Lê Xuân Quang viết bài XUÂN SÁCH: Vẽ 100 Chân Dung Nhà Văn - bằng … THƠ ! và đính kèm hai phụ lục , VCV trích hai phụ lục và tập thơ của Nhà thơ Xuân Sách đưa vào tác giả Xuân Sách để tiện theo dỏi.
Cách đây ba ngày nghe tin Nhà thơ Xuân Sách bệnh nặng ,chúng tôi gồm Nhà thơ Vũ Trọng Quang,Nhà thơ Inrasara và tôi cùng vào thăm anh, Chị Tú và con gái anh cùng có mặt trong phòng ,anh nghe được nhưng không nói được . Hy vọng anh khoẻ và sinh hoạt bình thường trở lại. NH vcv
1.
''Xung kích tràn lên nước vỡ bờ
Đã vào lửa đỏ hãy còn mơ
Bay chi mặt trận trên cao ấy
Quên chú Nai đen, vẫn đùng chờ''.
2
Bỉ vỏ một thời oanh liệt nhỉ
Sóng gầm sông lấp mấy ai hay
Cơn bão đến động rừng Yên Thế
Con hổ già uống rượu giả vờ say.
3
Vang bóng một thời đâu dễ quên
Sông Đà cũng muốn đẩy thuyền lên
Chén rượu tình rừng cay đắng lắm
Tờ hoa lại trút lệ ưu phiền.
4
Hai đợt sóng dâng, Một khối hồng
Không làm trôi được chút Phấn thông
Chao ơi Ngói mới, nhà không mới
Riêng còn chẳng có, có gì Chung
5
Điêu tàn ư? đâu chỉ có Điêu tàn
Ta nghĩ tới Vàng sao từ thuở ấy
Chim báo bão lựa chiều cơn gió dậy
Lựa ánh sáng trên đầu
mà thay đổi sắc Phù sa
Thay đổi cả cơn mê,
ai dám bảo con tầu không mộng tưởng
Mỗi đêm khuya không uống một vầng trăng
Lòng cũng như tầu, ta cũng uống
Mắt anh em trong suối cạn
Hội nhà văn.
6
Trên biển lớn lênh đênh sóng nước
Tức trông về xóm mới khuất xa
Cỏ non nay chắc đã gìa
Buồn tênh lại giở thư nhà ra xem.
7
Dế Mèn lưu lạc mười năm
Để O Chuột phải ôm cầm thuyền ai
Miền Tây xem đã tàn phai
Trăng Thề một mảnh lạnh ngoài đảo hoang.
8
Bác kép tư bền rõ đến vui
Bởi chưng Tranh tối, bác nhầm thôi
Bới tung Đống rác nên trời phạt
Trời phạt chưa xong, bác đã cười.
9
Các vị La hán chùa Tây phương
Các vị gầy qúa, tôi thì béo
Năm xưa tôi hát Vũ trụ ca
Bây giờ tôi hát Đất nở hoa
Tôi hát chiến tranh như trẩy hội
Đừng nên xấu hổ khi nói dối
Việc gì ủ mặt với mày chau
Trời mỗi ngày lại sáng có sao đâu.
10
Quá tuổi hoa niên đã bạc đầu
Tình còn dang dở tận hàng châu
Khúc ca mới hát sao buồn thế
Hai nửa yêu thương một nửa sầu.
11.
Trăng sáng soi riêng một mặt người
Chia ly đôi bạn cách phương trời
Ước mơ của đất, anh về đất
Im lặng mà không cứu nổi đời.
12
Nên danh nên gía ở làng
Chết vì ông lão bên hàng xóm kia
Làm thân Con chó xá gì
Phận đành xấu xí cũng vì miếng ăn.
13
Một nắm xương khô cũng gọi mỡ
Quanh năm múa bút để mua cười
Tưởng cụ vẫn bơi Giòng nước ngược
Nào ngờ trở gío lại trôi xuôi
14
Phất rồi ông mới ăn Khao
Thơ Ngang chạy dọc bán rao một thời
Ông đồ phấn, ông đồ vôi
Bao giờ xé xác để tôi ăn mừng.
15
Vị nghệ thuật nửa cuộc đời,
Nửa đời sau lại vị người ngồi trên
Thi nhân còn một chút duyên
lại vò cho nát, lại lèn cho đau
Bình thơ tới thuở bạc đầu
Vẫn chưa thể tất nổi câu nhân tình
Giật mình mình lại thương mình
Tàn canh tỉnh rượu bóng hình cũng tan.
