THAY LỜI TỰA

tiếng cồng thăm thẳm xa rồi

âm u ngày mẹ chuyển dạ

nào ai chọn cửa sinh ra

đất như máu mồ hôi người nóng hổi

ký ức như mây lãng quên như suối

nhiều không em...

ta lớn lên với muôn vạn vì sao

lấp lánh không cần chọn lựa

cao chi lắm núi ơi

rộng đến đâu cũng bước chân người

qua hết

sống và chết

cách một bước cầu thang

Tây Nguyên mênh mang tận cùng máu chảy

mẹ dạy ta nhìn thấy

một bông lúa rẫy cũng khát như người

giấu ngọt bùi sau lần trấu mỏng

Tây Nguyên mênh mang tận cùng sự sống

chàng DamSan yêu con gái Mặt Trời

người con gái nhìn vào chói mắt

vẫn yêu

Tây Nguyên mênh mang sau những buổi chiều

lên khói

mắt người già mệt mỏi

nhìn xa

ôi Tây Nguyên

lá vẫn xanh trong câu thơ lá đỏ

ngày nhiều nắng gió

vàng rơi

Tây Nguyên mênh mang

có những phận người...

1.

Những ý nghĩ về em chưa bao giờ lắng xuống

ôi quê hương

cỏ dại bông hoa như những quả chuông màu nắng ngân vang

vùng đất lũ lụt và hạn hán

sáu tháng mùa khô

sáu tháng mặt trời

những sáu tháng mắt cay mờ bụi đỏ

sáu tháng dựng lên tất bật, âu lo

con nước lớn thành con nước nhỏ

quả bầu để khô đựng nước bên trong

lũ lượt thành dòng

nước ở trên gùi chứ không ở dưới sông

lấy được nước mồ hôi nhiều hơn nước

mẹ biết vậy nhưng cách gì khác được

cơn khát khô cong dấu hỏi trong lòng

trốn đâu rồi con suối, dòng sông

sao cóc nghiến răng mà mưa không đến

lúa trên rẫy nghẹn đòng

vỏ trấu thôi chẳng hạt gạo bên trong

nương rẫy rộng mênh mông

mà mẹ đi mót lúa không hạt nào

mặt trời mọc đàng Đông và lặn đàng Tây

đêm cuộn vào trong ngày

cái quầng lửa trở mình qua lại

lăn qua rẫy nương một vệt máu bầm

cầu vồng mơ mưa rợp xuống thân Người

gió và bụi đỡ mặt trời lên cao

như ánh sáng

trong suốt dẫn ta vào giấc mơ

theo lối thang mòn của mẹ

*

quê hương hay mắt em

giọt rơi rơi mù mịt bầu trời                                      

ngày đang bão

ai muộn màng ướt áo

trôi ngược phía nguồn một ngọn núi cao

chưyangsin cho anh xin

hèn chi trắng trời mây biếc

gió màu vàng tung bờm ngựa hoang

dứt từng mảng lồng ngực của cha

quê hương ôi quê hương

bao giờ những câu thơ viết tặng Người nở hoa

những bông hoa bám rễ vào mặt đất

như đứa bé bám vào rốn mẹ

chúng mình bám vào nhau

buổi mai này mai này

ngọn lửa đã sinh ra Người xanh buốt thế

cái nhìn đã sinh ra Người ấm nóng thế

gì đã làm cho Người đau đớn thế...

như đôi môi em

ta ca hát reo cười trong đó

ôi quê hương

trò chơi ngây ngất của số phận

những rêu rác đời ta xin Người chớ bật cười

nhưng nhân danh Người ta muốn khóc

ngượng nghịu dịu dàng cô độc

mưa trên những cánh rừng xõa tóc

mưa trên những cánh đồng cỏ mọc

mưa...

để vào hạ màu xanh và trắng

nắng vuốt ve một dải bình nguyên

vàng như là đám cháy trên cao

và trái tim

bất cứ trái tim nào

cũng tan vỡ vì Người như thể

đang tan vào ánh sáng của vì sao

thôi đừng làm hư ảo

quê hương cùng ta lát gạch những con đường

thắp ngọn đèn nỗi buồn dốc phố

niềm vui hoa sữa

mùa thu...

