục mờ khuôn mặt xương xẩu vô cùng mỏi mệt

một người lái xe ốm yếu nhọc nhằn có vẻ chán đời và lười biếng

thế mà họ cũng biết Vietnam

đó là một “Vietnam fighting good”

tự dưng ta nhớ cái buổi sáng đàm đạo cùng vị giáo sư già uyên thâm của Học viện Chính trị quốc gia xứ sở này

ông ta yêu Việt Nam vô hạn

ông ta ca ngợi Việt Nam anh hùng với những ngôn từ chân thành và cao quý

nhưng khi chia tay ta ở cổng Học viện ông nhìn ta có vẻ ái ngại và nói với ta một câu vô cùng buồn thảm đớn đau

Việt nam anh hùng cầu chúc cho Việt nam không phải đánh nhau

89.

lẽ gì mọi người chỉ biết có một Việt Nam anh hùng Việt Nam đánh nhau giỏi

phải chăng thế giới chỉ biết người Việt là những chiến binh kiên cường bất khuất đánh thắng hết kẻ thù này đến kẻ thù khác

trong mỗi cuộc chiến tranh những người trẻ khỏe nhất những người thông minh nhất những người tốt nhất những người ưu tú nhất những người tử tế nhất của mỗi gia đình của thế hệ của thời đại đều đã phơi thây ở chiến trường

trong mỗi cuộc chiến tranh những cô gái xinh đẹp nhất khỏe mạnh nhất thông minh nhất giỏi giang nhất đảm đang nhất mắn đẻ nhất đều trở thành gái góa đều trở thành gái già đều trả thành bà cô không chồng không con không sinh sản

vì lẽ gì mọi lựa chọn cứ phải là bạo lực

vì lẽ gì mọi lựa chọn cứ phải là chiến tranh

vì lẽ gì chiến tranh là con đường duy nhất

cả nhân loại ghê tởm phỉ nhổ chiến tranh

cả nhân loại phản đối khiếp đảm chiến tranh

chiến tranh không bao giờ là con đường sống

chiến tranh bao giờ cũng là chết chóc hủy diệt

với con người trong trời đất không có gì quý bằng con người

mỗi dân tộc không có gì quý hơn con người

hy sinh tất cả thì dân tộc ấy là con số không

hy sinh tất cả thì đất nước ấy chỉ còn hoang vu dã thú

làm thế nào thì phải đánh nhau

làm thế nào thì không phải đánh nhau

làm thế nào thì chiến tranh xẩy ra

làm thế nào thì tránh được một cuộc chiến tranh tàn khốc

con đường nào đưa một dân tộc trở thành anh hùng vinh quang trận mạc

con đường nào đưa một dân tộc được sống bình yên hạnh phúc

con đường nào đưa một dân tộc trở thành giầu có thịnh vượng

con đường nào đưa một dân tộc đến đói nghèo điêu tàn tan tác

con đường nào đưa giống nòi đến chết chóc còi cọc suy thoái

con đường nào đưa giống nòi đến béo tốt to cao và phồn vinh

con đường nào đưa một dân tộc đến man di mọi rợ

con đường nào đưa một dân tộc đến tiến bộ văn minh

khi cả dân tộc nghe theo một người đó là dân tộc điếc

khi cả dân tộc nhìn theo một người đó là dân tộc mù

khi cả dân tộc đi theo một người đó là dân tộc liệt

khi cả dân tộc nói theo một người đó là dân tộc câm

khi cả dân tộc tin theo một người đó là dân tộc thiểu năng

khi cả dân tộc sống theo một người đó là dân tộc vô liêm sỉ

khi cả dân tộc suy tôn một người đó là một dân tộc hèn hạ

khi cả dân tộc làm theo một người đó là dân tộc nhục nhã

khi một dân tộc lên cơn tung hô thần tượng của mình thì dân tộc đó đã bên bờ vực thẳm

khi một dân tộc điên cuồng tôn vinh thần tượng của mình thì thần tượng đã thối rữa mục nát đến ngày sụp đổ