16
Vốn cùng nhân dân tiến lên
Muà đông năm ấy bỏ quên cờ đào
Quay về nấp bóng ca dao
Giật mình nghe một tiếng chào Văn Ngan.
17
Hỏng đôi mắt phải đâu là mất hết
Trong cặp còn hồ sơ điệp viên
Ông cố vấn chẳng sợ gì cái chết
Cao điểm cuối cùng quyết chí xông lên
18
Đám cháy ở sau lưng
Đám cháy ở trước mặt
Than ôi mày chạy đâu
Dưới vòm trời quen thuộc
Đốt bao nhiêu cỏ mật
Không bay mùi thơm tho
Càng hun càng đỏ mắt
Quay về thung lũng cò.
20
Mãi hái Hoa dọc chiến hào
Bỏ quên Chồi biếc lúc nào không hay
Thói quen cũng lạ lùng thay
Trồng cây táo lại mọc cây bạch đàn.
21.
Trường sơn đông em đi hái măng
Trường sơn tây anh làm thơ cho lính
Đời có lúc bay lên vầng trăng
Lại rơi xuống chiếc xe không kính
Thế đấy!
tuy không ở chiến trường,
nghe tiếng bom cũng mạnh!
22
Thao thức năm canh nghĩ chẳng ra
Trò chơi nguy hiểm đãy thôi mà
Lửng lơ giữa khoảng trong xanh ấy
Để mối đùn lên cái gốc gìa
23
Trời thí cho ông Vụ lúa chiêm
Ông xây sân gạch với xây thềm
Con đường mòn ấy ông đi mãi
Lưu lạc lâu rồi mất cả tên
24
Mấy lần lỡ bước sang ngang
Thương con bướm đậu trên giàn mồng tơi
Trăm hoa thân rã cánh rời
Thôi đành lấy đáy giếng thơi làm mồ.
25
Nhọc nhằn theo bước Con trâu
Hỡi người áo trắng nông sâu đã từng
Mỗi bước đi, một bước dừng
Mà sao vẫn lạc giữa rừng u minh.
26
Từ trong hom giỏ chui ra
Đã toan gánh vác sơn hà chị ơi
Định đem cái lạt buộc người
Khổ thân ông lão vịt trời phải chăn.
27
Tưởng chuyện như đùa, hóa ra thật
Biết ông sòng phẳng tự bao giờ
Cái con thò lò quay sáu mặt
Vồ hụt mấy lần, ông vẫn trơ.
28
Đường chúng ta đi trong gió lửa
Còn mơ chi tới Những cánh buồm
Từ thuở tóc xanh đi Vỡ đất
Đến bạc đầu, sỏi đá chưa thành cơm.
29
Bao năm ngậm ngải tìm trầm
Giã từ quê mẹ xa giòng hương giang
Bạc đầu mới biết lạc đường,
Tay không nay lại vẫn hoàn tay không
Mộng làm gịot nước ôm sông
Ômg sông chẳng được tơ lòng gío bay.
30
Tài ba thằng mõ cỡ chuyên viên
Chia xôi, chia thịt lại chia quyền
Việc làng việc nước là như thế
Lộn xộn cho nên phải tắt đèn.
31
Mấy lần đất nước đứng lên
Đứng lâu cũng mỏi cho nên phải nằm
Hại thay một Mạch nước ngầm
Cuốn trôi đất quảng lẫn rừng xà nu.
32
''Sông Mã xa rồi, Tây Tiến Ơi!''
Về làm xiếc khỉ với đời thôi
Nhà đồi một nóc chênh vênh lắm
Sống tạm cho qua một kiếp người
Áo sờn thay chiếu anh về đất
Mây đầu ô trắng Ba Vì xanh
Gửi hồn theo mộng về Tây Tiến
''Sông Mã gầm lên, khúc độc hành''
33
Cha và con và... họ hàng
Hết bay mùa thóc lẫn Mùa lạc
Cho nên chiến sỹ thiếu lương ăn
Họ sống chiến đấu càng khó khăn
Tháng ba ở Tây nguyên đỏ lửa
Tháng tư lại đi xa hơn nữa
Đường đi ra đảo, đường trong mây
Những người trở về mấy ai hay
Xung đột mỗi ngày thêm gay gắt
Muốn làm cách mạng nhưng lại dát.
