Tổ quốc!

Có phải bão giông của thời gian hay của đất trời

đã thổi cong cả dáng hình của mẹ?

Một dải đất xanh mềm như dải lụa

Mà như thành đồng trước sóng gió đại dương

Một không gian bình yên êm mơ

Như chưa hề phải gồng mình  trước

những tai ương của lịch sử!

Việt Nam-Tổ quốc tôi như thế!

*

Từ tuổi ấu thơ con đã biết đến Người qua từng trang sách

Vó ngựa quân thù như còn phả bụi vào bài vở của con

Lửa còn táp bỏng rộp từng con chữ

Còn vẳng tiếng gươm khua tiếng xương thịt đứt lìa

Có đất nước nào lại giặc giã nhiều đến thế!

Suốt mấy thiên kỷ dài được mấy khoảnh khắc bình yên?

*

Việt Nam - Đất nước tôi!

Một đất nước đến những người từng là kẻ thù cũng đem lòng yêu mến

Sự thua trận của họ không trở thành nỗi nhục nhã

đắng cay mà thành kỷ niệm không quên

Họ về lại chiến trường xưa như tìm kiếm quê hương

Chiến tranh đã trở thành bài học quý giá nhất

Một đất Nước đã đồng nghĩa với Chiến thắng

Và lòng NHÂN ÁI cũng thành tên!...

*

Mẹ ơi!

Mỗi khi nghĩ về Tổ Quốc con thường nghĩ về mẹ

Bởi Tổ Quốc của Chiến thắng, của lòng Nhân ái,

cũng là Tổ Quốc của lòng bao dung, của cần cù nhẫn nại

Như bao bà mẹ nhiều hy sinh, nhiều khổ đau của đất nước này

Tổ Quốc mang dáng hình của mẹ

Mẹ là một phần Tổ Quốc của con đây!

Cảm ơn mẹ đã cho con cuộc sống

Một cuộc sống ở khoảng trời này, ở khoảnh khắc này

Để con có những trải nghiệm không nơi nào có được

Để con hiểu những điều không dễ gì hiểu được

*

Mẹ đã sinh ra con trong niềm vui của một ngày chiến thắng

Nhưng đất nước đã kiệt cùng sau bao giặc giã triền miên

Trong cây sào giẻ rách trĩu nặng lúc nào cũng có sẵn ở nhà ta

Mẹ lọc ra những mảnh lành lặn nhất

Mẹ ngồi khâu những mũi kim li ti như con kiến

Như khâu bằng sợi chỉ của nỗi nghèo khó và sự tằn tiện của mẹ

Mẹ bọc tuổi thơ con

Và con đã lớn lên

Con lớn lên bằng tương cà mắm muối, hạt lúa củ khoai

Trong đất bùn, trong nắng hạ mưa giông, trong những đêm hanh hao

nứt nẻ đôi bàn chân của mẹ

Con  không biết màu vàng của vàng, màu bạc của bạc, màu của lấp

lánh hào quang phú quý

Nhưng con cũng không biết đến những gian manh,

những hiểm ác lọc lừa

Trong ngôi nhà phía trước toàn là cánh cửa

Mẹ không có của cải để cất giữ nên chỉ cất giữ tình thương

Mà tình thương thì không cần ổ khóa

Bạn bè đã đến với con như về nhà mình

Tuổi thơ con trắng tinh như tờ giấy

Chỉ khí phách của ông, đức độ của cha, lòng yêu

của mẹ được ghi khắc trong con

Chỉ những con chữ của thầy cô là tài sản duy nhất của con

Ôi mẹ kính yêu !

Đến nỗi nghèo khó của mẹ cũng trở thành một điều thiêng,

một điều quý giá!

*

Mẹ ơi !

Mẹ còn nhớ một sáng mùa đông

Khi mười bảy tuổi rưỡi con đã xa mẹ

Trong mắt mẹ con còn là đứa trẻ

Con đã vào đời

Cuộc đời sóng gió

Cuộc đời bão giông

Bước chân bé nhỏ của con đã bước theo bước chân của Tổ Quốc

Con luôn thấy phía trước là biển phía sau lưng là mẹ

Mẹ là điểm tựa cho con

Khi con mười chín tuổi

Chiến thắng đã thấp thoáng hiện lên qua máu lửa mịt mù

Trong những đoàn quân trùng trùng điệp điệp

Có đứa con bé nhỏ của mẹ

Chúng con đã đánh một trận đánh, chưa bao giờ lớn thế!

Mẹ ơi!

Để đến được với Niềm Vui

Chúng con đã phải đi qua những cánh rừng bị băm nát bởi pháo bom

Đất chảy máu, rừng cao su chảy máu

Qua bao xác người bánh xe tăng nghiền nát

Qua bao bốt đồn khóa nghẹt những dòng sông!

Tình thương của mẹ đã che chở cho con

Khí thiêng sông núi đã che chở cho con

Máu của đồng đội đã che chở cho con

Hai mươi tuổi, trong ánh hào quang con vẹn nguyên trở về với mẹ!

Một hạnh phúc lớn, không phải cuộc đời nào cũng được thế!

*

Thấm thoắt đã hơn hai mươi năm

Cứ ngỡ mình còn con trẻ

Cứ ngỡ mẹ không là tám mươi!

Cứ ngỡ cha còn đâu đây!