2.

em mới về em có nhận ra không

có hối tiếc không được cùng Người may áo cưới

ngày mai ngày mai

cát trong pha lê bụi trong vàng

trong nắng em có mơ giấc mơ ngày ấy của chúng mình

cánh buồm ấu thơ giữa mịt mù biển lớn

thuyền chúng ta trôi như hoa

nở cho đêm không trống rỗng

dưới mí mắt em bầu trời không lạc lõng

một lá xanh rơi xuống hạt mầm

cuộc hôn phối của trời và đất

từ cội nguồn nước mắt

nắng xích đạo vỡ ra mưa ấm

quê hương hồi sinh bông hoa cà phê trắng phi lý, dịu dàng

thơm mùa đông lặng lẽ

có nỗi buồn rớt giá làm đau 

quê hương vẫn tia sáng hàng ngày hắt qua khe cửa

thắp ngọn đèn cho giấc mơ đêm

giấc mơ có đàn công xòe đuôi nhảy múa

như xòe bình minh

bình minh cuốn đầy hoa vỡ tan đêm tối

tiếng nói mặt trời tiếng cười con gái

thành phố tuổi em tóc dại

dấu chân di tích còn xanh mãi

thành phố của rừng ngỡ đã lãng quên

3.

em mới về em có nhận ra không

biển ở Tây Nguyên bạt ngàn màu xanh của lá

bạt ngàn tự do

gió ở Tây Nguyên tung mờ ký ức

những nụ cười trung thực

bàn tay ở Tây Nguyên chai sần đau nhức

thành quen

muối ở Tây Nguyên là hai bầu vú mẹ

đeo lửng lơ trước trái tim người

bước chân múa quanh ché rượu

như giấc mơ quanh chiếc giường

như anh hoài công yêu em

đi bên em như kẻ lưu đày

ca ngợi em như cây vĩ cầm buồn nản

âm vang cơn mưa

ướt trong mắt em ngọn lửa

soi vào em mảnh gương vỡ

em có còn nhớ đến anh không

quê hương ôi quê hương

ba dan núi lửa

trắng trong nông nổi như cô gái yếu đuối mù quáng

nuối tiếc mối tình đầu

con sông dài sông dài ôi KrôngAna ký ức

chảy trong mưa phù sa đỏ rực

đi dọc nỗi buồn / đi ngang dấu vết

phù sa mỏi mệt

phù du cánh đồng trơ lối mòn đất nện

mùa khô...

* 

em mới về em có nhận ra không

những giấc mơ sinh ra từ bụi đất

xin em đừng ảo tưởng niềm vui không đau đớn

hãy nhìn xuống chân mình tuổi trẻ đơm hoa

đừng nuối tiếc thu vàng xuống phố

vòng tay sao trời vầng trán ưu tư

mùa đông cỏ lạnh ngón tay người mềm lại vì nhau

quê hương ôi tiếng cười rộn rã

sỏi đá mềm ra dấu chân người

chín mềm sự sống...

những hy vọng tha hương vùng đất mới

chẳng ai ngạc nhiên khi soi gương thấy mình khách lạ

mặt người soi mặt đất buồn

những mảnh vụn ban mai giấc ngủ

như rừng già và quên

quê hương mang sự bình tĩnh của rừng

rừng làm chứng nhân hay thì thầm kể chuyện

bây giờ lóa nắng làm đau

rừng những ngày bóng tối thẳm sâu

cả dây leo cũng mơ làm cổ thụ

những con suối lang thang trong núi

chiếc nấm vàng như một bông hoa

chiếc nấm vàng quàng khăn đỏ

nàng công chúa ngủ quên với gió

không thức dậy ngày mai...

ta đi nhặt chiêm bao về nối lại

ký ức còn mê mải

lòng như muối xát nghe thơm non ngọn cỏ

ngọn cỏ non nhưng nhức

nhức mắt nàng rừng ơi

rừng ơi

rừng ơi

những ô cửa nhà dài mở ra cõi màu xanh

bên kia sông Sêrêpốc màu xanh

hai bên con đường đất đỏ màu xanh

bữa cơm chiều mẹ dịu dàng lên khói

tiếng tù và mờ xanh

em mới về với mẹ với anh

tóc em xanh màu xanh mí mắt

một mí xanh ôi muôn nẻo đường rừng

bàn chân em dẫm ngang ngọn cỏ

tà áo xanh hun hút giấc mơ

4.