34
Tấm áo hào hoa, bạc gió mưa
Anh thành đồng chí tự bao giờ
Trăng còn một mảnh treo đầu súng
Cái ghế quan trường giết chết thơ.
35
Một con trâu bạc gìa nua
Nhờ cơn bão biển thổi lùa lên mây
Trâu ơi ta bão trâu này
Quay về đất mặn kéo cầy cho xong.
36
Anh còn đôi mắt ngây thơ
Sống mòn mà vẫn đợi chờ tương lai
Thương cho Thị Nở ngày nay
Kiếm không đủ rượu làm say Chí Phèo.
37
Xoắn mãi giây tình, thơ bật ra
Paris thì thích hơn ở nhà
Đông y ắt hẳn hơn Tây dược
Xe tải không bằng xe Volga
Trên đời kim cương là quý nhất
Thừ đến tình thương dân nghèo ta
Em chớ chê anh gìa lẩm cẩm
Còn hơn thằng trẻ lượn Honda.
38
Một mặt đường khát vọng
Cuộc chiến tranh đi qua
Rồi trở lại ngôi nhà
Đốt lên ngọn lửa ấm
Ngủ ngoan A kai ơi
Ngủ ngoan A kai ời...
39
Ấy bức tranh quê đẹp một thời
Má hồng đến quá nửa pha phôi
Bên sông vải chín mùa tu hú
Khắc khoải kêu chi, suốt một đời
40
Nhá nhem khoảng sáng trong rừng
Để cho cuộc thế xoay vần hơn thua
Xác xơ mầu tím hoa mua
Lửa chân sóng báo mây mưa suốt ngày.
41
Đi bước nữa rồi đi bước nữa
Phấn son mưa nắng đã tàn phai
Cái kiếp đào chèo là vậy đó
Đêm tàn bạn cũ chẳng còn ai.
42.
Thơ ông tang tính tang tình
Cây đa bến nước mái đình vườn dâu
Thân ông mấy lượt lấm đầu
Miếng mồi danh lợi mắc câu vẫn thèm.
43
Em không nghe mùa thu
Mùa thu không có lá
Em không nghe rừng thu
Rừng mưa to gió cả
Em thích nghe mùa xuân
Con Nai vờ ngơ ngác
Nó ca bài cải lương.
43
Anh Keng cưới vợ tháng 10
Những đứa con lại ra đời tháng 5
Trong làng kháo chuyện rì rầm
Mùa chưa gặt thóc đã nằm đầy kho.
44
Đôi vai thì gánh lập trường
Đôi tay sờ soạng ven đường của thôn
Nghe anh kể chuyện đầu nguồn
Về nhà thấy mất cái hồn của em.
45
Chị Tư hậu đã xa anh
Ví như Hòn đất nặn thành đứa con
Biển xa gío dập sóng dồn
Đất tan thành đất chỉ còn giấc mơ.
46
Đã qua một thời Giông Tố
Một thời Cơm thầy cơm cô
Còn để lại những thằng Xuân Tóc Đỏ
Vẫn nghênh ngang cho đến tận bây giờ.
47
Bắt đầu từ lão nghị hụt
Cầm dao giết một mạng người
Chị Nhàn trong cơn Nổi gío
Lấy đại đội tưởng của tôi
Cuộc đời mấy phen Bão Táp
Phải đem Tổ quốc thề bồi
Lần này ông ra ứng cử
Chắc là trúng nghị viện thôi.
48
Ông Năm Hạng trở về đãt lửa
Với chiếc lược ngà vượt Trường sơn
Bỗng mùa gío chướng vừa nổi dậy
Ông biến thành thằng nộm hình rơm.
49
Chuyện kể cho người Mẹ nghe
Biển lửa bốc cháy bốn bề tan hoang
Đứa con nuôi của trung đoàn
Phá vây xong lại chết mòn trong vây.
50
Sớm nay nhấp một chén trà
Bâng khuâng tự hỏi đâu là Núi Đôi
Những người cùng làng với tôi
Muốn sang đèo trúc, muộn rồi, đừng sang.
51
Anh chẳng còn sống mãi
Với thủ đô lũy hoa
Để những người Ở lại
Bốn năm sau khóc òa!
52
Sinh ra trong gío cát
Đất Nghệ An khô cằn
Bao nhiêu năm nằm vạ
Trước cửa Hội Nhà Văn.
