( tặng các bạn của tôi)

Một ngày cuối đông, tôi đọc bài thơ „Tình ơi ! ”  bạn bè gửi.

Và nhấc bút, viết đôi dòng cảm nghĩ.

Không chỉ là thơ:  một cuộc đời, một cuộc tình, một cơn đau, một  giấc mộng vật vờ nửa tỉnh nửa mơ giữa đêm đã qua và ngày chưa đổ hết, một hoài niệm chẳng thể mịt mờ, bởi linh hồn chưa  tha thứ, một nhức nhối tâm can tổn thương, không cho phép đôi môi nào, ve vuốt những cái hôn…

Thi sĩ ơi, người khiến tôi liên tưởng đến bao suối lệ chảy dài, len lỏi giữa những bụi gai quanh triền đá.

Đá phơi mặt ngày ngày ra nắng, chờ đợi những bàn chân phủ niềm vui trở lại, sao thi sĩ không khóc một lần cuối cùng, cho tan những hận yêu, hận sống, hận đau?

“Mùa thu mới chớm

Heo may lướt trên vai gầy

Mái tóc em ấm mềm

Bỗng vụt bay

Tuyệt vọng

Ta

Ngu ngơ

Dại khờ

Nghèo đói

Khốn khó

Chỉ có

Thơ và tình”

Có cuộc đời nào không  bắt đầu ngang trái ?

Thi sĩ có biết:  thượng đế  đã trao  ngay hai vũ khí lợi hại nhất của đời người cho thi sĩ:  Tình yêu và Thơ

   đó là: Em và Tâm hồn Ta,

  đó là: Nguồn Sống và Chữ…

Để vừa bước vào đời, thi sĩ đã có đủ khí chất:   trở - thành – Con- Người?

“Đến giờ ta vẫn sợ

Đêm ấy

Từ nhà em về

đem theo ánh mắt

khinh bỉ

của mẹ em

theo ta suốt đời

Và chiếc cười mai mỉa của bố em

Nụ cười em

Bên người chồng tương lai

Lấp lánh

Ta quặn thắt trong lòng

Đêm thẳm

Ta

Gã trai nghèo

Hai mươi nhăm tuổi”

Bị ném vào cái vũ trụ mênh mông, việc làm đầu tiên của con người là đi tìm hơi ấm. Chẳng có gì ngạc nhiên, khi ta cứ tưởng, ngôi nhà  người đồng loại là chốn bình yên nhất. bởi ta bé nhỏ, bơ vơ,  như nhành cỏ giữa triền miên xanh, nhất là khi, người sinh thành ra ta cũng bé nhỏ và bơ vơ như thế:

“Một người anh nghèo khó

Tìm thằng em khinh đời

Xòe bàn tay năm ngón

Chẳng ngón nào bằng nhau

Mẹ cha nghèo

Chúng ta lận đận”

Bị ném vào vũ trụ mênh mông, vị nếm đầu tiên của con người là nhận ra sự khác biệt giữa mình và người khác. Những nỗi đau sẽ từ đấy mà ra, những vết thương sẽ từ đấy hình thành, và tháng năm trôi đi, giá trả cho hữu hạn duy nhất sẽ là: vị nếm đắng cay đầu tiên của cuộc đời  biến ta thành ai- thành một Con Người như thế nào đây?

Thi sĩ  trải lòng mình chân thật.

Tôi cảm nhận nỗi buồn đầu tiên của chàng, là lúc đón nhận một cái tát:

“Tôn thờ em

Em kiễng chân, cùng ta

Mỏi gối

Chới với

Ta đã gục xuống

Hôn lên

Bức vẽ sơn dầu

Em mặc váy hoa

Dang dở

Ta đã

Ôm em

Van vỉ

... đừng đi

Hãy tin anh

Rồi anh sẽ giàu có

... sẽ giỏi nghề

sẽ...

Em cười

Lá vẫn rơi

Mùa thu”

Cái tát chưa hẳn vì Em- một nửa Anh- ban tặng, mà cái tát đau vì đời như đang xác nhận: con người ơi, anh chả là cái gì cả, giữa mênh mông huyền ảo biến hóa vũ trụ này.

Mà, của cải duy nhất chàng có trên đời lúc ấy:  một tâm hồn.

Tâm hồn chàng buổi đầu đời chưa hiểu: đó là ân huệ của thượng đế thổi vào cát bụi hình hài, phân biệt chàng với bao phù du vô tình, ngơ ngẩn.

 Phải có tâm hồn, nếu không rốt cục, chàng cũng chỉ trở thành những nỗi đau.

Tại sao chàng nhận ra:

“Thánh thiện, tinh khôi

Nửa đêm quỳnh nở

Sáng ra

Nhìn xác hoa héo rũ

Trăm lần ta cay mắt cả trăm

Sao những điều đẹp đẽ

Lại vô cớ phù du?”

Tại sao chàng biết rõ:

“Tháng năm mải miết

Một đời doanh nghiệp

Vẫn chẳng quên thơ

Vẫn không quên

Muôn vết thương

Em là vết thương lớn nhất”

Nhưng vẫn không thể vượt đời thường, vượt qua nổi những nỗi đau?