xanh câu hát lá bay

ngày và đêm cứ chảy

một thế kỷ bụi mù nắng cháy

quê hương ôi ta còn tiếng hát

những nốt nhạc rơi trên nhà dài

thổi trên môi chiếc lá

cho cha hoang dã như rừng

rừng trên chiếc gùi

rừng trong quả bầu khô

mái tóc nàng rừng xõa ngang trước mặt

nàng rơi nước mắt

trước rìu và lửa

ngày cha xin hạ cây về làm K’pan

ngày cha đốt rẫy dắt lúa về nhà cho mẹ

ngày bếp lửa nhà em ấm thế

ngày ché rượu nhà em như thể

chảy vào máu vào mắt em rạo rực

tiếng T’langput luồn vào trong ngực

em có còn nhớ đến anh không

ngày ta vào rừng hái tổ ong

mật ngọt hơn lời thề

những lời thề dao chém

rừng làm đêm đen

rừng làm kho tàng

rừng làm mặt trời

rừng làm ý tưởng

những ý tưởng bay cùng thần thoại

du ngoạn mỗi đêm mơ

thăm thẳm bên này mù mịt bên kia

rừng tuần hoàn vòng tròn bí ẩn

những bí ẩn làm sao em biết

đời người mỏi mệt

như đất trời mùa khô / mùa lũ

như con người hai đầu sinh tử

sinh con ra tắm dòng suối của rừng

vết chân mẹ cũng lấp trong rừng

ăn của rừng rưng rưng nước mắt

làm sao đổi thay số phận

bằng điệu khan buồn măng trúc măng mai

rưng rưng những chân trời xa tắp

rừng xanh biếc mắt người rất trẻ

rừng âm u trong mắt người già

đau đớn nghĩ về sa mạc

bỏng rát

sa mạc hay cái chết

những cái chết trơ ra sỏi cát

nhưng anh đã giành lại em từ những vết thương

giành lại em từ quên lãng

hay quên lãng đã giành lại em

tặng nỗi cô đơn cho chúng ta

chúng ta cần yêu nhau hơn vết thương cần máu

chiếc lá dưới thắt lưng em

ngực em trong ánh mắt của anh

như loài chim ra ràng vẫy cánh lông tơ

vẫy tiếng động của hòn đá cuội

lăn dưới chân người

những thung lũng ngã nhào theo trí nhớ

không gian tan vỡ

khi lòng người nóng hơn ngọn lửa

làn khói đốt rừng như bức tường đóng mọi cánh cửa

đóng ánh nhìn mặt trời thẳng đứng

ai đã quên...

rừng dày đặc trong em

đã khuất vào thảm sương

đỉnh núi không còn rừng nhô ra đỉnh vú

anh tự nghe anh và nghe em lạnh

trên rơm rạ đời ta rừng từ giã cõi đời

lời tạ lỗi đau buồn

khi người ta không nghĩ ra lý do cáo lỗi

5.

