Bước chân bắt đầu từ khởi điểm Octavio Paz " Giữa im lặng và tiếng nói , đó là thơ " .Vậy thì im lặng hay lên tiếng , có người nói thơ là tiếng nói , và có người cho vô ngôn là một giá trị.
Khi còn bé tôi rất mê xem phim hoạt hình [ chứ không phải như nhà thơ Phan Nhiên Hạo " Khi còn bé tôi đã nhổ nước bọt vào bàn tay ngửa ra của một người mù. Bây giờ tôi phải làm gì trong mùa thu ? " ] từ chú chuộc Mickey đến Bamby đến Bạch Tuyết & 7 Chú Lùn , mê đến độ ước ao sau này Việt Nam mình khoảng 20 năm nữa sẽ thực hiện được những phim như vậy .Đến nay khi Bạch Tuyết hoạt hình tổ chức sinh nhật 50 năm , từ hoạt hình phẳng 2D " Vua Sư Tử " ..v..v..di chuyển bay vào không gian 3D " Đi tìm Nemo " ..v..v...mình vẫn chưa chạy kịp bước đi của Bambi .Thôi thì thông cảm , kỹ thuật họ tiên tiến , xảo thuật họ linh động , chờ thêm 100 năm biết đâu mình sẽ bơi theo kịp chú cá nhỏ Nemo .Con tôi hỏi " Xạo quá ba ơi ! Cá cha của Nemo biết đọc chữ " Không xạo đâu con , nó khêu gợi trí tưởng tượng của con đó.
Phải tưởng tượng , liên tưởng , bay bổng.
Phải di chuyển .
Thơ di chuyển như những bước chân , nếu gọi bước chân là hiện thực thì chiếc xe đạp là đôi chân " trên hiện thực " [ hay siêu thực ] , thời gian sẽ gắn cho xe thêm động cơ , không gian sẽ gắn cho bước chân động cơ cánh bay , bay vào và vượt qua khỏi tầng khí quyển . Nếu dừng lại có nghĩa là lùi lại , bước chân mở ra những con đường , từ đường mòn đến đại lộ , nhiều xa lộ giao nhau , từ mặt phẳng đến không gian . Khơi mở , đi và bay mãi . thơ không dừng lại.
Thơ Mới [ còn gọi là Thơ Tiền Chiến ] đi qua Đường Thi Cổ Điển , đi qua những ràng buộc luật lệ khắc khe . Đi như đôi hia bảy dặm , bay như Tôn Ngộ Không cân đẩu vân , rực rỡ vô cùng . " Tình già " của Phan Khôi , " Lời Kỹ Nữ " của Xuân Diệu , mấy bài thơ của TTKH ..v..v...Ngày xưa mẹ hay đọc cho tôi nghe , nó thuộc hàng Top Ten . Nhưng bây giờ rên rỉ như kiểu " Nếu biết rằng tôi đã có chồng . Trời ơi ! Người ấy có buồn không ? " thì còn là gì nữa , nếu bắt chước con đường Thơ Mới đã đi qua , thì Thơ Mới sẽ buồn lắm ,Thơ Mới sẽ cũ đi , như thế có nghĩa là đắp mồ cho chính thi ca . Trong thời kỳ này có cuộc hành trình của Xuân Thu Nhã Tập , nhóm này vẫn là dạng phơi mở , đi chưa hết và vẫn tiếp tục [ có thể xem như gieo gợi cho dòng thơ hiện đại sau này ] .
Cuộc sống như một mũi tên lao tới .Có một thời tôi bị thôi thúc bởi những câu thơ Thanh Tâm Tuyền :
" Vứt mẩu thuốc cuối cùng xuống dòng sông
mà hồn mình phơi trên kè đá
chiều không xanh không tím không hồng
những ống khói tàu mệt lả "
Mỗi lúcmỗi thời điểm phải khác đi , Nguyễn Trãi vĩ đại , Hồ Xuân Hương vĩ đại . Nhưng không vì thế mà rập khuôn tiếp bước . Sau Đoạn Trường Tân Thanh có nhiều hậu Đoạn Trường Tân Thanh , nhưng như mọi người đều biết tất cả bay theo mây và chỉ để lại vô thanh .
Đến ngã tư , dừng lại một chút , thấy một hành khất thổi còi điều khiển xe cộ qua lại , đó là thi sĩ Bùi Giáng :
" Con chim thì ta biết nó bay
con cá thì ta biết nó lội
thằng thi sĩ thì ta biết nó làm thơ
nhưng thơ là gì
thì đó là điều
ta không biết "
Vậy thì càng phải đi tiếp , mênh mông bá ngát quá . Tìm Thơ ở đâu ? Con ruồi sống vài ngày , con voi sống một hai trăm năm , thời hạn của mỗi loài nằm trong một hệ qui chiếu , tất cả chỉ là một sát na , tất cả chỉ là chớp mắt . KimTự Tháp có mấy ngàn năm , rồi cũng sẽ tan biến . Mặt trời sẽ tắt , vũ trụ mới sẽ được hình thành từ sự mất đi của vũ trụ khác . Tôi thích nghệ thuật cân đại : Sắp Đặt [ Installation ] và Trình Diển [ Performance ], được tạo dựng tồn tại khoảnh khắc và tự xóa bỏ .
Từ hôm qua đến hôm nay , cổ điển đến hiện đại , chạm vào hôm sau bức tường Max Jacob " Thơ hiện đại vượt qua mọi lời giải thích "
Nghệ thuật nói chung , thơ nói riêng : Thi ca là bước vận động biện chứng đi tới và sáng tạo vượt qua . Nhà thơ là kẻ thất bại trên hành trình từ khởi điểm này đến khởi điểm khác , là kẻ ý thức về đỉnh cao chứ không chạm tới được đỉnh cao.
...Nhưng ý thức về đỉnh cao trong môi trường tại đây lại chạm vào ý thức tự kiểm duyệt chính mính [ chữ hiện nay có nghĩa là " biên tập " ]. Đây là bi kịch khởi điểm của bi kịch .
