Người đàn ông ngồi trước mặt tôi có một khuôn măt xương xương , đôi má hóp lõm càng làm cho hai gò lưỡng quyền nhô cao , càng làm cho gương mặt với làn da sạm thêm phần khắc khổ . Ngoài bốn mươi , anh vẫn đang độc hành với những bước chân vô định . Anh mắt đong đầy , trĩu nặng một nỗi niềm ray rứt xa xưa nào đó . Hai bàn tay xương xẩu đan vào nhau , bần thần , vụng vịu .
Không phải là một cặp tình nhân , mặc dù cả hai chúng tôi có chung một điểm mà bạn bè cho rằng “ Một điều kiện quá thich hợp như thế rồi , còn chờ gì nữa “ Còn chờ gì nữa – Nghe thật quá đơn giản , những con mắt khách quan thường phiến diện , cứ cho rằng trong một tối thiểu nào đó , có thể là đã đủ để làm nên một vấn đề Họ nhầm lẫn hay họ vô tâm không đọc hết được những ngõ ngách của người khác . Mà cũng phải , trong cái cõi tâm can của một con người thường ẩn nấp bao điều bí ẩn , những điều mà có thể chính bản thân mình cũng không bao giờ đọc hết được , huống chi người bàng quan bên ngoài . thật ra , những lời nhã ý của bạn bè không phải là không có lý , mà lại còn rất có tình nữa là khác . Có điều , chuyện hôn nhân không phải là một con tính , để cứ cộng lại là xong .
Tôi còn nhớ rất rõ , ngày Thắng về cơ quan nhận chân bảo vệ . Với một lý lịch dễ gây hoài nghi cho những ánh mắt . Bộ đội xuất ngũ , nhưng có đến năm quyển lịch được đếm thầm trong một con dấu đỏ . Vì tội danh gì thì tôi không rõ , nói đúng hơn là không nên gợi lại những sai lầm mà người ta đã phải trả giá . Thắng bước qua được cái cổng này là nhờ sự giới thiệu của ông phó giám đốc , nghe nói trước đây họ cùng một binh chủng . Một bảo vệ và môt văn thư , hai công việc dường như chẳng có liên quan gì với nhau , nhưng một ngày bốn lần vào ra cánh cổng , cũng là bốn lần gật nhẹ chào nhau . Một cử chỉ không phải cũng có ở tất cả mọi người . sở dĩ tôi cẩn thận như thế bởi do bản tính khá phép tắc , lại thêm phải tiếp xúc nhiều , nên cử chỉ ấy ăn sâu thành thói quen ,may mà một thói quen tốt . Hơn nữa , từ khi nghe loáng thoáng câu chuyện không đầu không đuôi về nguời đàn ông này , tôi không cảm thấy sự ngại ngùng , e dè , ác cảm , mà còn có một cái gì đó thông cảm , vỗ về trong tâm tưởng . Tôi không tự lý giải được cảm xúc này , nhưng trên gương mặt lúc nào cũng phảng phất nét mặc trầm , và trong đôi mắt vẫn chất chứa một nỗi u hoài nào đó , khiến cho tôi tin dây không phải là người có thể làm việc ác . Vả lại , vướng vào vòng lao lý đâu chỉ có những hành động man rợ mất nhân tính , mà đôi khi còn có nhiều uẩn khúc khác nữa .
Thế rồi đôi ba câu thăm hỏi , chuyện vãn , thi thoảng những nụ cười thiện cảm , trong nhà ngoài ngõ rì rầm “ thế thế…chắc là thế “ Buồn cười thế đâý , trong con mắt của một số người , cứ một nam một nữ chuyện trò với nhau vui vẻ là phải có một cái gì đó nhập nhèm . Tôi chẳng thanh minh , chẳng xác nhận , chuyện vu vơ ấy mà . Nhưng rồi tôi rất ngạc nhiên khi một chiều ra cổng , Thắng ngập ngừng , ấp úng :
- Tôi…tôi muốn mời cô đi uống nước tối nay , được không ạ ?