chỉ con người cùng rừng lùi vào quên lãng

chơi trò chơi nặc danh

chơi trò chơi hình với bóng

chiếc bóng mờ xiêu vẹo

chiếc bóng mờ đêm tối

đêm sâu thẳm tiếng đàn T’rưng

tơ rưng nước mắt

giọt nước mắt tuôn trào khoảng trống

òa ra bảy nhánh thác Buôn Đôn

chín tầng dao cắt nỗi buồn

vỡ những linh hồn

ban mai ôi chiều muộn

khoảng trống đau đớn bị phá hỏng

những khoảng trống bao giờ dừng lại

con sông trào lên nước mắt của rừng

giọt nước mắt nào đang khô

trên đám mây hỗn độn nặng nề thành mưa

ta là gì của em

ta là gì trước cơn sấm sét

ngây ngất phía xa cơn mưa hung dữ nhạt nhòa

trong tuyệt vọng đêm nay mất ngủ

khi con người cũng thành quá khứ

chúng ta phải thú nhận

những nỗi đau không còn chúng ta nữa

sự trinh bạch của nàng rừng không cần chúng ta

chúng ta còn tất cả

chúng ta không có gì

đau đớn cô đơn những bàn tay u buồn, lủi thủi

gấp hình trái tim của núi

đỏ như mặt trời nhọn như mũi kim

xuyên vào rừng sâu như xuyên vào đá

xuyên vào tháng năm cháy mềm ngọn nến

bước chân tàn nhẫn định luật vật lý

như đồ thị vẽ những đường cong mệt mỏi, lu mờ

những đường cong trĩu nặng trên vai

lo âu

mệt mỏi

những đường cong ngổn ngang trăm mối

lưng đẫm mồ hôi

những đường cong dòng người lủi thủi

chảy ngoằn ngoèo vết nứt của đất lăn dài nước mắt

dịu dàng vì quá yêu cuộc sống

những đường cong đã mọc rễ vào rừng

vào thời gian vào khát vọng

ánh mắt đứng vững nhà dài

nhỏ nhoi đau đớn

đau đớn nhỏ nhoi những hy vọng không thôi

nước mắt nẻo đường mòn heo hút lo âu

đau đớn nhỏ nhoi những hy vọng không thôi

thắp sáng điệu khan buồn ôi đáy đêm sâu

những đường cong du cư còng lưng gùi nặng vai gầy

im lặng uốn cong vầng trán xuống mặt đất

lượn qua ngọn đồi và những vọng âm

úp mặt tiếng khóc

ngửa mặt tiếng hát

bài hát cuốn tung con đường mòn đầy bụi

cháy khô vì nắng

nắng cả vào đêm

dòng người e lệ rất hiền

bay xác xơ gân lá

dài như tiếng gọi đàn và cúi đầu rất thấp

ngược núi cao

núi vô tội khi con người lùi vào bóng tối

vào cô đơn

bằng bước chân buồn

vang lên những sợi dây của gió

những cánh tay vươn dài những lòng người trăm mối

ôi quê hương cuộc đời Người trôi nổi

Người ôm rừng vào lòng như ôm người yêu vào ngực

tình yêu buốt nhức lưỡi dao

khi cơn đói cùng Người lang thang, lang thang

như dòng sông lạc vào sa mạc

rừng thành chật chội dưới bước chân của Người

bước chân không bao giờ thất vọng

nỗi giận dữ cùng Người làm ra sự sống

con đường mòn vùng lên hy vọng

hy vọng dù cay đắng trên vai

một chiếc gùi bao nhiêu sự thật

chứa bao nhiêu nước mắt

chết đi sống lại những lằn ngang dọc

như rễ cây vùi sâu trong đất

để cho Người dang cánh bay cao

ôi trong máu có mây và gió

ngọn gió lo âu cơ cực

lọt qua kẽ tay như mùa màng lọt qua ký ức

và rơi...

Người hồi sinh vùng đất mới nỗi buồn của mình

tiếng thở dài trào ra hang động

đêm xanh lục những lời nguyền màu tím

những vị thần sương khói như mây

những vị thần mệt mỏi buông tay

Yàng đã tan vào rừng

tan vào hòn đá, ngọn cây, dòng suối

gọi là chiều ư? hãy gọi hoàng hôn

nắng tắt

lung linh linh hồn rưng rưng Pơ thí

ẩn trong ngôi nhà mồ hoang phế

những bức tượng ngồi chống cằm như thể

bể dâu kia mới thực cuộc đời

ơ

ơi

sau một ngày ứ căng bỏ mả

sau một đêm bếp lửa vừa tàn

mê man

mơ ngày xanh lại

bằng lời khan trong đêm cầu nguyện

mơ bầu trời trong lòng bàn tay

mơ hừng đông giữa đêm dày

bay...

ôi

đêm làm sao vỡ

6.

em mới về em có nhận ra không

thật đau đớn trong mắt trẻ chảy khắc khoải đau buồn người lớn

chiếc lá non màu đỏ

bây giờ đã nâu

bàn tay người nắm vào nhau

tiếng thở dài du cư biền biệt

biền biệt những hang động

như đàn chim K’tía bay đi

chim Grứ bay đi

chim Phí cũng bay đi

theo lời hát  Y Phôn mưa gió

như cội nguồn không còn dây nối nữa

không phải đã mất đi tất cả

chiếc lưỡi dịu ngọt của người

nhưng cuộc du cư lê thê này làm giấc mơ 

vỡ ra thác Khói / puh pêt mệt mỏi

và

sương

tiếng thở dài sóng sượt mặt trời vừa lặn xuống bầu trời đỏ thắm lên

nỗi buồn sâu thêm trong hốc mắt

rừng bỏ chúng ta đi

đơn giản như cô gái theo chàng trai cắp chiếc gươm dài

và sáng

đêm tối buôn Jun nhọc nhằn điều vô nghĩa

khoảng hẹp M’Tha không xoay xở cơn mơ

Người chật như hơi thở

ngọn núi mờ chấm nhỏ xa xăm

con đường tan trong nheo mắt

mắt người trẻ dè dặt

mắt người già xa xôi

quê hương ôi cuộc du cư không dứt

dải đất hoang cọp gầm vượn hú

chiếc xà gạt cũng trở nên hung dữ

cái khoảng cách bao giờ vượt được

dù Người bay bằng đôi cánh tình yêu

ơi trong máu có mây và nắng

quê hương ôi Người lang thang những đêm sinh tử

cả trong mơ cũng chẳng an lành

trằn trọc nền đất cứng

Người gieo trỉa bằng tình yêu trước gió

Người dựng lại tình yêu như cỏ

đã cùng Người đón mưa ấm nhú lên

sau những đớn hèn

sau những tháng năm đi qua chiếc ghế K’pan đen bóng

cả buôn lắc lư trên một chiếc gùi

cả buôn làm đứa trẻ địu trên ngực lép

ngậm bầu vú mẹ

đi

mê man nghiêng ta luy hoang dại

chiếc lá non màu đỏ mềm trong mắt Người

nóng hổi

vỡ ra mưa ấm đầy bầu trời không lối đi

trên mặt nước không dấu vết

con thuyền ánh sáng Biển Hồ cao mênh mang núi

ánh mắt tắt trong đêm như ánh nắng

dịu dàng âu yếm vì sao

Người đã cúng nhiều thần đã làm nhiều lễ

đeo nhiều bùa thiêng

nhưng cuộc du cư như tấm yên nhàu nát