90.

ta chẳng biết nói gì cùng người lái xe taxi già trên con đường vô định

nhưng xương máu khói lửa tang thương của các cuộc đại thắng giặc Ân đại thắng giặc Nam Hán đại thắng giặc Ngô đại thắng giặc Tống đại thắng giặc Nguyên đại thắng giặc Minh đại thắng giặc Thanh đại thắng thực dân Pháp đại thắng phát xít Nhật đại thắng đế quốc Mỹ đại thắng bè lũ diệt chủng Cambodia đại thắng quân bành trướng Bắc Kinh vẫn ngút ngàn mù mịt máu vẫn đỏ như nước Sông Hồng chảy tràn trên tượng đài trên chứng tích trên những địa danh trên sử sách trên những giáo khoa thư trên những trang thơ

máu tươi của những cuộc chiến tranh như ánh mặt trời đỏ trùm khắp non sông đất nước

lịch sử Việt Nam trang nào cũng đẫm máu

mở một trang sử máu tươi xối xả tuôn trào

lịch sử Việt Nam trang nào cũng binh lửa loạn lạc

mở một trang sử gia đình nào cũng ly tán mất mát tang thương

những đoàn quân vẫn trùng trùng ra trận

những bài ca trận mạc khắp hang cùng ngõ hẻm từ các phương tiện thông tin đại chúng quốc gia hiện đại từ các phương tiện thông tin đại chúng bán hiện đại của các tỉnh thành các huyện thị các phường xã đến các phương tiện thông tin đại chúng thô lậu nhóc nhách bệ rạc bẩn thỉu hôi hám tanh nồng của các tổ dân phố các thôn xóm buôn sóc vẫn hát vang lừng từ sáng đến trưa từ trưa đến tối từ tối đến khuya từ khuya đến sớm hết năm này năm khác hết tháng này tháng khác hết ngày này ngày khác hết giờ này giờ khác

hát triền miên hát liên tục hát rền rĩ hát bất tận đinh tai nhức óc đến nỗi tất cả già trẻ gái trai đều thuộc mọi bài hát chiến tranh đến nỗi gà vịt chó mèo trâu bò ếch nhái chuột cáo tôm cá cỏ cây cào cào châu chấu giun dế dòi bọ đều thuộc mọi bài hát chiến tranh đến nỗi đường đất ao hồ nhà kho sân phơi cầu cống tường nhà mái rạ lò gạch lò vôi bãi rác đều thuộc mọi bài hát chiến tranh

tất cả cứ ngân nga cứ rên rỉ cứ lắc lư cứ rung rinh cứ đung đưa cứ rì rầm cứ gầm gừ cứ ư ử cứ múa may cứ ngọ nguậy cứ dậm dật cứ ngơ ngẩn cứ bần thần cứ thoảng thốt cứ thất thần giai điệu ca từ những bài ca ra trận

những đoàn quân vẫn trùng trùng ra trận

đạn đã lên nòng lưỡi lê sáng loáng

đánh hết giặc ngoài đánh đến thù trong

đánh hết thù trong lại đánh đến giặc ngoài

không có giặc làm ra giặc mà đánh

không có thù làm ra thù mà đánh

không đánh người thì biết đánh cái gì

không đánh nhau thì biết làm gì

đánh và đánh và đánh và đánh

giết và giết và giết và giết

đấy là triết lý sống

đấy là chiến lược sống

đấy là thói quen sống

đấy là truyền thống sống

máu réo vang bản năng dân tộc những ngàn năm trận mạc

máu réo vang kết cấu di truyền tộc người những khát cuồng máu tươi khát cuồng thịt xương khát cuồng chém giết