Tôi nhướng mày ngạc nhiên , Thắng lại bối rối :
- Là tôi…tôi có việc này ..muốn nhờ cô .
- À , nếu là công việc thì anh cứ nói luôn ở đây đi cũng được .
- Chuyện này …chuyện này không tiện nói ở đây , nếu cô ngại thì thôi vậy .
- Không , không , tôi không ngại gì đâu , thôi được , thế tối ta gặp nhau nhé .
Một lời mời đột ngột đương nhiên là làm tôi rất nghĩ ngợi , nhưng thôi đã nhận lời thì cứ đi xem anh ta nói gì , dẫu có là tán tỉnh thì tôi vẫn có chủ kiến của tôi cơ mà . Tôi tuy đã ngoài băm , đã vào cái lứa muộn mằn đường duyên nợ , nhưng tôi không lo lắng vội vã nghe những lời giục giã , tôi nghĩ , nếu có lập gia đình , thì phải là một người mình yêu thương , và ngược lại , chứ không việc gì vì điều tiếng dư luận nọ kia mà phải vớ đại một ai đó , để rồi dìm cuộc đời mình trong bất hạnh . Nói cho đúng ra , lấy chồng muộn đâu phải là cái tội , mà lấy chồng sớm cũng chưa chắc đã là chuyện hay , duyên phận mỗi người mỗi khác , hãy cứ bình tâm mà đợi đến đúng lúc của mình . Đối với Thắng , tôi chỉ nghĩ anh là một người bạn , một người bạn trầm tĩnh , hơn vài ba tuổi , đủ để cho tôi một số kinh nghiệm nào đó , ngoài ra không có thứ cảm xúc nào khác , và nếu anh có suy nghĩ gì , chắc tôi cũng lựa lời cho anh hiểu .
- Có việc gì thì anh cứ nói đi , nếu không ngoài khả năng , tôi sẽ không từ chối đâu .
Tôi lên tiếng giục khi thấy Thắng cứ chần chừ , lúng túng . Hình như việc gì đó khó nói lắm thì phải . Nhưng rồi Thắng cũng phải nói , vì đó là mục đích của cuộc gặp này mà .
- Tôi phải xin lỗi cô trước , nếu việc tôi nhờ có làm cô phật ý .
- Anh yên tâm đi , tôi không phải là người hay chấp nhất những chuyện nhỏ nhặt , cuộc sống ai cũng phải có lúc cần cậy nhờ mà .
Trước khi vào việc chính , Thắng phải uống một hơi hết gần nửa ly cà phê đá chứng tỏ anh đang rất căng thẳng , tôi cũng hồi hộp chờ nghe .
- Tôi muốn…tôi muốn nhờ cô giả làm bạn gái của tôi .
- Cái gì ? Tôi nhảy dựng lên
- Xin cô hãy bình tĩnh nghe tôi giải thích , nếu nghe xong mà cô vẫn không thể giúp tôi được thì tôi cũng rất cảm ơn cô vì đã bỏ thời gian đến đây .
Thắng cúi mặt như để chuẩn bị , tôi vẫn còn chưa tan hết cảm giác kinh ngạc . Đó là việc mà tôi không thể ngờ tới , nhưng hãy nghe anh ta nói xem thế nào đã . Những ngón tay vẫn vặn vẹo vào nhau . Tôi ngồi yên chờ đợi . Hẳn phải có một lý do gì đó rất đặc biệt , rất nghiêm trọng , và phải là rất cần thiết nữa , thì mới khiến cho một người đàn ông từng tuổi này , đi nhờ một người bạn bình thường như tôi , đúng là bình thường thôi , vì tôi khẳng định , trong giao tiếp hàng ngày tôi chưa hề tỏ ra một dấu hiệu nào khác lạ để anh ta ngộ nhận . Nhưng tại sao Thắng lại chọn tôi chứ ? Chăng lẽ chỉ với một lý do là tôi còn độc thân , chắc không chỉ có thế , vì trong cơ quan tôi , củng có vài chị nữa , cũng suýt soát tuổi tôi , và cũng vì vài lý do nào đó , đang loay hoay với những trăn trở của riêng mình . Thắng bất chợt ngẩng lên nhìn thẳng vào tôi , cái nhìn như biểu lộ tất cả những cố gắng của anh .