53
Cửa sông cất tiếng chào đời
Rồi đi xa những vùng trời khác nhau
Dấu chân người lính in mau
Qua miền cháy với cỏ lau bời bời
Đọc lời ai điếu một thời
Tan phiên chợ Giát, hồn người về đâu?
54
Tưởng anh dọn về làng xưa.
Ngờ đâu về tận thủ đô nhận nhà
Sướng cái bụng, lắm lắm à?
Đêm là đèo gió, ngày là Hồ Tây.
55
Có những lớp người đi vỡ đất
Mùa mưa không trồng lúa trồng ngô
Lại gieo hạt bông Hường, bông Cúc
Trên mảnh đất này, hoa héo khô.
56
Đất làng vừa một tấc
Bao nhiêu người đến cầy
Thóc giống còn mấy hạt
Đợi mùa sau sẽ hay.
57
Bên kia biên giới anh sang
Trước giờ nổ súng về làng làm chi
Mẫn và tôi tính chi li
Gia đình má Bảy lấy gì nuôi anh
58
Chim Chrao cất cánh ngang trời
Tình như chớp trắng nháy liên hồi
Đám mây cánh vạc, tan thành nước
Mà đãt ba dan vẫn khát hoài.
59
Đem than từ vùng mỏ
Về bán tại thủ đô
Bị đập chiếc cán búa
Hóa ra thằng ngẩn ngơ.
60
Với Tiếng sáo thiên thai dìu dặt
Mở ra giòng thơ mới cho đời
Bỏ rừng gìa về vườn bách thú
Con hổ buồn lặng lẽ trút tàn hơi.
61.
Nếu Trương Lương không thổi địch sông Ô
Liệu Hạng Vũ có lên ngôi Hoàng đế
Nhưng buồn thay đã đánh mất Ngu cơ
Đời chẳng còn gì và thơ cũng thế.
62
Xưa tôi yêu quê hương vì có chim có bướm
Có những ngày trốn học bị đòn roi
Nay tôi yêu quê hương vì có ô che nắng
Có ghế ngồi viết những điệu thơ vui.
63
Ôi thằng Trần Mạnh Hảo
Đi phỏng vấn Chí Phèo
Lão chết từ tám hoánh
Đời mày vẫn gieo neo.
Còn cái lão Bá Kiến
Đục bản in thơ mày
Bao giờ mày say rựơu
Bao giờ thì ra tay.
64
Một chút hương thơm trả bốn mùa
Mười năm lăn lộn chốn rừng gìa
Quay về hứng chịu, ơn mưa móc
Đất trắng mưa rồi, đất lại khô.
65
''Người đi, ừ nhỉ, người đi thật''
Đi thật nhưng rồi lại trở về
Nhẹ như hạt bụi, như hơi rựơu
Mà đắm hồn người trong tái tê.
66...
Hồn đã vượt Côn Đảo
Thân xác còn trong lao
Bởi nghe lời mẹ dặn
Nên suốt đời lao đao.
67
Tay em cầm bông Bàn ly
Bờ cây đỏ thắm làm chi não lòng
Chuyện tình kể lúc rạng đông
Hoàng hôn ảo vọng vẫn không tới bờ
Thiên đường thì quá mù mờ
Vĩ nhân tỉnh lẻ vật vờ bóng ma
Hành trình thơ ấu đã qua
Hỡi người hàng xóm, còn ta với mình.
68
Ván bài lật ngửa tênh hênh
Con đường thiên lý gập ghềnh mãi thôi
Thay tên đổi họ mấy hồi
Vẫn chưa tới được chân trời mộng mơ
69
Nhen lên một bếp lửa
Mong soi gương một người
Bỗng cơn giông nổi dậy
Mây che một khung trời
Đất sau mưa, hỡi đất
Màu mỡ trôi về đâu
Còn trơ chiếc guốc võng
Trăng mỏi mòn canh thâu.
70
Xưa thơ anh viết không người hiểu
''Đáy đĩa muà đi, nhịp hải hà''
Nay anh chưa viết, người đã hiểu...
Sắp sáng thì nghe có tiếng gà.
71
Không có vua thì làm sao có tướng
Nên về hưu vẫn phải chết ở chiến trường
Kiếm sắc chém bao nhiêu đầu giặc
Để vàng tôi trong lửa chịu đau thương.
còn tiếp.