đó là căn bệnh di truyền

đó là căn bệnh truyền kiếp

đó là căn bệnh tổ tông

đó là số phận

đó là định mệnh

đó là nghiệp chướng

đó là thói quen

đó là nhập đồng tập thể

đó là một hội chứng thần kinh

chiến tranh vô vàn di chứng

di chứng của cuộc chiến tranh này là khởi đầu một cuộc chiến tranh khác

cuộc chiến này kết thúc là khởi đầu của cuộc chiến tiếp theo

chiến tranh triền miên chiến tranh bất tận

chiến tranh nỗi ám ảnh kinh hoàng vô cùng khủng khiếp

bom đạn vẫn ngút ngàn ở muôn mặt cuộc đời

bom đạn vẫn ngút ngàn ở mỗi con người

bom đạn vẫn ngút ngàn ở mỗi ngôi nhà

bom đạn vẫn ngút ngàn ở mỗi ngôi làng

bom đạn vẫn ngút ngàn ở mỗi bờ tre khóm chuối

ra ngõ gặp anh hùng

vào nhà gặp giấy báo tử

ra ngõ gặp mộ liệt sĩ

vào nhà gặp bằng tổ quốc ghi công

trên tất cả các cương lĩnh các nghị quyết các chỉ thị các nghị định các thông tư các chương trình các chiến lược các kế hoạch các dự án

trên tất cả thông tấn báo chí phát thanh truyền hình

trên tất cả các diễn đàn các hội nghị hội thảo tọa đàm giao lưu gặp gỡ

trên tất cả văn chương sân khấu điện ảnh nhiếp ảnh hội họa

trên tất cả các lễ hội sinh hoạt cộng đồng

trên tất cả các lớp học giảng đường hội trường tiền sảnh

trên tất cả các nhà trẻ các lớp mầm non các lớp mẫu giáo

trên tất cả các lớp tiểu học các lớp phổ thông cơ sở các lớp phổ thông trung học các trường dạy nghề các trường trung cấp các trường cao đẳng các học viện các trường đại học

vẫn đằng đằng sát khí

vẫn mịt mù khói lửa chiến tranh

vẫn loảng xoảng súng đạn

vẫn rợn người tiếng mài gươm luyện kiếm

vẫn gầm rú điên cuồng những máy bay xe tăng tàu chiến

vẫn gào thét âm thanh những bom rơi đạn nổ

vẫn sừng sững những máu chảy đầu rơi

vẫn tràn ngập những đau thương chết chóc

vẫn vẹn nguyên những mất mát chia ly

40 năm

chiến tranh vẫn nằm chềnh ềnh trên mảnh đất này không chịu ra đi

40 năm

chiến tranh vẫn không ngừng quay cuồng tiếp diễn

những nhảy nhót vặn vẹo cụt chân cụt tay

những gương mặt tối tăm không mắt

những thịt da khâu vá chằng chịt

những quái thai dị dạng

những nhắn tìm đồng đội

những biền biệt mất tích

những kiếm tìm hài cốt

những phấp phỏng bồi hồi trở lại chiến trường xưa

40 năm những người lính lão luyện trận mạc chiến tranh vẫn tiếp tục những trận đánh quyết tử vô vọng với sinh mệnh mình

sau 40 năm vãn hồi hòa bình ở Việt Nam chiến tranh vẫn tiếp tục tàn phá những con người tàn phá những ngôi nhà tàn phá những làng quê tàn phá những dòng sông tàn phá những ngọn núi tàn phá mặt đất tàn phá bầu trời tàn phá những vòm mây tàn phá những ban mai tàn phá những buổi chiều tàn phá những hoàng hôn tàn phá những khuôn mặt tàn phá những tâm hồn tàn phá những nụ cười tàn phá những ánh mắt tàn phá những bình thường tàn phá những hạnh phúc tàn phá những sự sống

trong một cuộc chiến tranh những người chết không chỉ trên chiến trường họ còn chết ở hậu phương chết nơi không trận mạc không chỉ người chết trong chiến tranh sau chiến tranh rất nhiều người tiếp tục chết bởi cuộc chiến tranh đó

sau mỗi cuộc chiến tranh tàn khốc

những người thua phải nhiều lần thua

những người thắng phải nhiều lần thua

những người chết phải nhiều lần chết

những người sống phải nhiều lần chết

đó là quy luật của chiến tranh

những quy luật của chiến tranh lạnh lùng trên xương trắng máu tươi

những quy luật của chiến tranh hắc ám trên gương mặt những thế hệ hậu chiến

91.