- Ba tôi bị ung thư gan giai đoạn cuối rồi , và sự mong ước lớn nhất của ông là được nhìn thấy tôi lập gia đình , hay chí ít cũng có được một người phụ nữ bên cạnh Mà tôi thì…hiện tại không thể nào thực hiện được mong muốn của ông , tôi thấy mình có tội với ông quá , nên đành nghĩ ra cách này , xin lỗi , tôi không hề có ý lạm dụng cô .
Một phần thắc mắc được lý giải , nhưng chưa là tất cả .
- Tôi không nghĩ anh lại gặp khó khăn nhiều quá trong việc này , vì trông anh…
Bỏ lửng câu nói khi thấy Thắng nhếch môi trong một cái cười buồn , nhớ đến một vài lời đồn đại , tôi thử thăm dò:
- Nếu không có gì quá lắm , anh có thể cho tôi biết lý do được không ?
- Đây có phải là điều kiện để tôi có hy vọng nhận được sự giúp đỡ của cô không ?
Một chút do dự rồi tôi gật đầu :
- Cho là thế cũng được .
Đôi mắt của người đàn ông chập xuống trong một sự trầm buồn kỳ lạ , thái độ của anh bỗng làm tôi áy náy , hình như tôi vừa làm một điều bât nhẫn thì phải . Tôi ngập ngừng :
- Nếu không tiện thì…
- Không , không sao đâu , tôi sẽ nói , tôi cũng muốn nói ra câu chuyện , dù có thể cô sẽ không tin . Nhưng…
Một khoảng lặng của tâm trạng , Thắng bỗng ngước lên nhìn bầu trời , hôm nay hình như gần đến rằm thì phải , trăng lên sớm và ánh sáng nhẹ nhàng tao khiết phang phác ở từng cao , dưới mặt đất chỉ một vài tia yếu ớt chập choạng giữa những ánh đèn , chỉ có thể nhìn thấy rõ được một vài đốm hiếm hoi sau một vài tán cây khuất bóng đèn điện . Tôi cũng ngước nhìn theo Thắng , khi nhìn lại gương mặt anh , tôi sững sờ , trên hai khóe mắt của người đàn ông kia lóng lánh hai giọt nước . Người đàn ông khóc luôn là chuyện nghiệt ngã , bởi cá tính và cái sĩ diện tối thiểu của họ không cho phép họ có nhiều nước mắt như đàn bà , và một khi họ phải chảy nước mắt , mà lại là những giọt nước mắt trong thinh lặng thế kia , thì có nghĩa trong cõi lòng họ đang tan nát đến vô cùng . Thốt nhiên tôi như bị xơ cứng trong một tư thế , như sợ một chút cử động nhỏ của mình cũng phá hỏng niềm cảm xúc trong một tâm hồn đang thao thiết kia.
Rồi cũng đến lúc Thắng mở miệng :
- Câu chuyện của tôi có lẽ là chuyện duy nhất xảy ra trên cõi đời này . Người ta thường nói “ Mối tình đầu là một vết khắc không thể nào quên “ . Với tất cả mọi người , thì đó là những kỷ niệm đẹp của sự rung động đầu đời , là sự đánh dấu bước trưởng thành trong mỗi con người , là tất cả những gì đẹp đẽ mới mẻ và trong sáng nhất . Với mối tình của tôi , tôi cũng đã có được những cảm xúc đáng yêu như vậy . Nhưng nghiệt ngã thay , ngoài những điều đẹp đẽ ấy , tôi còn phải nhận lãnh một nỗi đau cùng cực , một sự đau đớn sẽ đeo đẳng tôi suốt cả cuộc đời này .