Bởi cái tát đầu đời dường như nhấn chìm phẩm giá con người chàng, với cân đong giàu -  nghèo, hèn mọn- uyên bác, với  những giá trị còn vượt cao hơn cả giá trị tâm hồn chàng làm ra: chính là Chữ- là thơ, là những niềm đau được chắp nối bằng tri thức, chì dành riêng cho con người, vì chỉ con người diễn đạt mình được bằng Chữ.

Tôi ngậm ngùi thương thi sĩ, lòng tự ái đàn ông bắt chàng làm hết thảy mọi việc trong đời, bắt mình nếm hết thảy trên đường đời, để khẳng định mình, cho dù chàng muốn, chàng thích hay không, mặc kệ:

“Tháng qua

Năm qua

Ta đã là họa sĩ

Lang thang

Rong ruổi

Phong lưu với những người tình

Ta đi khắp đó đây

Xem mồ, đặt mả

Trừ tà, sát quỷ

Nhiều kẻ nhờ, lắm người thán phục

Chán với người thì chơi với ma

Chẳng có gì là lạ

Rồi hứng chí viết truyện, làm thơ

Ta lênh đênh

Sông nước

Thôn nữ

Nghiêng đầu

Ta vùi mặt lên ngực ấm

Vú gái quê

Thơm mềm

Làm lòng ta thanh cao

Hương trinh nữ

Ngậy nồng

Thiêng liêng

Như trước đền thờ thánh Mẫu

Sông vẫn chảy

đò vẫn trôi

xa vời.”

Tôi buồn thương hơn cho chàng, khi đã nếm đủ vị trả thù cuộc đời- dù chàng cho là chính đáng,  đáng tự hào ,đáng hãnh diện  nhất với bản thân- chàng vẫn không cảm thấy hạnh phúc.

“Giờ anh như con thuyền mỏi

Đã qua tháng năm đạp sóng

Đã qua chân trời huy hoàng

Chẳng có gì đáng chấp tranh

Mặc cho lũ ranh kia ngạo mạn

Vâng! Thưa chúng mày! Chúng mày giỏi

Mặc cho đồng nghiệp hơn thua

Vâng! Thưa các người! Các người vĩ đại

Mặc cho ai giở trò láu cá thị phi

Vâng! Thưa bà! Đá bèo là nhất

Mặc cho những thằng ngu dậy khôn tỉa tót

Vâng! Thưa ông! Ông từng trải, ông uyên thâm

Dại khôn khôn dại thật vô cùng”

Chàng không thể hạnh phúc vì chàng vẫn còn một món nợ với tâm hồn mình: với tình yêu của Em- nửa kia của nỗi đau, nửa kia của dịu ngọt quá khứ- mà lòng kiêu hãnh bị xúc phạm không cho phép chàng tha thứ.

Chàng chọn giải pháp người đời phần lớn thực thi:

“Tháng nhoẻn cười

Náu kín mình

Ta cập bến lặng yên

Chờ một ngày

Nguyên, hanh, lợi, trinh

Đam mê với mình

Yêu chiều người vợ nhỏ xinh

Dịu như hương cốm

An lành

Gọi ánh nắng sưởi tim

Đang ấm dần lên

Hứa hẹn

Tất bật với đám sinh viên

Vui buồn trong cái sân khấu đời cán bộ”

Biết làm sao: chàng cũng là con người,

con người chưa đi hết những niềm đau nhân gian, để sớm muộn chàng sẽ hiểu: phù du rồi sẽ đến, cái kết cục rồi sẽ đến, chúng mình đều sẽ ra đi, trở lại hình hài cát bụi…

Sẽ một ngày, chàng hiểu:  Em, tình yêu đầu tiên tinh khiết nhất của Anh, mới là ý nghĩa để anh trải qua kiếp bọt bèo đầy đọa này.

Bởi, có nỗi đau đầu đời, có Em xuất hiện, nên mãi đến tận hôm nay, thi sĩ vẫn còn biết trằn trọc:

“Có những con đường chẳng thể đi lại lần thứ hai

Có những cái bắt tay đằm thắm để rồi xa mãi

Có những điều như ánh trăng đáy nước

Có tình yêu như cơn mưa giông”

Tôi không nghĩ đây là những câu khẳng định. Thi sĩ đang muốn khẳng định thì đúng hơn, để quên đi nỗi khát, quên đi cơn buồn, quên đi nỗi tức giận, quên đi ảo ảnh bình yên của đời thường, quên Em, quên luôn cả Anh, cùng quá khứ.

Mà không nghĩ rằng: bằng trải rộng lòng mình cho Chữ, thành Thơ, chàng đang đi đến bến bờ duy nhất làm người, ôm cả quá khứ đau buồn vào lòng tiến lên phía trước, sẽ gặp lại Tình Yêu khi đã biết quên, quên những gì hèn mọn của đời sống đã định vùi lấp tâm hồn ta.

Một khi con người có tâm hồn, lại bạn bè với Chữ: lúc đó chỉ còn lại niềm Hiến dâng.

Ta sẽ gặp lại Mình trong bình yên hiến dâng ấy.

( Budapest- 2009.02.07. )

Đọc : Tình ơi! http://www.vanchuongviet.org/vietnamese/vanhoc_tacpham.asp?TPID=9796&LOAIID=1&LOAIREF=1&TGID=1844