quê hương chẳng có thôn làng nào không có vô vàn thương binh liệt sỹ vô vàn người mẹ mất con người vợ mất chồng người con mất bố người cháu mất ông

chẳng có gia đình nào không có người tử trận người mang thương tích chiến tranh

trên những thân tre những gốc đa những cổng làng khắc chi chít những dòng chữ

chết trận chết trận chết trận

liệt sĩ liệt sĩ liệt sĩ

thương binh thương binh thương binh

mất tích mất tích mất tích

mồ côi mồ côi mồ côi

góa bụa góa bụa góa bụa

không xóm nào không có nghĩa trang liệt sỹ

không làng nào không có nghĩa trang liệt sỹ

không xã nào không có nghĩa trang liệt sỹ

không huyện nào không có nghĩa trang liệt sỹ

không tỉnh nào không có nghĩa trang liệt sỹ

không cánh đồng nào bờ sông nào khu rừng nào thung lũng nào quả đồi nào ngọn núi bìa rừng nào bãi sông nào bến nước nào trại ấp nào không có nghĩa trang liệt sỹ

nghĩa trang nhiều đến nỗi chính phủ phải phân cấp thành nghĩa trang cấp quốc gia nghĩa trang cấp tỉnh nghĩa trang cấp huyện nghĩa trang cấp xã nghĩa trang cấp thôn nghĩa trang dòng họ nghĩa trang khu vực nghĩa trang trận đánh nghĩa trang chiến dịch nghĩa trang binh chủng nghĩa trang quân khu nghĩa trang quân đoàn nghĩa trang sư đoàn nghĩa trang trung đoàn nghĩa trang tiểu đoàn nghĩa trang đại đội mới có thể quản lý được hệ thống nghĩa trang chất chồng trùng trùng điệp điệp

đất nước trắng xóa bạt ngàn nghĩa trang

bạt ngàn trắng xóa những khuôn mặt người chết trận

đất nước ngửa lên trời xanh vô vàn bia mộ hình hài khuôn mặt những người lính trẻ

đất nước ngửa lên trời xanh vô vàn những gương mặt thanh nam thiếu nữ mười tám đôi mươi hiến tế thần chiến tranh hiến tế tử thần hiến tế bản năng thú tính của một hung thần của một nhóm hung thần hiến tế bản chất khát máu của ma quỷ hiến tế bản tính hiếu chiến của lãnh tụ hiến tế tham vọng điên cuồng của vĩ nhân