Anh ngừng lại , cố nuốt một cái gì đó như đang chẹn ngang cổ họng , tôi im lặng , biết rằng có một cái gì đó thực sự thống thiết trong trái tim đang ứa máu kia .
Giọng Thắng đã có vẻ bình tĩnh trở lại .
- Ngày đó cô ấy mười tám tuổi , cái tuổi hồn nhiên , trong trẻo và đẹp nhất của cuộc đời một người con gái . Chúng tôi đã gia nhập quân ngũ theo tiếng gọi của đất nước , tôi thuộc sư đoàn bộ binh , còn cô ấy bên quân y . Tuổi trẻ thì dù trong bối cảnh nào cũng có những cuộc sống riêng của nó . Nhất là trong một nơi khô khắc như chiến trường , nơi chỉ có rừng xanh và súng đạn , thì tình yêu là một động lực , và cũng là một điểm tựa hết sức cần thiết cho tinh thần . Tôi và cô ấy yêu nhau mới được mấy tháng , chỉ có mấy tháng thôi , nhưng tình cảm của chúng tôi đã rất gắn bó và nồng đậm . Đùng một cái , có lệnh chuyển một nửa sư đoàn sang trận địa khác , trong số đó có tôi . Quân lệnh không phải là điều mà người ta có thể bàn bạc và thương lượng , chúng tôi chỉ có một đêm cho sự chuẩn bị . Thật ra lính tráng thì có gì phải chuẩn bị nhiều đâu , ngoài một số tư trang và súng ống thì chỉ còn chuyện của trái tim là quan trọng nhất , và cũng là điều khó khăn nhất .
Đêm ấy trăng sáng lắm , hình như chưa bao giờ trăng sáng đến thế , nguyên môt vạt rừng thưa cứ dãi dễ trăng là trăng , chúng tôi quý báu từng phút thời gian ít ỏi tôi vừa trò chuyện với cô ấy vừa tranh thủ lau súng . Chung quanh chúng tôi cũng có rất nhiều đồng đội , một số đôi cũng chụm vào nhau trong tình cảm mặn nồng . Chăng ai ngai ngần gì nữa cả , vì chỉ còn một đêm ấy nữa thôi , về sau ai còn ai mất làm sao biết trước được . Hai chúng tôi cũng trong tâm trạng ấy . Chúng tôi nói với nhau rất nhiều , và cô ấy khóc cũng rất nhiều , thế rồi vì không muốn cho tôi quá nặng nề tâm cảm trước lúc chia tay , cô ấy gượng cười , và cố làm cho tôi vui . dưới ánh trăng cô ấy đứng ra vừa hát vừa múa , ngắm nhìn cô ấy quả thật tôi cũng vui lên phần nào . Khẩu súng đã được lau dầu kỹ lưỡng , tôi giương thử vào một khoảng không , bất chợt cô ấy nhảy chắn trước nòng súng , vừa cười vừa nói “ Anh thử bắn em xem nào “ Tôi cũng dứ dứ đùa khẩu súng , không ngờ đạn đã lên nòng , và một chút bất cẩn của ngón tay tôi…
Thắng ngưng bặt và gục đầu xuống , tôi cũng thảng thốt , trời , sao lại có những việc có thể xẩy ra một cách dễ dàng như thế . Thắng từ từ ngẩng lên , mắt anh giàn giụa nước , anh nói tiếp , nghẹn ngào :
- Tôi cứng người nhìn cô ấy ngã xuống , trong một thoáng , tôi nghĩ cô ấy đang đùa , nhưng tiếng súng đã làm chấn động những người chung quanh , họ xông đến , đỡ cô ấy dậy , nhưng đã không còn kịp cho một biện pháp nào nữa . Khi nhận thức được vấn đề , tôi quay súng vào đầu mình định bóp cò thì có ai đó hất văng ra . Thế rồi tôi bị kết án năm năm tù vì tội vô ý làm chết người , đó là tòa án còn châm chước cho tôi , nếu không mức án còn có thể cao hơn . Nhưng với tôi , tôi cho rằng tôi phải nhận mức án cao nhất mới phải . Có ai như tôi không hở trời ? Tôi đã tự tay bắn chết người tôi yêu .