Con đã thành một người đàn ông từ khi nào chẳng kịp để ý

Dòng sông cuộc đời đã cuốn con đi

Cuộc đời không còn chiến tranh nhưng chẳng phút bình yên

Cứ như không có bão tố cuộc đời không còn là cuộc đời nữa

Cuộc đời không chỉ có ánh sáng mà còn những khoảng tối

Có  bao chuyện lẫn lộn vàng thau

Vẫn còn những kẻ nhân danh điều tốt đẹp làm việc xấu xa

Những kẻ gian manh lại được tôn vinh, thành đạt

Và đứa con của mẹ

Sao đường đời cũng lắm trắc trở tai ương

Đứa con thường được ngợi khen là tốt bụng, thông minh

Trong chiến tranh có những gian khổ hy sinh

tưởng không thể vượt qua nhưng con đã vượt qua

Đến với tri thức con gặp những bài toán

tưởng không sao giải nổi, con vẫn giải nổi

Thế mà con đã từng phải khóc

Từng bị dồn đến chân tường

Từng bị đốn ngã…

Nhưng con đã tự đứng dậy

Bởi trong con vẫn cuộn chảy dòng máu của một người lính

Bởi phía sau con vẫn luôn có mẹ

Một bà mẹ như bao bà mẹ Việt Nam

Gần một thế kỷ nghèo đói, khổ đau vẫn không làm gì nổi!

Và rồi con đã hiểu!

Con chỉ tài tưởng tượng ra những điều đau khổ mà thôi

Bởi so với nỗi khổ đau của mẹ thì nỗi đau

của con chẳng phải là nỗi đau

Nỗi gian truân của con cũng không thể là gian truân được nữa

Trong hành trang vào đời của mình

Bao tài sản tinh thần quý giá mẹ đã trao cho con

Con đã để đâu mất lòng nhẫn nại của mẹ

Con đã đánh mất lòng bao dung của mẹ

Sự kiêu hãnh của con luôn xù ra như lông nhím

Con đã vấp phải chính lòng kiêu hãnh của mình

Con  không biết thách thức của cuộc đời

đâu chỉ là những con dốc

Mà cuộc đời  còn là  thác ghềnh

Để vượt qua thác ghềnh phải biết tan ra như nước!

*

Hôm nay

Theo ước nguyện của ông cha

Con đã đến với khu rừng tri thức

Con cũng hiểu chỉ có con đường như thế

Con mới đến được những mơ ước của mình

Con mới  tìm được sự sang trọng bằng chính sự sang trọng

Con  sẽ đạt được điều mình muốn bằng chính những điều thiện

Mẹ ơi!

Như bà nội còng lưng mót lúa thủơ nào

Con cặm cụi đi tìm những hạt giống của hạnh phúc

Nhưng con không gieo trên cánh đồng bao đời mồ hôi ướt đẫm

Mà gieo trong sự suy tư

Những hạt giống của con đã nảy mầm

như nấm mọc sau mưa

Chúng đã lớn lên, đã kết trái đơm hoa,

như trong phúc lành của gia đình,

trong phúc lành của Tổ Quốc!

Có phải do có luật bù trừ được mất?

Nên cha đã phải tự làm mất mình đi để

phần được tới được với con!

Chúng con đã sinh cho mẹ những đứa con

Những đứa cháu nội của mẹ

Những công dân của một thế kỷ mới

Chúng sẽ lớn lên không biết đến đói nghèo

Rồi con sẽ xây cho chúng một tòa lâu đài

Dưới vòm trời thanh bình của Đất nước

Chúng sẽ mơ những giấc mơ

Những giấc mơ của hoàng tử, công chúa

Nhưng không có con đường của cổ tích

Chỉ có con đường của tri thức

Con đường của Ánh sáng

Nơi chúng sẽ đến được với cả thế giới, với cả trời sao!

*

Mẹ ơi!

Mẹ hãy vào chơi với con

Mẹ đừng ngại tuổi già đường xa

Không còn đâu những con tầu chật ních người,

chật ních cau tươi cau khô, chật ních những xoong nồi, thúng mủng

Chúng đã chạy rất xa về phía sau lưng và không tìm thấy đường về!

Con sẽ mời mẹ đi máy bay

Xin mẹ đừng có ngại ngần vì đôi bàn chân gần một thế kỷ

lấm láp trong phân gio bùn  đất

Mẹ hãy cứ kiêu hãnh dẫm lên những bậc cầu thang sáng loáng,

dẫm lên những tấm thảm trải sàn sang trọng

Mẹ sẽ bay lên tận cái khoảng không mà cả đời mẹ vẫn tưởng

chỉ giành riêng cho thiên thần, tiên nữ

Rồi mẹ cũng sẽ được gặp chính những nàng tiên

Nhưng là những nàng tiên thực chứ chẳng phải tiên mơ

Họ sẽ rất dịu dàng mang cơm, nước mời mẹ

Mẹ hãy nhìn ra ngoài ô cửa sổ

Mẹ có thấy gì trong những dải mây trắng muốt kia không?

Mẹ có thấy linh hồn của anh con, của đồng đội con đang

quây quần bên mẹ?

Bởi máu của họ không chỉ làm xanh núi, xanh đồng mà

đã cháy thành ánh sáng

Thành ánh hào quang chảy tràn qua Giao thừa Thiên niên Kỷ

Chảy tràn trên hành trình của Đất Nước

Đất nước của các vua Hùng, của các triều đại Đinh, Lý, Trần, Lê

Đất nước của thời đại tiếp nối hàng ngàn năm

Thế hệ chúng con cũng bước theo bước chân của Tổ quốc

Nửa bàn chân đã dính bùn và máu

Nửa bàn chân ngập tràn ánh sáng hôm nay !

Phú Nhuận-8-3-1998

(Tặng thưởng thơ Tạp chí Văn nghệ Quân đội 1998)