trời xanh

có thấu hiểu những oan hồn lính trẻ

trời xanh

có thấu hiểu những oan hồn đồng nam đồng nữ

trời xanh

có ghi tạc những tội ác chất chồng của lãnh tụ

trời xanh

có ghi tạc những tội ác ngất trời của vĩ nhân

trời xanh

có ghi tạc chân dung của hôn quân bạo chúa

trời xanh

có vạch mặt những tử thần ác quỷ

thời đại nào có nhiều người chết trẻ

đó là thời đại của tử thần

thời đại nào có nhiều người chết trận

đó là thời đại của tử thần

thời đại nào có nhiều người thịt nát xương tan nơi chiến địa

đó là thời đại của ma vương ác quỷ

đằng sau mỗi người chết trận bao giờ cũng ẩn hiện một khuôn mặt tử thần bạo chúa

mỗi khi tử thần xuất hiện bao giờ cũng bùng nổ triền miên những cuộc chiến tranh

để tử thần được no nê uống máu

để tử thần ních chặt dạ dày xương cốt thịt tươi

những tử thần chúa có sức mạnh vô cùng ghê gớm

khi tử thần trị vì sẽ diễn ra bất tận những cuộc chiến tranh chém giết

khốn nạn cho dân tộc nào tử thần chọn làm nơi xuất hiện

xương người chất thành núi

máu người chảy thành sông

khi thế hệ cùng thời đại tử thần chết hết mới nhận ra chân tướng tử thần

tử thần xuất hiện bao giờ cũng mang khuôn mặt thánh nhân cứu vớt giống nòi

tử thần ở đâu cũng tươi cười với khuôn mặt đạo đức nhân văn đẹp như thánh hiền

sau khi ăn thịt uống máu tươi thanh nam thiếu nữ thừa mứa chán chê

tử thần mới dần dần hiện nguyên hình

trên mảnh đất quê hương ta chạm vào đất nghĩa là chạm vào thịt người

chạm vào đá nghĩa là chạm vào xương người

chạm vào bùn nghĩa là chạm vào óc người

chạm vào nước nghĩa là chạm vào máu người

chạm vào gió nghĩa là chạm vào hồn người

chạm vào nắng nghĩa là chạm vào mắt người

chạm vào người nghĩa là chạm vào nước mắt đau thương tang tóc tuyệt vọng

đất nước bị tử thần cai trị

thời đại bị tử thần dìu dắt

dân tộc bị tử thần mê hoặc

muôn dân bị tử thần giam cầm

cả thời đại bị xiềng xích

cả dân tộc trong nhà tù

nhân dân không còn con đường nào ngoài con đường chết

nhân dân không được chết bình thường phải chết thịt nát xương tan nơi chiến trường

92.

nhìn mỗi nghĩa trang trắng xóa quê hương bao giờ ta cũng thấy biết bao nghĩa trang đồng hiện ngút ngàn oan khuất

đây nghĩa trang những người thắng trận

đâu nghĩa trang những người thua trận

đây nghĩa trang của những người lính Việt Nam

đâu nghĩa trang của những người lính xâm lược

đây nghĩa trang của những người lính

đâu nghĩa trang của dân lành bom rơi đạn lạc

đây nghĩa trang của những người chết trận

đâu nghĩa trang của những người không chết trận

chiến tranh là bởi tử thần khát máu

chiến tranh nhân dân muôn đời là tội ác

chiến tranh là bởi bạo chúa thèm xương

chiến tranh nhân dân muôn đời bị nguyền rủa

chỉ vì tranh giành quyền lực

những hôn quân bạo chúa bắt dân tộc phải huynh đệ tương tàn

chỉ vì thỏa chí vĩ cuồng

những độc tài toàn trị bắt dận tộc phải thịt nát xương tan

khi chiến tranh xẩy ra bao giờ cũng có ta và giặc

chiến tranh kết thúc chỉ còn toàn giặc

trong chiến tranh bao giờ cũng có chính nghĩa và phi nghĩa

kết thúc chiến tranh còn toàn người phi nghĩa

trong chiến tranh toàn những người thắng trận

kết thúc chiến tranh còn toàn người thua trận

trong chiến tranh có người sai người đúng

kết thúc chiến tranh còn toàn người sai

trong chiến tranh có người thiện người ác

kết thúc chiến tranh chỉ còn toàn người ác

nhân dân bao giờ cũng chỉ là nhân dân không bao giờ là ta và địch

nhân dân bao giờ cũng chỉ là nhân dân không bao giờ là chính nghĩa và phi nghĩa

nhân dân bao giờ cũng chỉ là nhân dân không bao giờ là đúng và sai

nhân dân bao giờ cũng chỉ là nhân dân không bao giờ là thiện và ác

nhân dân bao giờ cũng là nhân dân khao khát bình an khiếp sợ loạn lạc bao giờ cũng yêu chuộng hòa bình căm ghét chiến tranh