Thắng lại gục xuống , lần này thì anh khóc đến rung vai . Tôi kéo ghế lại gần anh vỗ về an ủi . Quả thực là một câu chuyện quá đau buồn , một nhà văn giỏi tưởng tượng mấy chắc cũng không tự nghĩ ra được một tình huống xót xa đến thế . Bây giờ thì tôi hiểu vì sao trên gương mặt anh luôn thiếu vắng nụ cười . Tôi không nói được gì để hóa giải bớt tâm trạng cho anh , chỉ biết xoa nhẹ lưng anh , một cách sẻ chia lặng lẽ . Quán cà phê về khuya đã vắng người , chỗ chúng tôi ngồi khuất sau một chậu hoa lớn nên càng yên tĩnh . Cơn xúc động lắng xuống , Thắng ngồi thẳng lên đưa tay lau nước mắt . Tôi cầm tay anh nhẹ giọng :
- Anh cố gắng đi , chuyện cũng đã qua rồi , chắc cô ấy không oán trách gì anh đâu .
- Có thể là cô ấy không oán trách tôi , nhưng tôi thì tự oán trách mình suốt đời . Sau khi ra tù , tôi đã đến mộ cô ấy , và đã nguyện để tang cho cô ấy mười tám năm , tôi phải trả cho cô ấy cái tuổi mười tám thần tiên mà tôi đã cướp đi mất ấy .
- Anh đừng nghĩ mãi như vậy , sẽ không tốt cho anh đâu .
- Với tôi thì tốt hay không cũng có gì là quan trọng nữa đâu .
- Không hẳn thế đâu , anh còn phải sống cho bản thân và cho gia đình nữa chứ .
Câu nói của tôi làm Thắng nhớ đến mục đích chính của cuộc gặp .
- Nhắc tới gia đình , tôi mới nhớ , cũng vì bố tôi mà tôi mới đề nghị cô giúp đỡ một chuyện thế này . Biết chuyện của tôi , trong những năm trước , mọi người cũng khuyên tôi nên nghĩ khác , nhưng lương tâm tôi không thể , hai năm trước là tôi hết hạn mười tám năm tang cô ấy , gia đình lại giục giã tôi chuyện hôn nhân , nhưng nói thật , tôi chẳng còn thiết tha gì nữa . Cứ mỗi đêm trăng sáng , thì hình ảnh cô ấy lại hiện về rõ mồn một như vừa mới hôm qua , tôi không thể nào bôi xóa được , thì làm sao nói chuyện tình cảm với ai khác chứ . Nhưng bất ngờ bố tôi phát hiện ra la bị ung thư gan . Nay đã vào giai đoạn cuối , bác sĩ bảo chỉ còn mấy tháng nữa thôi . Bố tôi bảo , chưa thấy tôi yên ổn chuyện gia đình , thì ông chết cũng không nhắm mắt được .tôi làm sao để bố tôi ra đi khi trong lòng còn trĩu nặng như thế được . Nên tôi mạo muội nhờ cô , xin cô thứ lỗi nếu tôi có đường đột .
- Không , anh đừng nghĩ thế , sau khi nghe chuyện của anh ,tôi rất hiẻu và thông cảm cho anh nhiều . Nhưng cho tôi hỏi : Vì sao anh lại chọn tôi để nhờ chuyện này ?
- Tôi cũng không rõ được là vì sao , nhưng nhìn cô và từng tiếp xúc với cô , tôi có cảm giác cô sẽ nhận lời .