trận đánh nào nhân dân cũng thất bại

kết thúc mọi cuộc chiến tranh nhân dân thua tuyệt đối

trong chiến tranh mọi người lính đều là con đẻ của nhân dân

sau chiến tranh họ trở thành cha mẹ của nhân dân

trong chiến tranh mọi người lính biến kẻ thù của mình thành kẻ thù của nhân dân

sau chiến tranh những người thắng biến nhân dân thành kẻ thù của mình

nghĩa trang bạt ngàn

bạt ngàn nghĩa trang

trắng xóa khắp mọi miền đất nước

trắng xóa khăn tang

trắng xóa ngày

trắng xóa đêm

trắng xóa nước mắt

trắng xóa khóc than

trắng xóa những khuôn mặt bà liệt sỹ

trắng xóa những khuôn mặt mẹ liệt sỹ

trắng xóa những khuôn mặt vợ liệt sỹ

trắng xóa những khuôn mặt con liệt sỹ

trắng xóa những khuôn mặt cháu liệt sỹ

trắng xóa những khuôn mặt chị liệt sỹ

trắng xóa những khuôn mặt em liệt sỹ

vinh quang đất nước của nghĩa trang

màu trắng nghĩa trang là nhan sắc đất đai xứ sở

đất nước như một cánh rừng nở bạt ngàn những bông hoa trắng

nở bạt ngàn những bông hoa linh thiêng tuổi đôi mươi

khói hương nghi ngút nghĩa trang hun đúc khí thiêng sông núi

đất nước của những người tử trận

đất nước của những người thương binh

đất nước của những đứa trẻ mồ côi

đất nước của những người đàn bà góa

đất nước của những nàng Vọng phụ

đất nước của những nàng Tô thị bồng con chờ chồng

những ngôi mộ trẻ trắng xóa nước mắt của trời

những ngôi mộ trẻ trắng xóa nước mắt của đất

những ngôi mộ trẻ trắng xóa nước mắt của người

đêm đêm vô vàn những bia mộ trắng xóa không ngủ vẫn nghiêm trang hàng ngũ quân hành vẫn đồng thanh hát vang trời những bài ca ra trận vẫn gào thét những xung phong những tấn công những căm thù sục sôi hò hét tấn công vẫn hô hào bắn giết

ta khóc triệu triệu nam nữ thanh niên phơi phới tuổi đôi mươi đã chết gục ở chiến trường

ta khóc những máu thịt quốc gia những giống má giống nòi những năng lượng thời đại những rung động gái trai những cảm xúc quê hương những tình cảm gia đình những nhớ nhung xương máu yêu thương chôn vùi trong bão tố chôn vùi trong khói lửa chôn vùi trong bom đạn chôn vùi nơi đất khách quê người

ta khóc những người ưu tú nhất thời đại anh hùng của ta đã im lặng nằm trong những nấm mộ nghĩa trang lạnh lẽo

ta khóc những nguyên khí quốc gia những tinh hoa dân tộc những thiên tài nhân loại những siêu nhân thế giới đã bị chôn vùi khi đang mơn mởn thanh xuân đang hăm hở vào đời đang thăng hoa phát tiết

ta khóc một thời đại trận mạc một thời đại chém giết một thời đại mù lòa một thời đại lầm lẫn một thời đại bi hùng một thời đại tang thương một thời đại gian dối một thời lọc lừa một thời đại bị đánh cắp một thời đại tội ác

thời đại có nhiều người chết trận

bao giờ cũng thấp thoáng gương mặt một bạo chúa

thời đại có nhiều người chết trận

bao giờ cũng ẩn hiện khuôn mặt một hôn quân

thời đại có nhiều người chết trận

bao giờ cũng là thời đại của một ác nhân

thời đại nào có nhiều người chết trận

đó là thời đại của tử thần

tử thần rất khôn ngoan bao giờ cũng ẩn danh một vị cứu tinh

tử thần rất ranh ma gian giảo bao giờ cũng ẩn danh một nhà yêu nước một nhà đạo đức một vị anh hùng một người có muôn vàn tình yêu thương một người cứu nước một người cứu giống nòi

trong thời đại của mình bao giờ tử thần cũng được tôn vinh tụng ca hơn mọi thần thánh