- Nếu tôi không nhận lời thì sao ?
- Thì…thì…
Vẻ thất vọng và buồn bã trên gương mặt đã nhiều đau khổ của Thắng khiến tôi không nỡ kéo dài sự lấp lửng của mình .
- Thôi thôi, tôi nói đùa đấy , đã biết đươc vấn đầ của anh như thế mà tôi không giúp anh thì còn ra cái gì .
Thắng tươi nét mặt lên một chút :
- Thế là cô chịu giúp tôi rồi ạ . Cảm ơn cô quá , cảm ơn cô nhiều lắm .
Bước vào nhà Thắng với túi quà trên tay , tôi hơi lo lắng và hồi hộp , liệu tôi có đóng trọn được vai diễn của mìnnh không đây ? vốn dĩ tôi không hay lừa dối ai , kể cả những điều nhỏ nhặt nhất mà giờ phải đi lừa dối một người lớn tuổi , lại là một người sắp chết , tôi thấy bứt rứr thế nào ấy . Thắng đưa mắt cho tôi , vẻ vừa động viên vừa khẩn nài . Tôi khẽ gật đầu và hít sâu một hơi . Ông cụ đang nằm trên giường , thấy có khách vào thì gượng ngồi dậy , tôi vội nói :
- Bác cứ nằm nghỉ đi ạ .
Tay tôi đỡ lấy đầu ông cụ và kê lại cái gối , xong tôi ngồi vào cái ghế mà Thắng vừa mang tới . Ông lão nhướng mày về phía con rai , Thắng ấp úng :
- Thưa bố …đây là …bạn gái của con .
Âm sắc giọng nói rõ ràng là không bình thường , nhưng ông cụ không kịp để ý đến , mà quay sang nắm lấy tay tôi , lập bập :
- Con …con ơi…bác mừng quá .
Tôi ngượng ngùng :
- Dạ con…con có chút quà biếu bác đây ạ .
Ong cụ chống tay cố ngồi dậy , đỡ túi quà tôi trao , ông nhìn tôi , rồi lại mân mê gói quà , đột nhiên ông tỏ ý muốn đi xuống giường , Thắng vội đến bên cạnh :
- Bố , bố cần gì ạ ?
Ong cụ bíu vào tay con để lấy sức , và rồi ông chập choạng bước ra phía bàn thờ , tay cầm theo gói quà của tôi . Tôi ngạc nhiên nhìn theo , Thắng cũng ngạc nhiên cứ hỏi :
- Bố cần gì để con làm cho ạ ?
Ong cụ ra hiệu cho Thắng đốt mấy nén nhang , rồi ông trịnh trọng đặt gói quà của tôi lên bàn thờ , trước ảnh mẹ Thắng , cố đứng cho thẳng , ông cụ cúi đầu khấn vái . Tôi ngây sững người trước những cử chỉ của ông , cảm giác thương cảm lẫn xấu hổ làm tôi thắt lòng , muốn khóc . Trời ơi ! Giá như đây không phải là sự dối trá . Thắng nhìn tôi với vẻ đau đớn , anh bặm môi cố ngăn niềm xúc cảm . Nếu không cố gắng lắm thì tôi đã bỏ chạy , để khỏi chứng kiến một cảnh đau lòng vì tính chất không minh bạch của nó . Cảm giác hổ thẹn vì sự dối trá như tăng lên gấp nhiều lần . Tâm trạng tội lỗi khiến tôi càng lúng túng hơn khi Thắng dìu ông cụ trở lại giường , một lần nữa anh lại ánh sang tôi cái nhìn van vỉ . Tôi cố gắng , cố gắng khoả lấp bằng một vài câu thăm hỏi bệnh tình ông cụ . Và khi tìm được cách cáo từ , tôi đi như chạy ra khỏi nhà . Thắng tiễn tôi với gương mặt buồn rười rượi , anh cũng không dễ dàng gì trong việc này .
- Tôi xin lỗi vì đã lôi cô vào chuyện này .
- Thôi anh vào với bác đi , cố đừng để bác nghi ngờ , ta gặp lại nhau sau nhé .
Tôi không thể nào ngủ được với những hình ảnh lúc ban ngày , tâm trạng của một kẻ có tội rất khó chịu , bỗng nhiên tôi đọc rõ hơn tâm trạng của Thắng trong việc sơ sẩy của anh . Tôi càng hiểu rõ hơn nỗi ân hận , thương tiếc , và sự ám ảnh trong anh nặng nề đến thế nào . Trong khi tôi chỉ với một sự dối trá bắt buộc , một sự dối rá chân chính mà còn khó khăn thế này , thì với Thắng , bước qua được sự việc không khác gì phải trèo qua một dãy núi .
Nhưng dù có thế nào thì cả hai chúng tôi vẫn phải tiếp tục sự lừa dối ấy , bởi vì nếu không thế thì lại càng tồi tệ hơn . Cho đến một ngày , Thắng hốt hoảng tìm tôi:
- Ba tôi chắc sắp đi rồi Phương ạ .
Tôi lật đật bỏ công việc chạy đến , ông cụ đang trong những giờ phút cuối cùng , thấy tôi đến , nét mặt ông giãn ra như đã từng trông đợi lắm . Ong vẫy nhẹ mấy ngón tay gọi tôi . Tôi đến bên cạnh , nắm lấy bàn tay xương xẩu đang lạnh dần của ông , ông cố bóp tay tôi , phều phào :
- Con …con hãy..thương nó nhiều…nó bất hạnh…lắm rồi…
Tôi bật khóc , không thể nói lên một lời hứa hẹn . Thắng cũng đã đến bên cạnh , ông cụ cầm tay hai chúng tôi đặt vào nhau và mỉm cười . Thế rồi ông ra đi , nhẹ nhàng thanh thản . Tôi khóc ông , đau xót như khóc một người cha thực sự . Trong thâm tâm , tôi thầm hứa với ông , nếu tôi xóa được nỗi ám ảnh sâu nặng trong lòng Thắng , thì sự lừa dối hôm nay không phải là sự lừa dối hoàn toàn .
Nhìn Thắng phủ phục bên mộ cha , tôi không sao chịu đựng nổi . Quả thực là anh có nhiều bất hạnh quá , con người ta nếu có phải chịu nỗi bất hạnh này thì sẽ được đền bù bằng một hạnh phúc khác . Liệu anh có được đền bù khi đã phải chịu đựng quá nhiều như vậy không ? tôi ngước lên trời “ Hỡi người con gái bạc mệnh xa xưa kia . Nếu cô còn yêu anh ấy , và nếu cô đã tha thứ cho anh ấy , thì xin hãy giúp tôi , giúp tôi tìm được phương thuốc hiệu nghiệm để chữa lành vết thương cho anh ấy , dẫu chỉ một phần . tôi không lấy hết anh ấy của cô đâu , anh ấy sẽ còn là một nửa của cô với những êm đềm đẹp đẽ của năm tháng ấy , nhưng xin đừng dằn vặt , đừng bắt anh ấy phải ôm mãi nỗi khổ đau trong lòng , cuộc đời anh ấy ít ra cũng phải có được một chút gì dó để sống chứ . Cô có nghe tôi nói không ? Hỡi người con gái của vầng trăng hôm nào ! “
Chiều tàn trên nghĩa trang , những con gió se se thổi luồng buốt lạnh , những nụ hoa trắng dỏ , vàng tím loe hoe không át nổi cảnh đìu hiu chốn ngàn thu viễn mộng . Tôi đến bên anh , đỡ anh đứng dậy , díu anh từng bước chập chừng trên con đường lục xục sỏi đá . Một đàn chim về tổ , thả những tiếng ríu ran hiền hòa giữa thinh không .